Bài 1. Một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ SGK Địa lí 10 Chân trời sáng tạo
1. Cho biết các đối tượng địa lí nào được thể hiện bằng phương pháp kí hiệu. Chứng minh phương pháp kí hiệu không chỉ thể hiện được vị trí mà còn thể hiện được số lượng, cấu trúc, chất lượng,… của đối tượng địa lí. 2. Những đối tượng địa lí nào được thể hiện bằng phương pháp đường chuyển động. Phương pháp đường chuyển động thể hiện những đặc điểm nào của đối tượng địa lí.
? mục I
Trả lời câu hỏi mục I trang 9 SGK Địa lí 10
Dựa vào hình 1.1, hình 1.2 và thông tin trong bài, em hãy:
- Cho biết các đối tượng địa lí nào được thể hiện bằng phương pháp kí hiệu.
- Chứng minh phương pháp kí hiệu không chỉ thể hiện được vị trí mà còn thể hiện được số lượng, cấu trúc, chất lượng,… của đối tượng địa lí.
Phương pháp giải:
Quan sát các hình 1.1, hình 1.2 và đọc thông tin mục 1 (Phương pháp kí hiệu).
Lời giải chi tiết:
- Các đối tượng địa lí được thể hiện bằng phương pháp kí hiệu: sân bay quốc tế và sân bay nội địa.
- Phương pháp kí hiệu không chỉ thể hiện được vị trí mà còn thể hiện được số lượng, cấu trúc, chất lượng,… của đối tượng địa lí. Ví dụ:
+ Số lượng: Số lượng kí hiệu máy bay ở TP. Hà Nội thể hiện số lượng sân bay có trong thành phố.
+ Cấu trúc: Trong trung tâm công nghiệp TP. HCM, kí hiệu các ngành kinh tế thể hiện cấu trúc các ngành kinh tế công nghiệp của thành phố.
+ Chất lượng: Kí hiệu máy bay màu đỏ thể hiện các sân bay quốc tế, kí hiệu máy bay màu đen thể hiện các sân bay nội địa.
? mục II
Trả lời câu hỏi mục II trang 10 SGK Địa lí 10
Dựa vào hình 1.3 và thông tin trong bài, em hãy cho biết:
- Những đối tượng địa lí nào được thể hiện bằng phương pháp đường chuyển động.
- Phương pháp đường chuyển động thể hiện những đặc điểm nào của đối tượng địa lí.
Phương pháp giải:
Dựa vào hình 1.3 và đọc thông tin trong mục II (Phương pháp đường chuyển động).
Lời giải chi tiết:
- Những đối tượng địa lí được thể hiện bằng phương pháp đường chuyển động: gió, bão.
- Phương pháp đường chuyển động thể hiện hướng di chuyển, khối lượng, tốc độ,… của đối tượng địa lí.
? mục III
Trả lời câu hỏi mục III trang 10 SGK Địa lí 10
Dựa vào hình 1.4 và thông tin trong bài, em hãy cho biết những đối tượng địa lí nào được thể hiện bằng phương pháp chấm điểm.
Phương pháp giải:
Dựa vào hình 1.4 và đọc thông tin mục III (Phương pháp chấm điểm).
Lời giải chi tiết:
Những đối tượng địa lí được thể hiện bằng phương pháp chấm điểm: dân cư.
? mục IV
Trả lời câu hỏi mục IV trang 11 SGK Địa lí 10
Dựa vào hình 1.5, em hãy cho biết phương pháp khoanh vùng biểu hiện được những đặc điểm nào của đối tượng địa lí.
Phương pháp giải:
Quan sát hình 1.5.
Lời giải chi tiết:
Phương pháp khoanh vùng biểu hiện không gian phân bố của đối tượng địa lí (Hình 1.5 biểu hiện vùng phân bố các dân tộcViệt Nam).
? mục V
Trả lời câu hỏi mục V trang 12 SGK Địa lí 10
Dựa vào hình 1.6 và thông tin trong bài, em hãy cho biết:
- Sản lượng thủy sản của các tỉnh nước ta được thể hiện trên hình 1.6 bằng phương pháp nào.
- Phương pháp bản đồ - biểu đồ thể hiện được những đặc điểm nào của đối tượng địa lí.
Phương pháp giải:
Dựa vào hình 1.6 và đọc thông tin mục V (Phương pháp bản đồ - biểu đồ).
Lời giải chi tiết:
- Sản lượng thủy sản của các tỉnh nước ta được thể hiện trên hình 1.6 bằng phương pháp bản đồ - biểu đồ .
- Phương pháp bản đồ - biểu đồ thể hiện giá trị tổng cộng của các đối tượng địa lí trên 1 đơn vị lãnh thổ , đồng thời thể hiện sự phân bố của các đối tượng đó trong không gian .
Luyện tập
Giải bài luyện tập trang 13 SGK Địa lí 10
Em hãy phân biệt những phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ theo bảng gợi ý:
|
Phương pháp |
Đối tượng biểu hiện |
Cách thức biểu hiện |
|
Phương pháp kí hiệu |
? |
? |
|
Phương pháp đường chuyển động |
? |
? |
|
Phương pháp chấm điểm |
? |
? |
|
Phương pháp khoanh vùng |
? |
? |
|
Phương pháp bản đồ - biểu đồ |
? |
? |
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức đã học về các phương pháp kí hiệu bản đồ.
Lời giải chi tiết:
|
Phương pháp |
Đối tượng biểu hiện |
Cách thức biểu hiện |
|
Phương pháp kí hiệu |
Các đối tượng địa lí phân bố theo những điểm cụ thể. |
Dùng các kí hiệu khác nhau (hình học, chữ, tượng hình) đặt chính xác vào vị trí phân bố của đối tượng trên bản đồ. |
|
Phương pháp đường chuyển động |
Các đối tượng địa lí di chuyển trong không gian. |
Các mũi tên. |
|
Phương pháp chấm điểm |
Các đối tượng phân bố không đều trong không gian. |
Các điểm chấm. |
|
Phương pháp khoanh vùng |
Đối tượng phân bố theo vùng nhưng không đều mà chỉ có ở từng vùng nhất định. |
Giới hạn vùng phân bố bằng các đường viền, tô màu, chải nét (kẻ vạch) hay bố trí đều đặn các kí hiệu trong phạm vi vùng phân bố,... |
|
Phương pháp bản đồ - biểu đồ |
Đối tượng địa lí là tổng cộng giá trị theo từng lãnh thổ (đơn vị hành chính). |
Các dạng biểu đồ khác nhau (tròn, cột,...). |
Vận dụng
Giải bài vận dụng trang 13 SGK Địa lí 10
Theo em, để thể hiện tổng diện tích và tổng sản lượng lúa của một đơn vị hành chính trên bản đồ, ta nên sử dụng phương pháp nào? Vì sao?
Phương pháp giải:
- Dựa vào kiến thức đã học về các phương pháp kí hiệu bản đồ.
- Lưu ý: Phương pháp lựa chọn phải thể hiện được tổng diện tích và tổng sản lượng lúa của một đơn vị hành chính trên bản đồ ( giá trị và sự phân bố đối tượng trong không gian).
Lời giải chi tiết:
- Để thể hiện tổng diện tích và tổng sản lượng lúa của một đơn vị hành chính trên bản đồ, ta nên sử dụng phương pháp bản đồ - biểu đồ.
- Giải thích: Vì phương pháp bản đồ - biểu đồ vừa thể hiện được giá trị tổng cộng của đối tượng địa lí trên 1 đơn vị lãnh thổ (tổng diện tích và tổng sản lượng lúa) vừa thể hiện sự phân bố của các đối tượng đó trong không gian (theo đơn vị hành chính).