Bài 15. Nước Đại Ngu thời Hồ SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức
Hãy cho biết nhà Hồ được thành lập như thế nào?
? mục 1
Trả lời câu hỏi mục 1 trang 75 SGK Lịch sử và Địa lý 7
Hãy cho biết nhà Hồ được thành lập như thế nào?
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục 1 trang 74, 75 SGK.
B2: Các từ khóa cần chú ý: Nửa sau thế kỉ XIV, nhà Trần, suy yếu, khởi nghĩa nông dân, Chăm-pa, Hồ Quý Ly, 1397, dời đô, Thanh Hóa, năm 1400, Đại Ngu.
Lời giải chi tiết:
- Nửa sau thế kỉ XIV, nhà Trần ngày càng suy yếu, tầng lớp quý tộc có xu hướng ăn chơi hưởng lạc khiến nhân dân bất bình
- Hồ Quý Ly dần thâu tóm quyền lực. Năm 1397, ông ép vua Trần dời đô vào Thanh Hóa.
- Năm 1400, Hồ Quý Ly buộc vua Trần nhường ngôi, lập ra triều Hồ, đặt tên nước là Đại Ngu.
? mục 2
Trả lời câu hỏi mục 2 trang 75 SGK Lịch sử và Địa lý 7
Trình bày những nét chính về cải cách của Hồ Quý Ly trên các lĩnh vực và tác động của những cải cách đó đối với xã hội.
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục 2 trang 75 SGK.
B2: Xét cải cách của Hồ Quý Ly trên các lĩnh vực chính trị, quân sự, tài chính, giáo dục…
Lời giải chi tiết:
|
Lĩnh vực |
Nội dung cải cách |
Tác động với xã hội |
|
chính trị, quân sự |
- Cải tổ quy chế quan lại - Lập lại kỉ cương - Tăng cường lực lượng quân đội - xây dựng thành lũy, chế tạo vũ khí |
Củng cố quyền lực chính quyền trung ương Giảm bớt thế lực tầng lớp quý tộc |
|
Kinh tế-xã hội |
- Chính sách hạn điền, hạn nô - Phát hành tiền giấy "Thông bảo hội sao" - Cải cách thuế khóa - Thống nhất chế độ đo lường |
- Tăng cường tiềm lực kinh tế đất nước và phát triển văn hóa dân tộc |
? mục 3
Trả lời câu hỏi mục 3 trang 76 SGK Lịch sử và Địa lý 7
1. Mô tả những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Minh
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục 3 trang 76 SGK.
B2: Chú ý lí do nhà Minh đem quân sang xâm lược nước ta.
Lời giải chi tiết:
- Cuối năm 1406, lấy cớ Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần, nhà Minh huy động lực lượng lớn do Trương Phụ và Mộc Thạnh chỉ huy tiến sang xâm lược Đại Ngu.
- Cuối tháng 1 – 1407, quân Minh chiếm được thành Đa Bang và Đông Đô, nhà Hồ phải rút quân về cố thủ ở Tây Đô.
- Tháng 6 – 1407, cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại.
2. Khai thác tư liệu 1, 2 và thông tin trong mục, hãy giải thích vì sao cuộc kháng chiến chống Minh của nhà Hồ thất bại nhanh chóng
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục 3 và tư liệu 1, 2 trang 76 SGK
Lời giải chi tiết:
Cuộc kháng chiến chống Minh của nhà Hồ thất bại nhanh chóng vì:
- Nhà Hồ lên ngôi bằng con đường thoán đoạt (cướp ngôi) nhà Trần do đó gây lên những bất bình rất lớn trong quần chúng nhân dân.
- Không dựa vào nhân dân để chống giặc mà chỉ chiến đấu đơn độc, chỉ biết dựa vào các thành lũy để chống giặc.
- Nhà Hồ còn sử dụng những biện pháp hà khắc, cưỡng chế nhân dân.
Luyện tập
Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 76 SGK Lịch sử và Địa lý 7
1. Lập bảng hệ thống (hoặc sơ đồ tư duy) về nội dung chủ yếu trong cải cách của Hồ Quý Ly. Từ đó hãy chỉ ra những mặt tích cực và hạn chế của những cải cách đó.
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục 2 trang 75 SGK.
B2: xét trên các mặt chính trị, xã hội, kinh tế
Lời giải chi tiết:
- Tích cực:
+ Củng cố quyền lực chính quyền trung ương
+ Giảm bớt thế lực tầng lớp quý tộc
+ Tăng cường tiềm lực kinh tế đất nước và phát triển văn hóa dân tộc
- Hạn chế:
+ Một số chính sách chưa thực hiện triệt để
+ Chính sách cải cách cũng chưa giải quyết được những yêu cầu bức thiết của cuộc sống đông đảo nhân dân, đặc biệt là nông dân.
2. Theo em, đường lối kháng chiến của nhà Hồ chống quân Minh có gì khác so với đường lối kháng chiến của nhà Trần trong ba lần chống quân Mông – Nguyên
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục 3 trang 76 SGK và đọc lại bài 14 trang 68 SGK.
B2: Các từ khóa cần chú ý: Lấy cớ, cướp ngôi nhà Trần, cuối năm 1406, nhà Minh, xâm lược Đại Ngu, cuối tháng 1 – 1407, chiếm được Đa Bang, Đông Đô, tháng 6 – 1407, nhà Hồ thất bại.
Lời giải chi tiết:
|
Nhà Trần |
Nhà Hồ |
|
Biết dựa vào sức mạnh toàn dân, đoàn kết dân tộc, vua tôi nhà Trần trên dưới một lòng kiên quyết kháng chiến chống quân xâm lược. Thực hiến kế sách "vườn không nhà trống" vừa đánh, vừa rút lui để bảo toàn lực lượng, khi có thời cơ thì tổng phản công giành thắng lợi quyết định. |
Không biết dựa vào nhân dân, đoàn kết tập hợp nhân dân để chống giặc mà chỉ chiến đấu đơn độc, không kế thừa được bài học kinh nghiệm của cha ông đi trước. |
Vận dụng
Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 76 SGK Lịch sử và Địa lý 7
Từ sự thất bại của cuộc kháng chiến chống Minh của nhà Hồ đã để lại bài học kinh nghiệm gì cho công cuộc đấu tranh chống ngoại xâm bảo vệ Tổ quốc?
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục 3 và tư liệu 1, 2 trang 76 SGK
B2: Phân tích tầm quan trọng của "lòng dân"
Lời giải chi tiết:
Bài học lớn nhất mà nhà Hồ để lại cho công cuộc xây dựng Tổ quốc đó chính là “bài học về lòng dân”
- Phải lấy đoàn kết toàn dân làm sức mạnh, dựa vào dân mà đánh giặc.
- Phải giải quyết vấn đề lục đục trong nội bộ, đừng để nó là điểm yếu dẫn đến những kết quả không mong muốn.
- Khi đánh giặc mạnh không nên đương đầu trực tiếp với giặc sẽ làm hao mòn lực lượng của ta và không rút lui cố thủ mà bảo toàn lực lượng chờ thời cơ phản công.