Bài 18. Châu Đại Dương SGK Địa lí 7 Kết nối tri thức
1. Xác định trên hình 1 vị trí của lục địa Ô-xtrây-li-a và các khu vực của vùng đảo châu Đại Dương. Nêu đặc điểm vị trí địa lí, hình dạng và kích thước của lục địa Ô-xtrây-li-a. 2a. Xác định vị trí và nêu đặc điểm của các khu vực địa hình trên lục địa Ô-xtrây-li-a. Kể tên các loại khoáng sản ở các khu vực địa hình...
? mục 1
Trả lời câu hỏi mục 1 trang 157 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Dựa vào thông tin trong mục 1 và hình 1, hãy:
- Xác định trên hình 1 vị trí của lục địa Ô-xtrây-li-a và các khu vực của vùng đảo châu Đại Dương.
- Nêu đặc điểm vị trí địa lí, hình dạng và kích thước của lục địa Ô-xtrây-li-a.
Hình 1. Bản đồ tự nhiên châu Đại Dương
Phương pháp giải:
Đọc thông tin mục 1 (Vị trí địa lí, phạm vi châu Đại Dương) và quan sát hình 1.
Lời giải chi tiết:
- Vị trí của lục địa Ô-xtrây-li-a và các khu vực của vùng đảo châu Đại Dương:
+ Lục địa Ô-xtrây-li-a nằm phía tây nam Thái Bình Dương, thuộc bán cầu Nam.
+ Vùng đảo châu Đại Dương nằm ở trung tâm Thái Bình Dương, gồm 4 khu vực (Mê-la-nê-di, Mi-crô-nê-di, Pô-li-nê-di và Niu Di-len).
- Đặc điểm vị trí địa lí, hình dạng và kích thước của lục địa Ô-xtrây-li-a:
+ Vị trí: Lục địa Ô-xtrây-li-a nằm phía tây nam Thái Bình Dương, thuộc bán cầu Nam.
+ Hình dạng: Dạng hình khối rõ rệt (do bờ biển ít bị chia cắt).
+ Kích thước: Diện tích nhỏ (khoảng 7,7 triệu km 2 ), từ bắc xuống nam dài hơn 3 000 km, từ tây sang đông nơi rộng nhất khoảng 4 000 km.
? mục 2
Trả lời câu hỏi mục 2a trang 158 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Dựa vào thông tin trong mục a, và hình 1, hãy:
- Xác định vị trí và nêu đặc điểm của các khu vực địa hình trên lục địa Ô-xtrây-li-a.
- Kể tên các loại khoáng sản ở các khu vực địa hình.
Hình 1. Bản đồ tự nhiên châu Đại Dương
Phương pháp giải:
Đọc thông tin mục 2a (Địa hình và khoáng sản), quan sát hình 1.
Lời giải chi tiết:
Vị trí, đặc điểm và khoáng sản của các khu vực địa hình trên lục địa Ô-xtrây-li-a:
* Phía tây
- Vùng sơn nguyên tây Ô-xtrây-li-a, độ cao trung bình dưới 500 m.
- Trên bề mặt là các hoang mạc cát, hoang mạc đá, cao nguyên và núi thấp.
- Tập trung nhiều mỏ kim loại (sắt, đồng, vàng, ni-ken, bô-xít….).
* Ở giữa
- Vùng đồng bằng Trung tâm, lớn nhất là bồn địa Ác-tê-di-an lớn.
- Độ cao trung bình dưới 200 m, rất khô hạn, bề mặt có nhiều bãi đá đồng bằng cát, đụn cát.
- Nhiều nơi hoang vắng, không có người sinh sống.
* Phía đông
- Dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a, cao trung bình 800 – 1 000 m.
- Sườn đông dốc, sườn tây thoải dần về phía vùng đồng bằng Trung tâm.
- Tập trung nhiều khoáng sản nhiên liệu (than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên).
Trả lời câu hỏi mục 2b trang 158 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Dựa vào thông tin và hình 3 trong mục b, hãy phân tích đặc điểm khí hậu của Ô-xtrây-li-a.
Hình 3. Lược đồ hướng gió và phân bố lượng mưa trung bình năm trên lục địa Ô-xtrây-li-a
Phương pháp giải:
Đọc thông tin mục 2b (Khí hậu) và quan sát hình 3.
Lời giải chi tiết:
Đặc điểm khí hậu của Ô-xtrây-li-a:
- Hầu hết lục địa thuộc đới nóng. Tuy nhiên, có sự thay đổi theo bắc - nam, đông - tây.
- Dải bờ biển hẹp phía bắc lục địa có khí hậu cận xích đạo (nóng ẩm mưa nhiều, lượng mưa trung bình từ 1 000 – 1 500 mm/năm).
- Khí hậu nhiệt đới chiếm phần lớn diện tích lục địa, nhưng có sự khác biệt từ đông sang tây:
+ Sườn đông dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a có khí hậu nhiệt đới ẩm, mưa nhiều. Thời tiết mát mẻ, lượng mưa từ 1 000 – 1 500 mm/năm.
+ Từ sườn tây của dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a đến bờ tây lục địa là một vùng rộng lớn, có khí hậu nhiệt đới lục địa khắc nghiệt (độ ẩm rất thấp, ít mưa; mùa hạ nóng, mùa đông tương đối lạnh).
- Dải đất hẹp phía nam lục địa có khí hậu cận nhiệt đới (mùa hạ nóng, mùa đông ấm áp, lượng mưa dưới 1 000 mm/năm).
Trả lời câu hỏi mục 2c trang 159 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Dựa vào thông tin và hình ảnh trong mục c, hãy nêu những nét đặc sắc của sinh vật ở Ô-xtrây-li-a.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin mục 2c (Khí hậu) và quan sát hình 4.
Lời giải chi tiết:
Những nét đặc sắc của sinh vật ở Ô-xtrây-li-a:
- Giới sinh vật tuy nghèo về thành phần loài nhưng có nhiều nét đặc sắc và mang tính địa phương cao.
- Các loài thực vật bản địa nổi bật là keo và bạch đàn (600 loài khác nhau).
- Giới động vật vô cùng độc đảo, đặc sắc nhất là hơn 100 loài thú có túi.
- Các loài động vật mang tính biểu tượng quốc gia là gấu túi, đà điểu Ô-xtrây-li-a, thú mỏ vịt, chuột túi.
? mục 3
Trả lời câu hỏi mục 3a trang 160 SGK Lịch sử và Địa lí 7
1. Dựa vào thông tin ở mục a, hãy nêu những đặc điểm về dân cư của Ô-xtrây-li-a.
2. Quan sát bản đồ hình 5, nêu đặc điểm phân bố các thành phố lớn ở Ô-xtrây-li-a.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin mục 2a (Dân cư) và quan sát hình 5.
Lời giải chi tiết:
- Những đặc điểm về dân cư của Ô-xtrây-li-a:
+ Ít dân sinh sống (số dân năm 2020 là 25,5 triệu người), mật độ dân số rất thấp (chỉ khoảng 3 người/km 2 ).
+ Dân cư phân bố rất không đều.
+ Mức độ đô thị hóa rất cao (Tỉ lệ dân thành thị năm 2020 là 86%).
+ Đất nước của những người nhập cư, đón nhận người nhập cư (đặc biệt là lao động chất lượng cao) đến từ mọi châu lục.
- Đặc điểm phân bố các thành phố lớn ở Ô-xtrây-li-a:
+ Hầu hết các thành phố lớn đều tập trung ở ven biển phía đông và phía nam Ô-xtrây-li-a.
+ Chỉ có thành phố Pớc nằm ở phía tây nam châu lục.
Trả lời câu hỏi mục 3b trang 161 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin trong mục b, hãy trình bày một số nét độc đáo về lịch sử và văn hóa của Ô-xtrây-li-a.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin trong mục 3b (Một số vấn đề về lịch sử và văn hóa của Ô-xtrây-li-a).
Lời giải chi tiết:
Một số nét độc đáo về lịch sử và văn hóa của Ô-xtrây-li-a:
* Lịch sử
- Người bản địa đã sinh sống từ cách đây khoảng 10 000 năm.
- Cuối thế kỉ XVIII bị thực dân Anh xâm chiếm.
- Từ năm 1901, trở thành nhà nước liên bang, độc lập trong khối Liên hiệp Anh
* Văn hóa
- Ô-xtrây-li-a là quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo, đa văn hoá.
- Có nền văn hoá độc đáo, đa dạng nhờ tồn tại cộng đồng dân cư đa sắc (hơn 150 sắc tộc cùng sinh sống).
- Có sự dung hòa giữa nhiều nét văn hoá khác nhau trên thế giới với văn hóa bản địa.
- Bên cạnh tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức, còn có hơn 300 loại ngôn ngữ khác được sử dụng trong giao tiếp.
? mục 4
Trả lời câu hỏi mục 4 trang 161 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin và quan sát hình ảnh trong mục 4, hãy phân tích phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở Ô-xtrây-li-a.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin mục 4 (Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở Ô-xtrây-li-a).
Lời giải chi tiết:
- Phương thức con người khai thác thiên nhiên:
+ Ngành chăn nuôi gia súc (đặc biệt là cừu) được chú trọng phát triển, do điều kiện khí hậu khô hạn, đồng cỏ thưa…
=> Chăn nuôi gia súc theo hình thức chăn thả là phổ biến, ngoài ra còn hình thức chăn nuôi trong các trang trại hiện đại, sử dụng công nghệ cao.
+ Các loại cây ưa khô, có khả năng chịu hạn được trồng theo hình thức quảng canh.
+ Những nơi đất tốt, khí hậu thuận lợi, được sự hỗ trợ của hệ thống thuỷ lợi đã hình thành các nông trại trồng lúa mì, nho, cam...
+ Các cơ sở chế biến sản phẩm nông nghiệp nằm gần các cảng biển để phục vụ xuất khẩu.
+ Những năm gần, giảm tốc độ khai thác khoáng sản, đồng thời phát triển các ngành công nghiệp chế tạo.
+ Phát triển du lịch để khai thác tiềm năng thiên nhiên độc đáo.
- Bảo vệ thiên nhiên ở Ô-xtrây-li-a:
Một số vấn đề trong sản xuất nông nghiệp đang rất được quan tâm là bảo vệ nguồn nước, chống hạn hán, chống nhiễm mặn.
Luyện tập
Giải bài luyện tập 1 trang 161 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Dựa vào bản đồ hình 1, hãy xác định vị trí các khu vực địa hình, khoáng sản của Ô-xtrây-li-a.
Hình 1. Bản đồ tự nhiên châu Đại Dương
Phương pháp giải:
Quan sát hình 1 và dựa vào kiến thức đã học.
Lời giải chi tiết:
Ô-xtrây-li-a có ba khu vực địa hình, khoáng sản:
- Phía tây là vùng sơn nguyên: sắt, đồng, vàng, ni-ken, bô-xít,...
- Ở giữa là vùng đồng bằng Trung tâm, lớn nhất là bồn địa Ác-tê-di-an lớn: hầu như không có khoáng sản.
- Phía đông là dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a: than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên,...
Giải bài luyện tập 2 trang 161 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Nguyên nhân nào dẫn đến sự độc đáo về dân cư, xã hội ở Ô-xtrây-li-a?
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức đã học.
Lời giải chi tiết:
Nguyên nhân dẫn đến sự độc đáo về dân cư, xã hội ở Ô-xtrây-li-a:
- Ô-xtrây-li-a là quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo, đa văn hoá.
- Nhiều người nhập cư => sự dung hòa giữa nhiều nét văn hoá khác nhau trên thế giới với văn hoá bản địa.
- Bên cạnh tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức, còn có hơn 300 loại ngôn ngữ khác được sử dụng trong giao tiếp.
Vận dụng
Giải bài vận dụng trang 161 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Tìm hiểu và nêu một số nét về mối quan hệ (kinh tế, xã hội...) giữa hai nước Việt Nam và Ô-xtrây-li-a.
Phương pháp giải:
Tìm kiếm thông tin trên Internet về mối quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Ô-xtrây-li-a.
Lời giải chi tiết:
- Việt Nam và Ô-xtrây-li-a đã xác lập quan hệ ngoại giao từ 26 tháng 02 năm 1973. Hiện nay, hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện từ năm 2009 và là Đối tác chiến lược từ năm 2018.
- Điều này thể hiện rõ trong lĩnh vực kinh tế, thương mại khi Việt Nam và Ô-xtrây-li-a đều ủng hộ mạnh mẽ hệ thống thương mại đa phương và là thành viên của nhiều hiệp định thương mại tự do khu vực.
- Quan hệ thương mại Việt Nam - Ô-xtrây-li-a liên tục tăng trưởng trong suốt 20 năm qua, với mức tăng trung bình 8,6% và hai bên đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 14 của nhau.
- Ngay trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang bị tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19, kim ngạch hai chiều năm 2020 vẫn đạt mức trên 11,3 tỷ AUD (tăng gần 5%). Trong 7 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch hai chiều Việt Nam - Ô-xtrây-li-a đạt gần 9,4 tỷ AUD, tăng 49% so với cùng kỳ năm ngoái.
- Về đầu tư, tổng giá trị đầu tư giữa hai nước đạt hơn 3,5 tỷ AUD, trong đó Ô-xtrây-li-a đầu tư vào Việt Nam hơn 2,6 tỷ, trở thành nhà đầu tư lớn thứ 19 trong tổng số 132 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.
Chú ý: AUD là đồng đô la Úc, đơn vị tiền tệ của khối thịnh vượng chung Úc.