Bài 8: Em bảo vệ môi trường sống SGK Đạo đức 5 Chân trời sáng tạo
Nghe và vận động theo bài hát Điều đó tuỳ thuộc hành động của bạn (Nhạc và lời: Vũ Kim Dung) - Theo em, bài hát trên truyền tải thông điệp gì? - Em đã làm gì để góp phần bảo vệ môi trường?
Khởi động
Trả lời Câu hỏi trang 3 9 Khởi động SGK Đạo đức 5
Nghe và vận động theo bài hát Điều đó tuỳ thuộc hành động của bạn (Nhạc và lời: Vũ Kim Dung)
- Theo em, bài hát trên truyền tải thông điệp gì?
- Em đã làm gì để góp phần bảo vệ môi trường?
Phương pháp giải:
Chia sẻ cảm nghĩ.
Lời giải chi tiết:
Bài hát "Điều đó tuỳ thuộc hành động của bạn" truyền tải thông điệp về trách nhiệm cá nhân và hành động của mỗi người trong việc bảo vệ môi trường. Nó nhấn mạnh rằng tình trạng xanh ngát và sạch đẹp của Tổ quốc Việt Nam phụ thuộc vào những hành động cụ thể của mỗi người.
Để góp phần bảo vệ môi trường, em có thể thực hiện những hành động sau đây:
- Tiết kiệm năng lượng và sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo.
- Tách rác và thực hiện việc tái chế.
- Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường và hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa một lần.
- Tham gia các hoạt động tình nguyện vệ sinh môi trường như dọn bãi biển, làm sạch công viên, hoặc tham gia các chiến dịch xanh khác.
Kiến tạo tri thức mới 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 39 Kiến tạo tri thức mới SGK Đạo đức 5
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi
- Ý nghĩa của Giờ Trái Đất, Ngày Trái Đất là gì?
- Em có thể hưởng ứng Giờ Trái Đất và Ngày Trái Đất bằng những việc làm nào?
Phương pháp giải:
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a, Ý nghĩa:
- Giờ Trái Đất là một sáng kiến do Quỹ Quốc tế bảo vệ thiên nhiên khởi xướng nhằm nâng cao ý thức của cộng đồng về tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trên toàn thế giới. Chiến dịch khuyến khích các hộ gia đình và cơ sở kinh doanh tắt các thiết bị điện trong 60 phút vào ngày thứ 7 cuối cùng của tháng 3 hằng năm
- Ngày Trái đất là ngày vận động mọi người nâng cao nhận thức và hành động nhằm bảo vệ giá trị của môi trường sống.
b, Những việc em có thể làm:
o Tắt đèn và các thiết bị điện không cần thiết trong giờ Giờ Trái Đất.
o Giảm sử dụng năng lượng bằng cách tắt các thiết bị không sử dụng, đi bộ hoặc sử dụng phương tiện công cộng thay vì lái xe cá nhân.
o Tăng cường việc tiết kiệm nước và sử dụng nước tái chế.
o Tham gia các hoạt động tình nguyện như dọn vệ sinh môi trường, trồng cây, hay tham gia các chiến dịch bảo vệ môi trường trong ngày Ngày Trái Đất.
o Tìm hiểu về các vấn đề môi trường và khí hậu, chia sẻ thông tin và tuyên truyền để tăng cường ý thức trong cộng đồng.
o Hỗ trợ và tham gia vào các dự án và chương trình bảo vệ môi trường do các tổ chức và cộng đồng địa phương tổ chức.
Kiến tạo tri thức mới 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 40 Kiến tạo tri thức mới SGK Đạo đức 5
Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu.
- Nêu những việc làm bảo vệ môi trường sống thể hiện qua các tranh trên.
- Kể thêm một số việc làm cụ thể khác để bảo vệ môi trường sống ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng phù hợp với em
Phương pháp giải:
Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu.
Lời giải chi tiết:
a, Những việc làm bảo vệ môi trường sống thể hiện qua các tranh trên.
- Cùng nhau trồng cây xanh
- Phân loại rác
- Tắt nước khi sử dụng xong
- Dùng túi thân thiện với môi trường, hạn chế dùng túi ni-lông
b, Kể thêm một số việc làm cụ thể khác để bảo vệ môi trường sống ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng phù hợp với em
o Tiết kiệm năng lượng bằng cách tắt đèn và các thiết bị điện khi không sử dụng.
o Sử dụng đèn LED hoặc bóng đèn sử dụng năng lượng tiết kiệm.
o Sử dụng nước một cách tiết kiệm bằng cách tắt vòi nước khi không sử dụng, sửa chữa các vết rò rỉ nước.
o Phân loại rác và tái chế các vật liệu có thể tái chế như giấy, nhựa và kim loại.
o Sử dụng túi mua sắm tái sử dụng thay vì túi nhựa một lần.
o Trồng cây và nuôi cây trong nhà để cải thiện chất lượng không khí.
Luyện tập 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 36 Luyện tập SGK Đạo đức 5
Nhận xét các ý kiến sau
- Ý kiến 1: Sử dụng năng lượng mặt trời là hành vi bảo vệ môi trường sống quanh em
- Ý kiến 2: Không săn bắt, buôn bán trái phép động vật hoang dã cũng là cách để bảo vệ môi trường sống.
- Ý kiến 3: Đổ nước bẩn ra vỉa hè không làm ô nhiễm môi trường vì nước sẽ bốc hơi đi
- Ý kiến 4: Mang theo bình nước khi đi học để giảm việc mua và thải chai nhựa ra môi trường.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ các ý kiến và nhận xét ý kiến đó đúng hay sai, giải thích.
Lời giải chi tiết:
- Ý kiến 1: Đây là một ý kiến chính xác. Sử dụng năng lượng mặt trời là một nguồn năng lượng tái tạo và không gây khí thải gây hại cho môi trường. Bằng cách sử dụng các công nghệ như pin mặt trời để tạo điện hoặc hệ thống nước nóng bằng năng lượng mặt trời, ta giảm thiểu sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch và giảm lượng khí thải carbon.
- Ý kiến 2: Đây cũng là một ý kiến đúng. Săn bắt và buôn bán trái phép động vật hoang dã gây tổn hại nghiêm trọng đến đa dạng sinh học và cân bằng môi trường. Việc ngăn chặn hoạt động này giúp bảo vệ các loài động vật hoang dã và duy trì sự cân bằng tự nhiên trong hệ sinh thái.
- Ý kiến 3: Đây là một ý kiến không chính xác. Đổ nước bẩn ra vỉa hè có thể gây ô nhiễm môi trường. Nước bẩn có thể chứa các chất ô nhiễm, vi khuẩn hoặc các chất hóa học gây hại cho môi trường và sức khỏe con người. Để bảo vệ môi trường, nước bẩn nên được xử lý đúng cách thông qua hệ thống thoát nước và xử lý nước thải.
- Ý kiến 4: Đây cũng là một ý kiến đúng. Sử dụng bình nước riêng và tái sử dụng nó thay vì mua nước đóng chai giúp giảm lượng rác thải nhựa và ô nhiễm môi trường. Bình nước có thể được sử dụng lại nhiều lần, giúp giảm lượng rác thải nhựa và tiết kiệm tài nguyên tự nhiên.
Luyện tập 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 41 Luyện tập SGK Đạo đức 5
Đọc các trường hợp và trả lời câu hỏi
a. Bác của Tin thường xuyên phun thuốc hoá học để ngừa sâu bọ hại vườn rau
b. Gia đình Cốm ưu tiên đi bộ hoặc đi xe đạp nếu di chuyển gấp
c. Bin vứ bao ni lông, chai lọ xuống biển khi đi cắm trại cùng lớp.
d. Na có thói quen tái sử dụng các đồ dùng như tập vở cũ còn dư trang trắng để làm giấy nháp
- Nhân vật nào trong trường hợp trên biết bảo vệ môi trường sống? Vì sao?
- Em sẽ nhắc nhở những người chưa biết bảo vệ môi trường sống như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a. Bác của Tin không biết bảo vệ môi trường sống. Việc sử dụng thuốc hoá học để ngừa sâu bọ có thể gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đa dạng sinh học và sức khỏe con người.
b. Gia đình Cốm biết bảo vệ môi trường sống. Việc ưu tiên sử dụng phương tiện giao thông không gây ô nhiễm như đi bộ hoặc đi xe đạp giúp giảm lượng khí thải và tiếng ồn gây hại cho môi trường.
c. Bin không biết bảo vệ môi trường sống. Hành động của Bin là vi phạm về việc xả rác và ô nhiễm môi trường. Việc vứt rác nhựa xuống biển gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ sinh thái biển và động vật sống trong biển.
d. Na biết bảo vệ môi trường sống. Thói quen tái sử dụng của Na giúp giảm lượng rác thải và tiết kiệm tài nguyên. Bằng cách sử dụng lại tập vở cũ, Na giảm thiểu sự tiêu thụ giấy và sử dụng tài nguyên tự nhiên một cách bền vững.
Để nhắc nhở những người chưa biết bảo vệ môi trường sống, em có thể thực hiện các hành động sau:
- Chia sẻ thông tin về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường sống và những hành động cụ thể để thực hiện.
- Tạo ra những hoạt động giáo dục và nhắc nhở về bảo vệ môi trường trong cộng đồng, như tổ chức buổi thảo luận, workshop hoặc chiếu phim tài liệu liên quan đến môi trường.
- Đưa ra ví dụ và hướng dẫn cách thực hiện các hành động bảo vệ môi trường thông qua các hoạt động thực tế, như dọn vệ sinh môi trường, tái chế rác thải hoặc trồng cây.
- Tham gia vào các nhóm hoặc tổ chức phi chính phủ hoặc các hoạt động tình nguyện liên quan đến bảo vệ môi trường và khuyến khích người khác tham gia cùng.
Luyện tập 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 37 Luyện tập SGK Đạo đức 5
Xử lí tình huống:
Tình huống 1: Cốm muốn mua đèn học mới thay cho đèn học đã hỏng, Chủ cửa hàng giới thiệu một loại đèn giá rẻ nhưng tốn điện và một loại đèn giá cao một chút những ít tốn điện hơn. Cốm khá phân vân giữa hai loại đèn học này.
Nếu là Cốm, em sẽ làm gì? Vì sao?
Tình huống 2: Nhìn thấy em gái bỏ vỏ táo vào thùng rác tái chế, Tin hỏi: “Sao em không phân loại rác?”. Em Tin trả lời: “Cũng là rác thôi mà”
Nếu là Tin, em sẽ làm gì? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ tình huống và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Tình huống 1 : Nếu là Cốm, em có thể làm như sau:
- Xem xét sự tiết kiệm năng lượng và chi phí điện của từng loại đèn trong thời gian dài.
- Xem xét chất lượng và tuổi thọ của cả hai loại đèn.
- Xem xét tác động của việc sử dụng đèn tốn điện đến môi trường.
Dựa trên các yếu tố trên, Cốm có thể đưa ra quyết định dựa trên ưu tiên cá nhân, như tiết kiệm năng lượng, chi phí hoặc tác động đến môi trường.
Tình huống 2 : Nếu là Tin, em có thể làm như sau:
- Giải thích cho em gái về tầm quan trọng của phân loại rác và tái chế.
- Nói cho em gái biết rằng việc phân loại rác giúp chúng ta tận dụng tối đa tài nguyên và giảm thiểu lượng rác thải.
Vận dụng 1
Trả lời Câu hỏi trang 42 Vận dụng SGK Đạo đức 5
Chia sẻ với các bạn những việc em đã làm để góp phần bảo vệ môi trường sống ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng.
Phương pháp giải:
Dựa vào hiểu biết của em và đọc thông tin để chia sẻ.
Lời giải chi tiết:
1. Ở nhà:
- Tôi đã thực hiện việc tiết kiệm năng lượng bằng cách tắt đèn khi không sử dụng và sử dụng bóng đèn LED có hiệu suất cao hơn.
- Tôi sử dụng túi vải thay vì túi nhựa mỗi khi đi mua sắm, và tôi tái sử dụng túi nhựa cũ để đựng rác thải tái chế.
- Tôi phân loại rác tại nhà bằng cách sắp xếp rác hữu cơ và rác tái chế vào các thùng riêng biệt.
- Tôi tiết kiệm nước bằng cách tắt vòi nước khi đánh răng hoặc rửa tay và sử dụng nước tái chế từ bồn cầu để tưới cây.
2. Ở trường:
- Tôi đã tham gia vào nhóm bảo vệ môi trường của trường và thực hiện các hoạt động như dọn vệ sinh môi trường, trồng cây và giới thiệu về tái chế.
- Tôi sử dụng sách vở tái chế và giấy đã sử dụng một mặt để làm giấy nháp hoặc sử dụng điện tử để ghi chú và làm bài tập.
- Tôi tham gia vào các hoạt động tài trợ bởi trường để học về bảo vệ môi trường và khuyến khích các bạn cùng tham gia.
3. Ở nơi công cộng:
- Tôi tham gia vào các hoạt động tình nguyện như dọn vệ sinh môi trường tổ chức tại công viên hoặc bãi biển.
- Tôi sử dụng các phương tiện giao thông công cộng như xe buýt hoặc xe đạp để giảm thiểu lượng khí thải từ xe cá nhân.
- Tôi thực hiện việc phân loại rác và sử dụng các thùng rác phù hợp khi ở nơi công cộng.