Giải bài Hạnh phúc của một tang gia trang 7, sách bài tập Ngữ Văn 12 - Cánh diều
Tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng thuộc thể loại và phong cách nghệ thuật nào? Nêu những hiểu biết của em về đặc điểm thể loại và phong cách nghệ thuật đó.
Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 7 SBT Văn 12 Cánh diều
Tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng thuộc thể loại và phong cách nghệ thuật nào? Nêu những hiểu biết của em về đặc điểm thể loại và phong cách nghệ thuật đó.
Phương pháp giải:
Đọc tác phẩm.
Lời giải chi tiết:
- Thể loại của tiểu thuyết Số đỏ: Tiểu thuyết trào phúng
+ Tiểu thuyết trào phúng thường dùng để châm biếm, đả kích một hiện tượng, hành vi, một con người hay phong tục tập quán, thể chế chính trị, nghệ thuật… nào đó với mong muốn thay đổi những đối tượng ấy.
+ Chỉ ra những đối tượng và khiếm khuyết của những đối tượng đó. Biến những khiếm khuyết đó thành trò cười với giọng mỉa mai, giễu cợt.
…
- Phong cách nghệ thuật: phong cách hiện thực
+ Đưa các sự việc, chi tiết thường ngày vào tác phẩm
+ Khám phá diễn biến tâm lí khách quan của nhân vật trong mối liên hệ chặt chẽ với hoàn cảnh xã hội.
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 7 SBT Văn 12 Cánh diều
Mâu thuẫn chủ yếu nào được tác giả khám phá, thể hiện trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia?
Phương pháp giải:
Đọc và chỉ ra các mâu thuẫn.
Lời giải chi tiết:
Mâu thuẫn được tác giả khám phá, thể hiện trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia là:
- Mâu thuẫn giữa các nhân vật: “phái trẻ”- “phái già”; đốc tờ Xuân, đốc tờ Trực Ngôn với cụ lang Tỳ, cu lang Phể…
- Mâu thuẫn chủ yếu: mâu thuẫn giữa bên trong và bên ngoài, giữa nội dung và hình thức biểu hiện (hành vi, cử chỉ, điệu bộ, lời nói,...)
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 7 SBT Văn 12 Cánh diều
Cảnh cất đám, đưa đám và hạ huyệt được quan sát và miêu tả như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc tác phẩm, chú ý đến phân đoạn cảnh cất đám, đưa đám
Lời giải chi tiết:
- Cách quan sát: quan sát từ xa đến gần, từ gần đến xa một cách linh hoạt.
+ VD: Cất đám: Nhìn toàn cảnh tang gia sau đó thu hẹp đối tượng quan sát đến đối tượng cụ thể.
- Cách miêu tả: Vừa chấm phá, vừa đặc tả
+ Chấm phá: cảnh đưa đám
+ Đặc tả: cảnh cất đám (miêu tả một cách cụ thể về trang phục, vẻ ngoài Tuyết, những người đi tham dự đám tang,...) và cảnh hạ huyệt
Câu 4
Trả lời Câu hỏi 4 trang 7 SBT Văn 12 Cánh diều
Nêu các chi tiết cho thấy đám tang cụ cố tổ được tổ chức “theo cả lối Ta, Tàu, Tây”.
Phương pháp giải:
Đọc tác phẩm
Lời giải chi tiết:
- “có kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, cho đến lốc bốc xoảng và bú dích và vòng hoa, có ba trăm câu đối”
- Quần áo tang của tiệm may Âu hoá
- “Kèn Ta, kèn Tây, kèn Tàu lần lượt thay nhau mà rộn lên”
- “Cậu tú Tân luộm thuộm trong chiếc áo thụng trắng đã bắt bẻ từng người một,... kỉ niệm lúc hạ huyệt.
Câu 5
Trả lời Câu hỏi 5 trang 8 SBT Văn 12 Cánh diều
Tâm trạng và hành động của những người trong tang gia như thế nào? Theo em, tác giả đã phản ánh được điều gì về tình cảm gia đình và đạo đức xã hội thời bấy giờ
Phương pháp giải:
Đọc tác phẩm.
Lời giải chi tiết:
Tâm trạng và hành động của những người trong tang gia:
Hạnh phúc, sung sướng:
- Ông Phán mọc sừng “sung sướng” vì được chia thêm gia tài.
- Cụ cố Hồng “nhắm nghiền mắt lại để mơ màng đến cái lúc cụ mặc đồ xô gai, lụ khụ chồng gậy, vừa ho khạc vừa khóc mếu, để cho thiên hạ phải chỉ trò: “Úi kìa, con giai nhớn đã già đến thế kia kìa!”.
- Cụ bà “hớt hải chạy lên”, sung sướng vì Xuân Tóc Đỏ không giận mà còn đến giúp đáp, phúng viếng, khiến đám ma thêm to, thêm long trọng, thêm “danh giá nhất tất cả”.
- Ông Văn Minh vui sướng vì sắp có thêm tài sản vì được thừa kế từ người mất, ông chỉ phân vân, vò đầu rứt tóc vì “hai cái tội nhỏ, một cái ơn to” của Xuân Tóc Đỏ
Bối rối:
- “ Cả gia đình ấy đã nhao lên mỗi người một cách,... “Nhiều thầy thối ma””
- Tuyết “đau khổ”, “buồn” vì không thấy bạn trai đến phúng viếng
- Cậu tú Tân: điên người vì đợi mãi mà mấy cái máy ảnh của cậu chuẩn bị sẵn không được dùng đến
- Bà Văn Minh: số cả ruột vì mãi không được mặc những đồ xô gai tân thời
→ Tác giả đã phản ánh được sự trống rỗng, vô cảm, hờ hững, giả tạo trong tình cảm gia đình và đạo đức xã hội thời bấy giờ.
Câu 6
Trả lời Câu hỏi 6 trang 8 SBT Văn 12 Cánh diều
Hãy phân tích một số nét đặc sắc về nghệ thuật trào phúng của tác giả Vũ Trọng Phụng qua đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia (Gợi ý: cách đặt nhan đề, tạo tình huống mâu thuẫn, cách tác giả dùng từ ngữ, so sánh, đặt câu và sử dụng giọng điệu,...)
Phương pháp giải:
Đọc tác phẩm. Chú ý đến cách đặt nhan đề, tạo tình huống mâu thuẫn, cách tác giả dùng từ ngữ, so sánh, đặt câu và sử dụng giọng điệu,...
Lời giải chi tiết:
- Nhan đề: “Hạnh phúc của một tang” kết hợp từ ngữ nói ngược: đám tang thường gắn với sự đau khổ nhưng tác giả lại dùng từ hạnh phúc để đặt ra những nghi vấn, ngờ vực về vấn đề. Từ đó, nêu lên thái độ phê phán, lên án xã hội đó.
- Cách tạo tình huống trào phúng: cụ cố tổ chết nhưng ai cũng sung sướng, vui vẻ; nhưng vờ buồn rầu. Đám ma mà cứ ngỡ sự kiện quan trọng vui vẻ, đám mà mà mang sắc thái biểu cảm của một đám hỷ.
- Từ ngữ: nhiều từ vay mượn, linh hoạt, biến hóa. Tái hiện được không gian hiện đại, đời sống hỗn tạp.
- So sánh tạo ý vị mỉa mai, châm biếm kết hợp cùng cách đạt câu linh hoạt, đa dạng, chứa đựng nhiều từ ngữ đối nhau tạo cảm giác trái khoáy, ngược đời→ Chế giễu, mỉa mai.
- Giọng điệu hài hước, mỉa mai “Thật là một đám ma to tát…”...
Câu 7
Trả lời Câu hỏi 7 trang 8 SBT Văn 12 Cánh diều
Qua đoạn trích này, Vũ Trọng Phụng nêu lên thông điệp gì? Theo em, thông điệp ấy có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh xã hội ngày nay?
Phương pháp giải:
Đọc tác phẩm.
Lời giải chi tiết:
Thông điệp: về tình cảm gia đình, về xã hội đương thời là cái xã hội hám danh, hám lợi, sống giả dối, hợm hĩnh,..
Thông điệp mà Vũ Trọng Phụng nêu lên qua đoạn trích có ý nghĩa thiết thực đối với đời sống xã hội ngày nay. Nó cảnh tỉnh và nêu lên rằng: cái lối sống hám danh, hám lợi, cái lối sống giả dối, hợm hĩnh không chỉ xuất hiện trong xã hội đương thời cũ mà còn xuất hiện ở bất kì xã hội nào. Chính vì vậy, cần có kiến thức và hiểu biết để nhận ra và lên án chúng.