Giải bài tập 2 trang 20 sách bài tập văn 12 - kết nối tri thức
Tra từ điển để giải thích nghĩa của các từ ngữ Hán Việt sau: hộ giá, nghiệp chướng, chủ trương, (ông vua) vạn thặng; xác định nghĩa của từ ngữ địa trong ngữ cảnh (bản dịch).
Đọc lại văn bản Hài khấu linh từ trong SGK Ngữ văn 12, tập một (tr. 96-99) đoạn 2, từ "Tờ biểu dâng lên" đến "cáo hổ đầy đường.” và trả lời các câu hỏi:
Câu 1
Tra từ điển để giải thích nghĩa của các từ ngữ Hán Việt sau: hộ giá, nghiệp chướng, chủ trương, (ông vua) vạn thặng ; xác định nghĩa của từ ngữ địa trong ngữ cảnh (bản dịch).
Lời giải chi tiết:
- Hộ giá: Nàng Bích Châu xin phép được đi cùng vua trong chuyến đi chinh phạt, tức là xin được bảo vệ cho nhà vua
- Nghiệp chướng: Nàng Bích Châu cho rằng những sóng gió, tai ương mà quân đội gặp phải có thể là do nghiệp chướng từ quá khứ gây ra.
- Chủ trương: Ý kiến, kiến giải, chủ ý. Vua Lê Thánh Tông có chủ trương chinh phạt Chiêm Thành.
- Vạn thặng: Nhà vua được ví như một vị vua có quyền lực vô cùng lớn, có thể quyết định vận mệnh của đất nước.
Câu 2
Khái quát nội dung đoạn văn, tóm lược các sự kiện chính. Theo bạn, đoạn văn này, chi tiết/ sự việc kì ảo nào hấp dẫn hơn cả? Vì sao?
Lời giải chi tiết:
Đoạn văn miêu tả những diễn biến căng thẳng xung quanh cuộc viễn chinh của vua Lê Thánh Tông và sự hy sinh của nàng Bích Châu. Nàng đã cố gắng can ngăn nhà vua nhưng không thành, cuối cùng đã hi sinh bản thân để cứu vua và quân đội khỏi cơn thịnh nộ của thần biển.
Theo em, chi tiết nàng Bích Châu dự đoán được tương lai và các hiện tượng thiên nhiên bất thường là chi tiết kì ảo hấp dẫn nhất. Vì chi tiết này không chỉ đơn thuần là yếu tố kì ảo mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Nó thể hiện sự thông minh, tinh tế và lòng yêu nước của nàng Bích Châu.
Câu 3
Xác định nghĩa nào ở cột B ứng với từng cụm từ ở cột A:
|
A |
B |
|
1. "oan khiên ngày trước", “nghiệp chướng ngày nay" |
1. chú tâm việc giáo hóa bằng nhân nghĩa, tương dừng chuyện binh đao để khoan sức dân |
|
2. "ông vua vạn thặng" |
2. điều xảy đến trong vô số khả năng; tình thể cùn bắt buộc không như ý muốn |
|
3. "vạn bất đắc dĩ" |
3. được mãn nguyện muôn phần chốn cửu tuyền toa |
|
4. "sửa văn nghỉ võ" |
4. nhân quả nhiều đời, oán nghiệp đời trước, Bà quả báo đời nay |
|
5. "ngậm cười chín suối" |
5. cai trị một nước có vạn cổ xe (theo quy định của lễ chế đời xưa, chỉ nước lớn mới được quyền sự có vạn cổ chiến xa) |
Lời giải chi tiết:
|
A |
B |
|
1. "oan khiên ngày trước", “nghiệp chướng ngày nay" |
4. nhân quả nhiều đời, oán nghiệp đời trước, Bà quả báo đời nay |
|
2. "ông vua vạn thặng" |
5. cai trị một nước có vạn cổ xe (theo quy định của lễ chế đời xưa, chỉ nước lớn mới được quyền sự có vạn cổ chiến xa) |
|
3. "vạn bất đắc dĩ" |
2. điều xảy đến trong vô số khả năng; tình thể cùn bắt buộc không như ý muốn |
|
4. "sửa văn nghỉ võ" |
1. chú tâm việc giáo hoá bằng nhân nghĩa, tương dừng chuyện binh đao để khoan sức dân |
|
5. "ngậm cười chín suối" |
3. được mãn nguyện muôn phần chốn cửu tuyền toa |
Câu 4
Suy nghĩ, tâm trạng, lời nói và hành động của nhân vật Bích Châu được miêu tả như thế nào? Qua sự miêu tả đó, tác giả muốn nhấn mạnh đức tính và phẩm chất gì của nhân vật?
Lời giải chi tiết:
- Suy nghĩ, tâm trạng và lời nói:
+ Châu lo lắng cho vận mệnh của đất nước, lo sợ cuộc chiến sẽ mang lại nhiều mất mát.
+ Nàng thể hiện lòng trung thành tuyệt đối với nhà vua, sẵn sàng hi sinh bản thân vì lợi ích của đất nước.
+ Nàng có khả năng dự đoán trước những điều sắp xảy ra và đưa ra những lời khuyên đúng đắn.
- Hành động của nàng:
+ Cố gắng can ngăn nhà vua đi đánh giặc, nhưng không thành công.
+ Xin được đi theo vua để chăm sóc và bảo vệ cho nhà vua.
+ Dự đoán được những nguy hiểm sắp xảy ra và đưa ra những lời khuyên để đối phó.
+ Cuối cùng, nàng đã chọn cách hy sinh bản thân để cứu đất nước và nhà vua.
Qua sự miêu tả trên, tác giả muốn nhấn mạnh đức tính và phẩm chất cao đẹp của Bích Châu: trung thành tuyệt đối, thông minh, nhân hậu, dám đối mặt với khó khăn, nguy hiểm, và tình yêu nước sâu sắc, sẵn sàng hi sinh vì lợi ích của đất nước.
Câu 5
Giữa yếu tố thực và yếu tố kì (kì ảo) được thể hiện trong đoạn văn, yếu tố nào nổi trội hơn? Nêu nhận xét về hiệu quả nghệ thuật của sự đan xen hai yếu tố thực và kì trong đoạn văn này.
Lời giải chi tiết:
Giữa yếu tố thực và yếu tố kì ảo được thể hiện trong đoạn văn, có thể thấy yếu tố kì ảo nổi trội hơn qua các chi tiết kì ảo như nàng Bích Châu có khả năng tiên tri, dự báo được những sự kiện sắp xảy ra và giao tiếp với thế giới tâm linh; Gió bão nổi lên đột ngột, người nhanh to râu xuất hiện, giấc mộng kỳ lạ,... đều là những hiện tượng vượt ngoài quy luật tự nhiên; Sự xuất hiện của các yếu tố tâm linh như thần miếu, quỷ thần, ngôi sao ứng với vận mệnh,... tạo nên một không gian huyền bí.
Đoạn trích đã thành công trong việc kết hợp hài hòa giữa yếu tố thực và yếu tố kì, tạo nên một tác phẩm văn học vừa mang tính hiện thực, vừa giàu chất thơ, huyền ảo. Sự đan xen này không chỉ làm tăng tính hấp dẫn của câu chuyện mà còn mang đến những ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và con người.