Giải VBT ngữ văn 6 bài Vượt thác
Giải câu hỏi 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 Vượt thác trang 31 VBT Ngữ văn 6 tập 2.
Câu 1
Câu 1 (trang 31 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2):
Căn cứ vào tên bài văn để xác định chủ đề. Đoạn nào trong bài văn tập trung thể hiện chủ đề này? Các đoạn khác có vai trò gì trong việc thể hiện chủ đề?
Lời giải chi tiết:
- Chủ đề của bài văn là: ca ngợi vẻ hùng dũng và sức mạnh của dượng Hương Thư qua cảnh vượt thác.
- Đoạn tập trung thể hiện chủ đề: từ "Đến Phường Rạnh" đến "vâng vâng dạ dạ".
- Vai trò của các đoạn còn lại đối với việc thể hiện chủ đề là: làm nổi bật cảnh tượng kì vĩ của thiên nhiên xung quanh từ đó làm nổi bật sức mạnh của con người lao động chinh phục thiên nhiên.
Câu 2
Câu 2 (trang 31-32 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2):
Cảnh dòng sông và hai bên bờ qua sự miêu tả ở trong bài đã đổi thay như thế nào theo từng chặng đường của con thuyền? Theo em, vị trí quan sát để miêu tả của người kể chuyện trong bài này là ở chỗ nào? Vị trí quan sát ấy có thích hợp không? Vì sao?
Lời giải chi tiết:
- Cảnh dòng sông và hai bên bờ qua sự miêu tả ở trong bài đã thay đổi:
+ Đoạn sông ở vùng đồng bằng thì êm đềm, hiền hòa. Quang cảnh hai bên đường là những bãi dâu trải ra bạt ngàn.
+ Sắp đến những đoạn có nhiều thác ghềnh: vườn tược um tùm, những chòm cổ thụ đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước, núi cao đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.
+ Ở đoạn sông có nhiều thác dữ: “ nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn ”.
- Vị trí của người quan sát ở trên thuyền. Vị trí này thuận lợi cho việc miêu tả chân thực cảnh thiên nhiên và con người.
Câu 3
Câu 3 (trang 32-33 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2):
Cảnh con thuyền vượt thác đã được miêu tả như thế nào? Hãy tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình, hành động của nhân vật dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác. Những cách so sánh nào đã được sử dụng?
Nêu ý nghĩa của hình ảnh so sánh dượng Hương Thư giống như "một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh".
Lời giải chi tiết:
- Cảnh con thuyền vượt thác được miêu tả: thật dũng mãnh và phi thường, là một trận thuỷ chiến quyết liệt, một cuộc đấu trí và đấu lực giữa thiên nhiên và con người:
- Ngoại hình và hành động của nhân vật dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác:
+ Ngoại hình rắn rỏi, chắc khỏe: như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa.
+ Hành động dứt khoát, mạnh mẽ: co người phóng chiếc sào xuống lòng sông, ghì chặt đầu sào, lấy thế trụ lại, thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
- Những so sánh tiêu biểu:
+ Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc.
+ Dượng Hương Thư như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ.
- Ý nghĩa của hình ảnh so sánh Dượng Hương Thư giống như “ một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh ”: thể hiện vẻ đẹp dũng mãnh, tư thế hào hùng, không sợ nguy hiểm, khó khăn, làm chủ thiên nhiên của con người.
Câu 4
Câu 4 (trang 33 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2):
Ở đoạn đầu và đoạn cuối của bài có hai hình ảnh miêu tả những cây cổ thụ trên bờ sông. Em hãy chỉ ra hai hình ảnh ấy và cho biết tác giả đã sử dụng cách chuyển nghĩa nào ở mỗi hình ảnh. Nêu ý nghĩa của từng trường hợp.
Lời giải chi tiết:
Hai hình ảnh miêu tả những cây cổ thụ bên sông là:
- Ở đoạn đầu, “ những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước ”. Điều này như báo hiệu là sắp đến khúc sông dữ, chúng ta phải chuẩn bị và dồn nén sức mạnh chuẩn bị vượt thác.
- Ở đoạn cuối: " những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước ”: thể hiện tâm trạng háo hức và sự mạnh mẽ của con người khi đưa được thuyền qua con thác dữ để tiến lên phía trước.
Câu 5
Câu 5 (trang 33 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2):
Qua bài văn, em cảm nhận như thế nào về hình ảnh con người và thiên nhiên được miêu tả trong bài?
Lời giải chi tiết:
Bài văn miêu tả cảnh vượt thác của con thuyền trên sông Thu Bồn, làm nổi bật vẻ hùng dũng và sức mạnh của con người lao động trên nền cảnh thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ.
Câu 6
Câu 6 (trang 34-35 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2):
Hai bài Sông nước Cà Mau và Vượt thác đều miêu tả cảnh sông nước. Em hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả.
Lời giải chi tiết:
* Nét đặc sắc của Sông nước Cà Mau:
- Cảnh sông nước, kênh rạch, rừng đước, chợ trên sông: Rộng lớn, hùng vĩ, giàu có, đầy sức sống hoang dã.
- Nghệ thuật chủ yếu trong bài văn là so sánh.
* Nét đặc sắc trong Vượt thác:
- Cảnh sông nước hùng vĩ vừa thơ mộng vừa dữ dội làm nổi bật hình ảnh con người dũng cảm, kiên định trước mọi khó khăn thử thách.
- Biện pháp nghệ thuật chủ yếu được tác giả sử dụng là nhân hoá và so sánh.
Câu 7
Câu 7 (trang 35 VBT Ngữ Văn 6 Tập 2):
Hãy viết cảm tưởng của em khi đọc đoạn thơ của Tố Hữu trong phần Đọc thêm.
Lời giải chi tiết:
Chỉ với sáu câu thơ súc tích, tác giả Tố Hữu đã có thể gợi ra được sự gập ghềnh, trắc trở của những con thác trải dọc trên dải đất Việt Nam trù phú. Tác giả đã liệt kê tên của những con thác gắn liền với những tính từ, danh từ gợi nên sự khó khăn, hiểm trở: thác Lửa, thác Chông, thác Dài, thác Khó. Cùng với đó, nhà thơ còn sử dụng từ láy "chập chùng", "thênh thênh" để diễn tả sự mênh mang rộng lớn cũng như hiểm trở của thiên nhiên trong bài thơ. Đoạn thơ vừa cho thấy sự giàu có của thiên vừa làm nổi bật tính chất kiên cường, anh hùng của con người Việt Nam.