Anh/ chị hãy giới thiệu một vài nét về sử thi Đăm Săn
Đăm Săn là sử thi anh hùng của dân tộc Ê – đê mà tên gọi đầy đủ là Bài ca chàng Đăm Săn (Kbi khan Y Đăm Săn). Thiên sử thi đã kể về cuộc đời với những chiến công lẫy lừng, những khát vọng tự do chói ngời của một tù trưởng trẻ tuổi lỗi lạc của bộ lạc Ê – đê tên là Đăm Săn
Đăm Săn là sử thi anh hùng của dân tộc Ê – đê mà tên gọi đầy đủ là Bài ca chàng Đăm Săn (Kbi khan Y Đăm Săn). Thiên sử thi đã kể về cuộc đời với những chiến công lẫy lừng, những khát vọng tự do chói ngời của một tù trưởng trẻ tuổi lỗi lạc của bộ lạc Ê – đê tên là Đăm Săn
1. Sử thi Đăm Săn gồm có 7 khúc ca:
- Khúc ca 1 và 2: Kể chuyện làm chồng theo tục lệ nối dây và hành động chống lại tục nối dây của Đăm Săn
- Khúc ca 3 và 4: Kể chuyện Đăm Săn làm tù trưởng, đưa buôn làng đi làm nương rẫy, săn bắn, bắt cá và cuộc chiến tranh bộ lạc, đánh thắng hai tù trưởng thù địch hùng mạnh và Mơ – tao Grư và Mtao Mxây để bảo vệ và làm giàu cho bộ tộc.
- Khúc ca 5 và 6: Kể chuyện Đăm Săn chặt cây thần và đi bắt Nữ thần Mặt Trời. Việc cầu hôn không thành, chàng trở về và bị chết lún trong rừng ma đất đen.
- Khúc ca 7: Kể chuyện Đăm Săn đầu thai trong bụng chị gái Hơ – âng. Đứa bé ra đời lại mang cái tên Đăm Săn, lớn nhanh như thổi, tiếp tục nối dây với hai nàng Hơ Nhị và Hơ Bhị, trở thành một tù trưởng lí tưởng đi tiếp con đường vinh quang mà chàng đã đi.
2. Sử thi Đăm Săn đã khắc họa một cách đậm nét nhân vật Đăm Săn, một anh hùng xuất chúng theo kiểu anh hùng thời thị tộc – bộ lạc. Những hành động và chiến công của Đăm Săn trong thiên sử thi này xoay quanh hai chủ đề chính:
- Một là chủ đề đấu tranh để thoát khỏi những ràng buộc của tập tục hôn nhân nối dây theo chế độ mẫu quyền.
- Hai là chủ đề đấu tranh chống lại những tư tưởng thù địch để bảo vệ sự sống còn và làm cho bộ tộc trở nên giàu có, cường thịnh.
3. Sử thi Đăm Săn là loại sử thi dân gian anh hùng. Người Ê – đê gọi sử thi là “khan”, có nghĩa là một thể loại truyện kể bằng văn vần có xen kẽ văn xuôi, khi diễn xướng có sử dụng hình thức đối đáp và đôi khi có kèm theo điệu bộ. Câu thơ, câu văn trong sử thi Đăm Săn được liên kết bằng những hình ảnh ví von, so sánh cụ thể, với nhiều nét phóng đại, tượng trưng và giàu màu sắc thần thoại. Nghe kể “khan” là niềm say mê vô hạn của đồng bào Ê – đê Tây Nguyên.