Soạn bài Bên bờ Thiên Mạc SGK Ngữ văn 8 tập 2 Cánh diều - siêu ngắn
Đọc trước đoạn trích truyện Bên bờ Thiên Mạc; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Hà Ân.
Nội dung chính
| Truyện "Bên bờ Thiên Mạc" là tập truyện lịch sử kể về vị tướng Trần Bình Trọng tài năng đã hy sinh anh dũng trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông lần thứ 2 khi ông mới 26 tuổi (năm 1285). |
Chuẩn bị
(trang 68, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đọc trước đoạn trích truyện Bên bờ Thiên Mạc ; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Hà Ân
Phương pháp giải:
Đọc trước văn bản, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả
Lời giải chi tiết:
- Hà Ân: Hoàng Hiển Mô, (16/1/1928 – 25/1/2011), quê ở Hà Nội; là một nhà văn Việt Nam.
- Ông nổi tiếng với các tác phẩm tiểu thuyết lịch sử, truyện kể lịch sử và dã sử.
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 69, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trần Quốc Tuấn đã giao nhiệm vụ gì cho Hoàng Đỗ?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn bản tương ứng với câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Nhiệm vụ đưa tin đến tướng quân Trần Quang Khải
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 69, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Khi nhận được nhiệm vụ, thái độ của Hoàng Đỗ như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn bản tương ứng với câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Thái độ: băn khoăn, sợ không đảm đương được nhiệm vụ này.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 71, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phần thưởng xứng đáng mà Trần Bình Trọng đã trao cho cậu bé Hoàng Đỗ là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn bản tương ứng với câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Đọc kĩ đoạn văn bản tương ứng với câu hỏi
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 71, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hãy hình dung, tưởng tượng về nỗi xúc động của ông già Màn Trò.
Phương pháp giải:
Hình dung theo tưởng tượng
Lời giải chi tiết:
Bất ngờ, xúc động, không dám tin.
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 72, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tác phẩm Bên bờ Thiên Mạc gắn liền với sự kiện lịch sử nào của dân tộc? Xác định nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và tìm hiểu về sự kiện lịch sử được nói tới trong văn bản
Lời giải chi tiết:
- Sự kiện: cuộc kháng chiến chống quân Mông-Nguyên lần thứ hai (năm 1285).
- Nội dung chính: 2 phần:
+ Phần 1: Trần Quốc Tuấn giao nhiệm vụ đưa tin cho Hoàng Đỗ.
+ Phần 2: Trần Bình Trọng xóa bỏ thân phân phận nô tì cho Hoàng Đỗ.
CH cuối bài 2
Câu 2 (trang 72, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hãy liệt kê tên các nhân vật trong đoạn trích. Những nhân vật nào là nhân vật có thật trong lịch sử?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và liệt kê các nhân vật
Lời giải chi tiết:
- Các nhân vật trong đoạn trích: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng, Hoàng Đỗ, ông già Màn Trò.
- Những nhân vật lịch sử: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng
CH cuối bài 3
Câu 3 (trang 72, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nêu một số chi tiết cụ thể (lời nói, suy nghĩ, hành động,…) mà tác giả đã sử dụng để khắc họa về Trần Bình Trọng, Trần Quốc Tuấn và Hoàng Đỗ. Từ đó, nhận xét về tính cách, phẩm chất của ba nhân vật ấy.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và nêu các chi tiết cụ thể tác giả dùng để khắc hoạ Trần Bình Trọng
Lời giải chi tiết:
|
Nhân vật |
Các chi tiết |
Nhận xét tính cách, phẩm chất |
|
Trần Bình Trọng |
“Cậu bé chăn ngự đã biết đem tất cả... hạnh phúc đối với những người làm tướng”, “Nhưng đột nhiên, ông nhớ lại và thấy trước đây, ông chưa đối xử rộng tình với quân sĩ và gia nô của ông”, “Trần Bình Trọng dùng mũi kiếm... dùng thuốc đấu trán cho Hoàng Đỗ” |
là vị tướng tài năng, rất giỏi nhìn người, có sự thấu hiểu cho những người dưới trướng mình. |
|
Trần Quốc Tuấn |
“Đây là một đạo...Việc lớn của nước nằm trong viên sáp này đó”, “Binh pháp gọi như.... như vậy đâu!”, “Ta cũng đã nghĩ trước....vận nước đâu” |
là người có mắt nhìn người rất tinh tế và nhìn đúng người. Luôn suy nghĩ, dự liệu, cẩn thận trước mọi thứ. |
|
Hoàng Đỗ |
“Phải trung với nước. Dù có chết cho nước cháu cũng không sợ”, “cháu sợ không đảm đương được việc này”, “Nuốt xong, cháu không chịu chết.... mạng giặc.” |
là một cậu bé ngoan ngoãn, nhanh nhẹn và có lòng yêu nước nồng nàn từ khi còn rất nhỏ. |
CH cuối bài 4
Câu 4 (trang 72, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đặc điểm của truyện lịch sử được thể hiện qua những yếu tố nào ở văn bản này?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Nội dung: liên quan đến các nhân vật lịch sử như Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng.
- Sự kiện lịch sử: Cuộc chiến đánh quân Mông-Nguyên lần thứ hai của quân đội nhà Trần.
- Đan xen với yếu tố hư cấu, tưởng tượng, có sự bổ sung, sáng tạo của tác giả.
- Bối cảnh: cuộc chiến đánh quân Mông-Nguyên lần thứ hai của quân đội nhà Trần.
- Nhân vật chính: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng, các nhân vật hư cấu như cha con ông già Màn Trò - Hoàng Đỗ.
- Từ ngữ chỉ tước hiệu hay danh xưng thời phong kiến: nô tì, tướng quân...
CH cuối bài 5
Câu 5 (trang 72, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong đoạn trích trên, điều gì gây ấn tượng sâu sắc nhất đối với em? Vì sao?
Phương pháp giải:
Trả lời theo cảm nhận cá nhân
Lời giải chi tiết:
Em ấn tượng với tinh thần dũng cảm của chú bé Hoàng Đỗ, tuy tuổi nhỏ nhưng em đã làm được những điều có ích cho đất nước.
CH cuối bài 6
Câu 6 (trang 72, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đoạn trích Bên bờ Thiên Mạc giúp em hiểu thêm được gì về tấm lòng của những người con nước Việt khi đất nước có giặc ngoại xâm?
Phương pháp giải:
Trả lời theo cảm nhận cá nhân.
Lời giải chi tiết:
Khi đất nước lâm nguy trước kẻ thù xâm lực, mỗi người dân Việt Nam cần phải đứng lên dũng cảm chống lại giặc ngoại xâm, thể hiện tinh thần yêu nước, lòng tự tôn dân tộc bằng nhiều cách khác nhau.