Soạn bài Điều không tính trước SGK Ngữ văn 6 tập 2 Cánh diều chi tiết
Soạn bài Điều không tính trước chi tiết Ngữ văn 6 tập 2 Cánh diều với đầy đủ lời giải tất cả các câu hỏi và bài tập phần Chuẩn bị và Đọc hiểu
Nội dung chính
| Tác phẩm cho thấy tình bạn bền chặt, khăng khít được xây dựng từ những gì chân thành, bao dung và độ lượng nhất. Sự rộng lượng và không chấp nhặt của Nghi đã khiến “tôi” và Phước buông bỏ sự căm ghét, thù hận để cùng nắm tay nhau vui vẻ, hòa đồng như những người bạn thật sự. Đồng thời giúp con người ta nhận ra trong cuộc sống nên chân thành, nhẫn nhịn và có lòng bao dung với mọi người. |
Chuẩn bị 1
Trả lời câu 1 (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Xem lại các mục Chuẩn bị bài Bức tranh của em gái tôi để vận dụng vào bài đọc hiểu văn bản này.
Phương pháp giải:
Đọc trước văn bản, và đọc phần Chuẩn bị của bài Bức tranh của em gái tôi để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Truyện kể về câu chuyện mà tôi không lường trước được đó là trong một lần đá bóng, “tôi” xảy ra xích mích với Nghi. Cứ nghĩ “chúng tôi” sẽ xảy ra cuộc tranh chấp đánh nhau ai ngờ cả ba lại trò chuyện vui vẻ và trở thành những người bạn tốt.
- Truyện kể về nhân vật: tôi, Nghi, Phước.
- Nhân vật chính là cậu bé dễ xúc động, nông nổi nhưng cũng rất tốt bụng.
- Truyện được kể theo ngôi kể thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề và dễ dàng bộc lộ tâm trạng nhân vật.
- Bài học: Trước một sự việc, chúng ta cần bình tĩnh để đánh giá mọi việc không nên lấy bạo lực để giải quyết vấn đề.
+ Truyện kể về việc từ vụ xích mích trong trận bóng đá mà Nghi và nhân vật tôi trở thành những người bạn. Thời gian và địa điểm xảy ra câu chuyện là vào chiều hôm đó tại ngã tư đường.
+ Truyện có những nhân vật: tôi, Nghi, Phước. Nhân vật chính là “tôi”, dễ xúc động, cáu giận, nông nổi những cũng rất tốt bụng.
+ Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất và có tác dụng bộc lộ chân thực những suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật tôi.
+ Truyện nêu lên vấn đề bình tĩnh, suy nghĩ thấu đáo trước khi giải quyết một vấn đề nào đó. Vấn đề ấy có liên quan đến cuộc sống hiện nay khi mà mọi người luôn bốc đồng, cư xử theo ý kiến chủ quan mà bỏ qua các yếu tố khách quan bên ngoài. Từ đó, cá nhân em cũng cần phải thay đổi cách ứng xử trước một sự việc nào đó.
Truyện kể về nhân vật tôi trong một lần đá bóng, đã xảy ra xích mích với Nghi. Tôi nghĩ rằng sẽ xảy ra một cuộc đánh nhau nhưng cả ba lại trò chuyện vui vẻ và trở thành những người bạn tốt.
Truyện kể về nhân vật: tôi, Nghi, Phước.
Nhân vật chính là một cậu bé dễ xúc động nhưng tốt bụng.
Truyện kể theo ngôi thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề bộc lộ tâm trạng nhân vật.
Bài học: Trước một sự việc, chúng ta cần bình tĩnh để đánh giá mọi việc mà không nên dùng bạo lực để giải quyết.
Chuẩn bị 2
Trả lời câu 2 (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Đọc trước truyện Điều không tính trước , tìm hiểu thêm về thông tin về tác giả Nguyễn Nhật Ánh.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu thông tin tác giả trên sách báo, internet.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tác giả Nguyễn Nhật Ánh:
- Nguyễn Nhật Ánh là một trong những nhà văn nổi tiếng tại Việt Nam, sinh năm 1955 tại Quảng Nam.
- Ông chuyên viết về đề tài thiếu nhi, tuổi mới lớn. Nguyễn Nhật Ánh từng được bầu chọn là nhà văn được yêu thích nhất trong 40 năm liên tiếp (1975-2015). Nếu khảo sát thêm 20 mươi năm nữa (từ 2015 đến 2035) có thể Nguyễn Nhật Ánh vẫn là một trong những nhà văn được yêu thích nhất.
+ Nguyễn Nhật Ánh sinh năm 1955 tại Quảng Nam, được biết đến qua nhiều tác phẩm văn học về đề tài tuổi mới lớn và rất được độc giả ưa chuộng.
+ Ông đã xuất bản khoảng 100 đầu sách văn xuôi, là một trong số rất ít những nhà văn Việt Nam hiện đại sống tốt bằng nghề viết của mình.
Nguyễn Nhật Ánh sinh năm 1955.
Quê hương: huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
Ông là một trong những nhà văn được độc giả lứa tuổi thiếu niên rất yêu thích.
Một số tác phẩm tiêu biểu: Trước vòng chung kết, Chuyện cổ tích dành cho người lớn, Kính vạn hoa, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh..
Đọc hiểu 1
Trả lời câu 1 (trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Chú ý ngôi kể và tác dụng của ngôi kể đó.
Phương pháp giải:
Nhớ lại hai ngôi kể đã học.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất.
- Việc lựa chọn ngôi kể như vậy rất thích hợp với chủ đề bộc lộ tâm trạng nhân vật.
Truyện kể theo ngôi kể thứ nhất và có tác dụng bộc lộ chân thực những suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật tôi.
Truyện kể theo ngôi thứ nhất.
Tác dụng: Việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất phù hợp để bộc lộ suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật.
Đọc hiểu 2
Trả lời câu 2 (trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Tình huống dẫn đến ý định "đánh nhau" là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ tình huống trong truyện.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tình huống dẫn đến ý định "đánh nhau": bàn thắng của “tôi” không được công nhận lại còn bị đám thằng Nghi trêu chọc, gây sự.
Tình huống dẫn đến ý định “đánh nhau” là do bàn thắng của nhân vật tôi không được công nhận vì Nghi cho rằng đó là việt vị xong lại còn trêu tức nhân vật tôi.
Tình huống: Trong truyện bóng giao hữu, nhân vật “tôi” ghi được một bàn thắng tuyệt đẹp nhưng Nghi đã la toáng lên bảo “tôi” đã việt vị, không công nhận bàn thắng và còn trêu chọc.
Đọc hiểu 3
Trả lời câu 3 (trang 71 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy rõ hơn đặc điểm nhân vật "tôi".
Phương pháp giải:
Đọc lại các đoạn hội thoại của nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Qua những lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy được nhân vật “tôi” là người hiếu thắng, dễ xúc động.
Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật tôi và Phước cho chúng ta thấy rõ đặc điểm nhân vật “tôi” là dễ nóng giận, hiếu thắng.
Nhân vật “tôi” là một cậu bé rất dễ xúc động, hiểu thắng.
Đọc hiểu 4
Trả lời câu 4 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
So với dự định ban đầu thì sự việc xảy ra ở phần 3 khác như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần 3 và tìm ý trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
So với ý định phục kích, xịt vũ khí hóa học vào thằng Nghi thay vào đó Nghi lại mang theo một cuốn sách luật bóng đá và mời “tôi” và Phước đi xem bóng đá.
So với dự định ban đầu là xảy ra đánh nhau, khiến cho Nghi phải “nhớ đời” thì sự việc xảy ra ở phần 3 là Nghi mang cuốn luật bóng đá và rủ mọi người đi xem phim về tình bạn.
Không có trận đánh nhau nào xảy ra, Nghi mang sách đến cho “tôi” đọc để hiểu thêm về luật bóng đá và rủ “tôi” đi xem phim.
Đọc hiểu 5
Trả lời câu 5 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Tranh minh họa cho chi tiết sự việc gì trong truyện?
Phương pháp giải:
Quan sát bức tranh trong bài.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Minh họa cho tình tiết tôi giăng bẫy cùng Phước đang nghênh chiến chờ đợi Nghi tới.
Tranh minh họa cho chi tiết, sự việc nhân vật tôi chặn đường Nghi, thấy lo lắng khi Nghi tìm mình, sợ hãi khi bị trả thù.
Nhân vật “tôi” cùng Phước chờ Nghi đến đánh nhau.
Đọc hiểu 6
Trả lời câu 6 (trang 73 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trong phần 4, điều gì khiến người đọc hồi hộp?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần 4 và tìm ý trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Trong phần 4, người đọc hồi hộp vì sợ rằng Phước sẽ không thấy Nghi ra hiệu dừng lại mà tiếp tục như kế hoạch và sẽ gây ra trận ẩu đả.
Trong phần 4, điều khiến người đọc hồi hộp là lúc Phước giương ná thun, kéo căng sợi thun và chuẩn bị bắn vào Nghi, không nhận ra dấu hiệu ngừng bắn của nhân vật tôi.
Phước núp trong bụi cây không nghe được câu chuyện của “tôi” và Nghi mà tiếp tục thực hiện kế hoạch.
Đọc hiểu 7
Trả lời câu 7 (trang 73 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Qua phần 4, em thấy Nghi là người như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc phần (4), so với những thay đổi trước đó và rút ra nhận xét về nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Qua phần (4), em thấy Nghi là cậu bé tốt, cậu ấy suy nghĩ thấu đáo và đối xử rất tốt với bạn bè.
Qua phần 4, em thấy Nghi tuy là người nóng giận, trêu chọc ở trận đá bóng thế nhưng lại suy nghĩ thấu đáo, tìm cách giải quyết vấn đề cùng tốt cho hai bên, tốt bụng.
Nghi là một cậu bé hồn nhiên, chân thành và tốt bụng.
Đọc hiểu 8
Trả lời câu 8 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ nào về sự đoàn kết?
Phương pháp giải:
Quan sát bức tranh được vẽ trong hình.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tranh minh họa nhắc em nhớ tới câu tục ngữ về sự đoàn kết:
Một cây làm chẳng nên non,
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Một cây làm chẳng nên non,/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
CH cuối bài 1
Trả lời câu 1 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Câu chuyện được kể theo ngôi nào? Dẫn ra một ví dụ về lời người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện Điều không tính trước .
Phương pháp giải:
Nhớ lại hai ngôi kể đã học.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.
- Ví dụ:
+ Lời người kể chuyện: Tôi đưa cái kềm cho Nghi và liếc lại phía bụi cây.
+ Lời nhân vật: Mày làm gì vậy?
- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.
- Dẫn ra một ví dụ trong truyện Điều không tính trước về:
+ Lời người kể chuyện: Tôi chuẩn bị đánh nhau ; Ý nó bảo tôi giỏi tài nấp sắn ở sân đối phương để rình cơ hội ghi bàn “bất hợp pháp”.
+ Lời nhân vật: Nghi – Lần sau đừng “ăn cắp trứng gà” nữa nghen! ; Phước – Đánh nhau ấy à? ...
- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.
- Ví dụ:
- Lời người kể chuyện: “Chả là cách đây năm hôm, trong trận bóng giao hữu giữa lớp tôi và lớp thằng Nghi… việt vị”.
- Lời của nhân vật: “ - Lần sau đừng “ăn cắp trứng gà” nữa nghen!”.
CH cuối bài 2
Trả lời câu 2 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
"Điều không tính trước" trong câu chuyện là điều gì? Qua đó em thấy nhân vật Nghi là người như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn văn bản, chú ý tính cách và hành động của Nghi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Điều không tính trước trong câu chuyện là Nghi tìm gặp nhân vật tôi để đưa cuốn sách và rủ đi xem phim.
- Qua đó em thấy nhân vật Nghi là người tốt bụng, vui vẻ, bình tĩnh, không chấp nhặt.
“Điều không tính trước” trong câu chuyện là không xảy ra vụ đánh nhau nảy lửa mà thay vào đó là giải quyết khúc mắc và cùng nhau đi xem phim. Qua đó, em thấy nhân vật Nghi tuy là người nóng giận, trêu chọc ở trận đá bóng thế nhưng lại suy nghĩ thấu đáo, tìm cách giải quyết vấn đề cùng tốt cho hai bên, tốt bụng.
- “Điều không tính trước’ trong câu chuyện là trận đánh nhau không xảy ra, mà Nghi mang sách đến cho “tôi” đọc để hiểu thêm về luật bóng đá và rủ “tôi” đi xem phim.
- Điều đó cho thấy nhân vật Nghi là một cậu bé tuy thích trêu chọc bạn bè nhưng rất tốt bụng.
CH cuối bài 3
Trả lời câu 3 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Nhân vật "tôi" trong truyện là người như thế nào? Hãy chỉ ra một số chi tiết (hình dáng, lời nói, suy nghĩ, hành động,...) mà nhà văn đã dùng để khắc họa đặc điểm nhân vật "tôi".
Phương pháp giải:
Xem lại văn bản, và chọn ra câu văn nói về nhân vật “tôi”.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Nhân vật “tôi” trong truyện là người nóng tính, hiếu chiến.
- Một số chi tiết khắc họa nhân vật tôi:
+ Ức nhất là lúc đó bên tôi đang bị dẫn trước một bàn.
+ "Được rồi, nếu mày muốn gây sự, ông sẽ cho mày biết tay!".
+ Cuối cùng, tôi tìm thấy "vũ khí" trong hộp đồ nghề của anh Nghĩa.
+ "Chiều nay mày có đi đánh nhau với tao không?"
+ Tôi khích "Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi! Chính nó đã ăn gian trận bóng hôm nọ, lại còn chọc tức tụi mình nữa! Bỏ qua sao được!"
+ Tôi lên giọng đàn anh.
...
- Nhân vật “tôi” trong truyện là người dễ xúc động, cáu giận, nông nổi những cũng rất tốt bụng.
- Một số chi tiết (hình dáng, lời nói, suy nghĩ, hành động,…) mà nhà văn đã dùng để khắc họa đặc điểm nhân vật “tôi”:
+ Rủ Phước tham gia trận chiến trả thù cùng mình cùng với những lời nói khiêu khích: Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi… Bỏ qua sao được!...
+ Khi nhìn thấy Phước chuẩn bị “khai hỏa” thì ngay lập tức đứng chắn giữa Phước và Nghi.
- Nhân vật “tôi” trong truyện là một người nóng tính, dễ xúc động nhưng bản chất tốt bụng, lương thiên.
- Một số chi tiết như:
- Dễ tức giận: “Được rồi, nếu mày muốn gây sự, ông sẽ cho mày biết tay”. Tôi lẩm bẩm trong miệng và tiếp tục đi tìm vũ khí.
- Rủ Phước đi đánh nhau cùng mình: “Chiều nay mày có đi đánh nhau với tao không?”, “Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi? Chính nó đã ăn gian trận bóng hôm nọ, lại còn chọc tức tụi mình nữa! Bỏ qua sao được!”
- Khi thấy nghi đem sách đến cho mình, rủ đi xem phim liền từ bỏ ý định đánh nhau, ngăn Phước lại: “Tôi bèn khoát tay bảo thôi”, “Tôi hốt hoảng nhảy tới một bước đứng chắn giữa nó và Nghi”...
CH cuối bài 4
Trả lời câu 4 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Điều gì tạo nên sự hấp dẫn trong kết thúc của câu chuyện (phần 4).
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần (4)
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sự hấp dẫn trong kết thúc câu chuyện là việc Phước suýt chút nữa vẫn thực hiện theo kế hoạch.
Điều tạo nên sự hấp dẫn trong phần kết thúc của câu chuyện đó chính là họ cùng nhau đi xem phim và trờ thành bạn bè.
Phước núp trong bụi cây không nghe được câu chuyện của “tôi” và Nghi mà tiếp tục thực hiện kế hoạch.
CH cuối bài 5
Trả lời câu 5 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Theo em, qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều gì đối với em là thấm thía và sâu sắc nhất? Vì sao?
Phương pháp giải:
Từ nội dung văn bản, suy nghĩ và trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Qua câu chuyện, tác giả muốn ca ngợi sự điềm đạm, bình tĩnh, suy nghĩ thấu đáo cũng như sự đoàn kết trong tình bạn; phê phán sự bốc đồng, hiếu thắng.
- Đối với em thấm thía nhất là sự đoàn kết trong tình bạn và bỏ qua những điều nhỏ nhặt. Bởi vì đó là một tình cảm tốt đẹp cần được trân trọng.
Theo em, qua câu chuyện, tác giả muốn phê phán sự nóng giận, hành động thiếu suy nghĩ hay việc lựa chọn bạo lực để giải quyết vấn đề; ca ngợi cách giải quyết thấu đáo, bằng lí lẽ, cùng nhau gắn kết tạo mối quan hệ tốt đẹp. Đối với em điều thấm thía và sâu sắc nhất đó chính là phê phán việc lựa chọn bạo lực để giải quyết vấn đề. Vì đây là một hành vi, ý định, suy nghĩ xấu, không tốt đẹp. Nếu ai ai cũng lựa chọn làm theo điều đó thì toàn bộ thế giới này chỉ có bạo lực, mọi người sẽ không sống yên ổn hay yêu thương nhau nữa.
Tác giả muốn phê phán hành động giải quyết vấn đề bằng bạo lực và ca ngợi cách giải quyết bằng lí lẽ, thấu đáo. Cả hai điều trên đều thấm thía và sâu sắc. Bởi nó giúp con người nhận ra bài học trong cuộc sống.
CH cuối bài 6
Trả lời câu 6 (trang 75 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Em hiểu như thế nào về kết thúc truyện: "Nắng chiều hắt bóng ba đứa xuống mặt đường thành một khối, giống như người khổng lồ trong truyện cổ(…)”?
Phương pháp giải:
Đọc câu văn trên và trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Kết thúc truyện cho em thấy một tình bạn đẹp và những khoảnh khắc đáng yêu trong cuộc sống. Cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên nhiều màu sắc hơn khi có tình bạn. Và tình bạn sẽ trở nên đẹp đẽ hơn nếu như chúng ta sống trong sự vị tha, yêu thương và đoàn kết.
- Hình ảnh ba cậu bé ngồi cạnh bên nhau “tạo thành một khối” cũng khiến em liên tưởng đến sự đoàn kết và câu "Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại lên hòn núi cao."
Theo em, kết truyện mang đến một ý nghĩa nhân văn về sự đoàn kết trong tình bạn. Thay vì đánh nhau, gây ra hận thù ghen ghét thì cả ba bạn cùng đoàn kết, kết bạn với nhau, chơi với nhau để đem lại niềm vui, hạnh phúc. Từ đó cùng nhau chia sẻ, giúp đỡ lúc khó khăn trong cuộc sống.
Kết thúc truyện đem đến một thông điệp ý nghĩa về tình bạn: sự gắn bó, đoàn kết giữa những người bạn.