Soạn bài Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự siêu ngắn — Không quảng cáo

Phần I

TÌM HIỂU YẾU TỐ ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

Trả lời câu hỏi (trang 177 SGK Ngữ văn 9, tập 1)

a. Trong ba câu mở đầu đoạn trích cho thấy có ít nhất là hai người phụ nữ tản cư đang nói chuyện với nhau.

- Dấu hiệu cho biết điều đó vì:

+ Có hai lượt lời.

+ Nội dung hướng tới người còn lại.

+ Hình thức: bắt đầu bằng dấu gạch đầu dòng.

b. Câu “Hà, nắng gớm, về nào,...” không phải là đối thoại.

- Vì câu nói của ông không hướng tới một người cụ thể, không liên quan đến chủ đề mà hai người đàn bà tản cư đang trao đổi. Sau câu nói đó không có ai đáp lại.

- Trong đoạn trích này còn có câu như thế:

+ “Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! ... mỗi đứa một nhát.”

+ “Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này!”.

c. Đây là những câu của ông Hai hỏi chính mình.

- Không có dấu gạch đầu dòng vì: những câu hỏi này chỉ diễn ra trong suy nghĩ của ông Hai, không thốt thành lời.

d. Các hình thức đối thoại tạo cho câu chuyện có không khí như cuộc sống thật, thể hiện thái độ căm giận của những người tản cư đối với người dân Chợ Dầu.

- Những hình thức độc thoại và độc thoại nội giúp nhà văn khắc họa được sâu sắc tâm trạng dằn vặt, đau đớn khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc của ông Hai.

Luyện tập 1

Trả lời câu 1 (trang 178 SGK Ngữ văn 9, tập 1)

- Có ba lượt lời nhưng chỉ hai lời đáp.

- Lời thoại đầu của bà, ông Hai không đáp lại.

- Câu hỏi thứ hai của bà Hai, ông Hai đáp lại với một từ “Gì?”.

- Lần thứ ba, ông cũng chỉ đáp: “Biết rồi!”.

- Tái hiện lại cuộc đối thoại này, tác giả đã làm nổi bật được tâm trạng chán chường, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong cái đêm nghe tin làng mình theo giặc.

Luyện tập 2

Trả lời câu 2 (trang 179 SGK Ngữ văn 9, tập 1)

Chiều hôm ấy đi học về, lòng tôi man mác buồn vì một người bạn mới chuyển đi. Về nhà tôi chẳng thiết ăn uống, cứ thế nằm vật ra giường. Mẹ gọi xuống ăn cơm, tôi cũng chỉ nói vọng xuống nhà:

- Con hơn mệt nên không muốn ăn. Bố mẹ cứ ăn trước ạ.

Tôi cứ thế vùi mình vào trong chăn và trách Hoa, sao lại đi mà chẳng báo trước. Cậu thật vô tâm, thật ích kỉ, giá nói trước với tớ, tớ đã không buồn đến mức này. Nghĩ đến đó tôi lại khóc nức nở, rồi ngủ thiếp đi lúc nào không hay. Sáng hôm sau, ngủ dậy tôi bỗng thấy một lá thư đặt ngay bên cạnh mình, tôi nhìn nét chữ và nhận ra ngay:

- Trời ơi, là thư của Hoa!

Từng dòng chữ Hoa viết khiến cho tôi hiểu hơn quyết định chuyển trường của bạn và cả lí do bạn không nói với tôi. Tôi không còn trách Hoa nữa. Bạn ấy mãi mãi là người mà tôi yêu quý.