Soạn bài Ếch ngồi đáy giếng SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
Truyện kể về những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?
Nội dung chính
| Từ câu chuyện về cách nhìn thế giới bên ngoài chỉ qua miệng giếng nhỏ hẹp của chú ếch, truyện “Ếch ngồi đáy giếng” ngụ ý phê phán những kẻ hiểu biết cạn hẹp mà huênh hoang, khuyên nhủ người ta phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được chủ quan, kiêu ngạo. |
Chuẩn bị 1
Câu 1 (trang 4, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Truyện kể về những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK.
Lời giải chi tiết:
- Truyện kể về các nhân vật nhái, cua, ốc, ếch, trâu.
- Ếch là nhân vật chính.
Chuẩn bị 2
Câu 2 (trang 4, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Bối cảnh của truyện có gì độc đáo?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK.
Lời giải chi tiết:
Bối cảnh của truyện độc đáo vì nó diễn ra trong một cái giếng cạn với các loài sinh vật bé nhỏ.
Chuẩn bị 3
Câu 3 (trang 4, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Truyện nêu lên được bài học gì? Bài học ấy có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay và với bản thân em?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK.
Lời giải chi tiết:
Truyện nêu lên bài học về lòng khiêm tốn và vai trò của việc học hỏi trau dồi để mở rộng hiểu biết, tầm nhìn. Trong cuộc sống, chúng ta cần nhận thức được giá trị của bản thân, biết mình đang đứng ở đâu và không ngừng nỗ lực học hỏi để trở nên tốt hơn; không nên huênh hoang tự đắc vì ngoài kia luôn có rất nhiều người tài giỏi hơn mình.
Chuẩn bị 4
Câu 4 (trang 4, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Đọc trước truyện Ếch ngồi đáy giếng . Hãy nhớ lại một số truyện ngụ ngôn đã học ở Tiểu học và tìm hiểu thêm các nguồn khác nhau (sách, báo, Internet,...), ghi chép lại những thông tin về truyện ngụ ngôn (đặc điểm thể loại, để tài, nhân vật,…) và một số tác giả truyện ngụ ngôn nổi tiếng
Phương pháp giải:
Nhớ lại một số truyện ngụ ngôn đã học.
Lời giải chi tiết:
Một số truyện ngụ ngôn đã học: Thầy bói xem voi, Chèo bẻo và ác là, Mèo ăn chay,…
Đọc hiểu
(trang 5, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Kết thúc truyện như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK.
Lời giải chi tiết:
Kết thúc truyện, ếch bị một con trâu giẫm bẹp.
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 5, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Nhân vật chính trong truyện có tính cách như thế nào? Hãy nêu ra một số chi tiết trong truyện giúp em hiểu về tính cách của nhân vật ấy.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK
Lời giải chi tiết:
- Nhân vật chính trong truyện có tính cách kiêu căng, ngạo mạn, huênh hoang, xem thường mọi vật và tự cho mình là một vị chúa tể
- Một số chi tiết trong truyện giúp em hiểu về tính cách của nhân vật ấy là:
+ Hằng ngày, nó cất tiếng kêu ồm ộp làm vang động cả giếng, khiến các con vật kia rất hoảng sợ.
+ Ếch cứ tưởng bầu trời chỉ bé bằng cái vung.
+ Nó oai như một vị chúa tể.
- Nhân vật trong truyện là một con ếch có tầm hiểu biết hạn hẹp, có thói kiêu căng, ngạo mạn không coi ai ra gì
- Chi tiết trong truyện giúp em hiểu về tính cách của nhân vật là:
+ Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.
+ Ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp. Nó nhâng nháo đưa cặp mắt nhìn lên bầu trời…
- Nhân vật chính trong truyện có tính cách: thiếu hiểu biết, tự cao, huênh hoang và hay khoác lác.
- Một số chi tiết trong truyện:
+ Sống lâu ngày trong giếng nên chỉ biết trời bé bằng vung.
+ Tiếng kêu làm các con vật sợ hãi nên lầm tưởng bản thân như một vị chúa tể.
+ Đi lại nghênh ngang, không để ý xung quanh và bị giẫm bẹp.
CH cuối bài 2
Câu 2 (trang 5, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Bối cảnh câu chuyện trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng đã giúp nhân vật bộc lộ tính cách và làm nổi bật ý nghĩa của truyện như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK, xác định bối cảnh câu chuyện, từ đó nêu lên tính cách nhân vật, đồng thời điều đó làm nổi bật ý nghĩa của truyện như thế nào
Lời giải chi tiết:
- Bối cảnh câu chuyện xoay quanh cuộc sống và suy nghĩ của ếch khi sống ở đáy giếng và khi ra ngoài giếng. Trong cái giếng ấy, toàn các loài sinh vật bé nhỏ yếu đuối như nhái, cua, ốc, chỉ mình ếch có tiếng kêu ộp oạp to nhất nên nó vô cùng ngạo mạn kiêu căng, nghĩ mình là một vị chúa tể.
- Bối cảnh câu chuyện đã giúp nhân vật bộc lộ tính cách kiêu ngạo, huênh hoang, xem thường mọi vật; có suy nghĩ thiển cận, cái nhìn phiến diện, không chịu mở mang hiểu biết của bản thân. Từ đó, làm nổi bật ý nghĩa của truyện nhằm phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà lại tự cao tự đại, huênh hoang; đồng thời, khuyên nhủ mọi người phải nỗ lực mở rộng tầm hiểu biết của bản thân, không được chủ quan, kiêu ngạo
Bối cảnh câu chuyện trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng đã làm nổi bật lên hình ảnh một con ếch kiêu căng, ngạo mạn, coi mình là chúa tể. Vì sống trong cái giếng nhỏ mà tầm nhìn hạn hẹp. Kết cục là bị con trâu giẫm bẹp. Từ đó làm nổi bật lên ý nghĩa về sự phê phán những người có tầm nhìn hạn hẹp, thiếu hiểu biết nhưng lại kiêu căng, ngạo mạn. Những người ấy sẽ rất dễ gánh chịu hậu quả xấu.
Bối cảnh câu chuyện trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng đã giúp nhân vật bộc lộ tính cách và làm nổi bật ý nghĩa của truyện: bối cảnh truyện càng khắc họa rõ rét tính cách hiểu biết nông cạn, môi trường sống nhỏ hẹp, tù túng, không giao lưu làm hạn chế hiểu biết về thế giới xung quanh, từ đó trở nên nông cạn, chủ quan, kiêu ngạo sẽ phải trả giá rất đắt. Đồng thời giúp người đọc dễ dàng nhận ra được bài học từ câu chuyện.
CH cuối bài 3
Câu 3 (trang 5, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Nhan đề Ếch ngồi đáy giếng có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK.
Lời giải chi tiết:
Nhan đề Ếch ngồi đáy giếng góp phần làm nổi bật chủ đề của văn bản: phê phán những kẻ thiếu hiểu biết, tầm nhìn hạn hẹp nhưng luôn tự cao tự đại, đồng thời, khuyên răn mọi người cần biết khiêm tốn, học hỏi để nâng cao nhận thức của bản thân
Nhan đề Ếch ngồi đáy giếng đã khái quát nhất nội dung toàn văn bản, phần nào gợi lên sự hạn hẹp về tầm nhìn.
Nhan đề Ếch ngồi đáy giếng có tác dụng lớn trong việc thể hiện chủ đề của văn bản: thông qua nhan đề người đọc hình dung ngay được bối cảnh kể về con ếch ngồi trong đáy giếng và dự đoán được nội dung câu chuyện
CH cuối bài 4
Câu 4 (trang 5, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Mỗi truyện ngụ ngôn có thể đem tới nhiều bài học, em hãy nêu lên những bài học có thể rút ra từ câu chuyện này. Theo em, đâu là bài học chính của câu chuyện?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK, đặc biệt kết thúc truyện
Lời giải chi tiết:
- Có thể rút ra những bài học sau:
+ Không được chủ quan, kiêu ngạo, coi thường những đối tượng xung quanh. Sự thiếu hiểu biết kết hợp với thói kiêu ngạo, huênh hoang không chỉ gây rạn nứt những mối quan hệ tốt đẹp mà còn dễ dẫn đến thất bại cho bản thân, thậm chí có thể phải trả bằng cả tính mạng.
+ Nếu không biết tường tận, thấu đáo về một sự vật, hiện tượng hay một vấn đề nào đó thì không nên đưa ra những đánh giá chủ quan, hồ đồ.
+ Thế giới vốn rất rộng lớn, phong phú và có những bí ẩn mà dù cả đời người cũng chưa chắc tìm hiểu, khám phá được hết. Do đó, để mở mang vốn hiểu biết của bản thân, chúng ta cần khiêm tốn, học hỏi không ngừng.
- Bài học chính của câu chuyện là khuyên mọi người không được chủ quan, kiêu ngạo, coi thường người khác, cố chấp, suy nghĩ thiển cận, không chịu mở rông, nâng cao hiểu biết của bản thân.
Theo em, bài học chính của câu chuyện là phê phán thói kiêu căng, ngạo mạn của những người có tầm nhìn hạn hẹp, khuyên mọi người nên học hỏi, mở rộng hiểu biết của bản thân và phải biết khiêm tốn.
- Những bài học có thể rút ra từ câu chuyện:
+ Môi trường sống nhỏ hẹp, tù túng, không giao lưu làm hạn chế hiểu biết về thế giới xung quanh
+ Sống lâu trong môi trường nhỏ hẹp sẽ dần hạn chế sự hiểu biết
+ Từ những hiểu biết hạn hẹp, dễ trở nên nông cạn, chủ quan, kiêu ngạo sẽ phải trả giá rất đắt
- Bài học chính của câu chuyện: Từ những hiểu biết hạn hẹp, dễ trở nên nông cạn, chủ quan, kiêu ngạo sẽ phải trả giá rất đắt.
CH cuối bài 5
Câu 5 (trang 5, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Trong cuộc sống, có nhiều hiện tượng tương tự truyện Ếch ngồi đáy giếng . Em hãy nêu lên một câu chuyện như thế.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK.
Lời giải chi tiết:
Trong cuộc sống, có nhiều hiện tượng tương tự truyện Ếch ngồi đáy giếng , ví dụ như các ông thầy bói trong truyện Thầy bói xem voi , họ bảo thủ không chịu tiếp thu kiến thức mới, chỉ bằng cái sờ phiến diện mà luôn tự cho mình là đúng, là giỏi mà không quan tâm người khác nghĩ gì, có quan điểm ra sao.
Trong cuộc sống, có nhiều hiện tượng tương tự truyện Ếch ngồi đáy giếng. Ví dụ hai người bạn đang thảo luận với nhau về một hiện tượng trong cuộc sống, một bạn học giỏi và một bạn học trung bình khá. Vì nghĩ là mình giỏi nên bạn học khá hơn coi thường và không xem trọng ý của bạn học khá. Nhưng đến khi chữa bài, cô giáo nhận xét ý kiến của bạn học khá lại tốt hơn. Đó là bởi vì bạn học khá có thể không giỏi các môn khác, nhưng kiến thức về thực tế cuộc sống của bạn đấy lại tốt hơn nhiều so với bạn kia, vì vậy ý kiến của bạn ấy đúng và hợp lí hơn.
Trong cuộc sống, có nhiều hiện tượng tương tự truyện ếch ngồi đáy giếng như: khi học tập có một chút thành tích thì xem thường các bạn khác, không chơi với những bạn học kém hơn. Dần dà ỷ nại và học kém dần đi, đi thi kết quả không cao.
CH cuối bài 6
Câu 6 (trang 5, SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) nêu lên bài học cho bản thân mình từ câu chuyện trên, trong đoạn văn có sử dụng thành ngữ ếch ngồi đáy giếng .
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản trong SGK.
Lời giải chi tiết:
Câu chuyện Ếch ngồi đáy giếng đã để lại cho tôi nhiều bài học về cách ứng xử và việc phải nỗ lực không ngừng để vươn lên trong cuộc sống. Đầu tiên, hình tượng chú ếch kiêu ngạo coi trời bằng vung nhắc nhở tôi về việc phải không ngừng cố gắng để mở rộng tầm nhìn, tầm hiểu biết đồng thời tôn trọng mọi người xung quanh. Chúng ta nên đi nhiều hơn, học nhiều hơn để tích lũy thêm kinh nghiệm, vốn sống, thay đổi cách nhìn nhận về mọi thứ và dẹp bỏ thói kiêu căng ngạo mạn, học cách yêu thương khiêm tốn trước người khác.
Từ câu chuyện trên, em nhận thấy tất cả mọi người, không ai là hoàn hảo, bạn có thể giỏi cái này mà không giỏi cái kia, trong khi người kia lại giỏi cả hai hoặc ngược lại. Ai cũng vậy, đều không hoàn hảo. Vậy thì tại sao chúng ta cứ phải so bì, hơn thua với người khác? Nó chỉ khiến chúng ta mệt mỏi hơn. Vì vậy, thay vì thế, chúng ta hãy tự hoàn thiện bản thân mình bằng cách nâng cao tầm hiểu biết, tri thức của mình, công nhận mọi người và nên biết lắng nghe từ xung quanh. Đừng biến bản thân mình thành Ếch ngồi đáy giếng mà nhận lấy hậu quả xấu.
Kho tàng văn học Việt Nam rất phong phú và đa dạng, trong đó em thích nhất truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng. Bởi lẽ, thông qua nhân vật ếch em rút ra được nhiều bài học cho bản thân mình. Đó là môi trường sống nhỏ hẹp, tù túng, không giao lưu làm hạn chế hiểu biết về thế giới xung quanh. Từ những hiểu biết hạn hẹp, dễ trở nên nông cạn, chủ quan, kiêu ngạo sẽ phải trả giá rất đắt. Bản thân em sẽ cố gắng khiêm tốn, chăm chỉ học hỏi, hòa đồng cùng bạn bè, thầy cô giáo để ngày càng hoàn thiện bản thân. Đồng thời, đứng trước những vấn đề đơn giản cũng sẽ không chủ quan mà phải luôn luôn cẩn thận, không được giống như những kẻ “ếch ngồi đáy giếng” có tí thành tích là ra oai, không chịu cố gắng.