Soạn bài Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim SGK Ngữ văn 8 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết
Chỉ ra những đặc điểm của văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể hiện trong văn bản trên.
Nội dung chính
Văn bản thuyết minh về tập tính di cư của loài chim, giúp người đọc có thêm hiểu biết về cách mà loài chim di cư và những thông tin hữu ích. |
Câu 1
Câu 1 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chỉ ra những đặc điểm của văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể hiện trong văn bản trên.
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức đọc hiểu
Vận dụng kiến thức về văn bản thông tin
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên trình bày một cách chuẩn xác, cụ thể, rõ ràng, các số liệu, dẫn chứng về hiện tượng. Văn bản nêu rõ được các đặc điểm của hiện tượng tự nhiên. Cung cấp thông tin hữu ích cho người đọc bằng cách giải thích rõ các hiện tượng tự nhiên
Văn bản nêu rõ được các đặc điểm của hiện tượng tự nhiên. Cung cấp thông tin hữu ích cho người đọc bằng cách giải thích rõ các hiện tượng tự nhiên
Những đặc điểm của văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể hiện trong văn bản trên là:
- Sử dụng ngôn ngữ thuộc chuyên ngành sinh học để giải thích và miêu tả hoạt động.
- …
Đặc điểm của văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể hiện trong văn bản trên là văn bản được viết để truyền đạt thông tin, kiến thức.... về tập tính di cư của các loài chim. Loại văn bản này thường trình bày một cách khách quan, trung thực, không có yếu tố hư cấu, tưởng tượng. Qua văn bản thông tin, người đọc, người nghe hiểu chính xác những gì được mô tả, giới thiệu.... Mục đích chính của nó là để thông báo cho người đọc về tập tính di cư của các loài chim. Không giống như tiểu thuyết và các hình thức phi hư cấu khác, văn bản thông tin không sử dụng các ký tự. Nó có các tính năng ngôn ngữ chuyên ngành, chẳng hạn như việc sử dụng các danh từ chung.
Câu 2
Câu 2 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Văn bản đã trình bảy (những) thông tin cơ bản nào? Các chi tiết trong văn bản đã góp phần hỗ trợ thể hiện (những) thông tin cơ bản ấy ra sao? Hãy lí giải.
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Văn bản đã trình bày các thông tin cơ bản:
+ Lý do chim di cư
+ Giải thích về đội hình bay chữ V của chim di cư
- Các chi tiết trong văn bản đã góp phần giúp tác giả cung cấp đầy đủ, chi tiết thông tin tới bạn đọc, giúp hỗ trợ lí giải đúng các khái niệm, đặc điểm, tính chất, làm rõ những thông tin.
- Văn bản đã trình bày các thông tin cơ bản: lý do chim di cư và giải thích về đội hình bay chữ V của chim di cư
- Các chi tiết trong văn bản đã góp phần giúp tác giả cung cấp đầy đủ, chi tiết thông tin
- Văn bản đã trình bày những thông tin cơ bản sau:
+ Lí do loài chim di cư.
+ Giới thiệu và miêu tả chi tiết về ngoại hình (mỏ, cánh, chân, dáng đứng), khu vực và quá trình di cư của loài chim Én-sân mơ-rơ-lít.
+ Giải thích lí do loài chim di cư lại bay theo đội hình chữ V.
- Các chi tiết trong văn bản đã góp phần hỗ trợ truyền tải thông tin đến người đọc, người nghe một cách dễ dàng, chi tiết nhờ các số liệu, địa điểm cụ thể nhất.
Văn bản đã trình bày các thông tin cơ bản:
- Lí do chim di cư
- Lí do đàn chim di cư lại bay theo đội hình chữ V
Các ví dụ cụ thể về các loài chim như Én-sân mơ-rơ-lít đã cho biết chim di cư không phải do lạnh hay lợi ích của việc bay theo đội hình chữ V đã lí giải vì sao chim bay theo đội hình chữ V. Các ví dụ đó là dẫn chứng chứng minh cho các thông tin cơ bản trên.
Câu 3
Câu 3 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Tìm thông tin cơ bản và thông tin chi tiết của đoạn văn sau “Én-sân mơ-rơ-lit là một loài chim vô cùng kì lạ. Mỏ của chúng giống loài chim sẻ
... trên khắp Bắc Thái Bình Dương”. Vai trò của những thông tin chi tiết trong đoạn văn trên là gì?
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thông tin cơ bản: Én-sân mơ-rơ-lít (Ancient murrelet) là một loài chim vô cùng kì lạ
Những thông tin sau là những chi tiết về đặc điểm, bề ngoài … có vai trò làm rõ thông tin cơ bản, người đọc dễ hình dung ra hình dáng bên ngoài, đặc tính, đặc điểm của loài chim này.
Thông tin cơ bản: Én-sân mơ-rơ-lít (Ancient murrelet) là một loài chim vô cùng kì lạ => Vai trò làm rõ thông tin cơ bản, giúp hình dung ra hình dáng bên ngoài, đặc tính, đặc điểm của loài chim này.
- Thông tin cơ bản: Giới thiệu về loài chim Én-sân mơ-rơ-lít.
- Thông tin chi tiết: Giới thiệu và miêu tả chi tiết về ngoại hình (mỏ, cánh, chân, dáng đứng), khu vực và quá trình di cư của loài chim Én-sân mơ-rơ-lít.
= > Vai trò của những thông tin chi tiết trong văn bản: giúp cho người đọc, người nghe hiểu được rõ nét hơn về loài chim Én-sân mơ-rơ-lít: ngoại hình (mỏ, cánh, chân, dáng đứng), khu vực và quá trình di cư của loài chim này.
Thông tin cơ bản: Én-sân mơ-rơ-lít là một loài chim vô cùng kì lạ.
Thông tin chi tiết:
- Mỏ của chúng giống loài chim sể...
- Chân của chúng ở gần đuôi và có dáng đứng thẳng...
- Chũng vụng về...
- Bay khoảng hơn 8000 km mỗi năm....
- Sinh sản ở miền tây Canada....
Các thông tin chi tiết trong đoạn văn có tác dụng giúp cho người đọc hiểu rõ thông tin cơ bản, là dẫn chứng chứng minh cho thông tin cơ bản
Câu 4
Câu 4 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Xác định cách trình bày thông tin của đoạn trích: “Hằng năm cứ vào mùa đông, nhiều loài chim lại kéo nhau bay về phương nam để tránh rét và tìm kiếm thêm thức ăn ... mỗi chiếc bay sau có thể tiết kiệm tối đa 18% lượng nhiên liệu”. Dựa vào đâu em có thể xác định như vậy?
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tác giả cung cấp cho người đọc thông tin về đặc tính di cư của các loài chim bằng cách chia đề mục, chia phần rất rõ ràng, khoa học, logic.
Các thông tin được đề cập chính xác, khách quan, dễ nhớ, dễ nắm bắt. Mỗi phần được tác giả làm rõ bằng dẫn chứng, số liệu, sử dụng hình ảnh minh họa. Ngay sau khi đọc, người đọc có thể thu thập được rất nhiều thông tin bổ ích, quý giá.
Cách trình bày: chia đề mục, chia phần rất rõ ràng, khoa học, logic.
Cơ sở xác định: mỗi phần được tác giả làm rõ bằng dẫn chứng, số liệu, sử dụng hình ảnh minh họa.
- Cách trình bày thông tin của đoạn trích:
Giải thích nguyên nhân vì sao loài chim lại di cư theo đội hình bay chữ V:
+ Diễn giải mục đích chính của việc bay theo đội hình chữ V.
+ Lợi ích của việc bay theo đội hình chữ V.
- Dựa vào số liệu và kết quả nghiên cứu trong văn bản để xác định.
Đoạn trích được trình bày theo lối diễn dịch. Các thông tin được trình bày trong đoạn trích rất logic, hệ thống. Những thông tin chính đều được triển khai chi tiết bởi các ý phụ và bằng chứng cụ thể. Các ý được trình bày theo trật tự chặt chẽ. Đồng thời, tác giả luôn đưa ra những bằng chứng cụ thể, xác thực nhằm thuyết minh cho mỗi ý mà mình cung cấp.
Câu 5
Câu 5 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Tìm phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản và cho biết tác dụng của chúng.
Phương pháp giải:
Vận dụng khả năng quan sát
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Văn bản đã sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ: Tranh ảnh
Tác dụng: Giúp cho việc cung cấp thông tin, số liệu không khô khan mà trở nên sinh động hơn, giúp người đọc dễ hình dung và tưởng tượng ra đối tượng được nhắc tới
Phương tiện phi ngôn ngữ: Tranh ảnh => Giúp cho việc cung cấp thông tin, số liệu trở nên sinh động hơn, dễ hình dung và tưởng tượng
Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản là:
- Hình ảnh: Giúp cho người đọc dễ dàng hình dung được đội hình bay chữ V của chim di cư.
Văn bản đã sử dụng loại phương tiện phi ngôn ngữ hình ảnh. Việc sử dụng phương tiện ấy trong văn bản giúp cụ thể hóa lời thuyết minh trong văn bản giúp người đọc tiếp nhận thông tin một cách dễ dàng, đầy đủ và đúng đắn nhất, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra hình ảnh loài chim di cư theo hình chữ V.