Soạn bài Qua Đèo Ngang SGK Ngữ văn 8 tập 2 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
Em đã biết những thông tin gì về địa danh Đèo Ngang? Hãy chia sẻ với cả lớp.
Nội dung chính
| Bài thơ cho thấy cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng của sự sống con người nhưng còn hoang sơ. Đồng thời thể hiện nỗi nhớ nước, thương nhà và nỗi buồn cô đơn thầm lặng của tác giả. |
Chuẩn bị đọc
(trang 9, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Em đã biết những thông tin gì về địa danh Đèo Ngang? Hãy chia sẻ với cả lớp.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu qua sách báo, internet…
Lời giải chi tiết:
- Đèo Ngang tọa lạc trên dãy núi Hoành Sơn, là ranh giới giữa hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình.
- Đèo Ngang có chiều dài hơn 6km, cao 250m so với mực nước biển, cung đường đèo quanh co, hiểm trở khá khó di chuyển.
Trải nghiệm cùng VB
(trang 9, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Em hình dung như thế nào về cảnh Đèo Ngang trong bốn câu thơ đầu?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bốn câu thơ đầu và hình dung bức tranh Đèo Ngang được tác giả phác họa
Lời giải chi tiết:
- Khoảng thời gian “xế tà”
- Khung cảnh thiên nhiên núi đèo bát ngát, tiêu điều, thấp thoáng có sự sống của con người.
Suy ngẫm và phản hồi 1
Câu 1 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định bố cục của bài thơ.
Phương pháp giải:
Đọc và xác định mạch thơ
Lời giải chi tiết:
- Phần 1 (câu 1, 2): cái nhìn bao quát về cảnh vật vắng vẻ và đìu hiu, thể hiện tâm trạng cô đơn, buồn bã của tác giả.
- Phần 2 (câu 3, 4): cuộc sống con người ở Đèo Ngang.
- Phần 3 (câu 5, 6): tâm trạng nhớ nước, thương nhà của tác giả.
- Phần 4 (câu 7, 8): tâm sự cô đơn của tác giả.
Suy ngẫm và phản hồi 2
Câu 2 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Cho biết bài thơ được làm theo luật bằng hay luật trắc và đã tuân thủ quy định về luật, niêm, vần, đối của một bài thơ thất ngôn bát cú luật Đường như thế nào?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức về thơ Đường, đặc biệt là thể thơ thất ngôn bát cú
Lời giải chi tiết:
- Luật: luật trắc vần bằng
- Niêm: câu 1 - câu 8, câu 2 - câu 3, câu 4 - câu 5, câu 6 - câu 7, câu 8 - câu 1.
- Vần: hiệp vần bằng ( hoa – nhà – gia – ta ).
- Nhịp: chủ yếu ngắt nhịp 4/3, hai câu 5 và 6 ngắt nhịp 2/2/4.
- Đối: câu thứ ba - câu thứ tư, câu thứ năm - câu thứ sáu.
Suy ngẫm và phản hồi 3
Câu 3 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Cảnh Đèo Ngang được gợi tả như thế nào trong bốn câu thơ đầu? Cảnh đó góp phần thể hiện tâm trạng gì của tác giả?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bốn câu thơ đầu và hình dung bức tranh Đèo Ngang được tác giả phác họa
Lời giải chi tiết:
- Cảnh Đèo Ngang được mô tả bằng những hình ảnh ước lệ mang tính biểu tượng (cỏ cây, đá, lá, hoa), từ láy đặc sắc (lom khom, lác đác), điệp từ (chen).
- Cảnh vật đó góp phần làm nổi bật tâm trạng cô đơn, rợn ngợp trước thiên nhiên bao la của tác giả.
Suy ngẫm và phản hồi 4
Câu 4 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong các cặp câu 3 – 4 và 5 – 6, tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của chúng.
Phương pháp giải:
Đọc và xác định biện pháp tu từ
Lời giải chi tiết:
- Cặp 3 – 4: đảo ngữ => nhấn mạnh vào sự nhỏ bé của con người trước thiên nhiên rộng lớn.
- Cặp 5 – 6: nhân hoá => nhấn mạnh sức sống mạnh mẽ của thiên nhiên, đối lập với sự thiếu sức sống của bức tranh sinh hoạt nơi xóm núi
Suy ngẫm và phản hồi 5
Câu 5 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Cách ngắt nhịp của câu thơ thứ bảy có gì đặc biệt? Cách ngắt nhịp đó giúp em hình dung như thế nào về tâm trạng của tác giả?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ câu thơ thứ bảy
Lời giải chi tiết:
- Cách ngắt nhịp: 4/1/1/1.
- Tâm trạng của tác giả: cô đơn, rợn ngợp, ngập ngừng khi dừng chân, rồi quyết định đứng lại để có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Đèo Ngang lúc xế tà.
Suy ngẫm và phản hồi 6
Câu 6 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Em hiểu thế nào về nội dung của câu thơ cuối?
Phương pháp giải:
Xác định dựa trên các gợi ý sau:
- Câu thơ có từ ngữ nào đặc sắc?
- Biện pháp tu từ nào được sử dụng và tác dụng là gì?
- Câu thơ cho thấy tâm trạng gì của tác giả?
- Mạch cảm xúc của bài thơ như thế nào?
Lời giải chi tiết:
Nội dung của câu thơ cuối là tâm trạng cô đơn của tác giả được thể hiện qua ngôn từ đặc sắc, cách diễn đạt độc đáo, biện pháp điệp từ cùng với mạch cảm xúc có sự vận động
Suy ngẫm và phản hồi 7
Câu 7 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định cảm hứng chủ đạo của bài thơ.
Phương pháp giải:
Từ nội dung rút ra cảm hứng chủ đạo
Lời giải chi tiết:
Cảm hứng chủ đạo là nỗi buồn, nỗi cô đơn, lẻ loi của nhà thơ khi đứng trước khung cảnh hoang vắng, cô liêu của Đèo Ngang.