Soạn bài Quang Trung đại phá quân Thanh SGK Ngữ văn 8 tập 2 Cánh diều - siêu ngắn
Truyện viết về sự kiện gì? Cốt truyện, bối cảnh, nhân vật chính trong truyện liên quan như thế nào với lịch sử của dân tộc?
Nội dung chính
| Qua đoạn trích, người đọc cảm nhận về vẻ đẹp hào hùng của người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sự thảm bại của bọn xâm lược và số phận bi thảm của lũ vua quan phản nước hại dân. |
Chuẩn bị 1
Câu 1 (trang 56, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Truyện viết về sự kiện gì? Cốt truyện, bối cảnh, nhân vật chính trong truyện liên quan như thế nào với lịch sử của dân tộc?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Sự kiện Quang Trung đại phá quân Thanh năm 1789.
- Liên quan trực tiếp đến sự kiện có thật trong lịch sử dân tộc.
Chuẩn bị 2
Câu 2 (trang 56, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Chủ đề, tư tưởng, thông điệp nội dung mà văn bản truyện muốn thể hiện
Phương pháp giải:
Câu 2 (trang 56, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Chủ đề, tư tưởng, thông điệp nội dung mà văn bản truyện muốn thể hiện
Lời giải chi tiết:
- Chủ đề: Sự kiện lịch sử Quang Trung đại phá quân Thanh (1789)
- Tư tưởng: Ngợi ca vua Quang Trung
- Nội dung: Chiến thắng của Tây Sơn dưới sự lãnh đạo của vua Quang Trung trước quân Thanh
Chuẩn bị 3
Câu 3 (trang 56, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Một số đặc điểm hình thức nổi bật của truyện (sự kiện, nhân vật, ngôn ngữ mang không khí và dấu ấn lịch sử)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần Kiến thức ngữ văn đầu bài
Lời giải chi tiết:
- Sự kiện, nhân vật có thật trong lịch sử.
- Ngôn ngữ truyện mang không khí và dấu ấn lịch sử, phù hợp với bối cảnh và thời đại.
Chuẩn bị 4
Câu 4 (trang 56, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Những tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua văn bản truyện
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Ngợi ca, tự hào với chiến thắng của vua Quang Trung và nhà Tây Sơn trước quân Thanh.
Chuẩn bị 5
Câu 5 (trang 57, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đọc trước văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh ; tìm hiểu thêm thông tin về nhóm tác giả Ngô gia văn phái.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và tìm hiểu thông tin về tác giả
Lời giải chi tiết:
- Là một nhóm tác giả Việt Nam gồm 20 tác giả thuộc 9 thế hệ của dòng họ Ngô Thì ở làng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, trấn Sơn Nam (nay thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội).
- Người đề xướng và dựng lên Văn phái là Ngô Chi Thất và Ngô Trân.
- Hai tác giả chính là Ngô Thì Chí (1753 – 1788) làm quan thời Lê Chiêu Thống và Ngô Thì Du (1772-1840), làm quan dưới triều nhà Nguyễn.
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 57, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phần (1) kể về tuyến nhân vật nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần (1)
Lời giải chi tiết:
Kể về tướng nhà Thanh Tôn Sĩ Nghị.
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 59, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tóm tắt ý chính lời dụ của Quang Trung.
Phương pháp giải:
Đọc và tóm tắt lời dụ của Quang Trung
Lời giải chi tiết:
- Khẳng định chủ quyền dân tộc của nước ta.
- Lên án tội ác của giặc, khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng căm thù giặc.
- Kêu gọi binh sĩ đánh giặc, đề ra kỷ luật rất nghiêm.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 60, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Ý nào trong lời của Quang Trung thể hiện tầm nhìn, biết “lo xa”?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn bản tương ứng với câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Thấy trước việc quân Thanh sau khi thua trận ắt sẽ thẹn mà lo mưu báo thù, nhân dân lại khổ sở => để Ngô Thì Nhậm, một người khéo lời lẽ ra dẹp việc binh đao.
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 61, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Cách đánh giặc của Quang Trung có gì đặc biệt?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn bản
Lời giải chi tiết:
|
Nét độc đáo trong cách đánh giặc của Quang Trung Hoàng đế trong đại phá quân Thanh |
|
|
Quân sự |
- Chiến lược hành quân thần tốc, đảm bảo yếu tố bất ngờ - Khả năng đánh đồn giặc chớp nhoáng, khiến giặc không kịp trở tay. - Quang Trung có những trận chiến sòng phẳng với quân Thanh, đánh theo lối tổng tấn công, chứ không du kích như các triều đại trước đây. |
|
Chính trị |
- Nhanh chóng lấy lòng nhân sĩ và nhân dân Bắc Hà. - Lên ngôi hoàng đế sớm để thể hiện tính chính danh |
Đọc hiểu 5
Câu 5 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phần (3) có thể coi là một tuyến truyện không? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần (3)
Lời giải chi tiết:
Có vì phần này đã tái hiện những diễn biến phức tạp của nhân vật Vua Lê
Đọc hiểu 6
Câu 6 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hình dung thái độ và hành động của vua Lê.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Thái độ: sợ hãi quân Tây Sơn
- Hành động: vội vã cùng triều thần bỏ chạy.
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh kể về những sự kiện gì? Các sự kiện ấy liên quan đến những tuyến nhân vật nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản tóm tắt các sự kiện chính
Lời giải chi tiết:
- 3 sự kiện chính:
+ Tướng giặc Tôn Sĩ Nghị chủ quan, hống hách, bắt nạt triều đình vua Lê
+ Quang Trung thần tốc ra Bắc đánh tan quân Thanh
+ Vua Lê cùng một số triều thần chạy trốn lên biên giới phía bắc
- Những tuyến nhân vật liên quan: Quang Trung, vua Lê Chiêu Thống, Ngô Thì Nhậm, tướng nhà Thanh như Tôn Sĩ Nghị, Sầm Nghi Đống,..
CH cuối bài 2
Câu 2 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đặt tên và nêu nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích.
Phương pháp giải:
Đặt tên cho mỗi phần và nêu nội dung chính
Lời giải chi tiết:
- Phần 1 (Từ đầu đến ngày “quở trách được ta”): Sự chủ quan khinh địch của quân Tôn Sĩ Nghị và vua tôi Lê Chiêu Thống
- Phần 2 (Tiếp đến "rồi kéo vào thành"): Cuộc hành quân và chiến thắng vang dội của vua Quang Trung và nghĩa quân Tây Sơn.
- Phần 3 (Còn lại): Sự thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống.
CH cuối bài 3
Câu 3 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phân tích một số chi tiết trong văn bản để làm rõ đặc điểm tính cách của hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống.
Phương pháp giải:
Phân tích làm rõ hai nhân vật
Lời giải chi tiết:
|
Nhân vật |
Phân tích |
|
Nguyễn Huệ |
- Nhận được tin giặc chiếm Thăng Long, “giận lắm”, “định thân chinh cầm quân đi ngay”. Chỉ trong vòng hơn một tháng, Nguyễn Huệ đã làm rất nhiều việc lớn: tế cáo trời đất, lên ngôi hoàng đế, “giữ lấy lòng người”, chiêu mộ nhân tài ra giúp nước… - Đi đến đâu, ông chiêu mộ binh sĩ đến đó. Chính sách cũng hết sức hài hòa, lấy dân làm gốc, không bao giờ cưỡng bách dân chúng. - Nguyễn Huệ rất sáng suốt trong việc xét đoán và dùng người. - Quang Trung có tầm nhìn vượt thời đại, thật hiếm có trên đời. - Ông có trí tuệ của bậc quân vương biết lo xa, nhìn rõ toàn cục, định liệu như thần. - Nguyễn Huệ là người có tài dụng binh như thần. |
|
Lê Chiêu Thống |
- Chỉ chăm chú vào tiệc yến mừng, không lo chi đến việc bất trắc. - Vội vã cùng bọn Lê Quỳnh, Trịnh hiến đưa thái hậu ra ngoài. - Là một ông vua bù nhìn, đặt lợi ích cá nhân lên trước lợi ích của đất nước, cấu kết với nhà Thanh để đất nước rơi vào tay của kẻ thù phương Bắc |
CH cuối bài 4
Câu 4 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hãy làm sáng tỏ đặc điểm của một truyện lịch sử có cốt truyện đa tuyến qua đoạn trích (chú ý các yếu tố nhân vật và sự kiện chính).
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần Kiến thức ngữ văn đầu bài để thực hiện yêu cầu
Lời giải chi tiết:
|
Sự kiện |
Từ việc quân Thanh sang xâm lược đến việc Nguyễn Huệ lên ngôi vua dẫn quân đánh bại quân Thanh, vua Lê Chiêu Thống và quần thần tháo chạy |
|
Nhân vật |
Tái hiện những diễn biến phức tạp của nhiều nhân vật khác nhau: - Suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật Tôn Sĩ Nghị - Các cảm xúc, suy nghĩ, hành động của Quang Trung - Diễn biến tâm trạng, cảm xúc, hành động của vua Lê Chiêu Thống |
CH cuối bài 5
Câu 5 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Theo em, qua đoạn trích, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc thông điệp gì? Thông điệp ấy có giá trị với cuộc sống hôm nay như thế nào?
Phương pháp giải:
Trả lời theo ý hiểu
Lời giải chi tiết:
- Thông điệp về lòng yêu nước và tôn trọng lịch sử dân tộc.
- Giá trị: được lưu giữ và phát huy, thế hệ trẻ ngày càng có ý thức trong việc xây dựng và phát triển đất nước.
CH cuối bài 6
Câu 6 (trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Để viết bài giới thiệu về nhân vật Quang Trung trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh , em sẽ nêu những ý chính nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Giới thiệu khái quát thông tin về nhân vật
- Phẩm chất con người và những chiến công của ông