Soạn bài Thi nói khoác SGK Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều - chi tiết
Đọc trước văn bản Thi nói khoác và tìm hiểu thêm về truyện cười dân gian Việt Nam
Nội dung chính
| Truyện phê phán những kẻ có tính khoác lác. Câu chuyện là một lớp đối thoại của các vị quan với nhau, ai nấy đầu khoái chí với lời nói khoác của mình nhưng cuối cùng vẫn phải sợ hãi trước lời nói khoác của anh lính hầu. |
Chuẩn bị 1
Câu 1 (trang 100, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Đọc trước văn bản Thi nói khoác và tìm hiểu thêm về truyện cười dân gian Việt Nam.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu thêm về truyện cười dân gian Việt Nam
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Truyện cười dân gian là một thể loại truyện dân gian chứa đựng cái hài, dùng tiếng cười làm phương tiện chủ yếu để thực hiện chức năng phê phán, châm biếm, đả kích cái xấu xa và mua vui giải trí. Đặc điểm chung của truyện cổ dân gian là ngắn gọn, nặng về lí trí, có kết cấu chặt chẽ và kết thúc đột ngột, bất ngờ.
- Là một thể loại truyện dân gian chứa đựng cái hài, dùng tiếng cười làm phương tiện chủ yếu để phê phán, châm biếm, đả kích cái xấu xa và mua vui giải trí.
- Đặc điểm: ngắn gọn, nặng về lí trí, có kết cấu chặt chẽ và kết thúc đột ngột, bất ngờ.
Truyện cười dân gian Việt Nam: là một lĩnh vực truyện kể dân gian rộng lớn, đa dạng, phức tạp bao gồm những hình thức được gọi bằng những danh từ khác nhau như truyện tiếu lâm, truyện khôi hài,...Truyện cười được viết trước hết nhằm mục đích giải trí, sau là nhằm đả kích, phê phán xã hội đương thời. vạch trần cái ác, cái xấu có tính bản chất của giai cấp thống trị, lãnh đạo. Truyện trào phúng đả kích từ vua chúa, quan chức đến địa chủ cường hào, thầy đồ, thầy chùa, thầy pháp, thầy lang, nhà giàu mới, ông bà chủ,... Để có thể tổng hợp hết những truyện cười dân gian thì dường như là một chuyện bất khả thi. Tuy nhiên vẫn nổi bật những tác phẩm truyện cười hay và chứa đựng nhiều ý nghĩa.
Chuẩn bị 2
Câu 2 (trang 100, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chuẩn bị một truyện cười dân gian hoặc hiện đại có đề tài nói khoác để giới thiệu cho các bạn trong lớp.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu thông qua mạng internet hoặc sách
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Một vị chủ tịch huyện bị cách chức, vì quá uất hận mà ngã bệnh, chỉ có thể nằm bẹp trên giường.
Bác sĩ khuyên: "Thử đọc Thông báo khôi phục chức vụ cho ông ấy xem, biết đâu lại có tiến triển.”
Người vợ nghe thế thì nghĩ bụng: “Đã đọc thì đọc hẳn Thông báo thăng chức lên chủ tịch tỉnh cho ông ấy sướng một thể.”
Ai dè người chồng nghe xong thì cười ha hả bật dậy, khỏe mạnh như xưa. Bác sĩ thở dài: “Sao lại không nghe lời tôi dặn, tự ý tăng liều thế này chưa chắc đã là hay.”
Quả nhiên, một khi biết đc điều đang diễn ra người chồng đã phát điên.
- Truyện cười “Ngạo mạn”:
Có người thư sinh nọ quen thói ba hoa khoác lác, từng nói với bạn mình rằng:
Nói xong câu này, thư sinh giơ lên 1 ngón tay để xác nhận.
“ Sau đó là tới Khổng Tử, người am hiểu thi thư lễ nhạc, được mệnh danh là thầy của vạn nhà, không ai dám bất kính. Ngài được tính là người thứ hai. ” – thư sinh lại giơ thêm một ngón tay, tỏ ý đang đếm.
Thư sinh nói tiếp:
“ Từ sau hai người này, không còn có ai đủ khiến tôi cảm thấy nể phục… ” .
Thế nhưng chỉ sau vài giây chần chừ, người này lại hớn hở quay sang khẳng định với bạn mình:
“ Anh thấy tôi nói có đúng không? Bậc thánh nhân trên đời quả nhiên rất ít, tính cả tôi mới có đúng 3 người ” .
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 101, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Nói khoác là gì?
Phương pháp giải:
Tìm hiểu về khái niệm truyện ngắn
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nói khoác là nói những điều quá xa sự thật hoặc không thể có trong thực tế để khoe khoang hoặc để đùa vui tính hay và nói khoác đồng nghĩa với khoác lác, nói phét, phét lác hay khoe khoang những cái mình không có, hoặc nói quá sự thật phóng đại quy mô, tính chất, mức độ của sự vật.
Nói khoác là nói những điều quá xa sự thật hoặc không thể có trong thực tế để khoe khoang hoặc để đùa vui.
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 101, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Vì sao quan thứ nhất chịu thua quan thứ hai?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Vì quan thứ nhất biết quan thứ hai nói xỏ mình, ông ấy biết quan thứ nhất nói dối.
Vì biết quan thứ hai nói dối để xỏ xiên mình
Vì quan thứ nhất biết quan thứ hai nói xỏ mình, ông ấy biết quan thứ nhất nói dối.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 101, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Tranh minh họa cho biết gì về bối cảnh cuộc thi nói khoác?
Phương pháp giải:
Quan sát tranh
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Bức tranh minh họa cảnh 4 vị quan ngồi ăn chơi, rượu chè say xỉn, bên cạnh là lính gác. Các quan nói chuyện mà ai cũng cười như thế nghe được chuyện gì thú vị lắm.
Bối cảnh: 4 vị quan ngồi ăn chơi, rượu chè say xỉn, bên cạnh là lính gác.
Bối cảnh cuộc thi nói khoác: trên tấm sập lớn, các quan ngồi ăn uống rượu chè no say.
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Vì sao quan thứ ba chịu thua quan thứ tư?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Quan thứ ba chịu thua quan thứ tư vì ông biết quan thứ tư đang chọc ngoáy lại ông. Cái cây mà quan thứ 4 nói là dùng để làm cây cầu mà ông nói khoác. Quan thứ tư đã nhìn thấy nó trước quan thứ ba trước cả khi cây cầu thành hình.
Vì ông biết quan thứ tư đang chọc ngoáy lại ông.
Vì ông biết quan quan thứ tư đang chọc ngoáy lại ông. Cái cây mà quan thứ tư nói là dùng để làm cây cầu mà ông nói khoác.
Đọc hiểu 5
Câu 5 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Kết thúc truyện có gì bất ngờ?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Bất ngờ ở chỗ anh lính trực tiếp nói rõ các quan nói khoác khi dám hét "Đồ nói láo cả! Lính đâu? Trói cổ chúng nó lại cho ta!" và anh coi đó là một nói khoác hùa theo các quan.
Anh lính canh nói với các quan rằng họ đang nói khoác khi anh dám hét “Đồ nói láo cả! Lính đâu? Trói cổ chúng nó lại cho ta!” . Anh coi đó như là một cách nói khoác để hùa theo các quan.
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Nhan đề Thi nói khoác gợi cho em những suy nghĩ gì về nội dung văn bản?
Phương pháp giải:
Lí giải theo cách hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nhan đề cho em biết nội dung văn bản nói về một cuộc trò chuyện của những kẻ nói khoác.
Văn bản nói về một cuộc trò chuyện của những kẻ nói khoác.
Nhan đề gợi cho em nội dung văn bản sẽ nói về một cuộc thi và trong đó những người tham gia sẽ nói khoác với nhau.
CH cuối bài 2
Câu 2 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
“Truyện cười thường ngắn gọn, cốt truyện đơn giản, ít nhân vật”. Em hãy làm sáng tỏ nhận xét vừa nêu bằng truyện Thi nói khoác .
Phương pháp giải:
Dựa vào văn bản và phần Kiến thức ngữ văn để trả lời
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Dung lượng của truyện Thi nói khoác tương đối ngắn. Truyện xoay quang cuộc nói chuyện của bốn vị quan, các quan đua nhau nói khoác về thứ mình từng nhìn. Cuộc nói chuyện chỉ kết thúc khi anh lính lên tiếng dọa bắt kẻ nói khoác và anh cho rằng mình chỉ hò theo các quan nói khoác.
- Dung lượng tương đối ngắn.
- Nội dung: xoay quang cuộc nói chuyện của bốn vị quan đua nhau nói khoác về thứ mình từng nhìn
- Độ dài văn bản: ngắn gọn, xúc tích.
- Cốt truyện đơn giản, chỉ xoay quanh cuộc nói chuyện của bốn vị quan.
- Truyện chỉ bao gồm 4 vị quan và 1 anh lính.
CH cuối bài 3
Câu 3 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Tại sao có thể nói: Nội dung nói khoác của ông quan thứ hai và ông quan thứ tư đều có ý “nói lỡm” ông quan thứ nhất và ông quan thứ ba?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nói nội dung nói khoác của ông quan thứ hai và ông quan thứ tư đều có ý “nói lõm” ông quan thứ nhất và ông quan thứ ba vì:
- Từ câu nói của ông quan thứ nhất "Tôi nhớ....con trâu to lắm, nó liếm một cái hết cả sào mạ", ta có thể hình dung đó là một con trâu to và muốn cột được con trâu đó thì cần một cái dây to thật to. Nó giống với chiếc dây mà ông thứ hai nói. Hay rõ hơn, quan thứ nhất có nhìn cái gì cũng kém hơn quan thứ hai.
- Cái cây mà quan thứ 4 nói là dùng để làm cây cầu mà ông nói khoác. Quan thứ tư đã nhìn thấy nó trước quan thứ ba trước cả khi cây cầu thành hình. Hay rõ hơn, quan thứ ba có nhìn cái gì cũng kém hơn quan thứ tư.
Vì ông quan thứ hai và thứ tư nhìn cái gì cũng kém hơn ông quan thứ nhất và ông quan thứ ba
- Trong câu nói của ông quan thứ nhất, người đọc dễ dàng hình dung ra đó là một con trâu và muốn trói được nó thì phải cần một cái dây thật to. Chiếc dây đó giống với chiếc dây mà ông quan thứ hai nói.
- Trong câu nói của ông quan thứ ba nói khoác về cây cầu mà khi đứng tại hai bờ không thể thấy được nhau; người cha bên bờ kia mất, con trai bên bờ này đi sang đã đoạn tang được ba năm. Sau đó, vị quan thứ tư đáp đã thấy cái cây mà trứng chim rơi xuống từ ngọn mà còn nở ra giữa chừng, đủ lông cánh bay đi à cái cây dùng để làm cây cầu quan thứ ba thấy.
CH cuối bài 4
Câu 4 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Điều gì khiến người đọc phải buồn cười qua câu chuyện này?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ câu chuyện
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Điều khiến người đọc phải buồn cười trong câu chuyện này là cuộc nói chuyện khoác lác giữa các quan.
Cuộc nói chuyện khoác lác giữa các quan bị anh lính xỏ xiên
Qua câu chuyện này, điều khiến người đọc phải buồn cười đó là cuộc đối thoại giữa các vị quan với nhau. Ông nào cũng nói khoác, phóng đại sự thật lên để rồi không ai chịu thua ai, nhưng họ lại thua bởi chính câu nói của anh lính canh.
CH cuối bài 5
Câu 5 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Theo em, truyện Thi nói khoác chủ yếu nhằm mục đích gì (mua vui hoặc châm biếm, đả kích, phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội)?
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức đã học về truyện cười trả lời theo ý hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Truyện Thi nói khoác chủ yếu nhằm mục đích châm biếm, đả kích, phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội.
Theo em, truyện Thi nói khoác chủ yếu nhằm mục đích châm biếm, đả kích, phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội .