Soạn bài thực hành đọc Ngôn chí bài 3 SGK Ngữ Văn 10 tập 2 Kết nối tri thức - chi tiết
Đề tài, thi liệu, thể loại của văn bản. Hình tượng thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật trữ tình.
Nội dung chính
| Văn bản thể hiện khung cảnh thiên nhiên đẹp đẽ và tâm trạng nhàn nhã, thanh thản của nhân vật trữ tình |
Câu 1
Đề tài, thi liệu, thể loại của văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Đề tài: Thiên nhiên
- Thi liệu: trúc, mai, cơm, dưa muối, ao, trăng, hoa, tuyết
- Đề tài: Nói chí
- Thi liệu: cảnh thiên nhiên trước am trúc - nơi yên tĩnh, bữa cơm có dưa muối, áo mặc gấm là, nước trong, ao thưởng trăng, vườn hoa, đêm tuyết rơi.
- Thể loại: thơ thất ngôn bát cú Đường luật biến thể (xen lẫn câu lục ngôn giữa các câu thất ngôn)
Câu 2
Hình tượng thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật trữ tình.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ, chú ý những chi tiết miêu tả thiên nhiên và thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Hình tượng thiên nhiên: cuộc sống thôn dã đời thường, giản dị, mộc mạc
- Tâm trạng con người: lạc quan, thư thái, tránh xa thị phi, hoà mình với thiên nhiên
- Thiên nhiên: yên bình, thanh tĩnh, nên thơ, vừa giản dị vừa thanh cao
+ Khung cảnh nhìn từ một am trúc thanh bình, tách rời khỏi những ồn ào của cuộc sống.
+ Cảnh vừa nên thơ (có ao trong để ngắm trăng, có hoa, có tuyết rơi trong đêm), vừa giản dị (hình ảnh đất cày, ruộng vườn được cày cuốc).
- Tâm trạng nhân vật trữ tình:
+ Nhàn nhã, thanh thản: thả mình tận hưởng cuộc sống điền viên.
+ Hài lòng với cuộc sống, dù ăn cơm với dưa muối, mặc áo the.
+ Lãng mạn, thi sĩ: ngắm trăng, ngắm tuyết, làm thơ, ngâm thơ.
Câu 3
Các yếu tố nghệ thuật đặc sắc.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ, rút ra kết luận về các yếu tố nghệ thuật của bài thơ
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Kết hợp hài hoà từ Hán Việt và Thuần Việt
- Vận dụng nhuần nhuyễn thể thơ thất ngôn bát cú, xen lẫn câu thơ lục ngôn “áo mặc nài chi gấm là”
- Câu thơ sáu chữ xen giữa các câu thơ bảy chữ, đặt ở dòng thứ tư.
- Sự kết hợp các các hình ảnh thơ giản dị, gần gũi, mang đậm hơi thở của cuộc sống và những hình ảnh thơ tinh mĩ, ước lệ, thể hiện tâm hồn của thi sĩ.
- Ngôn ngữ dân dã, mang giọng điệu của lời ăn tiếng nói hàng ngày trong dân gian (cơm ăn dầu có dưa muối).
Câu 4
Vẻ đẹp tư tưởng, tâm hồn tác giả
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ,phân tích và rút ra kết luận về vẻ đẹp tư tưởng, tâm hồn tác giả
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Nguyễn Trãi dành nhiều tình yêu cho thiên nhiên, đất nước, con người, cuộc sống. Thiên nhiên trong thơ ca ông có những bức tranh lụa xinh xắn, phảng phất trong phong vị thơ Đường, lại có những bức tranh bình dị, dân dã của một vùng quê thanh bình.
- Thông qua bức tranh thiên nhiên, thể hiện rõ tấm lòng luôn suy nghĩ, trăn trở vì nước vì dân của Nguyễn Trãi.
- Tình yêu thiên nhiên, sự giao hòa trọn vẹn với thiên nhiên và cuộc sống đời thường.
- Tâm hồn lãng mạn, nghệ sĩ.