Bài 2. Địa hình Việt Nam - SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức — Không quảng cáo

Mở đầu

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 97 SGK Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Hãy kể tên một số đỉnh núi cao, đồng bằng ven biển ở nước ta mà em biết

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức cá nhân và tìm hiểu thêm ở các sách báo, internet

Lời giải chi tiết:

- Một số đỉnh núi cao: Phan-xi-păng; Pu Xai lai Leng; Rào Cỏ; Ngọc Linh; Chư Yang Sin; Lang Biang,…

- Một số đồng bằng: Đồng bằng sông Hồng; Đồng bằng sông Cửu Long; Đồng bằng Thanh Hóa,…

? mục 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 99 SGK Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Dựa vào thông tin trong mục 1 và hình 2.1, hãy:

1. Xác định vị trí một số dãy núi có hướng tây bắc - đông nam và hướng vòng cung trên bản đồ.

2. Trình bày một trong những đặc điểm của địa hình Việt Nam.

3. Lấy ví dụ thể hiện tác động của con người đến địa hình nước ta.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung mục 1 và quan sát hình 2.1

Lời giải chi tiết:

1.

- Các dãy núi chạy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam: Dãy Hoàng Liên Sơn, dãy Trường Sơn (Trường Sơn Bắc),…

- Các dãy núi chạy theo hướng vòng cung gồm các cánh cung lớn ở vùng núi phía Đông Bắc, như: Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều,…

2. Đặc điểm về đồi núi của Việt Nam

- Đồi núi chiếm tới 3/4 diện tích phần đất liền, nhưng chủ yếu là đồi núi thấp. Địa hình núi cao trên 2.000 m chỉ chiếm 1% diện tích cả nước.

- Đồi núi nước ta chạy dài 1 400 km, từ Tây Bắc tới Đông Nam Bộ. Nhiều vùng núi lan ra sát biển hoặc bị biển nhấn chìm thành các quần đảo (như vùng biển Hạ Long, Quảng Ninh trong vịnh Bắc Bộ).

- Địa hình đồng bằng chỉ chiếm 1/4 diện tích phần đất liền và chia thành nhiều khu vực; điển hình là dải đồng bằng duyên hải miền Trung, bị đồi núi ngăn cách thành nhiều đồng bằng nhỏ.

3.

Quá trình con người khai thác tài nguyên thiên nhiên, phát triển kinh tế,… đã làm biến đổi các dạng địa hình tự nhiên, đồng thời tạo ra ngày càng nhiều các dạng địa hình nhân tạo, như: đê (ví dụ: đê sông Hồng,…), đập (ví dụ: đập thủy điện Hòa Bình, đập thủy điện Trị An,…), các công trình kiến trúc đô thị (ví dụ: khu đô thị Ecopark; khu đô thị Ciputra Hà Nội,…),…

? mục 2 a

Trả lời câu hỏi mục 2a trang 102 SGK Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Đọc thông tin mục a và quan sát các hình 2.4, 2.6, hãy:

1 . Xác định phạm vi của các vùng đồi núi ở nước ta trên bản đồ

2. Trình bày đặc điểm địa hình của các khu vực đồi núi ở nước ta

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung mục 2a và quan sát hình 2.4, 2.6

Lời giải chi tiết:

1.

- Vùng núi Đông Bắc: nằm ở tả ngạn sông Hồng đến biên giới phía Bắc.

- Vùng núi Tây Bắc : nằm giữa sông Hồng và sông Cả.

- Vùng núi Trường Sơn Bắc kéo dài khoảng 600 km từ phía nam sông Cả tới dãy Bạch Mã.

- Vùng núi Trường Sơn Nam: nằm ở phía nam dãy Bạch Mã, chủ yếu ở khu vực: Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ và một phần Đông Nam Bộ.

? mục 2 b

Trả lời câu hỏi mục 2b trang 104 SGK Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Đọc thông tin mục b và quan sát các hình 2.1 (trang 98), 2.7, 2.8, hãy:

1. Xác định vị trí và phạm vi các khu vực địa hình đồng bằng trên bản đồ

2. Trình bày đặc điểm địa hình của một trong các khu vực đồng bằng ở nước ta

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung mục 2b và quan sát hình 2.1

Lời giải chi tiết:

1.

- Đồng bằng sông Hồng:

+ Phạm vi: diện tích khoảng 15.000 Km 2 .

+ Vị trí tiếp giáp: phía Bắc, Đông Bắc giáp Trung du và miền núi Bắc Bộ; phía Tây giáp Tây Bắc; phía Nam giáp Bắc Trung Bộ; phía Đông giáp Vịnh Bắc Bộ.

- Đồng bằng sông Cửu Long:

+ Phạm vi: diện tích trên 40.000 Km 2 .

+ Vị trí tiếp giáp: phía Đông Bắc giáp Đông Nam Bộ; phía bắc giáp Cam-pu-chia; phía Đông Nam giáp Biển Đông; phía Tây Nam giáp Vịnh Thái Lan.

- Các đồng bằng duyên hải miền Trung:

+ Phạm vi: tổng diện tích khoảng 15.000 Km 2 .

+ Vị trí: nằm ở ven biển miền Trung từ Thanh Hóa vào đến Bình Thuận. Gồm nhiều đồng bằng nhỏ, là: Đồng bằng Thanh - Nghệ - Tĩnh; Đồng bằng Bình - Trị - Thiên; Đồng bằng Nam - Ngãi; Đồng bằng Bình Phú - Khánh Hòa; Đồng bằng Ninh Thuận - Bình Thuận.

2. Đặc điểm địa hình đồng bằng sông Cửu Long

+ Đồng bằng sông Cửu Long được bồi đắp bởi phù sa của hệ thống sông Mê Công.

+ Phần thượng châu thổ có địa hình tương đối bằng phẳng với nhiều gờ đất cao (giồng đất), phần hạ châu thổ cao trung bình từ 2 - 3 m so với mực nước biển.

+ Trên mặt đồng bằng không có đê lớn để ngăn lũ. Vào mùa lũ, nhiều vùng đất trũng rộng lớn bị ngập úng sâu và khó thoát nước.

+ Đồng bằng có hệ thống kênh rạch tự nhiên và nhân tạo dày đặc có tác dụng tiêu nước, thau chua, rửa mặn.

? mục 2 c

Trả lời câu hỏi mục 2c trang 105 SGK Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Dựa vào thông tin trong mục c, hãy:

1. Trình bày đặc điểm các kiểu địa hình bờ biển của nước ta

2. Nêu đặc điểm của thềm lục địa nước ta

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung mục 2c để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

1.

- Bờ biển nước ta dài 3260 km , kéo dài từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến Hà Tiên (Kiên Giang). Có 2 dạng chính địa hình:

+ Bờ biển bồi tụ (tại các châu thổ sông Hồng, sông Cửu Long), có nhiều bãi bùn rộng, rừng cây ngập mặn phát triển, thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản.

+ Bờ biển mài mòn (tại các vùng chân núi và hải đảo, ví dụ: đoạn bờ biển từ Đà Nẵng đến Vũng Tàu) rất khúc khuỷu, có nhiều vũng, vịnh nước sâu, kín gió, nhiều bãi cát.

2.

+ Mở rộng tại các vùng biển Bắc Bộ và Nam Bộ;

+ Vùng biển miền Trung sâu và hẹp hơn.

? mục 3

Trả lời câu hỏi mục 3 trang 108 SGK Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Đọc thông tin mục b, hãy lấy ví dụ về ảnh hưởng của địa hình đối với khai thác kinh tế ở một trong những khu vực địa hình của nước ta.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung mục 3b để lấy ví dụ

Lời giải chi tiết:

Ảnh hưởng của địa hình đối với khai thác kinh tế ở khu vực đồi núi

- Thế mạnh:

+ Đối với nông nghiệp, lâm nghiệp: khu vực đồi núi nước ta có nguồn lâm sản phong phú, thuận lợi cho phát triển ngành lâm nghiệp; có các đồng cỏ tự nhiên tạo điều kiện phát triển chăn nuôi gia súc lớn; thổ nhưỡng và khí hậu thích hợp cho trồng cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả,…

+ Đối với công nghiệp: Khu vực đồi núi tập trung nhiều loại khoáng sản => cung cấp nguyên liệu, nhiên liệu cho nhiều ngành công nghiệp; Các con sông ở miền núi nước ta có tiềm năng thủy điện lớn.

+ Đối với du lịch: khu vực đồi núi có khí hậu mát mẻ, cảnh quan đa dạng, tạo thuận lợi để phát triển các loại hình du lịch tham quan, nghỉ dưỡng,... nhất là du lịch sinh thái.

- Hạn chế:

+ Địa hình bị chia cắt mạnh, gây khó khăn cho giao thông

+ Phải đối mặt với nhiều thiên tai, như: lũ quét, sạt lở,…

Luyện tập

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 108 SGK Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Lựa chọn và so sánh đặc điểm địa hình giữa vùng núi Đông Bắc với vùng núi Tây Bắc hoặc đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long.

Phương pháp giải:

Lựa chọn 2 trong số các vùng để so sánh

Lời giải chi tiết:

Vận dụng

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 108 SGK Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Tìm hiểu ảnh hưởng của các dạng địa hình của địa phương đến phát triển kinh tế

Phương pháp giải:

Tìm hiểu trên internet

Lời giải chi tiết:

Du lịch Phan xi păng

- Phan Xi Păng nằm ở phía Bắc Việt Nam, thuộc tỉnh Lào Cai. Chiều cao của nó lên tới 3143m, khiến nó có thể được coi là đỉnh núi không chỉ cao nhất cả nước mà còn được mệnh danh là Nóc nhà Đông Dương.

- Trước đây, người ta chỉ có thể chinh phục ngọn núi bằng cách đi bộ, nhưng vào năm 2016, một tuyến cáp treo đã được đưa vào hoạt động. Điều này giúp cho chuyến đi của du khách dễ dàng hơn rất nhiều. Cáp treo ngay lập tức được ghi vào sách kỷ lục Guinness là dài nhất thế giới - 6282m.

- Trong khi di chuyển (bằng cáp treo), bạn tha hồ ngắm nhìn toàn cảnh núi rừng đẹp thơ mộng của dãy núi Hoàng Liên Sơn. Hoặc cảnh đẹp dưới chân dãy núi Hoàng Liên Sơn là những cánh đồng lúa chín vàng ươm tại bản Cát Cát. Nó như tô điểm thêm màu sắc tươi đẹp cho SaPa. Đặc biệt, càng lên gần đỉnh Phan Xi Păng, bạn sẽ được phóng tầm mắt chiêm ngưỡng toàn cảnh đất trời sapa. Bạn còn có cảm nhận như mình đang được đi bồng bềnh trên mây rất thú vị.

- Chinh phục đỉnh Fansipan luôn đem lại cho du khách những trải nghiệm khó quên.