Bài 4. Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX - SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức
Nêu những nét chính về quá trình xâm nhập của thực dân phương Tây vào các nước Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX. Hãy trình bày những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của các nước Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây. Mô tả một số nét chính về cuộc đấu tranh tiêu biểu ở Đông Nam Á chống ách đô hộ của thực dân phương Tây từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX.
? mục 1 1
Trả lời câu hỏi mục 1 trang 20 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT
Nêu những nét chính về quá trình xâm nhập của thực dân phương Tây vào các nước Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX
Phương pháp giải:
Đọc lại kiến thức mục 1
Lời giải chi tiết:
* Nguyên nhân: Vị trí địa lí quan trọng, giàu tài nguyên -> sớm trở thành mục tiêu xâm lược của các nước tư bản phương Tây
* Quá trình xâm lược:
|
Tên nước |
Quá trình thực dân phương Tây xâm nhập |
|
In-đô-nê-xi-a |
– Thế kỉ XVI, Bồ Đào Nha chiếm một số đảo ở phía đông. – Sau đó, thực dân Hà Lan, Tây Ban Nha, Anh cũng xâm nhập vào In-đô-nê-xi-a. – Giữa thế kỉ XIX, Hà Lan hoàn thành việc xâm chiếm nước này. |
|
Mã Lai (Ma-lai-xi-a) và Miến Điện (Mi-an-ma) |
Từ nửa sau thế kỉ XVI, thực dân Anh, Hà Lan, Pháp tranh chấp ảnh hưởng tại Mã Lai và Miến Điện. |
|
Phi-líp-pin |
Giữa thế kỉ XVI, thực dân Tây Ban Nha đã xâm chiếm hầu hết quần đảo này và áp đặt ách thống trị suốt 350 năm. |
|
Ba nước Đông Dương (Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia) |
Từ thế kỉ XVI, các nước thực dân Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Anh, Pháp tìm mọi cách tranh giành phạm vi ảnh hưởng. |
|
Xiêm (Thái Lan) |
– Thế kỉ XVI, thương nhân châu Âu đã xâm nhập vào nước này. – Giữa thế kỉ XIX, sau khi đã hoàn thành xâm chiếm Ấn Độ, một phần Mã Lai và Miến Điện, thực dân Anh bắt đầu xâm nhập vào Xiêm. |
? mục 2 1
Trả lời câu hỏi 1 mục 2 trang 22 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT
Khai thác tư liệu (tr. 21) giúp em biết điều gì về chính sách cai trị của chính quyền thực dân ở một số nước Đông Nam Á.
Phương pháp giải:
Khai thác thông tin trang 21
Lời giải chi tiết:
Chính sách cai trị của chính quyền thực dân ở một số nước Đông Nam Á diễn ra trên tất cả các lĩnh vực, tạo nên sự chuyển biến lớn lao trong các nước Đông Nam Á
? mục 2 2
Trả lời câu hỏi 2 mục 2 trang 22 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT
Hãy trình bày những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của các nước Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây .
Phương pháp giải:
Đọc lại kiến thức mục 2
Lời giải chi tiết:
Trình bày những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của các nước Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây .
- Chính trị:
+ Chính quyền và tầng lớp trên ở các nước đã đầu hàng, phụ thuộc hoặc làm tay sai cho thực dân.
+ Bộ máy ở trung ương và cấp tỉnh đều do các quan chức thực dân điều hành.
- Kinh tế:
+ Đẩy mạnh vơ vét, bóc lột, không chú trọng mở mang công nghiệp nặng, chủ yếu xây dựng những ngành công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng.
+ Mở rộng hệ thống đường giao thông như: đường sắt, đường bộ bến cảng để phục vụ cho công cuộc khai thác kinh tế hoặc đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân.
+ Cướp đoạt ruộng đất để lập đồn điền, ép chính quyền bản xứ nhượng quyền khai khẩn đất hoang...
- Văn hóa:
+ Du nhập của văn hoá phương Tây làm xói mòn những giá trị văn hoá truyền thống ở các nước trong khu vực, gây ra sự xung đột văn hoá, tôn giáo ở nhiều nước (như ở Phi-líp-pin, In-do-ne-xi-a).
+ Thực hiện chính sách nô dịch nhằm đồng hoá và ngu dân đề dễ bề cai trị.
- Xã hội: phân hoá sâu sắc
+ Một bộ phận quý tộc, lãnh chúa phong kiến giàu có, câu kết với thực dân bóc lột nông dân.
+ Giai cấp nông dân ngày càng bị bán cùng hoá phải chịu mọi thứ thuế, lao dịch nặng nề. Nhiều người phải rời bỏ ruộng đất để bán sức lao động cho địa chủ hay tư bản nước ngoài.
+ Giai cấp tư sản dân tộc, giai cấp công nhân, tầng lớp tiểu tư sản trí thức hình thành và phát triển, bắt đầu tham gia vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
? mục 3 1
Trả lời câu hỏi mục 3 trang 22 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT
Mô tả một số nét chính về cuộc đấu tranh tiêu biểu ở Đông Nam Á chống ách đô hộ của thực dân phương Tây từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ mục 3
Lời giải chi tiết:
|
Địa điểm |
Các cuộc đấu tranh tiêu biểu |
Kết quả |
|
In-đô-nê-xi-a |
Khởi nghĩa Tơ-ru-nô Giê-giô (1675), khởi nghĩa Su-ra-pa-tit (1683 – 1719), khởi nghĩa Đi-pô-nê-gô-rô (1825 – 1830),... |
Thất bại |
|
Phi-líp-pin |
Sự chống trả của thổ dân đảo Mác-tan (1521), khởi nghĩa của Nô-va-lét (1823), khởi nghĩa Khơ-rút-xơ (1844),... |
Thất bại |
|
Miến Điện |
Sự kháng cự của quân đội Miến Điện do tướng Ban-đu-la chỉ huy |
Thất bại |
Luyện tập 1
Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 22 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT
Em có nhận xét gì về chính sách đô hộ của thực dân phương Tây đối với các nước Đông Nam Á?
Phương pháp giải:
Đọc lại kiến thức mục 1
Lời giải chi tiết:
Chính sách cai trị của thực dân phương Tây đối với các nước thuộc địa vô cùng hà khắc, dã man, diễn ra trên tất cả các lĩnh vực. Chia để trị, vơ vét, bóc lột phục vụ cho khai thác và đàn áp các cuộc khởi nghĩa, làm xói mòn văn hóa dân tộc, gây nên xung đột văn hóa, tôn giáo ở nhiều quốc gia, tăng thêm mâu thuẫn trong xã hội
Vận dụng 1
Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 22 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT
Có ý kiến cho rằng: Các nước tư bản phương Tây xâm chiếm Đông Nam Á là để giúp đỡ những nước này thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu. Em đồng ý với ý kiến đó không? Hãy sưu tầm một số tư liệu từ sách, báo và internet để chứng minh cho ý kiến của em.
Phương pháp giải:
Sưu tầm tư liệu sách báo,…
Lời giải chi tiết:
Em không đồng ý với ý kiến đó
Vì: Các nước thực dân phương Tây đến khu vực Đông Nam Á với mục đích mở rộng thị trường, xâm lược và tranh giành thuộc địa. Tại khu vực Đông Nam Á, các nước tư bản đã thực hiện những chính sách áp bức, bóc lột, vơ vét sức người, sức của để phục vụ cho công cuộc khai thác.