1. Trình bày quan niệm và vai trò của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp. 2. Phân biệt vai trò và đặc điểm của một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp. 3. Nêu một số vấn đề phát triển nông nghiệp hiện đại trên thế giới...
? mục 1
Trả lời câu hỏi mục 1a trang 76 SGK Địa lí 10
Dựa vào thông tin trong mục a, hãy trình bày quan niệm và vai trò của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin ở mục a (quan niệm và vai trò).
Lời giải chi tiết:
- Quan niệm:
Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp là sự sắp xếp và phối hợp các đối tượng nông nghiệp (trong mối quan hệ liên ngành, liên vùng, kết hợp với nhu cầu thị trường) trên lãnh thổ cụ thể nhằm sử dụng hợp lí nhất các tiềm năng tự nhiên, kinh tế xã hội, lao động đem lại hiệu quả cao về kinh tế, xã hội và môi trường.
- Vai trò:
+ Thúc đẩy chuyên môn hóa trong sản xuất nông nghiệp.
+ Góp phần sử dụng hợp lí, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên cũng như các nguồn lực khác trên lãnh thổ, nhằm hạn chế tác động tự nhiên đến nông nghiệp và góp phần bảo vệ môi trường.
Trả lời câu hỏi mục 1b trang 77 SGK Địa lí 10
Dựa vào bảng 26, hãy phân biệt vai trò, đặc điểm của một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
Phương pháp giải:
Dựa vào bảng 26 (Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp trên thế giới).
Lời giải chi tiết:
Các hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp gồm trang trại, vùng nông nghiệp, thể tổng hợp lãnh thổ nông nghiệp:
|
Hình thức |
Vai trò |
Đặc điểm |
|
Trang trại |
- Là hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp quan trọng của các nước đang phát triển trong quá trình công nghiệp hóa nông nghiệp. - Thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa, phát triển kinh tế nông thôn và tăng thu nhập cho người dân nông thôn. - Khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và góp phần bảo vệ môi trường. |
- Mục đích chủ yếu là sản xuất nông sản hàng hóa. - Quy mô sản xuất tương đối lớn. - Tổ chức và quản lí sản xuất dựa trên chuyên môn hóa và thâm canh, ứng dụng tiến bộ khoa học – công nghệ. - Có sử dụng lao động làm thuê |
|
Thể tổng hợp nông nghiệp |
- Sử dụng có hiệu quả các tài nguyên thiên nhiên, vị trí địa lí và điều kiện kinh tế - xã hội. - Tạo ra khối lượng nông sản lớn, có chất lượng cao cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến hoặc xuất khẩu. - Thúc đẩy liên kết trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản. |
- Có sự kết hợp chặt chẽ giữa hộ gia đình, trang trại, hợp tác xã,… với các xí nghiệp công nghiệp trên một lãnh thổ, tập trung sản xuất một hay một nhóm sản phẩm. - Có mối liên kết chặt chẽ giữa vùng sản xuất nguyên liệu với cơ sở chế biến. - Sản xuất mang tính chất tập trung, áp dụng cơ giới hóa, có trình độ chuyên môn hóa cao. |
|
Vùng nông nghiệp |
- Sử dụng có hiệu quả nhất các điều kiện sản xuất của vùng. - Thúc đẩy phân công lao động theo lãnh thổ, chuyên môn hóa và hợp tác hóa sản xuất giữa các vùng. |
- Là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp cao nhất. - Lãnh thổ có điểm tương đồng về điều kiện sinh thái nông nghiệp, kinh tế - xã hội, trình độ thâm canh, cơ sở vật chất – kĩ thuật giữa các địa phương trong vùng. - Có những sản phẩm chuyên môn hóa theo hướng phát triển thế mạnh của vùng. |
? mục 2
Trả lời câu hỏi mục 2a trang 77 SGK Địa lí 10
Dựa vào thông tin mục a, hãy nêu một số vấn đề phát triển nông nghiệp hiện đại trên thế giới.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin mục a (Một số vấn đề phát triển nền nông nghiệp hiện đại trên thế giới).
Lời giải chi tiết:
Một số vấn đề phát triển nông nghiệp hiện đại trên thế giới (cố gắng khắc phục những khó khăn trong sản xuất với các hướng khác nhau):
- Hình thành cánh đồng lớn để tăng quy mô sản xuất => đáp ứng nhu cầu về nông sản ngày càng tăng của con người.
- Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ vào sản xuất => nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hạn chế các tác động của điều kiện bất lợi.
- Tăng cường hợp tác, liên kết trong sản xuất => tăng hiệu quả sản xuất, đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên tham gia.
Trả lời câu hỏi mục 2b trang 78 SGK Địa lí 10
Dựa vào thông tin mục b, hãy nêu những định hướng phát triển nông nghiệp trong tương lai.
Phương pháp giải:
Đọc thông tin mục b (Định hướng phát triển nông nghiệp trong tương lai).
Lời giải chi tiết:
Những định hướng phát triển nông nghiệp trong tương lai:
- Phát triển nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu.
- Phát triển nông nghiệp công nghệ cao, ứng dụng khoa học – công nghệ.
- Phát triển nông nghiệp xanh (hữu cơ).
Luyện tập
Giải bài luyện tập trang 78 SGK Địa lí 10
Lấy ví dụ về một biểu hiện cụ thể của nền nông nghiệp hiện đại.
Phương pháp giải:
- Đọc thông tin ở mục 2a (Một số vấn đề phát triển nền nông nghiệp hiện đại trên thế giới) và chọn một biểu hiện.
- Tìm hiểu trên internet về nền nông nghiệp ở Hoa Kì, châu Âu,... để lấy ví dụ.
Lời giải chi tiết:
Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ (công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, tự động hóa,…) vào sản xuất nông nghiệp để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hạn chế các tác động của điều kiện bất lợi.
Ví dụ:
Nghiên cứu các phần mềm, thiết bị công nghệ để theo dõi quá trình phát triển của cây trồng hoặc vật nuôi như “ trạm thời tiết thông minh” đang sử dụng trong sản xuất nông nghiệp nhiều nước châu Âu. Nó truyền dữ liệu chính xác đến người nông dân khoảng ¼ mỗi giờ, điều này giúp người nông dân đưa ra các quyết định phù hợp về khả năng thích ứng của việc tưới tiêu theo độ ẩm, nhiệt độ, tốc độ gió hoặc thậm chí cả lượng mưa; sự cần thiết phải sử dụng phân bón tùy thuộc vào kết quả thu được; thích ứng hạt giống với kết quả từ dự báo thời tiết.
Vận dụng
Giải bài vận dụng trang 78 SGK Địa lí 10
Tìm hiểu về một mô hình nông nghiệp công nghệ cao ở nước ta.
Phương pháp giải:
- Xác định được như thế nào là mô hình nông nghiệp công nghệ cao?
+ Nông nghiệp công nghệ cao là một nền nông nghiệp được ứng dụng kết hợp những công nghệ mới, tiên tiến để sản xuất, còn gọi là công nghệ cao nhằm nâng cao hiệu quả, tạo bước đột phá về năng suất, chất lượng nông sản, thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của xã hội và đảm bảo sự phát triển nông nghiệp bền vững.
+ Công nghệ cao được tích hợp ứng dụng trong nông nghiệp công nghệ cao bao gồm: công nghiệp hóa nông nghiệp (cơ giới hóa các khâu của quá trình sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến…), tự động hóa, công nghệ thông tin, công nghệ vật liệu mới, công nghệ sinh học; các giống cây trồng, vật nuôi năng suất, chất lượng cao…; các quy trình canh tác tiên tiến, canh tác hữu cơ… cho hiệu quả kinh tế cao trên một đơn vị sản xuất.
- Tìm kiếm trên internet một số mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ở nước ta.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ: Vườn dưa lưới Điền Trạch Farm tại Thọ Xuân – Thanh Hóa
- Với niềm đam mê và quyết tâm làm ra nông sản sạch, anh Đỗ Văn Tùng, sinh năm 1985 đã mạnh dạn đầu tư mô hình nông nghiệp công nghệ cao. Mô hình đã đem lại diện mạo, sức sống mới cho xứ Đồng Cạn, xã Thọ Lâm (Thọ Xuân).
- Đầu tư hơn 3 tỷ đồng xây dựng hệ thống nhà màng, nhà lưới với diện tích 15 000 m 2 để trồng dưa Kim Hoàng hậu. Đối với hệ thống tưới, anh Tùng dùng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động theo công nghệ Israel. Nước được tưới nhỏ giọt đến từng gốc cây dưa. Phân bón được hòa vào nước rồi theo hệ thống tưới nhỏ giọt cung cấp dinh dưỡng cho cây dưa phát triển. Điểm khác biệt là hệ thống châm phân 4 cổng có khả năng điều chỉnh lượng phân bón gốc chính xác, điều khiển tại chỗ hoặc từ xa, lịch sử tưới được lưu lại trên hệ thống giúp người trồng có thể dễ dàng phân tích dinh dưỡng, cây trồng được cung cấp dinh dưỡng đều và liên tục sẽ phát triển khỏe mạnh.
- Nông nghiệp bền vững: vườn dưa lưới tạo việc làm ổn định cho gần 30 lao động, nghiên cứu kĩ thị trường – tâm lí người tiêu dùng để lựa chọn giống cây trồng, tiến hàng quảng bá và giới thiệu sản phẩm phù hợp.