Bài 5.15 trang 147 SGK Toán 11 tập 1 - Cùng khám phá
Một du học sinh ở nước ngoài đã tìm hiểu mức lương của nhận viên thuộc một công ty và thu được Bảng 5.35 dưới đây. Nếu xét về lương thì có hay không sự bất bình đẳng giữa nam giới và nữ giới làm việc ở công ty này? Giải thích câu trả lời bằng cách dựa vào các tham số đo xu thế trung tâm (trung bình, trung vị, mốt) của mẫu số liệu.
Đề bài
Một du học sinh ở nước ngoài đã tìm hiểu mức lương của nhận viên thuộc một công ty và thu được Bảng 5.35 dưới đây. Nếu xét về lương thì có hay không sự bất bình đẳng giữa nam giới và nữ giới làm việc ở công ty này? Giải thích câu trả lời bằng cách dựa vào các tham số đo xu thế trung tâm (trung bình, trung vị, mốt) của mẫu số liệu.
Phương pháp giải - Xem chi tiết
+) ¯x của mẫu số liệu ghép nhóm được tính theo công thức
¯x=1N(c1n1+c2n2+...+cknk) với ck,nk lần lượt là giá trị đại diện và tần số của nhóm thứ k
ck là trung bình cộng của đầu mút trái và đầu mút phải của nhóm đó.
+) Trung vị Me=Lm+N2−Tnm.h trong đó Lm,nm,h lần lượt là đầu mút trái, tần số và độ dài của nhóm chứa trung vị. T là tần số tích lũy của nhóm ngay trước nhóm chứa trung vị.
Nhóm chứa trung vị của mẫu số liệu là nhóm đầu tiên có tần số tích lũy lớn hơn hoặc bằng N2 , trong đó N là cỡ mẫu.
+) Công thức tìm mốt của mẫu số liệu ghép nhóm là M0=Lm+aa+b.h
Lời giải chi tiết
+) Tính trung bình
Để ngắn gọn, ta lập bảng sau
Ta có lương trung bình của nam là ¯x=103261≈16,9 USD
Lương trung bình của nữ là ¯x=99259≈16,8 USD
+) Tìm trung vị
Để ngắn gọn, ta lập bảng sau
Đối với nam thì N2=612=30,5. Nhóm đầu tiên có tần số tích lũy lớn hơn bằng 30,5 là nhóm [12;20) và đây là nhóm chứa trung bị với Lm=12, tần số nm=32, h=20−12=8, tần số tích lũy của nhóm trước nhóm chứa trung vị là T=12
Áp dụng công thức tính trung vị ta có Me=Lm+N2−Tnm.h=12+30,5−1232.8≈16,6
Đối với nữa thì N2=592=29,5. Nhóm đầu tiên có tần số tích lũy lớn hơn bằng 29,5 là nhóm [12;20) và đây là nhóm chứa trung bị với Lm=12, tần số nm=28, h=20−12=8, tần số tích lũy của nhóm trước nhóm chứa trung vị là T=13
Áp dụng công thức tính trung vị ta có Me=Lm+N2−Tnm.h=12+29,5−1328.8≈16,7
+) Tìm mốt
Đối với nam thì nhóm chứa mốt là [12;20) với Lm=12;h=20−12=8
a=32−12=20,b=32−15=17
Áp dụng công thức tính mốt ta có M0=Lm+aa+b.h=12+2020+17.8≈16,3
Đối với nam thì nhóm chứa mốt là [12;20) với Lm=12;h=20−12=8
a=28−13=15,b=28−17=11
Áp dụng công thức tính mốt ta có M0=Lm+aa+b.h=12+1515+11.8≈16,6
Dựa vào các tham số đo xu thế trung tâm ta nhận thấy xét về lương thì không có sự bất bình đẳng giữa nam giới và nữ giới.