Bình giảng bài thơ Tôi yêu em — Không quảng cáo

Dàn ý chi tiết

I. Mở bài

- Giới thiệu về bài thơ "Tôi yêu em"

- Giới thiệu tác giả và tác phẩm

II. Thân bài

- Mâu thuẫn trong tâm trạng

+ Thể hiện tình cảm yêu thương đối với ngọn lửa tình yêu chưa tàn phai trong tâm hồn

+ Quyết định từ bỏ để không làm em bận lòng và mong em hạnh phúc

+ Sự vị tha và cao thượng trong tình yêu đơn phương

- Nỗi khổ đau của nhân vật trữ tình

+ Điệp khúc "Tôi yêu em" thể hiện trạng thái cảm xúc dày vò và chìm ẩn trong tâm hồn

+ Những cung bậc cảm xúc của người đang yêu

- Sự cao thượng chân thành

+ Khẳng định tình yêu chân thành và đằm thắm

+ Cảm xúc được giải tỏa và tạo nên không khí tươi sáng, tràn đầy cảm xúc

+ Lời cầu chúc mong cho người yêu được hạnh phúc và tình yêu cao thượng

- Nghệ thuật trong bài thơ

+ Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, hàm súc

+ Giọng thơ chân thực, sinh động, thể hiện sự phân vân và quyết đoán

- Ý nghĩa văn bản

+ Sự vị tha, cao thượng và chân thành trong tình yêu

+ Ý nghĩa về sự sống chân thành, mãnh liệt và vị tha trong mọi hoàn cảnh và tình yêu

III. Kết bài

- Tóm tắt lại các điểm chính trong bài thơ

- Nhấn mạnh ý nghĩa của tình yêu chân thành và cao thượng

Bài tham khảo Mẫu 1

Puskin (1799 81837) là "Mặt trời của thi ca Nga". Trong cuộc đời ngắn ngủi, bất hạnh của mình, Pu-skin đã để lại cho đất nước Nga và cho nhân loại những áng thơ văn tuyệt vời. Ngoài những trường ca nổi tiếng như "Ru-xlan và Li-út-mi-la", "Người tù Cáp-ca", "Những người Di-gan", "Ép-ghê-nhi O-nhê-ghin" Puskin còn để lại 800 bài thơ trữ tình, trong đó có nhiều bài thơ tình nổi tiếng. Bài thơ tình "Tôi yêu em" là kiệt tác của Puskin:

"Tôi yêu em; đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai;

Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài.

Tôi yêu em âm thầm, không hi vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen;

Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em".

(Thuý Toàn dịch)

Sự nhạy cảm là dấu hiệu của thiên tài. Dấu hiệu đó trước tiên biểu hiện ở việc mở đầu và kết thúc bài thơ. Nếu Puskin mở đầu bài thơ theo một cách khác thì bài thơ "Tôi yêu em" không còn là bài thơ trữ tình mà là một trường ca. Pu-skin đã cắt ngang thiên tình sử để tự sự và trữ tình. Mọi biến cố, mọi xúc cảm, thời gian và không gian đều được dồn nén lại:

"Tôi yêu em: đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai".

Có thể nói "Tôi yêu em..." là giai điệu chính của bài thơ. Động từ "yêu" trong nguyên tác đều dùng thì quá khứ đến hiện tại bằng hình ảnh "ngọn lửa tình". Hình tượng ngọn lửa vừa thể hiện sự nồng nhiệt của tình cảm, vừa diễn tả sự dài lâu, đằng đẵng của nhà thơ đối với người tình. Lối cắt ngang thiên tình sử để giải bày như vậy khiến cho bài thơ cô đọng, hàm súc. Tác giả không kể lể, chừng mực trong lối biểu hiện cảm xúc, mực thước, kín đáo là những nét nổi bật của phong cách cổ điển.

Giai điệu chính của bài thơ đã xuất hiện mà điều muốn nói chỉ mới được sửa soạn nói thôi, nghĩa là nó sẽ được nói qua những biến tấu trong giây phút thăng hoa của tâm hồn thi nhân. Puskin say đắm với người tình, mải mê kiếm tìm mộng đẹp, nhưng chỉ nhận được toàn cay đắng và não nề, cái mà người tình thi sĩ kiếm tìm được lại là thơ. "Tôi yêu em..." là thơ rồi; không yêu em nữa là cũng để yêu em. Thơ tình của nhân loại chưa từng thấy những lời yêu của trái tim nhân hậu như thế này:

"Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài".

Tưởng chừng như Puskin không dụng công làm thơ mà cấu tứ thật là mới mẻ. Tình mới mà thành thơ mới, tâm hồn cao thượng mà thành thơ cao thượng. "Tôi không muốn làm em buồn vì bất cứ lẽ gì" đó là lời thơ trong nguyên tác. Nhà thơ đã chấp nhận thất bại, nhưng không phũ phàng, hằn học. Biến đau thương thành tình yêu thì thật lạ. Tứ thơ lớn cho nên không cần những lời hoa mĩ, không cần các biện pháp tu từ. Lời thơ dung dị mà thấm thía.

Bài thơ tình phát triển theo những biểu lộ mới mẻ của tình cảm và những nghịch lí:

"Tôi yêu em âm thầm, không hi vọng,

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen,

Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm,

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em".

Sau khi giãi bày nghịch lí của tình yêu, nhà thơ sợ người đời hoài nghi về tình yêu chân thật của mình nên lại "phải nói":

"Phải nói yêu, trăm bận đến nghìn lần".

(Xuân Diệu)

Chỉ có khác với Xuân Diệu là Puskin đã đẩy những lời yêu thương về quá khứ. Vì sao vậy ? Vì bây giờ "tôi yêu em" hoặc "tôi mãi mãi yêu em" thì "em băn khoăn", "em buồn". Pu-skin "phải nói":

"Tôi yêu em âm thầm không hi vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen

Tôi yêu em, yêu chân thành đằm thắm".

Nhà thơ đã chọn những chi tiết chính xác để bày tỏ lòng yêu của mình. "Tôi yêu em âm thầm", đó là một thứ tình yêu như sóng ngầm, như than hầm, nung nấu, cháy bỏng. Nhưng "không hi vọng", đây cũng là một sự thổ lộ thành thật. Thời đó Puskin có cầu hôn với một vài cô gái quý tộc thượng lưu nhưng đều bị khước từ. Pu-skin cũng là dòng dõi quý tộc nhưng đã bị sa sút, còn thiên tài thì là cái gì các nàng làm sao biết được, còn thi sĩ thì đối với các nàng coi cũng như "con hát" mua vui vậy thôi. Khốn nỗi nhà thi sĩ lại "yêu em", "tôi đã yêu em", làm sao cắt nghĩa được tình yêu, "tôi yêu em" thật thà đến "rụt rè". Cử chỉ nhỏ ấy lại là thước đo của lòng thành thật trong tình yêu đấy. Và cũng tầm thường như bất cứ một chàng trai đang yêu nào trên đời này "khi hậm hực lòng ghen". Đã nói rồi, nói lại:

"Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm".

Nói lại như vậy là để nhấn mạnh những thanh âm cao vời sâu thẳm của tình yêu và cũng là để sửa soạn cho một "nghịch lí" mà cũng là một quan niệm tình yêu mới chưa từng có trên đời này nẩy nở:

"Cầu em được người tình như tôi đã yêu em".

(Nguyên văn: Cầu Thượng đế cho em được người khác yêu cũng như thế)

Tình yêu của Puskin nồng nàn, chân thành, đằm thắm và giờ đây còn thiêng liêng nữa. Nhưng cũng chỉ là những tình cảm nhân bản mà thôi.

Ví như tính chất thiêng liêng chẳng hạn, thì người bình dân ở phương Đông, trước cả Puskin đã biết cầu nguyện cho tình yêu:

"Qua chùa núi Hó thắp bó nhang vàng

Xin cho bạn cũ lại hoàn như xưa".

(Ca dao)

Chỉ có tinh thần cao thượng trong tình yêu của Pu-skin là mới mẻ. Còn từ đông sang tây, trong tình yêu tâm lí thông thường là "Yêu nhau thì ném bả trầu - Ghét nhau ném đá vỡ đầu nhau ra" (Ca dao).

Tinh thần cao thượng của Puskin được diễn tả theo nhịp độ tăng cấp: không yêu em nữa là cũng để yêu em và cầu cho người tình (từ chối mình) được sống hạnh phúc trong tình yêu. Minh triết tình yêu đó là điều hết sức mới mẻ và tạo ra sức hấp dẫn lạ thường. Đấy là nhân cách cao thượng của Pu-skin, đấy cũng là tinh hoa của nền văn học Nga, một nền văn học nhân đạo và lí tưởng.

Bài thơ "Tôi yêu em" thể hiện nhiều nét nghệ thuật tinh hoa của thơ Puskin. Lời thơ giản dị, giản dị đến mức trong suốt; hàm súc, mực thước, ít dùng mĩ từ mà vẫn gợi cảm. Sức mạnh của nhà thơ dồn ở cấu tứ lạ lùng đã chuyển tải được tình cảm, tư tưởng mới mẻ của thi nhân. Thơ tình của nhân loại chưa bao giờ được chứng kiến một thiên tình sử trong một hình thức nhỏ bé như vậy. Và cũng chưa bao giờ thơ tình của nhân loại đạt đến sự minh triết của tình yêu sáng chói như vậy. Pu-skin xứng đáng với sự ngợi ca của nhân dân Nga là thi sĩ thiên tài và là nhà tư tưởng lỗi lạc, người mở đường cho nền văn học Nga và người đặt nền móng cho tư tưởng nhân văn cao quý trong văn học Nga.

Bài tham khảo Mẫu 2

Mỗi chúng ta có một Puskin của mình, và chỉ có một Puskin với tất cả mà thôi. Ông đã đi vào cuộc sống chúng ta với ngay từ đầu của nó và mãi mãi không từ bỏ chúng ta (A Lếch-xan-đrơ Tra-đốp-xki). Nhận định này không chỉ khẳng định sức sống và khả năng tác động mạnh mẽ của thơ ca Puskin đối với đông đảo độc giả mà còn nói đến sự phong phú đa dạng trong sáng tác của ông.

Ở Puskin, chúng ta có thể gặp một thanh niên quý tộc với tư tưởng chán chường, muốn xa lánh xã hội thượng lưu giả dối để đến với cuộc sống thanh bình, tự do chốn thôn quê. Cũng có thể gặp một chiến sĩ cách mạng với khát vọng tự do hoặc một nhà cải cách xã hội có tư tưởng tiến bộ, và còn có cả một nhà văn hiện thực trong một nhà thơ tình lãng mạn. Quá trình sáng tác của Puskin là một quá trình vận động tư tưởng theo chiều tiến bộ, từ một thanh niên quý tộc có tư tưởng tiến bộ nhưng còn xa rời nhân dân đến một chiến sĩ cách mạng ưu tú luôn vì quyền lợi của nhân dân lao động. Nhưng cao hơn tất cả chúng ta gặp một nhân cách Puskin – một Con người đích thực ở mọi phương diện sống.

Xuất thân trong một gia đình đại quý tộc với rất nhiều điều kiện thuận lợi cho một cuộc sống vinh hoa nhưng là một con người, nhà thơ đã không chấp nhận, đã nguyện làm một ca sĩ của tự do, trở thành kẻ thù của bọn cầm quyền. Ông đã cống hiến cả cuộc đời mình cho khát vọng về một xã hội tốt đẹp, tự do và bình đẳng. Sáng tác của Puskin là lí tưởng cao cả về những điều tốt đẹp nhất của cuộc sống, trong đó có tình yêu – tình cảm tuyệt vời nhất của cuộc đời.

Tình yêu là một đề tài lớn của thơ ca nhân loại. Không có nhà thơ nào lại không nói đến tình yêu trong thi phẩm của mình. Mọi cung bậc tình cảm, mọi biến thái của tinh vi và những rung động tinh tế của tâm hồn con người đều xuất hiện trong thơ ca. Tình yêu là một thứ tình cảm rất phức tạp, có khả năng đưa con người trở thành thiên thần nhưng cũng có thể biến con người trở thành quỷ dữ. Và điều mà thơ ca hướng đến là lí tưởng về những tình yêu đẹp, tình yêu thánh thiện. Puskin là một nhà thơ tình yêu như thế. Thơ tình của ông là sự kết hợp của tình yêu nhân loại và tình yêu con người. Ông sáng tác cả thơ trữ tình và văn xuôi và đều thành công. Ở mảng thơ trữ tình, nhà thơ quan tâm đến hai đề tài lớn: đề cao khát vọng tự do và khám phá đời sống tinh thần, tình cảm của nhân dân lao động (thể hiện ở mảng thơ về tình yêu).

Những trải nghiệm của chính bản thân và sự nhạy cảm của một tâm hồn nhân hậu đã giúp nhà thơ phát hiện và thể hiện vẻ đẹp của tình yêu chân chính. Nhà thơ đã phát hiện và xử lí các tình huống của tình yêu theo chuẩn mực đạo đức của nhân dân lao động. Những tình cảm cao đẹp mà nhà thơ ca ngợi đối lập hoàn toàn với cuộc sống nhơ nhớp bẩn thỉu của xã hội thượng lưu, cái xã hội mà tình yêu chỉ là sự chiếm đoạt, ích kỉ.

Trong các trường ca như Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin, Đoàn người Txưgan, Người tù Cáp-ca-dơ, nhân vật chính của Puskin đều là những thanh niên quý tộc chán ghét tình yêu chốn thượng lưu đi tìm tình yêu ở nơi khác, nhưng rồi bản tính ích kỉ trong tình yêu của những thanh niên quý tộc mà họ không bỏ được vẫn đưa họ đến những bi kịch. Tình yêu với họ đã từng chỉ là những trò chơi, những cuộc chinh phục, sự ghen tuông có thể dẫn đến những cuộc đấu súng một mất một còn (E. Ô-nhê-ghin và Len-xki trong Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin), họ sẵn sàng giết chết người yêu khi cảm thấy bị phản bội (A-lê-cô trong trường ca Đoàn người Tsư-gan), có lẽ tấn bi kịch cuối đời của Puskin cũng xuất phát từ chính những thành kiến kiểu quý tộc ấy mà Puskin đã không thể tự vượt qua.

Những mối tình thượng lưu kiểu ấy đã khiến nhà thơ suy ngẫm về một tình yêu đích thực. Cảm hứng về một tình yêu cao thượng đã được gửi gắm trong hình tượng nhân vật trữ tình của bài thơ Tôi yêu em. Dưới hình thức một lời tỏ tình là khát vọng về một tình yêu chân chính với tình cảm cao thượng. Bài thơ là sự kết hợp tuyệt vời của một lí trí sáng suốt và một trái tim biết yêu thương thực sự. Mạch cảm xúc của bài thơ tự nó đã chia thành hai phần dưới hình thức hai câu, mỗi câu bốn dòng thơ. Và trong mỗi câu thơ lại có hai vế. Một kết cấu hài hòa cân đối đã làm nên vẻ đẹp của bài thơ nhưng không làm suy giảm sự tinh tế của cảm xúc.

Thơ Puskin vốn rất giản dị, gần gũi cuộc sống. Những hình ảnh biểu tượng trong thơ ông thường dễ hiểu nhưng rất có chiều sâu. Hiểu ở mức độ nào phụ thuộc vào sự đồng cảm và rung động của trái tim người đọc. Thế nhưng điều mà bất cứ độc giả nào cũng cảm nhận được chính là những giá trị đạo đức trong thơ Puskin. Những vần thơ trong sáng và đầy cảm hứng nhân văn của ông có khả năng tác động rất mạnh mẽ đến tâm hồn người đọc. Và tình cảm cao đẹp của nhân vật trữ tình trong Tôi yêu em có thể tạo nên khả năng thanh lọc tâm hồn đối với nhiều thế hệ bạn đọc. Mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình tôi được bắt đầu bằng một lời thổ lộ rất chân thành:

“Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai”

Có thể nhận ra một sự không bình thường trong lời bày tỏ của nhân vật trữ tình. Đó không phải là một lời tỏ tình ở một giai đoạn bắt đầu một mối tình. Có vẻ như là một sự xác nhận về một tình cảm đơn phương từ phía tôi. Một tình cảm như đã từng bị cố làm cho lụi tàn nhưng nó lại chưa hẳn đã tàn phai. Hai dòng thơ, đơn giản là một lời xác nhận sự tồn tại của một tình yêu. Một tình yêu mà dù muốn cũng không thể nguôi quên. Nhưng điều đáng nói là mục đích của lời bày tỏ ấy. Mong muốn được đáp lại tình cảm hay thể hiện một điều gì khác:

“Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài.”

Một mong muốn cao thượng chỉ có thể xuất phát từ một tình cảm chân thành của một trái tim biết yêu thương, biết hi sinh. Câu thơ đã xác nhận một chân lí của tình yêu là đã yêu thì không đòi hỏi, yêu là mong muốn những điều tốt lành đến với người mình yêu thương: Tôi chẳng muốn em buồn vì bất cứ lẽ gì.

Quả thực tình yêu đã nâng con người lên cao hơn. Mặc dù nhân vật em không xuất hiện trong bài thơ nhưng qua cảm nhận của nhân vật trữ tình thì đó phải là một người con gái rất đáng yêu. Chấp nhận âm thầm chịu đựng tình yêu đơn phương, nhân vật trữ tình đã nâng mình lên cao hơn.

Câu thơ đầu có sự tham gia rất mạnh mẽ của lí trí. Đây là giai đoạn mà lí trí vẫn điều khiển được trái tim. Ý thơ thẳng thắn, minh bạch và rất rõ ràng: còn yêu và rất yêu nhưng không muốn làm em phải suy nghĩ. Câu thơ như lời tự nhủ với chính mình với một quyết tâm rất cao. Nhưng nếu chấp nhận dễ dàng như vậy thì có vẻ lí trí quá và tình yêu của tôi đối với em chưa đủ sức thuyết phục, còn kém mãnh liệt. Sự mãnh liệt của tình yêu được thể hiện ở bốn dòng thơ tiếp theo:

“Tôi yêu em âm thầm, không hi vọng,

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen,

Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm,

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.”

Dường như lí trí đã nhường chỗ cho cảm xúc. Những trạng thái cảm xúc phức tạp và đầy mâu thuẫn của trái tim đang yêu đã được bày tỏ rất chân thành. Sự tăng tiến của tình cảm, cảm xúc khiến câu thơ có khả năng truyền tải tình cảm mãnh liệt của nhân vật trữ tình. Sức nặng của tâm trạng và trung tâm thẩm mĩ của bài thơ nằm ở câu thơ thứ hai này:

“Tôi yêu em âm thầm không hi vọng

Lúc rụt rè khi hậm hực lòng ghen”

Một lần nữa, mối tình đơn phương lại được xác nhận. Vì không muốn em phải bận lòng thêm nữa nên phải âm thầm. Yêu không hi vọng, yêu đơn phương vẫn là tình yêu, thậm chí còn là một tình yêu rất sâu sắc. Có rụt rè có ghen tuông thì đích thị là tình yêu. Nhưng sự hờn ghen và không hi vọng ấy không làm giảm đi vẻ đẹp của tình cảm mà nhân vật trữ tình dành cho em. Đó là một lời bày tỏ chân thành. Nhịp thơ dồn dập, liên tiếp xuất hiện các tính từ chỉ trạng thái cảm xúc, đã bộc lộ mức độ mãnh liệt của tình yêu. Trong bài thơ có tới ba cụm từ tôi yêu em thì hai cụm tập trung ở câu thứ hai và được gắn với những tính từ cảm xúc (âm thầm, không hi vọng, chân thành, đằm thắm).

“Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm”

Chân thành, đằm thắm là hai phẩm chất mà mọi tình yêu đều muốn đạt tới, đó là tiêu chuẩn lí tưởng của mọi mối tình. Nếu thiếu hai tiêu chuẩn thì không còn là tình yêu nữa. Và mức độ chân thành, đằm thắm được xác nhận và cụ thể hóa một cách khéo léo và đầy thuyết phục ở dòng thơ cuối cùng:

“Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.”

Tư tưởng và giá trị của bài thơ được cô đọng ở câu thơ này. Chỉ một lời cầu chúc thôi nhưng nói được bao điều. Nó khẳng định tấm tình chân thành của tôi, đồng thời thể hiện tôi yêu em là tình yêu mãnh liệt và chân chính. Câu thơ hội tụ vẻ đẹp của cảm xúc và cảm hứng của nhân vật trữ tình. Lời cầu chúc giản dị mà thể hiện được cả một nhân cách. Đó là lời cầu chúc tuyệt vời nhất của nhân loại. Thói thường tình yêu thường kèm theo sự ích kỉ, ai đã yêu mà không từng hậm hực lòng ghen. Nhân vật tôi cũng như vậy. Nhưng sự ích kỉ không thể chiến thắng được sự cao thượng của một trái tim biết yêu thương. Nếu chỉ là lời cầu mong cho người mình yêu những điều tốt đẹp nhất thì đơn giản quá và không có khả năng thể hiện tình yêu như "Cầu em được người tình như tôi đã yêu em".

Bài thơ là lời bày tỏ tình cảm, vì vậy cái ẩn ý đằng sau câu thơ, làm cho cảm xúc thơ chân thực hơn chính là ở lời cầu mong này. Lời cầu chúc cũng chính là lời khẳng định tình yêu chân thành và đằm thắm của mình, đó là tình yêu thực sự, tình yêu xứng đáng nhất với em. Đây không chỉ là một lời cầu chúc tuyệt vời nhất, thể hiện hay nhất tình cảm của tôi mà còn là một lời thổ lộ thật thông minh. Chấp nhận yêu đơn phương, chấp nhận sự thực là em sẽ có người khác nhưng lại nhấn mạnh và xác nhận tình yêu mãnh liệt của mình, liệu có mâu thuẫn không? Liệu có cô gái nào yên lòng trước lời cầu chúc chân thành và đáng yêu như thế. Quả thực bài thơ thật đẹp, thật trong sáng. Với một tình yêu như thế dù được đáp lại hay không thì vẫn là một tình yêu lí tưởng, những trái tim yêu như thế sẽ giúp con người ngày càng người hơn.

Nhìn lại mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ thì đây là bài thơ về một mối tình đơn phương nhưng qua đó lại thể hiện một quan niệm rất nhân văn về tình yêu. Và mạch cảm xúc của bài thơ được phát triển theo logic tâm trạng nhưng có sự kết hợp rất khéo với lí trí. Sự hài hòa giữa cảm xúc và lí trí đã tạo nên vẻ đẹp và sức hấp dẫn cho bài thơ. Tâm trạng được thể hiện không quá bản năng nhưng cũng không quá nặng nề khô cứng. Cảm xúc có khi mâu thuẫn với lí trí nhưng lại được giải quyết một cách rất hợp lí, hợp với sự phát triển của mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình. Một tình yêu chân thành của một trái tim biết yêu thương thực sự đã thể hiện một tư tưởng nhân văn cao đẹp. Một vấn đề thuộc về đạo đức và nhân cách con người đã được nhà thơ thể hiện dưới một hình thức giản dị và giàu khả năng gợi cảm. Đây cũng chính là một trong những thành công nổi bật nhất trong sự nghiệp sáng tác của Puskin.

Bài tham khảo Mẫu 4

Nhắc đến nền văn học Nga không thể không nhắc tới một nhà văn, nhà thơ nổi tiếng là vị thiên tài Puskin. Ông được mệnh danh là "Mặt trời thi ca Nga" với những cống hiến to lớn, vĩ đại trong sự nghiệp. Thơ ông là sự kết hợp hài hoà giữa một tâm hồn khát khao yêu đương và một lí trí hết mực sáng suốt. Bài thơ Tôi yêu em là một trong những tuyệt tác bất hủ của ông. Một bài thơ ngợi ca vẻ đẹp của tình yêu chân chính, cao thượng của một trái tim khao khát yêu và được yêu:

"Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai"

Lời bộc bạch nhẹ nhàng nhưng khẳng định được tình yêu của "tôi" dành cho "em" theo thời gian là không thay đổi "tôi yêu em - đến nay chừng có thể". Đó là tình yêu đã từ lâu rồi và giờ vẫn còn vẹn nguyên, đó là tình cảm rất chín chắn dài lâu chứ không phải là thứ tình cảm bồng bột của tuổi trẻ nữa. Tôi đã yêu em như thế, như một cuộc hành trình đơn phương độc bước một mình trên con đường tình yêu gửi đến "em". Một tình cảm chẳng thể phai mờ, theo thời gian ngọn lửa tình ấy vẫn bùng cháy và da diết, trọn vẹn trong trái tim "tôi". Tình yêu ấy dù đã từng muốn quên đi, muốn chôn sâu vẫn không thể nguôi nỗi nhớ, vẫn chẳng thể phai tàn chỉ bởi "tôi" vẫn còn yêu. Ngọn lửa ấy vẫn âm ỉ trong sâu thẳm tâm hồn để rồi phải bật lên lời thổn thức từ trái tim, từ chính lí trí đang giằng xé giữa yêu và từ bỏ tình yêu ấy:

"Nhưng không để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài"

"Tôi yêu em" là thật, tôi mong em hạnh phúc cũng là thật, tôi mong em không phải đau khổ cũng là thật. Bởi có ai yêu mà muốn người mình thương phải khóc lóc, khổ đau, phải bận lòng. Trái tim tôi yêu em nhưng cũng không hề muốn em phải khó xử, phải bận lòng hay áy náy vì tôi. Dù tôi có phải chịu đựng bao nhiêu nỗi ấm ức, chờ đợi của tình yêu ấy thì vẫn không muốn em phải khổ đau, phải dằn vặt, chẳng muốn em phải buồn vì bất cứ điều gì cả. Đó là một tình yêu chân thành, một tình yêu không chỉ nghĩ đến cảm xúc của mình mà còn biết trăn trở, chua xót, suy tư khi nghĩ đến xúc cảm của người thương. Đó là một tình yêu cao thượng, không toan tính, giàu lòng bao dung. Nhà thơ đấu tranh giữa tình cảm và lý trí, giữa cảm xúc và sự rạch ròi. Lý trí tưởng như đã điều khiển được trái tim, nhưng sự mãnh liệt của tình yêu tôi dành cho em đã vượt lên cả lý trí vốn rạch ròi kia, cảm xúc chiếm lĩnh lấy lý trí kia, để phải thốt lên những tâm tình tự tận đáy lòng gửi đến em:

"Tôi yêu em âm thầm không hy vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen"

Đó là những tâm trạng, những hỗn độn của trái tim tôi khi được yêu em. Tình yêu ấy không mong cầu sự đền đáp từ em. Tôi biết đó là tình yêu không hy vọng có quả ngọt lành, vậy mà tôi vẫn cứ âm thầm, âm thầm yêu em. Khi rụt rè trước vẻ xinh đẹp của em, khi lại lo sợ sẽ mất em, có khi ghen tuông, hậm hực, nhưng tất cả những cung bậc cảm xúc ấy chỉ bởi tôi dành trọn tình yêu của mình cho em. Càng yêu em mãnh liệt, tôi càng mong em có được yên bình, hạnh phúc:

"Tôi yêu em yêu chân thành đằm thắm

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em"

Tình yêu đằm thắm, dịu dàng, chân thành tôi dành cho em. Một mối tình lý tưởng và ngọt ngào gửi đến em dù cho đó chỉ là tình cảm đơn phương của tôi. Và bằng trái tim yêu thương dành cho em mà tác giả đã gửi đến em lời chúc phúc đầy cao thượng như thế: "Cầu em được người tình như tôi đã yêu em". Hoá ra, yêu không chỉ là dành cho nhau nhưng cử chỉ ngọt ngào, dành cho nhau những lời hát yêu thương, những quan tâm thực tại. Mà yêu còn là sự hi sinh, sẵn sàng buông bỏ để chúc em có được hạnh phúc. Bởi khi em hạnh phúc rồi thì tôi mới được an lòng. Một lời chúc chân thành mà nói lên được bao điều nơi tâm hồn nhân vật trữ tình. Có lời chúc ấy thôi mà ẩn chứa bao nét đẹp nơi trái tim của tác giả. Mong cầu em sẽ gặp được người tình yêu em như chính tình yêu của tôi dành cho em, mãnh liệt, chân thành và cao đẹp. Và lời mong cầu ấy còn khẳng định thêm một lần nữa tình yêu duy nhất, xứng đáng và đẹp đẽ nhất mà "tôi" gửi đến "em".

Bài thơ thật nhẹ nhàng, giản dị mà tinh tế, không chỉ đẹp trong ngôn ngữ, trong câu từ mà nó đẹp bởi trái tim hồn hậu, tha thiết của nhân vật. Một tình yêu vị tha, giàu hi sinh và cao thượng, một tình yêu khiến bao trái tim phải thổn thức, suy ngẫm và càng thêm trân trọng những khoảnh khắc đẹp đẽ trong tình yêu.