Giải Bài tập 5 trang 28 sách bài tập Ngữ văn 9 - Kết nối tri thức với cuộc sống
Đọc lại văn bản Tình sông núi (đoạn từ ... Tôi lim dim cặp mắt đến Tiếng thoi nghe dội rộn ràng vách nghiêng) trong SGK (tr. 102 - 103) và trả lời các câu hỏi:
Trả lời Bài tập 5 trang 28 SBT Văn 9 Kết nối tri thức
Đọc lại văn bản Tình sông núi (đoạn từ ... Tôi lim dim cặp mắt đến Tiếng thoi nghe dội rộn ràng vách nghiêng) trong SGK (tr. 102 - 103) và trả lời các câu hỏi:
Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 28 SBT Văn 9 Kết nối tri thức
Bức tranh non nước trong đoạn thơ đã được vẽ bằng các đường nét, màu sắc và âm thanh như thế nào?
Phương pháp giải:
Chú ý phân tích cái hay của đoạn thơ trên phương diện nghệ thuật miêu tả, thể hiện
Lời giải chi tiết:
Nét vẽ phóng khoáng về hình thể sông núi với các đối tượng cụ thể hiện ra vừa chập chùng, vừa bát ngát; nhận ra bản hoà sắc của màu xanh có điểm xuyết màu vàng sống động; nghe được tiếng thở dập dồn, phấn khích của nhà thơ hoà với tiếng lách cách rộn ràng của thoi đưa, tiếng reo trong trẻo của những giọt nước rơi xuống khi chiếc gàu được kéo từ giếng lên.
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 28 SBT Văn 9 Kết nối tri thức
Hãy diễn tả bằng văn xuôi ý thơ được thể hiện trong hai câu: Gấu nước gieo vàng/ Tiếng thoi nghe đội rộn ràng vách nghiêng.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ hai câu thơ và diễn tả bằng văn xuôi
Lời giải chi tiết:
- Hai câu thơ thể hiện được những nét rất đặc trưng của ngôn ngữ thơ: có cấu trúc ngữ pháp đặc biệt để tạo được nhiều ấn tượng, cảm giác cùng một lúc; kết hợp hài hoà thực và ảo, miêu tả (đối tượng khách quan) và biểu hiện (ấn tượng, cảm xúc chủ quan); có những từ mang tính chất "thi nhãn" (con mắt thơ) thu hút sự chú ý của người đọc ;... Trước khi diễn xuôi ý thơ trong hai câu, em cần hiểu những gì được biểu đạt ở đó:
- Câu thứ nhất không chỉ vẽ động tác (gieo - thả xuống, buông xuống, rơi xuống) mà còn diễn tả được âm thanh (tiếng nước như tiếng vàng rơi vang ngân). Thậm chí, câu thơ còn gợi được sắc vàng nếu người đọc liên tưởng tới hai câu thơ của Bàng Bá Lân: Hỡi cô tát nước bên đàng,/ Sao cô lại múc trăng vàng đổ đi? (Tiếng hát trong trăng). Theo đó, có thể hình dung vàng ở đây là màu vàng của
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 28 SBT Văn 9 Kết nối tri thức
Câu "Tôi lim dim cặp mắt" có đơn thuần miêu tả dáng vẻ bề ngoài của nhà thơ hay không? Vì sao? Có thể nói điều gì về trạng thái cảm xúc của nhà thơ được thể hiện qua hình ảnh đó?
Phương pháp giải:
Nhận ra sự hòa quyện giữa miêu tả và biểu hiện trong thơ, xác định trạng thái cảm xúc của nhà thơ biểu hiện qua hình ảnh diễn tả dáng vẻ bề ngoài
Lời giải chi tiết:
Câu “Tôi lim dim cặp mắt” không đơn thuần miêu tả dáng vẻ bề ngoài của nhà thơ mà còn thể hiện được tình cảm, trạng thái cảm xúc. Đó là cảm xúc mơ màng, đắm đuối, ngây ngất.
Câu 4
Trả lời Câu hỏi 4 trang 28 SBT Văn 9 Kết nối tri thức
Xác định các vị trí có gieo vần trong đoạn thơ và nêu nhận xét về cách sử dụng vần của tác giả.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ và xác định cách gieo vần
Lời giải chi tiết:
Bài thơ Tình sông núi được viết theo thể tự do, không bắt buộc phải gieo vần. Tuy nhiên, tác giả vẫn dùng vần một cách phóng túng (không theo mô hình cố định, dùng cả vần chính và vần thông để tạo nhạc tính và tăng cường sự liên kết bên trong cho tác phẩm. Những vị trí có gieo vần: mắt - đẹp, giàu - đèo, khoai - chài - người, ngang - vàng - ràng.
Câu 5
Trả lời Câu hỏi 5 trang 28 SBT Văn 9 Kết nối tri thức
Chỉ ra cặp câu lục bát biến thể có trong đoạn thơ và phân tích hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng hình thức lục bát biến thể ở đây.
Phương pháp giải:
Nhớ lại khái niệm lục bát biến thể đã học ở lớp 6 để chỉ ra đúng cặp câu thơ có sử dụng hình thức lục bát biến thể trong đoạn thơ.
Lời giải chi tiết:
Cặp lục bát biến thể:
Mấy sông là mấy vạn chài
Ngựa xe rào rạt đổ người sang ngang.
Gầu nước gieo vàng
Tiếng thoi nghe dội rộn ràng vách nghiêng.
Tác dụng: Tăng tính nhịp điệu, thể hiện cảm xúc của tác giả.