Giải bài tập Ôn tập học kì 1 trang 90 vở thực hành ngữ văn 9

Thông tin tóm tắt về các văn bản đọc chính trong 5 bài học của học kì 1:

Câu 1

Trả lời Câu 1 trang 90 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Thông tin tóm tắt về các văn bản đọc chính trong 5 bài học của học kì 1:

Văn bản	Tác giả	Loại, thể loại	Nội dung	Đặc điểm hình thức
Chuyện người con gái Nam Xương
Dế Chọi
Sơn Tinh -Thủy Tinh
Nỗi niềm chinh phụ
Tiếng Đàn Mưa
Một thể thơ độc đáo của người Việt
Kim Kiều gặp gỡ
Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga
Tự Tình
Người con gái Nam Xương- bi kịch của một con người
Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi
Rô- mê-ô và Giu-li-ét
Lơ xít
Bí ẩn của làn nước

Phương pháp giải:

Xem lại các văn bản đã học

Lời giải chi tiết:

Thông tin tóm tắt về các văn bản đọc chính trong 5 bài học của học kì 1:

Văn bản	Tác giả	Loại, thể loại	Nội dung	Đặc điểm hình thức
Chuyện người con gái Nam Xương	Nguyễn Dữ	Truyện truyền kì	Vũ Nương là người con gái đẹp người đẹp nết, thế nhưng vì thói ghen tuông mù quáng của Trương Sinh mà nàng vĩnh viễn ra đi.	Dung lượng ngắn, cốt truyện đơn giản, xen lẫn các yếu tố ly kỳ và hiện thực.
Dế Chọi	Bồ Tùng Linh	Truyện kỳ ảo	Nhân vật Thành bị ép cống nạp một con dế, thế nhưng tìm mãi không thấy con dế hợp tiêu chuẩn. Chẳng may một tai nạn khiến con của chàng nhập vào một con dế, Thành biết được sau khi con trai tỉnh lại. Nhà Thành nhờ con dế mà sống giàu sang, sung sướng suốt cuộc đời	Có những yếu tố kỳ ảo xen lẫn hiện thực.
Sơn Tinh -Thủy Tinh	Nguyễn Nhược Pháp	Thơ	Trận chiến dành Mị Nương giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh	Truyện thơ
Nỗi niềm chinh phụ	Đặng Trần Côn	Thơ	Nỗi niềm người chinh phụ có chồng đi chinh chiến	Được viết theo thể thơ song thất lục bát
Tiếng Đàn Mưa	Bích Khê	Thơ	Nỗi nhớ quê hương của người con xa xứ	Thể thơ 5 chữ giàu chất gợi hình, gợi tả.
Một thể thơ độc đáo của người Việt	Dương Lâm An	Văn xuôi	Nét độc đáo của thể thơ song thất lục bát	Những lập luận rõ ràng, logic để chứng minh cái hay của thơ song thất lục bát
Kim Kiều gặp gỡ	Nguyễn Du	Thơ	Cuộc gặp gỡ giữa Kim Trọng và Thúy Kiều	Khung cảnh gặp gỡ giữa 2 con người, tạo nên mối tình đẹp nhưng đầy chông gai trắc trở
Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga	Nguyễn Đình Chiểu	Thơ	Lực Vân Tiên gặp một toán cướp ức hiếp một cô gái nhà lành và sự nghĩa hiệp cuả chàng	Truyện thơ Nôm độc đáo, diễn tả khung cảnh nghĩa hiệp hào hùng của LVT
Tự Tình	Hồ Xuân Hương	Thơ	Nỗi cô đơn sầu tủi của cô gái.	Diễn tả nỗi cô đơn, buồn chán bằng thể thơ Thất ngôn bát cú
Người con gái Nam Xương- bi kịch của một con người	Nguyễn Đăng Na	Văn xuôi	Chứng minh số phận của Vũ Nương là một bi kịch	Hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng rành mạch
Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi	Trần Văn Toàn	Văn xuôi	Thông điệp sâu sắc kèm những gợi mở nhiều suy nghĩ về phẩm chất của một tác phẩm văn học viết cho thiếu nhi qua văn bản Thằng quỷ nhỏ.	Hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng rành mạch, từ đó rút ra triết lý về một tác phẩm viết cho thiếu nhi
Rô- mê-ô và Giu-li-ét	Wiliam Speakpear	Kịch	Câu chuyện tình cảm của hai người ở hai gia tộc đối đầu nhau	Sử dụng ngôn ngữ kịch cùng cốt truyện hấp dẫn về một bi kịch tình yêu
Lơ xít	Cooc nây	Kịch	Câu chuyện tình yêu và danh dự	Sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh, nhân hóa vẻ đẹp của 2 nhân vật. .
Bí ẩn của làn nước	Bảo Ninh	Văn xuôi	Nỗi đau của người cha mất vợ và con trong một trận lũ và phải chôn dấu một bí mật bất ngờ.	.Ngôn ngữ tự sự thể hiện nỗi đau khôn nguôi của nhân vật “tôi”.

Câu 2

Trả lời Câu 2 trang 91 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Sự khác biệt giữa thể loại truyện truyền kì và truyện thơ Nôm.

Tiêu chí	Truyện truyền kì	Truyện thơ Nôm
Chữ viết
Nhân vật
Ngôn ngữ

Phương pháp giải:

Xem lại kiến thức về hai thể loại

Lời giải chi tiết:

Sự khác biệt giữa thể loại truyện truyền kì và truyện thơ Nôm.

Tiêu chí	Truyện truyền kì	Truyện thơ Nôm
Chữ viết	Chữ Hán	Chữ Nôm
Nhân vật	- Thường là những người bình thường, có phẩm chất tốt đẹp. - Có thể xuất hiện nhân vật kỳ ảo.	- Thường là những nhân vật lịch sử, anh hùng dân tộc, hoặc những người có số phận đặc biệt. - Ít khi xuất hiện nhân vật kỳ ảo.
Ngôn ngữ	- Giàu hình ảnh, biểu cảm. - Sử dụng nhiều điển tích, thành ngữ. - Giọng văn trang trọng, thể hiện tính chất nghiêm túc của tác phẩm.	- Giàu tính nhạc điệu, sử dụng nhiều biện pháp tu từ. - Giọng văn đa dạng, phù hợp với nội dung và tính cách nhân vật.

Câu 3

Trả lời Câu 3 trang 92 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Không khí lịch sử, bối cảnh xã hội xuất hiện trong một số truyện truyền kì hoặc truyện thơ Nôm có giúp ích gì cho việc đọc hiểu tác phẩm không?

Lí do:...

Phương pháp giải:

Giải thích theo ý hiểu

Lời giải chi tiết:

Không khí lịch sử, bối cảnh xã hội xuất hiện trong một số truyện truyền kì hoặc truyện thơ Nôm có giúp ích gì cho việc đọc hiểu tác phẩm không?

Có

Lí do:

Lấy ví dụ về tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ. Bối cảnh xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ được thể hiện rõ nét qua chi tiết Vũ Nương bị nghi oan, không có cơ hội để minh oan cho bản thân và buộc phải tự vẫn. Hiểu được bối cảnh này, người đọc sẽ càng cảm thông cho số phận bi thảm của Vũ Nương và đồng thời lên án mạnh mẽ xã hội phong kiến bất công.

Hay trong "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, bối cảnh xã hội đầy rẫy những bất công, thối nát đã góp phần tạo nên bi kịch cuộc đời của Thúy Kiều. Nàng bị vùi dập, chà đạp bởi xã hội, buộc phải bán mình chuộc cha và trải qua muôn vàn cay đắng. Hiểu được bối cảnh này, người đọc sẽ càng thêm thấu hiểu cho số phận oan nghiệt của Thúy Kiều, đồng thời căm phẫn xã hội phong kiến bất nhân.

Như vậy, việc nắm bắt không khí lịch sử, bối cảnh xã hội là một bước quan trọng để đọc hiểu tác phẩm một cách hiệu quả. Nhờ đó, người đọc có thể hiểu rõ hơn về nội dung, ý nghĩa và giá trị của tác phẩm, đồng thời có thể cảm nhận sâu sắc hơn những thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.

Câu 4

Trả lời Câu 4 trang 92 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Những kiến thức tiếng Việt mới được học trong học kì 1:...

Những khái niệm cần nắm vững để giải quyết bài tập ở các bài học:...

Phương pháp giải:

Xem lại các kiến thức tiếng Việt đã học

Lời giải chi tiết:

Những kiến thức tiếng Việt được học trong học kì 1. Những khái niệm cần nắm vững để giải quyết các bài tập ở các bài học:

1. Nhận biết điển tích điển cố : · Một điển tích, điển cố xuất hiện trong văn bản chỉ là từ ngữ. Nhưng đằng sau từ ngữ là một câu chuyện hay sự việc, câu kinh, câu thơ nào đó.

2. Một số yếu tố Hán Việt dễ nhầm lẫn và cách phân biệt: Các yếu tố Hán Việt đồng ấm và gần âm. Cách phân biệt: Dựa vào suy luận và tra cứu từ điển.

3. Biện pháp tu từ chơi chữ, dùng từ đồng nghĩa, gần âm hoặc cùng trường nghĩa.

4. Biện pháp tu từ điệp thanh và điệp vần :

- Điệp thanh có thể được tạo nên bằng cách sử dụng lặp lại một loạt âm tiết có cùng thanh điệu

- Điệp vần trong thơ có thể xuất hiện ở vị trí các âm tiết gieo vần: âm tiết cuối cùng của câu thơ (vần chân) hoặc âm tiết nằm ở khoảng giữa câu thơ (vần lưng), tạo tính liên kết, tính nhạc cho câu thơ. Ở một số bài thơ, việc gieo vần tạo được ấn tượng hoặc cảm xúc đặc biệt, có hiệu quả tu từ rõ nét, đó chính là điệp vần.

1. Chữ Nôm: · Chữ Nôm là hệ thống chữ viết căn bản theo nguyên tắc ghi âm (ghi âm tiết).

2. Chữ quốc ngữ: · Chữ quốc ngữ là hệ thống chữ viết ghi âm, dùng các con chữ trong chữ viết Latinh để ghi tiếng Việt; giữa chữ và âm, giữa cách viết và cách đọc có sự tương ứng.

3. Nêu suy nghĩ của em về ý nghĩa của nhan đề tác phẩm. Em có thể đề xuất một nhan đề khác cho truyện được không? Giải thích ý nghĩa của nhan đề do em đề xuất.

4. Dẫn trực tiếp và gián tiếp: Dẫn trực tiếp sử dụng ngoặc kép, còn dẫn gián tiếp thì không.

5. Sử dụng tư liệu tham khảo và trích dẫn: · Khi viết, ta thường tham khảo tài liệu từ các nguồn khác nhau để có thể tiếp cận vấn đề một cách toàn diện, sâu sắc hơn.

6. Câu rút gọn: Câu rút gọn là câu có thành phần chủ ngữ hoặc vị ngữ bị tỉnh lược.

7. Câu đặc biệt: Câu đặc biệt được cấu tạo bởi một từ hoặc một cụm từ. Trong những ngữ cảnh cụ thể, câu đặc biệt được sử dụng để nêu bật thông tin hoặc nhấn mạnh nội dung cần biểu đạt.

Câu 5

Trả lời Câu 5 trang 93 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Những điểm khác nhau trong việc sử dụng lí lẽ và bằng chứng ở kiểu bài nghị luận xã hội và kiểu bài nghị luận văn học:

Tiêu chí	Nghị luận xã hội	Nghị luận văn học
Lí lẽ
Bằng chứng

Phương pháp giải:

Xem lại các kiến thức đã học về NLXH và NLVH

Lời giải chi tiết:

Những điểm khác nhau trong việc sử dụng lí lẽ và bằng chứng ở kiểu bài nghị luận xã hội và kiểu bài nghị luận văn học:

Tiêu chí

Nghị luận xã hội

Nghị luận văn học

Lí lẽ

- Dựa trên các lập luận logic, chặt chẽ.

- Sử dụng các kiến thức về xã hội, đời sống, khoa học...

-Dựa trên các phân tích, lý giải về tác phẩm văn học.

- Sử dụng các kiến thức về văn học, nghệ thuật...

Bằng chứng

- Sử dụng các dẫn chứng cụ thể, xác thực như:

- Số liệu thống kê.

- Ví dụ thực tế.

- Phát biểu của các chuyên gia...

- Sử dụng các dẫn chứng cụ thể, sinh động như:

- Trích dẫn từ tác phẩm.

- Phân tích chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ...

Câu 6

Trả lời Câu 6 trang 93 VTH Văn 9 Kết nối tri thức

Những nét giống và khác nhau giữa kiểu bài trình bày ý kiến về một vấn đề và kiểu bài thảo luận về một vấn đề (ví dụ minh họa từ các bài nói và nghe đã thực hiện ở học kì 1):

Những nét giống nhau:

Những nét khác nhau:

Lời giải chi tiết:

Những nét giống nhau: Đều sử dụng lời nói kết hợp với ngôn ngữ hình thể để làm rõ vấn đề.

Những nét khác nhau:

+ Trình bày ý kiến về một vấn đề: Đưa ra ý kiến, nêu lên suy nghĩ nhận xét đưa ra lí lẽ bằng chứng cụ thể để làm rõ ý kiến của mình.

+ Thảo luận về một vấn đề: Sẽ có nhiều ý kiến của nhiều người để cùng nhau thảo luận.