Lý thuyết Từ gene đến tính trạng - Khoa học tự nhiên 9 Cánh diều
Quá trình tái bản DNA
BÀI 34. TỪ GENE ĐẾN TÍNH TRẠNG
I. Tái bản DNA
Trong phân tử DNA mẹ, mỗi điểm khởi đầu tái bản hình thành một đơn vị tái bản gồm 2 chạc tái bản có chiều mở mạch ngược nhau.
Quá trình tái bản DNA tuân theo nguyên tắc bổ sung và nguyên tắc bán bảo toàn.
Kết thúc quá trình tái bản DNA tạo ra 2 DNA con giống nhau và giống DNA mẹ.
II. Phiên mã
Phiên mã là quá trình tổng hợp RNA dựa trên mạch khuôn 3'-5' của gene. Kết thúc tạo ra RNA, nếu là mRNA thì tham gia quá trình tổng hợp chuỗi polypeptide.
III. Mã di truyền
Mã di truyền là mã bộ ba, gồm 3 nucleotide liên tiếp trên mRNA quy định.
Có 64 mã bộ ba, 1 bộ ba mở đầu (AUG) và 3 bộ ba kết thúc (UAA, UAG, UGA).
IV. Dịch mã
Dịch mã là quá trinh tổng hợp chuỗi polypeptide dựa vào trình tự nucleotide trên mRNA. Sau đó chuỗi polypeptide được biến đổi thành protein để thức hiện chức năng.
V. Mối quan hệ của DNA - RNA - Protein và tính trạng
Các gene có trình tự nucleotide khác nhau nên quy định những tính trạng khác nhau.
VI. Đột biến gene
Đột biến gene là những thay đổi trong trình tự nucleotide của gene.
Đột biến gene là biến dị di truyền, có thể xảy ra do tự phát hoặc do tác nhân gây đột biến.
Đột biến gene có thể tạo ra allele mới, quy định kiểu hình mới, kiểu hình mới có thể có lợi, có hại hoặc trung tính.