Lý thuyết một số nền văn minh phương Tây - Lịch sử 10 cánh diều
Lý thuyết một số nền văn minh phương Tây
BÀI 7. MỘT SỐ NỀN VĂN MINH PHƯƠNG TÂY
1. Văn minh Hy Lạp, La Mã
1.1 Cơ sở hình thành
|
Điều kiện tự nhiên |
- Hình thành trên bán đảo Nam Âu - Tài nguyên thiên nhiên phong phú. - Có đường bờ biển dài, nhiều vũng vịnh. |
|
Dân cư |
- Cư dân Hy Lạp: Người Ê-ô-li-êng, người I-ô-niêng, người A-kê-ăng, người Đô-ni-êng. - Cư dân La Mã: người I-ta-li-ốt, người Rô-ma, người Gô-loa, Ê-tơ-rux-cơ,... |
|
Kinh tế |
- Thủ công nghiệp và thương nghiệp là chủ yếu - Nông nghiệp có vai trò nhất định: kinh tế điền trang |
|
Chính trị |
- Khoảng thế kỉ VIII TCN- VI, nhà nước Hy Lạp, La Mã ra đời. - Ở Hy Lạp: quốc gia thành bang dân chủ cổ đại điển hình. - Ở La Mã: nền cộng hòa quý tộc, nhà nước đế chế. |
|
Xã hội |
Gồm chủ nô, binh dân, và nô lệ. |
|
Kế thừa thành tựu văn minh phương Đông |
Tiếp thu trên lĩnh vực: Lịch pháp, Toán học, Thiên văn học… |
1.2. Những thành tựu cơ bản
|
Lĩnh vực |
Thành tựu |
|
Chữ viết |
- Thế kỉ IV TCN, bảng chữ cái Hy Lạp hoàn thành với 24 chữ cái - Người La Mã xây dựng chữ La-tinh |
|
Văn học |
- Hai bộ sử thi I-li-át và Ô-đi-xê - Văn xuôi, kịch đạt được nhiều thành tựu rực rỡ. |
|
Triết học |
Triết học duy vật và triết học duy tâm |
|
Tôn giáo |
Thiên chúa giáo |
|
Lịch pháp và Thiên Văn học |
- Biết cách tính dương lịch, theo chuyển động Trái Đất |
|
Khoa học, kĩ thuật |
- Toán học: Ta lét, Pi-ta-go, Ơ-cơ-lít, Ác-si-mét… - Y học: Hi-pô-crát, chẩn đoán, chữa bệnh bằng thuốc, giải phẫu, gây mê. - Vật lí: Ác-si-mét; - Sử học: Hê-đô-rốt, Pô-li-bi-út, Ti-tút-Li-vi-út… |
|
Kiến trúc, điêu khắc |
- Công trình: đền Pác-tê-nông, đấu trường Cô-li-đê, tượng lực sĩ ném đĩa, tượng thần Vệ nữ ở Mi-lô,... |
|
Thể thao |
Người Hi Lạp tổ chức Ô-lim-píc, thành bang A-ten tổ chức Đại hội thể thao Pa-na- thế-nai-a |
2. Văn minh thời Phục hưng
2.1. Bối cảnh lịch sử
Thời kì hậu trung đại, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa hình thành cùng với sự phát triển kinh tế công thương nghiệp, sự tiến bộ của khoa học- kĩ thuật.
Giáo hội Thiên Chúa giáo đã kìm hãm sự phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa.
Văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại có nhiều nét gần gũi với giai cấp tư sản và đối lập với tư tưởng phong kiến. Vì vậy giai cấp tưu sản muốn “phục hồi” một số nội dung của văn minh Hy-La.
2.2. Những thành tựu cơ bản
|
Lĩnh vực |
Thành tựu |
|
Văn học |
- Thơ, tiểu thuyết, kịch đạt nhiều thành tựu - Tác phẩm: Thần Khúc, Cuộc đời mới (Đan-tê A-li-ghê), Đôn-ki-hô-tê (Mi-quen-đơ Xéc-van-téc)… |
|
Triết học |
Mi-chen đơ Mông-te-nhơ (Pháp), Ê-ra-xmơ (Hà Lan), La Ra-mê (Pháp)… |
|
Hội họa, kiến trúc, điêu khắc |
- Nghệ thuật Phục hưng đạt đến đỉnh cao - Tiêu biểu: Bữa tiệc cuối cùng, Nàng Mô-na-li-sa (lê-ô-na-đờ Vanh xi)…Vương cung Thánh đường Thánh Phê-rô, |
|
Khoa học, kĩ thuật |
Tiên bộ về các ngành dệt, khai mỏ, luyện kim, đóng tàu, chế tạo vũ khí… |
|
Tư tưởng |
- Triết học duy vật: Phran-xít Bê-cơn, Đê-các-tơ - lên án gay gắt Giáo hội Cơ Đốc giáo lũng đoạn, chế độ phong kiến thối nát… |