Soạn bài Bài thơ của một người yêu nước mình SGK Ngữ văn 12 tập 2 Cánh diều
Tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Trần Vàng Sao và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm Nhan đề của bài thơ gợi cho em những suy nghĩ gì trước khi đọc?
Chuẩn bị 1
Trả lời Câu hỏi 1 Chuẩn bị trang 69 SGK Văn 12 Cánh diều
Tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Trần Vàng Sao và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Tác giả Trần Vàng Sao:
+ Trần Vàng Sao tên thật là Nguyễn Đính, sinh năm 1941 ở Thừa Thiên Huế.
+ Bút danh: Nguyễn Thiết, Lê Văn Sắc, Trần Sao.
+ Học vấn: Năm 1961, ông thi đỗ tú tài rồi vào Đại học Huế.
+ Giải thưởng: Ngày 12 tháng 11 năm 2021, tập thơ Bài thơ của một người yêu nước mình được trao thưởng Giải thưởng sách Quốc gia 2021.
- Trong sáng tác của Trần Vàng Sao luôn xuất hiện những bóng hình của con người, sự vật bé nhỏ có mảnh đời khốn khổ ở nơi làng quê.
- Thơ của Trần Vàng Sao mang theo điệu nói tựa như chính tác giả nói lên thành thơ chứ không còn là chắp bút viết nên những câu thơ. Là người con xứ Huế thân thương, thế nên mỗi khi lời thơ cất lên, mang theo giọng điệu huế gốc, đặc biệt, cuốn hút những cũng vẫn hết sức tự nhiên.
- Một số tác phẩm của ông: Hồi ký Tôi bị bắt (1976), Bài thơ của một người yêu nước mình (19-12-1967), Người đàn ông 43 tuổi nói về mình (1984), Buổi trưa giữa đường tôi ngồi núp mưa (1990)
- Hoàn cảnh ra đời tác phẩm:
+ “Bài thơ của một người yêu nước mình” được sáng tác vào tháng 12-1967 khi ông đang ở trên chiến khu đầu nguồn sông Hương.
+ Là một bài thơ điển hình cho phong cách thơ Trần Vàng Sao, đánh dấu một lối đi riêng trong hành trình nghệ thuật chung của nhiều thế hệ nhà thơ trưởng thành từ những năm kháng chiến chống Mỹ.
+ Bài thơ này đã được nhiều thế hệ người Việt đọc, chép, lưu truyền cho nhau, được in trong rất nhiều sách và tuyển thơ, và được chọn là 100 bài thơ xuất sắc nhất Việt Nam thế kỷ 20.
* Tác giả Trần Vàng Sao :
- Trần Vàng Sao tên thật là Nguyễn Đính, sinh năm 1941 ở Thừa Thiên Huế.
- Vị trí, vai trò:
- Phong cách sáng tác: Thơ ông mang theo đặc trưng xứ Huế, thể hiện rõ nhất qua giọng điệu đặc biệt, cuốn hút những cũng vẫn hết sức tự nhiên. Các tác phẩm của ông thương xuất hiện những bóng hình của con người, sự vật bé nhỏ có mảnh đời khốn khổ ở nơi làng quê.
- Tác phẩm tiêu biểu: Hồi ký Tôi bị bắt (1976), Bài thơ của một người yêu nước mình (19-12-1967), Người đàn ông 43 tuổi nói về mình (1984), Buổi trưa giữa đường tôi ngồi núp mưa (1990),….
* Tác phẩm :
- Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ được sáng tác vào tháng 12-1967 khi ông đang ở trên chiến khu đầu nguồn sông Hương.
- Giá trị: Tác phẩm được chọn trong 100 bài thơ xuất sắc nhất Việt Nam thế kỷ 20. Tập thơ được trao thưởng Giải thưởng sách Quốc gia 2021.
Chuẩn bị 2
Trả lời Câu hỏi 2 Chuẩn bị trang 69 SGK Văn 12 Cánh diều
Nhan đề của bài thơ gợi cho em những suy nghĩ gì trước khi đọc?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ nhan đề
Vận dụng khả năng phân tích
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nhan đề của bài thơ đã thể hiện một cách chân thành và xúc động về tình yêu nước. Đất nước, vốn là đề tài không mới trong thơ, nhất là trong thơ ca kháng chiến, trong bối cảnh cuộc kháng chiến đầy khốc liệt, vận mệnh dân tộc và nhân dân đang phải gìn giữ từng phút từng giờ nhưng Trần Vàng Sao vẫn có cách nói riêng đầy mới mẻ về một vấn đề tưởng chừng rất cũ.
Nhan đề của bài thơ gợi cho em suy nghĩ về tư tưởng yêu nước chất chứa trong bài thơ. Lòng yêu nước thấm nhuần trong trái tim của tác giả và trào dâng lên cả nhưng câu thơ tuyệt tác.
Trong khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 69 SGK Văn 12 Cánh diều
Chú ý đối tượng mà nhân vật trữ tình hướng tới.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Cách 1
“Tôi yêu nước mình như thế”, tình yêu nước gắn liền với ký ức tuổi thơ ở miền quê nghèo dân dã mà tươi vui, gắn với âm thanh của bầy chim sẻ thơ ngây, hình ảnh cánh đồng ngập tràn hoa bưởi hoa ngâu và bông nứa trắng, ướp trong mùi hương nồng dịu của thóc khô sau mùa gặt. Và trong cõi thâm u nhất của khu vườn tuổi thơ tuơi đẹp đó, dần hiện lên bóng dáng thân thương nhất: Mẹ. Đó là người mẹ của chủ thể trữ tình “goá bụa khi mới 50”, nhưng là điển hình cho bao người mẹ Việt tảo tần “áo rách” và thương con vô bờ bến, thầm lặng hy sinh nhận gánh nỗi đau riêng mình “đêm nào cũng khóc”. Đó là người mẹ cần lao chung số phận buồn cùng đất nước oằn mình trong chiến tranh, khổ nghèo, mất mát, chia ly.
Nhân vật trữ tình hướng tới là cảnh vật thiên nhiên và con người quê hương. Đó là những ngọn gió, bông nứa trắng, toóc khô, bầy chim sẻ, những đứa trẻ.
Trong khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 69 SGK Văn 12 Cánh diều
Chú ý những hình ảnh, từ ngữ khắc họa hình ảnh mẹ.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản để trả lời câu hỏi
Chú ý những hình ảnh, từ ngữ khắc họa hình ảnh mẹ
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Hình ảnh mẹ “thức khuya dậy sớm”, dáng hình mẹ “năm nay ngoài năm mươi tuổi”, sự vất vả và cô đơn của mẹ khi “chồng chết đã mười mấy năm”, dẫu vậy nhưng mẹ vẫn “tần tảo” và mẹ luôn “thương” các con của mình. Vì cuộc sống khó khăn, gia cảnh vẫn còn nợ nần đã khiến mẹ “không vui” vì thế mà mẹ “ít khi cười” và mỗi khi mẹ “ngồi một mình”, mẹ thường “hay khóc” vì thương con.
- Mẹ tôi thức khuya dậy sớm
- Ngoài năm mươi tuổi, chồng chết mười mấy năm
- Mẹ vẫn tảo tần
- Mẹ ít khi cười
- Ngồi một mình hay khóc, vẫn thở dài mà không nói ra
Trong khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 70 SGK Văn 12 Cánh diều
Hãy hình dung về hình ảnh đất nước trong cảm nhận của nhân vật trữ tình.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Chú ý các chi tiết miêu tả hình ảnh đất nước
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Trong bức tranh hình ảnh đất nước Việt Nam, tác giả yêu đất này như một tình yêu vô bờ bến, nồng nàn và chân thành. Mẹ tác giả đốt củi trên rừng, cha tác giả làm cá ngoài biển, hình ảnh của họ như những người nông dân và ngư dân kiên cường, đang nối mạch, lắng lo cho cuộc sống bằng đất đai và biển cả. Chỉ bằng những công việc giản dị như thế ấy, tác giả đã lớn lên trên mảnh đất đầy tình yêu thương của xóm làng và cha mẹ. Nuôi lớn từ ngày mở đất, đất nước này là nơi hình thành và phát triển nền văn minh hàng nghìn năm. Bốn ngàn năm lịch sử, nước Việt đã nằm gai nếm mật, mỗi tấc đất mang theo nhiều câu chuyện, nỗi đau và hạnh phúc. Tiếng lòng như trứng Âu Cơ, một tình yêu bền vững và hy sinh cho sự phồn thịnh. Mỗi tiếng nói của người dân Việt cũng đong đầy hồn Thánh Gióng, sức mạnh và dũng khí để vượt qua mọi khó khăn. Tình yêu và niềm tự hào về đất nước này được diễn đạt qua những hình ảnh sống động của cuộc sống hàng ngày, làm cho đất nước trở nên đẹp đẽ và đầy ý nghĩa.
Đất nước trong cảm nhận của nhân vật trữ tình hiện lên là một đất nước còn khó khăn “đất nước này áo rách”, “căn nhà dột phên không ngăn nổi gió”, “đất nước này lầm than”, nhưng chan chứa tình yêu nồng thắm “yêu nhau trong từng hơi thở”.
Trong khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Trong khi đọc trang 71 SGK Văn 12 Cánh diều
Liên hệ kiến thức lịch sử để hiểu điều tác giả mong muốn.
Phương pháp giải:
Tìm kiếm thông tin trên sách, báo, internet,...
Vận dụng kiến thức của bản thân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Đất nước khi ấy vẫn đang trong cuộc chiến tranh, nghèo đói và đồng bào ta từ Bắc vào Nam đều đang chờ một ngày đất nước dành được thắng lợi, nhân dân được sống trong hòa bình nơi mà chiến tranh không còn nữa, tạo ra sự đoàn kết giữa 2 miền. Bằng những câu thơ đầy tình cảm, hình ảnh thơ giản dị, tác giả muốn người đọc thấy được tình yêu đất nước trong ông, mượn lời thơ để tuyên truyền đến bạn đọc lòng yêu nước, nét đẹp trong cuộc kháng chiến, sự đấu tranh để giành lại độc lập thống nhất cho dân tộc và sự biết ơn về những người anh hùng quả cảm đã hi sinh thân mình để bảo vệ đất nước và hòa bình như ngày nay.
Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh lịch sử với cuộc chiến tranh tàn khốc chống lại đế quốc Mỹ tàn bạo. Tình cảnh đất nước bấy giờ đang mất độc lập, tự do, nhân dân hai miền chia cắt. Trước bối cảnh đó, điều tác giả mong muốn chính là sự thắng lợi trong công cuộc chiến đấu giành lại độc lập, thống nhất đất nước.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 71 SGK Văn 12 Cánh diều
Trong cảm nhận của nhân vật trữ tình, đất nước hiện ra qua những hình ảnh nào? Đặc điểm chung của những hình ảnh ấy là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Cách 1
+ Trong cảm nhận của nhà thơ, hình ảnh đất nước được hiện lên vô cùng giản dị, gần gũi tuy “nhà dột phên không ngăn nổi gió” nhưng “vẫn yêu nhau trong từng hơi thở”.
+ Đất nước còn gắn liền với những hình ảnh thân thương gần gũi của thiên nhiên, con người: như yêu cây cỏ ở trong vườn/ như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương/ nuôi tôi thành người hôm nay.
+ Đất nước gắn liền với những nét văn hóa đẹp đẽ: âm nhạc dân gian (mái đẩy, vọng cổ), tục lệ thờ cúng ông Táo của người dân.
+ Những hình ảnh đó là những hình ảnh quen thuộc, bình dị, đời thường, gắn liền với cuộc sống của nhân dân, là biểu trưng, bản sắc trong nét đẹp văn hóa của một đất nước, là truyền thống, phong tục của dân tộc Việt Nam. Nó không quá xa vời, cao siêu mà trở nên vô cùng gần gũi với con người.
- Đất nước hiện ra qua những hình ảnh :
+ Hình ảnh thiên nhiên, con người đậm chất quê hương, đất nước. Đó là những ngọn gió, bông nứa trắng, toóc khô, bầy chim sẻ, những đứa trẻ.
+ Hình ảnh đất nước gian khó một thời kì lịch sử đã qua “đất nước này áo rách”, “căn nhà dột phên không ngăn nổi gió”, “đất nước này lầm than”. Dẫu khó khăn về điều kiện vật chất, nhưng tình cảm rất mặn nồng “yêu nhau trong từng hơi thở”.
+ Đất nước hiện lên qua nét văn hóa dân gian: điệu nhạc vọng cổ chứa chan, tục thờ ba ông táo trong bếp, lá sen hiện lên như thể hiện linh hồn Việt.
+ Đất nước hiện lên qua những truyền thuyết Thánh Gióng, Âu Cơ.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 71 SGK Văn 12 Cánh diều
Những từ ngữ, dòng thơ, câu thơ nào thể hiện trực tiếp tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình với đất nước? Phân tích ý nghĩa của dòng thơ có tính chất như một điệp khúc trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Cách 1
+ Câu thơ thể hiện tình yêu nước của tác giả: “Tôi yêu đất nước này như thế”, “Vẫn yêu nhau trong từng hơi thở”, “Lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài”
+ Nhân vật trữ tình yêu đất nước “như yêu cây cỏ ở trong vườn”, “như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương”
+ Điệp khúc:
Tôi yêu đất nước này như thế
Tôi yêu đất nước này áo rách
Tôi yêu đất nước này lầm than
Tôi yêu đất nước này chân thật.
Mỗi điệp khúc là một luận điểm, một nội hàm khác nhau khi nhà thơ lặng ngẫm về tình yêu nước của chính mình. Bài thơ dẫn dắt người đọc đi qua từng không gian - thời gian, từng trạng thái tình cảm và hoài niệm đẹp.
- Những từ ngữ, dòng thơ nào thể hiện trực tiếp tình cảm:
+ “Tôi yêu đất nước này như thế”, “Tôi yêu đất nước này áo rách”
+ “Vẫn yêu nhau trong từng hơi thở”,
+ “Lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài”
+ “Tôi yêu đất nước này chân thật”
- Điệp khúc trong bài thơ :
Tôi yêu đất nước này như thế
Tôi yêu đất nước này áo rách
Tôi yêu đất nước này lầm than
Tôi yêu đất nước này chân thật.
+ Điệp khúc như một lời ngân vang, lan tỏa tình yêu nước sâu sắc trong trái tim tác giả. Dẫu đất nước có muôn hình vạn trạng, ông vẫn giữ vững một tình yêu Tổ quốc mãnh liệt.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 71 SGK Văn 12 Cánh diều
Hãy tìm các biểu hiện về giọng điệu của nhân vật trữ tình trong Bài thơ của một người yêu nước mình. Qua đó, em có suy nghĩ gì về tình cảm, thái độ của nhân vật trữ tình đối với đất nước?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý các biểu hiện về giọng điệu của nhân vật trữ tình
Nêu suy nghĩ của bản thân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
+ Giọng điệu tươi vui gắn với âm thanh của bầy chim sẻ thơ ngây, hình ảnh cánh đồng ngập tràn hoa bưởi hoa ngâu và bông nứa trắng, ướp trong mùi hương nồng dịu của thóc khô sau mùa gặt.
+ Giọng điệu trầm ngâm khi nhắc về những nỗi vất vả của người mẹ và những khó khăn trong cuộc sống mà mẹ phải trải qua.
+ Giọng điệu đầy tự hào về một truyền thống lịch sử, giọng điệu đanh thép để khẳng định sự quyết tâm sẽ dành được độc lập và thống nhất cho dân tộc.
+ Đọc bài thơ ta thấy được nhân vật trữ tình có một lòng yêu nước tha thiết, nồng nàn. Đối với ông, chỉ khi con người biết gắn bó, yêu thương những gì gần gũi xung quanh thì mới có thể làm một công dân yêu nước, và tình yêu nước chỉ thực sự nồng nàn, làm nên sức mạnh để con người chiến đấu, hy sinh khi gắn với những gì gần gũi, máu thịt đời thường như cha mẹ, như người yêu, như quê hương xứ sở…
- Giọng điệu của nhân vật trữ tình :
+ Giọng tươi vui, nồng thắm khi miêu tả khung cảnh quê hương yên bình, tươi đẹp với những ngọn gió dịu êm thổi bông nứa trắng bên bờ sông thơ mộng, mùi toóc khô thơm ngát cùng bầy chim sẻ líu lo và những đứa trẻ vui đùa.
+ Giọng lắng xuống khi gợi về kí ức tuổi thơ, hình ảnh người mẹ tần tảo, vất vả sớm hôm với những nỗi đau trong lòng không ai thấu khi chồng mất sớm, còn bầy con thơ.
+ Giọng tự hào, niềm nở khi thể hiện tình yêu với Tổ quốc và những giá trị văn hóa tốt đẹp của đất nước.
+ Giọng mạnh mẽ, quyết tâm khi nhắc đến tình hình đất nước lúc bấy giờ còn đang chịu cảnh đô hộ, lầm than, chưa thống nhất.
- Qua sự biến chuyển của giọng điệu, em nhận thấy trong tác giả chan chứa nhiều cảm xúc, đó là niềm vui, nỗi buồn, niềm tự hào, nỗi đau trước cảnh nước mất nhà tan và lòng quyết tâm, hi vọng đất nước sẽ sớm giành lại độc lập. Tất cả những cảm xúc ấy đều bắt nguồn từ tình yêu nước, yêu quê hương, yêu gia đình da diết trong tâm hồn tác giả.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 12 Cánh diều
Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ được nhà thơ sử dụng trong văn bản trên.
Phương pháp giải:
Nhớ lại kiến thức về các biện pháp tu từ
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Biện pháp tu từ ẩn dụ trong câu thơ “Lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài”
- Tác dụng:
+Làm cho câu thơ trở nên hay, sinh động, giàu sức biểu cảm
+“Cây” và “cội” là hình ảnh biểu tượng cho quê hương, đất nước, những điều giản dị mà thân thuộc tác giả sẽ không bao giờ quên
+Qua đó thể hiện được tình yêu nước tha thiết của tác giả.
- Biện pháp tu từ so sánh: “ Tôi yêu đất nước này như thế/ Như yêu cây cỏ trong vườn/Như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương”
- Tác dụng: Tác giả đã sử dụng biện pháp so sánh để cụ thể hóa tình yêu đất nước trở thành tình yêu với những điều bình dị nhất, đó chính là khu vườn tuổi thơ và người mẹ mến yêu. Qua đó, bộc lộ tình cảm gắn bó, sắt son với đất nước, cũng như với những gì quen thuộc, thân thương nhất.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 12 Cánh diều
Quan niệm và cách thể hiện tình cảm đối với đất nước của Trần Vàng Sao trong bài thơ trên có gì giống và khác với Nguyễn Khoa Điềm qua đoạn thơ sau:
Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cả hai nhà thơ đều thể hiện tình cảm sâu sắc đối với đất nước, cách họ tận hưởng và biểu hiện tình yêu này có sự đa dạng và phong phú, từ việc tận hưởng những trải nghiệm hàng ngày đến những cảm xúc tinh tế và sâu sắc. Tuy nhiên:
+ Trong đoạn thơ của Trần Vàng Sao, hình ảnh của đất và nước được sử dụng để thể hiện tình cảm ôn hòa và gắn bó với quê hương. Anh ta diễn tả việc đến trường và tắm trong nước như là các hành động tự nhiên và thân thuộc, thể hiện sự kết nối sâu sắc với đất nước.
+ Trái ngược lại, Nguyễn Khoa Điềm trong đoạn thơ của mình sử dụng hình ảnh của một chiếc khăn đánh rơi để biểu lộ nỗi nhớ thầm lặng đối với đất nước. Ông ta khắc họa vùng quê và cảm xúc như một phần không thể thiếu trong cuộc sống và trải nghiệm cá nhân.
- Giống: Cả hai nhà thơ đều thể hiện tình yêu sâu sắc, gắn bó với quê hương, đất nước. Đối với họ, đất nước chính là những gì thân thuộc, gần gũi và bình dị nhất. Bởi vậy trong những câu thơ, tình yêu nước luôn được gắn liền từ chính những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống.
- Khác:
+ Với Nguyễn Khoa Điểm, bài thơ “Đất nước” đã thể hiện vẻ đẹp của quê hương đất nước hay cũng chính là nói về nguồn cội đất nước, gắn với những gì thân thuộc, tinh túy nhất. Tình yêu ấy được tác giả thể hiện thông qua nhiều hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng như: miếng trầu, cái kèo, cái cột,…
- Với Trần Vàng Sao ông thể hiện tình yêu đất nước một cách trực tiếp, đặc biệt thông qua hệ thống điệp cấu trúc, tạo nên một điệp ngữ ngân vang “ Tôi yêu đất nước này” . Kết hợp với các dòng thơ không có dấu câu, như mạch nguồn chảy mãi, tuôn trào trong trái tim nhà thơ. Ông không ngần ngại bộc lộ trực tiếp tình yêu đất nước mãnh liệt và khát khao độc lập tự do cho Tổ quốc.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 72 SGK Văn 12 Cánh diều
Chọn và thực hiện một trong các nhiệm vụ sau:
+ Dựa vào văn bản trên, hãy vẽ một bức tranh về đất nước.
+ Hãy viết một đoạn/ bài thơ về đất nước với chủ đề “Đất nước tôi”
+ Viết một đoạn văn (khoảng 10 – 15 dòng) giới thiệu một vẻ đẹp của đất nước trong cảm nhận của nhà thơ Trần Vàng Sao
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng viết đoạn văn đã học
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tục ngữ có câu: “Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết”. Lịch sử dân tộc ta đã chứng minh đó là một chân lí vô cùng đúng đắn. Đoàn kết đã trở thành một truyền thống quý báu của dân tộc ta từ xưa đến nay.Đoàn kết là sự hợp tác chung tay góp sức để kết thành một khối thống nhất về cả tư tưởng lẫn hành động nhằm thực hiện một mục đích chung, đem lại lợi ích vì sự phát triển của tập thể. Đoàn kết là một truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta, thể hiện qua sự tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau bằng những hành động cụ thể, nhất là những khi gặp hoạn nạn, khó khăn.Đoàn kết là tập hợp mọi người thành một khối thống nhất, gắn kết chặt chẽ với nhau, không thể tách rời, cùng đồng lòng chung sức, hỗ trợ nhau để giải quyết công việc. Sự kết hợp ấy sẽ tạo nên sức mạnh to lớn giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn, rào cản vật chất cũng như tinh thần, đem lại kết quả tốt đẹp cho cuộc sống. Phải biết đoàn kết để cùng bảo vệ nền hòa bình dân tộc và xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.
Tình yêu quê hương, đất nước đã trở thành mạch nguồn dồi dào cho những sáng tác thi ca nhạc họa. “Bài thơ của một người yêu nước mình” của tác giả Trần Vàng Sao cũng nằm trong mạch nguồn ấy. Đất nước trong cảm nhận của ông là những gì gần gũi, cụ thể diễn hằng ngày trong đời sống, đó là ngọn gió, bông nứa trắng, toóc khô, bầy chim sẻ, những đứa trẻ, là điệu nhạc vọng cổ chứa chan, tục thờ ba ông táo, những truyền thuyết Thánh Gióng, Âu Cơ. Từng chi tiết bình dị, thân thuộc đi vào trong thơ ông một cách tự nhiên nhất. Kết hợp với hình thức thơ độc đáo, những dòng thơ không có dấu câu, như một sự khẳng định về mạch nguồn chảy mãi, không chịu dừng lại. Tình yêu đất nước trong thơ Trần Vàng Sao gắn liền với tình thân gia đình, những rung động với từng cảnh vật, con người trên quê hương.