Soạn bài Đàn ghi ta của Lor - ca SGK Ngữ văn 12 tập 1 Kết nối tri thức
Theo bạn, sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ là gì? Hãy dẫn ra một câu thơ,câu văn hoặc một câu danh ngôn nói về điều này. Bạn đã biết gì về đất nước Tây Ban Nha? Nêu những nét văn hóa đặc trưng của đất nước này.
Nội dung chính
|
Qua bài thơ, tác giả thể hiện nỗi đau và sự xúc động sâu sắc trước cái chết bi thảm của nghệ sĩ Lorca – một nghệ sĩ khao khát tự do, dân chủ, luôn mong muốn sự cách tân nghệ thuật và nghệ thuật đi tới không ngừng. Tình yêu con người, tình yêu nghệ thuật và khát vọng tự do mà Lor – ca hằng ôm ấp là cái đẹp mà sự tàn ác không thể nào hủy diệt được. |
Trước khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trước khi đọc trang 48 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Theo bạn, sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ là gì? Hãy dẫn ra một câu thơ,câu văn hoặc một câu danh ngôn nói về điều này.
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức về văn học, tìm hiểu về những câu thơ, câu văn hoặc một câu danh ngôn nói về sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ:
+ Một trong những tư chất cần có của người nghệ sĩ là phải có một trái tim nhạy cảm, dễ rung ngân trước mọi “vang động của đời”. Vì vậy, người nghệ sĩ dễ “thương vay, khóc mướn”, đau những nỗi đau của mọi kiếp đời, kiếp người.
+ Nghệ thuật đòi hỏi sự trải nghiệm, vì vậy bản thân số phận của những người nghệ sĩ cũng thường đa đoan, bất hạnh. Chính những nếm trải đó đã tạo nên ở người nghệ sĩ khả năng đồng cảm sâu sắc với những cảnh đời, cảnh người. Một trong những sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ là “nâng giấc cho những con người cùng đường tuyệt lộ”. Trái tim nhạy cảm, tấm lòng nhân đạo sâu sắc không cho phép họ ngoảnh mặt làm ngơ trước nỗi đau của nhân loại. Vì vậy nghệ sĩ cầm bút là để lên tiếng đấu tranh với cái xấu, cái bạo tàn, bảo vệ quyền sống và khát vọng chính đáng của con người.
+ Người đọc đến với mỗi tác phẩm văn chương họ bắt gặp những cảnh ngộ, những nỗi lòng của chính mình. Vì thế mà họ tìm thấy cảm giác được an ủi, được sẻ chia, được “xoa dịu vết thương”, để có thêm động lực, niềm tin hướng tới những điều tốt đẹp.
- Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư từng nói: “ Người vẫn còn mang vết thương đã toan đi chữa vết thương cho người khác. Tôi nghĩ nghề viết và người viết cũng đơn giản vậy, chữa lành, an ủi những vết thương của người đời để làm dịu vết thương của chính mình”
- Sứ mệnh cao cả của người nghệ sĩ là phát huy được tài năng của mình để truyền tải những thông điệp ý nghĩa của người đọc.
- Nhà văn Nguyễn Thành Long: “ Một trong những sứ mệnh của người nghệ sĩ là phát hiện cho được cái âm thanh kì diệu của cuộc sống vốn dĩ rất đỗi bình thường ”.
"Nghệ thuật là chìa khóa mở ra cánh cửa tâm hồn con người"
Johann Wolfgang von Goethe.
Người nghệ sĩ, với tài năng và tâm hồn nhạy cảm, mang trong mình sứ mệnh cao cả gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, phản ánh hiện thực xã hội và khơi gợi suy nghĩ cho con người, truyền tải thông điệp nhân văn và mang lại niềm vui cho con người, khơi dậy cảm xúc và sáng tạo cho con người.
Họ là những người gieo mầm cho cái đẹp, là tấm gương phản chiếu cuộc sống, là ngọn đuốc soi sáng con đường cho nhân loại. Nghệ thuật của họ góp phần xây dựng một xã hội văn minh, phát triển, hướng con người đến cái đẹp, đến chân - thiện - mỹ.
Trước khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trước khi đọc trang 48 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Bạn đã biết gì về đất nước Tây Ban Nha? Nêu những nét văn hóa đặc trưng của đất nước này.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu tại nhà từ nguồn internet,sách, báo… về đất nước Tây Ban Nha từ đó tìm ra những nét văn hóa đặc trưng của đất nước này.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
*Những gì em biết về đất nước Tây Ban Nha:
Tây Ban Nha là một vương quốc nằm ở phía Tây Nam của châu Âu. Có rất nhiều biệt danh khác nhau khi nhắc đến quốc gia này
Vùng đất của Flamenco”: Flamenco là một điệu nhảy nổi tiếng thế giới có nguồn gốc từ Tây Ban Nha.
“Vùng đất của những chú bò tót”: Trong văn hóa Tây Ban Nha, các cuộc đấu bò là một phần vô cùng quan trọng. Nó đã có lịch sử từ lâu và trở thành nét văn hóa gắn liền với quốc gia này.
“La Furia Roja” hoặc “La Roja”: Biệt danh này chủ yếu gắn liền với đội tuyển bóng đá quốc gia Tây Ban Nha. Bởi phong cách thi đấu nhiệt huyết và tràn đầy năng lượng, cũng như màu áo đỏ của họ.
“Vùng đất của ánh Mặt trời”: Sở dĩ Tây Ban Nha có biệt danh này là vì khí hậu ở đây rất ấm áp và nguồn ánh nắng mặt trời vô cùng dồi dào. Đây là một ưu điểm nổi bật khiến nhiều người định cư châu Âu lựa chọn Tây Ban Nha để sinh sống.
Ẩm thực Tây Ban Nha rất phong phú và được biết đến với một số món ăn đặc sản trứ danh.
Tây Ban Nha là một đất nước nằm trong liên minh châu Âu với nhiều nét văn hóa đặc trưng:
- Tiếng Tây Ban Nha là tiếng nói được 21 quốc gia sử dụng như tiếng mẹ đẻ.
- Có nhiều lễ hội
- Khí hậu chia thành 3 vùng riêng biệt
Tây Ban Nha, quốc gia sôi động nằm ở phía tây nam châu Âu, không chỉ thu hút du khách bởi những thành phố hiện đại, những bãi biển thơ mộng mà còn bởi nền văn hóa độc đáo và phong phú.
Nét đẹp văn hóa Tây Ban Nha được thể hiện qua nhiều khía cạnh, từ kiến trúc, âm nhạc, ẩm thực đến lễ hội.
Kiến trúc Tây Ban Nha mang đậm dấu ấn lịch sử với những công trình cổ kính như cung điện Alhambra, nhà thờ Sagrada Familia, hay những cây cầu La Mã kiên cố. Âm nhạc Tây Ban Nha sôi động với điệu nhảy Flamenco say đắm cùng tiếng đàn guitar réo rắt. Ẩm thực Tây Ban Nha đa dạng và tinh tế với những món ăn đặc trưng như Paella, Tapas, Gazpacho... Lễ hội Tây Ban Nha náo nhiệt và đầy màu sắc, thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới với lễ hội bò tót Pamplona, lễ hội La Tomatina, hay lễ hội Feria de Abril.
Trong khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 48 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Lời đề từ gợi điều gì về người nghệ sĩ Lor-ca?
Phương pháp giải:
Đọc lời đề từ, vận dụng tri thức Ngữ văn để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Lời đề từ “ Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ” chính là lời di chúc nổi tiếng của Lor-ca có những ý nghĩa sâu sắc sau:
- Thể hiện tình yêu nghệ thuật say đắm của Lorca.
- Thể hiện tình yêu tha thiết của Lorca với quê hương đất nước.
- Thể hiện tư tưởng sáng tạo nghệ thuật đầy tính nhân văn của người nghệ sĩ chân chính. Nhà thơ cách tân biết rằng thơ ca của mình một ngày nào đó sẽ án ngữ, ngăn cản những người đến sau trong sáng tạo nghệ thuật nên đã căn dặn thế hệ sau cần phải biết chôn vùi nghệ thuật của ông để đi tới và bước tiếp.
Thể hiện khao khát, ước nguyện suốt đời theo đuổi sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật.
Lời đề từ "Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn" của Lorca như một cánh cửa hé mở tâm hồn và nghệ thuật của ông. Câu thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, thể hiện niềm đam mê mãnh liệt, khát vọng hòa mình vào thiên nhiên, tinh thần hy sinh và niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật.
Trong khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 48 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Chú ý nhạc tính của dòng thơ miêu tả tiếng đàn
Phương pháp giải:
Chú ý những tính từ miêu tả tiếng đàn được sử dụng trong những dòng thơ
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nhạc tính trong những dòng thơ miêu tả tiếng đàn:
1. Nhịp điệu:
- Dòng thơ "những tiếng đàn bọt nước" có nhịp điệu 2/2/3, tạo cảm giác nhẹ nhàng, bâng khuâng.
- Dòng thơ "Tây ban nha áo choàng đỏ gắt" có nhịp điệu 4/3, tạo cảm giác mạnh mẽ, dồn dập.
- Dòng thơ "li-la-li-la-li-la" có nhịp điệu 2/2, tạo cảm giác lặp lại, du dương như tiếng đàn.
- Dòng thơ "đi lang thang về miền đơn độc" có nhịp điệu 4/3, tạo cảm giác buồn bã, lê thê.
- Dòng thơ "với vầng trăng chếnh choáng" có nhịp điệu 3/2, tạo cảm giác chênh vênh, chao đảo.
- Dòng thơ "trên yên ngựa mỏi mòn" có nhịp điệu 3/3, tạo cảm giác chậm rãi, nặng nề.
2. Âm điệu:
- Các phụ âm "b", "t", "n", "l" trong dòng thơ "những tiếng đàn bọt nước" tạo cảm giác nhẹ nhàng, uyển chuyển.
- Các phụ âm "t", "ch", "g" trong dòng thơ "Tây ban nha áo choàng đỏ gắt" tạo cảm giác mạnh mẽ, dồn dập.
- Các nguyên âm "i", "a", "u" trong dòng thơ "li-la-li-la-li-la" tạo cảm giác du dương, êm ái.
- Các phụ âm "l", "n", "g" trong dòng thơ "đi lang thang về miền đơn độc" tạo cảm giác buồn bã, lê thê.
- Các nguyên âm "ê", "o", "a" trong dòng thơ "với vầng trăng chếnh choáng" tạo cảm giác chênh vênh, chao đảo.
- Các phụ âm "n", "g", "m" trong dòng thơ "trên yên ngựa mỏi mòn" tạo cảm giác chậm rãi, nặng nề.
3. BPTT:
- Nhân hóa: "những tiếng đàn bọt nước"
- Ẩn dụ: "áo choàng đỏ gắt", "vầng trăng chếnh choáng"
- So sánh: "li-la-li-la-li-la" như tiếng đàn
4. Hiệu quả:
- Nhạc điệu, âm điệu và BPTT đã góp phần tạo nên một bức tranh âm thanh sống động, miêu tả tiếng đàn du dương, da diết, gợi cảm giác buồn bã, cô đơn.
Li-la li-la li-la => hiện tượng láy âm, gợi hợp âm của tiếng đàn
Trong khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 48 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Hình ảnh áo choàng được nhắc lại ở đoạn thơ thứ hai thể hiện điều gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ khổ thơ thứ hai, vận dụng khả năng phân tích và tư duy phân tích để thực hiện yêu cầu của đề bài.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Hình ảnh áo choàng được nhắc lại ở đoạn thơ thứ hai để tái hiện bi kịch thảm khốc đã tới và nhấn chìm cuộc đời của người nghệ sĩ. Hệ thống những hình ảnh: người nghệ sĩ, vầng trăng hay yên ngựa đến cây đàn ghi ta… tái hiện lại chân dung của Lor-ca một cách lãng mạn như thể đang nhún nhảy theo điệu nhạc lilalila “mỏi mòn” từ “mỏi mòn” thể hiện trạng thái mệt mỏi, hết sức khi phải làm việc trong một khoảng thời gian rất dài. Trên con đường sáng tạo và đổi mới tha ca, có lẽ Lor-ca cũng có những giây phút cảm thấy thực sự mệt mỏi. Và hình ảnh áo choàng bê bết đỏ chính là một ám ảnh nghệ thuật bởi đó không còn là màu đỏ gắt mà là màu của máu, gợi cái chết đầy bi thảm của Lor-ca
Thể hiện cái chết của Lor-ca, cái chết tàn bạo và kinh hoàng.
Hình ảnh "áo choàng đỏ" được lặp lại hai lần trong bài thơ "Đàn ghi ta của Lorca" với những ý nghĩa khác nhau, góp phần thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm.
Ở khổ thơ thứ hai, "Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt / những tiếng đàn bọt nước", "áo choàng đỏ gắt" tượng trưng cho sức mạnh, sự dũng mãnh của Tây Ban Nha trong cuộc chiến chống lại chế độ độc tài tàn bạo, đồng thời cũng là màu máu của những hy sinh, sự bi kịch và tang thương của đất nước trong cuộc nội chiến. Màu đỏ rực rỡ nhuộm đỏ "những tiếng đàn bọt nước" như báo hiệu một bi kịch sắp xảy đến, đó là sự ra đi của Lorca.
Trong khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Trong khi đọc trang 49 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Những hình ảnh biểu tượng gợi cảm nhận thế nào về tiếng đàn?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ khổ thơ, chú ý tới những hình ảnh biểu tượng gợi cảm nhận về tiếng đàn.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Điệp ngữ “tiếng ghi ta” được nhắc lại bốn lần kết hợp với nghệ thuật chuyển đổi cảm giác như một tiếng nấc nghẹn ngào:
- "tiếng ghi ta nâu": biểu trưng cho tình yêu dành cho những con đường, những mảnh đất ở Tây Ban Nha.
- "tiếng ghi ta lá xanh": biểu trưng cho tình yêu cuộc sống mãnh liệt.
- "tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan": Lor-ca bị sát hại, nghệ thuật cũng dang dở.
- "tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy": số phận Lor-ca oan khiên, thảm khốc.
→ Tất cả diễn tả lòng tiếc thương của nhân dân Tây Ban Nha nói chung, của tác giả Thanh Thảo nói riêng đối với cái chết đầy oan khuất của Lorca.
→ Thanh Thảo đã sáng tạo một loạt hình ảnh dựa trên cơ chế tương giao chuyển đổi cảm giác. Hình ảnh đầu tiên chính là tiếng ghi ta nâu, âm thanh của tiếng đàn đã được ghi lại bằng mày sắc. Bản thân màu sắc gợi ra nhiều lới nghĩa khác nhau, có thể là màu khởi nguyên của sự sống – đất; có thể là màu của cây đàn ghi ta; nhưng cũng có thể là màu mắt của cô gái di-gan sống trên thảo nguyên.
Hình ảnh tiếng ghi ta xanh lại tiếp tục là một hình ảnh thơ đa nghĩa nữa. Có thể hiểu tiếng đàn ghi ta như là xanh biết mấy, sự chuyển đổi giữa âm thanh tiếng đàn đến sức xanh của lá, gợi nên sức sống, sự tươi non, góp phần khẳng định sức sống bền bỉ của tiếng đàn. Cũng có thể hiểu tiếng đàn ghi ta làm lá xanh biết mấy, ở đây sức sống và giá trị của tiếng đàn còn to lớn và mãnh liệt hơn nữa. Nó không chỉ là giá trị tự thân của tiếng đàn mà còn có sức lan tỏa, tác động làm các sự vật, hiện tượng bừng lên sức sống, lá cây xanh hơn, cuộc đời đẹp đẽ hơn.
Tiếp tục phát huy tài năng của mình, Thanh Thảo sáng tạo ra âm thanh thứ ba, đó là tiếng đàn tròn. Hình ảnh tiếng đàn tròn đã xuất hiện ở đầu tác phẩm đến đây lại được lặp lại một lần nữa. Tiếng đàn bọt nước biểu tượng cho sự tròn trịa, long lanh, nếu ở đầu bài thơ mới chỉ là dự cảm về sự mong manh, dễ vỡ thì đến đây đã trở thành hiện thực. Động từ “vỡ tan” đã một lần nữa khẳng định sự mong manh ấy, nó diễn ra vô cùng nhanh chóng và bất ngờ.
Cuối cùng là hình ảnh “ tiếng ghi ta ròng ròng/ máu chảy ” vô cùng ám ảnh người đọc. Đến đây tiếng đàn thực sự đã trở thành sinh thể sống, không chỉ tồn tại với giá trị tinh thần vô hình mà dường như nó còn có cả thể xác – hữu hình. Bởi vậy, khi bị hủy diệt, bị chà đạp nó vỡ tan thành muôn ngàn dòng máu. Một số phận đầy đau thương, bi thảm trước sự tàn sát đẫm máu của chủ nghĩa phát xít. Cảm nhận nỗi đau thuộc về thể xác của tiếng đàn vốn được coi là thuộc về tinh thần, cho thấy sự đồng điệu, tri âm của Thanh Thảo với tiếng đàn hay chính với người nghệ sĩ Lor-ca.
“ tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy ”
=> Biểu tưởng cho nỗi đau uất nghẹn; hình ảnh vừa biểu tượng nhưng cũng rất thực tế => thành công thể hiện cái chết kinh hoàng của Lor-ca.
Những hình ảnh biểu tượng về tiếng đàn là
Những hình ảnh biểu tượng gợi cảm nhận thế nào về tiếng đàn?
“tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy ”
Những hình ảnh biểu tượng trong thơ Thanh Thảo đã vẽ nên một bức tranh âm thanh đa dạng, biến hóa, thể hiện cung bậc cảm xúc phong phú từ sự tươi mát, thanh bình đến bi thương, ai oán, và cuối cùng là sự tàn khốc, đẫm máu.
"Tiếng ghi ta lá xanh biết mấy" - âm thanh đầu tiên của tiếng đàn mang đến cảm giác nhẹ nhàng, du dương, như làn gió mát thổi qua những tán lá xanh, khơi gợi sự thanh bình, thư thái trong tâm hồn người nghe. Tuy nhiên, "tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan" - âm hưởng sôi nổi bỗng chốc vụt tắt, thể hiện sự ngắn ngủi của cuộc đời, của những khoảnh khắc hạnh phúc.
Có thể nói, những hình ảnh biểu tượng trong thơ Thanh Thảo đã góp phần quan trọng trong việc thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm, đồng thời cũng tạo nên sức ám ảnh mạnh mẽ cho người đọc.
Trong khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Trong khi đọc trang 49 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Hình dung về cái chết và sự bất tử của Lor-ca
Phương pháp giải:
Vận dụng khả năng tưởng tượng, vận dụng tri thức văn học tổng hợp được trong quá trình tìm hiểu bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cái chết:
- "Bỗng kinh hoàng/ áo choàng bê bết đỏ": Cái chết của Lorca được miêu tả bất ngờ, dữ dội và đầy bi thương.
- "Máu chảy đêm qua/ trên đường trắng ngà ": Hình ảnh ẩn dụ cho sự hy sinh của Lorca.
- "Đường chỉ tay đứt ": Biểu tượng cho sự kết thúc của cuộc đời Lorca.
Sự bất tử:
- "Tiếng đàn ròng ròng máu chảy": Tiếng đàn của Lorca vẫn tiếp tục ngân nga, bất chấp cái chết.
- "Tiếng đàn không ai chôn cất ": Tiếng đàn tượng trưng cho nghệ thuật của Lorca, sẽ sống mãi trong lòng người.
- " Cây đàn ghi ta/ lá hoa rụng đầy ": Hình ảnh ẩn dụ cho sự bất tử của nghệ thuật Lorca.
Ngoài ra:
- Giọng thơ đa dạng : Bi tráng, hào hùng, trữ tình.
- Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả.
Kết luận:
- Bài thơ "Đàn ghi ta của Lorca" đã thể hiện sự tiếc thương của tác giả trước cái chết của Lorca, đồng thời khẳng định sự bất tử của nghệ thuật Lorca. Tiếng đàn của Lorca sẽ mãi mãi sống trong lòng người yêu nghệ thuật.
- “ Đường chỉ tay đã đứt ” => cái chết đã được dự báo từ trước
- “ Lor - ca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc ” => giải thoát và vẫn đam mê với nghệ thuật => tình yêu nghệ thuật là bất tử.
- “Đường chỉ tay đã đứt” . Theo quan niệm dân gian, đường chỉ tay tượng trưng cho số phận con người. Khi đường chỉ tay bị đứt, nó báo hiệu sự kết thúc của cuộc đời. Trong trường hợp của Lorca, hình ảnh này có thể được hiểu là dự báo về cái chết bi thảm của ông trong một cuộc hành quyết.
- “Lor - ca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc”: Việc bơi sang ngang tượng trưng cho hành trình giải thoát khỏi thế giới trần gian đầy đau khổ và phiền muộn. Chiếc ghi ta màu bạc có thể được hiểu là biểu tượng cho âm nhạc, nghệ thuật, là nơi mà Lorca tìm thấy sự an ủi và thanh thản.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Xác định mạch cảm xúc trong bài thơ
Phương pháp giải:
Đọc kĩ tác phẩm, chú ý những hình ảnh mang nghĩa biểu tượng độc đáo, xác định được nhân vật trữ tình và hình tượng trung tâm của bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Bài thơ miêu tả Lor-ca, một nghệ sĩ tự do có tư tưởng cách tân về nghệ thuật, sống cô đơn trong xã hội đầy biến loạn của Tây Ban Nha lúc bấy giờ và cái chết oan khuất của ông do thế lực tàn ác gây ra. Qua đó tác giả thể hiện niềm xót thương và những suy tư về cuộc giải thoát và giã từ của Lor-ca.
Mạch cảm xúc: nỗi niềm xót xa, thương tiếc và còn là tiếng nói tri âm của Thanh Thảo trước một trái tim sống hết mình với nghệ thuật.
Bài thơ ghi nhận sự thành công của tác giả trong việc làm sống lại huyền thoại về Ga-xi-a Lor-ca nói riêng và những nhân cách thanh cao, bất khuất, những tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do của nhân loại.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Nhạc tính của bài thơ được tạo nên bởi những yếu tố nào? Nhận xét về âm hưởng, giọng điệu của thi phẩm này.
Phương pháp giải:
Hiểu rõ khái niệm “nhạc tính” , chú ý những hình ảnh, ngôn ngữ, nhịp điệu được tác giả sử dụng trong thơ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Nhạc tính của bài thơ được tạo nên bởi các yếu tố:
+ Tính nhạc trước hết được thể hiện qua nhịp điệu của từ ngữ khi nhà thơ sử dụng phép điệp câu “li-la li-la li-la” ở đầu và cuối bài thơ tạo ra kết cấu vòng lặp. Đây là kết cấu thường gặp trong những bài hát. Nó như một cú vê ghi-ta của nhạc công khi đệm cho người hát ca khúc. Chuỗi âm thanh ấy mở đầu – có ý nghĩa như phần dạo đầu – đánh dấu khoảng ngắt cho người hát bắt đầu trình diễn ca khúc. Rồi chuỗi âm thanh đó lại khép lại bài ca: li – la li – la li – la. Câu thơ “li-la li-la li-la” bản thân nó đã mang một nhịp điệu đặc trưng, khơi gợi cho người đọc về một bản nhạc du dương, trầm lắng, được cất lên bởi một vị lãng tử ở miền xa xăm nào đó, phiêu diêu theo điệu nhạc, vừa có chút gì đó thanh thản thoải mái, lại có gì hụt hẫng chưa trọn vẹn. Nó gợi lên hình ảnh về một cuộc đời của kẻ lãng tử cả đời phiêu bạt, lang thang, tự hát lên khúc hát của chính mình. Chính biện pháp nghệ thuật này đã biến bài thơ thành một khúc nhạc jazz nhẹ nhàng và sâu lắng.
+ Phép điệp được nhà thơ sử dụng rất nhiều trong bài thơ, nhà thơ lặp lại hình ảnh tiếng ghi ta rất nhiều lần trong bài:
Hát nghêu ngao…
Tiếng ghi ta nâu…
Tiếng ghi ta là xanh…
Tiếng ghi ta tròn…
Tiếng ghi ta ròng ròng…
Tiếng như cỏ mọc hoang…
Cái hay của Thanh Thảo nằm ở chỗ hình ảnh hóa tiếng đàn ghita, nhưng vẫn giữ nguyên được chất nhạc của bản thân nó. Tiếng đàn vang vọng và xuyên suốt trong bài, mang những âm sắc khác nhau. Người đọc khi thưởng thức tác phẩm, có thể mường tượng một bài hát đang được xướng lên, với nền chủ đạo là tiếng đàn ghi ta khi phiêu lãng, tự do, khi lại dồn dập tha thiết, phẫn nộ.
Nó được lặp đi lặp lại rất nhiều lần, Phép điệp này chạy suốt bài thơ vẫn dẫn dắt mạch thơ vừa liên kết các khổ thơ vừa tạo nên độ luyến láy của một bản nhạc. Ta có thể thấy sự giao thoa tinh tế giữa hai lĩnh vực nghệ thuật là văn học và âm nhạc, bổ sung cho nhau và làm đẹp cho nhau. Có thể nói, nhìn từ nhịp điệu của hình ảnh, tiết tấu của sự ứng diễn , Đàn ghi ta của Lor-ca của Thanh Thảo có sự hoà quyện khá nhuần nhuyễn giữa thơ và nhạc
-Âm hưởng của bài thơ:
Bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" của Thanh Thảo mang nhiều âm hưởng đặc biệt, tạo nên sức lay động mạnh mẽ cho người đọc. Dưới đây là những âm hưởng nổi bật nhất:
1. Âm hưởng bi tráng:
-Âm hưởng này xuất hiện ngay từ đầu bài thơ với hình ảnh "tiếng đàn ghi ta nâu" vang lên trong "bầu trời cô gái ấy" - một bầu trời u ám, ảm đạm.
-Tiếng đàn ghi ta tiếp tục cất lên với những cung bậc khác nhau, thể hiện những cung bậc cảm xúc của nhà thơ: lúc sôi nổi, lúc da diết, lúc bi thương...
-Hình ảnh "máu chảy" và "cỏ mọc hoang" ở cuối bài thơ như tô đậm thêm sự bi tráng, khẳng định sự hy sinh của Lorca và sức sống mãnh liệt của nghệ thuật.
2. Âm hưởng lãng mạn:
-Âm hưởng này thể hiện qua hình ảnh "bầu trời cô gái ấy" - một hình ảnh thơ mộng, gợi cảm hứng lãng mạn.
-Tiếng đàn ghi ta cũng được miêu tả với những âm thanh du dương, réo rắt, tạo nên một bầu không khí lãng mạn, trữ tình.
-Tình yêu của Lorca dành cho quê hương, con người và nghệ thuật cũng góp phần tạo nên âm hưởng lãng mạn cho bài thơ.
3. Âm hưởng hiện thực:
-Âm hưởng này thể hiện qua hình ảnh "máu chảy" - biểu tượng cho sự hy sinh của Lorca trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ độc tài Franco.
-Bài thơ cũng thể hiện sự đồng cảm của tác giả với những con người đau khổ, bất hạnh trong xã hội.
4. Âm hưởng huyền bí:
-Âm hưởng này thể hiện qua hình ảnh "cỏ mọc hoang" - một hình ảnh gợi cảm giác hoang vu, kỳ bí.
-Tiếng đàn ghi ta vang lên trong đêm tối như một tiếng nói từ cõi âm, tạo nên một bầu không khí huyền bí, ma mị.
-Kết hợp hài hòa các âm hưởng:
Sự kết hợp hài hòa giữa các âm hưởng bi tráng, lãng mạn, hiện thực và huyền bí đã tạo nên sức lay động mạnh mẽ cho bài thơ "Tiếng đàn của Lorca". Bài thơ không chỉ là khúc ca bi tráng về cuộc đời Lorca mà còn là tiếng nói của lòng yêu thương, sự đồng cảm và niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật.
-Ngoài ra, bài thơ còn có một số âm hưởng khác như:
+Âm hưởng dân gian: thể hiện qua hình ảnh "tiếng đàn ghi ta" - một nhạc cụ dân gian quen thuộc của Tây Ban Nha.
+Âm hưởng phương Đông: thể hiện qua hình ảnh "cỏ mọc hoang" và "tiếng côn trùng".
-Giọng điệu của bài thơ:
Giọng điệu của bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" là sự kết hợp hài hòa giữa nhiều giọng điệu khác nhau, tạo nên một bản giao hưởng cảm xúc đa dạng và phong phú.
1. Giọng điệu bi thương:
+Giọng điệu này thể hiện rõ nhất qua những hình ảnh như "tiếng đàn ghi ta nâu", "máu chảy", "cỏ mọc hoang"...
+Giọng điệu bi thương thể hiện sự tiếc thương của tác giả trước sự hy sinh của Lorca và những con người yêu nghệ thuật.
2. Giọng điệu ngưỡng mộ:
+Giọng điệu này thể hiện qua những hình ảnh như "tiếng đàn ghi ta", "bầu trời cô gái ấy", "cỏ mọc hoang"...
+Giọng điệu ngưỡng mộ thể hiện sự tôn vinh của tác giả đối với tài năng và phẩm chất của Lorca.
3. Giọng điệu phẫn nộ:
+Giọng điệu này thể hiện qua những hình ảnh như "máu chảy", "cỏ mọc hoang"...
+Giọng điệu phẫn nộ thể hiện sự lên án của tác giả đối với chế độ độc tài Franco đã sát hại Lorca.
4. Giọng điệu hy vọng:
+Giọng điệu này thể hiện qua hình ảnh "cỏ mọc hoang".
+Giọng điệu hy vọng thể hiện niềm tin của tác giả vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật và những giá trị tốt đẹp của con người.
-Sự kết hợp hài hòa các giọng điệu:
+Sự kết hợp hài hòa giữa các giọng điệu bi thương, ngưỡng mộ, phẫn nộ và hy vọng đã góp phần tạo nên sức lay động mạnh mẽ cho bài thơ "Tiếng đàn của Lorca". Bài thơ không chỉ là khúc ca bi tráng về cuộc đời Lorca mà còn là tiếng nói của lòng yêu thương, sự đồng cảm, niềm tin và hy vọng.
-Ngoài ra, bài thơ còn có một số giọng điệu khác như:
+ Giọng điệu tự sự: thể hiện qua việc kể lại câu chuyện về Lorca và tiếng đàn ghi ta của ông.
+ Giọng điệu miêu tả: thể hiện qua những hình ảnh thơ mộng, giàu sức gợi cảm.
+ Giọng điệu biểu cảm: thể hiện qua những cảm xúc của tác giả trước cuộc đời và sự nghiệp của Lorca.
- Nhạc tính: “li-la li-la li-la” xuất hiện ở đầu và cuối bài thơ => tạo vòng lặp => bài thơ như một bản nhạc nhẹ nhàng, cảm xúc.
- Giọng điệu: tha thiết, xót thương
1. Nhịp điệu:
- Dòng thơ "những tiếng đàn bọt nước" có nhịp điệu 2/2/3, tạo cảm giác nhẹ nhàng, bâng khuâng.
- Dòng thơ "Tây ban nha áo choàng đỏ gắt" có nhịp điệu 4/3, tạo cảm giác mạnh mẽ, dồn dập.
- Dòng thơ "li-la-li-la-li-la" có nhịp điệu 2/2, tạo cảm giác lặp lại, du dương như tiếng đàn.
- Dòng thơ "đi lang thang về miền đơn độc" có nhịp điệu 4/3, tạo cảm giác buồn bã, lê thê.
- Dòng thơ "trên yên ngựa mỏi mòn" có nhịp điệu 3/3, tạo cảm giác chậm rãi, nặng nề.
2. Âm điệu:
- Các phụ âm "b", "t", "n", "l" trong dòng thơ "những tiếng đàn bọt nước" tạo cảm giác nhẹ nhàng, uyển chuyển.
- Các phụ âm "t", "ch", "g" trong dòng thơ "Tây ban nha áo choàng đỏ gắt" tạo cảm giác mạnh mẽ, dồn dập.
- Các nguyên âm "i", "a", "u" trong dòng thơ "li-la-li-la-li-la" tạo cảm giác du dương, êm ái.
- Các nguyên âm "ê", "o", "a" trong dòng thơ "với vầng trăng chếnh choáng" tạo cảm giác chênh vênh, chao đảo.
- Các phụ âm "n", "g", "m" trong dòng thơ "trên yên ngựa mỏi mòn" tạo cảm giác chậm rãi, nặng nề.
3. BPTT:
- Nhân hóa: "những tiếng đàn bọt nước"
- Ẩn dụ: "áo choàng đỏ gắt", "vầng trăng chếnh choáng"
- So sánh: "li-la-li-la-li-la" như tiếng đàn
4. Hiệu quả:
- Nhạc điệu, âm điệu và BPTT đã góp phần tạo nên một bức tranh âm thanh sống động, miêu tả tiếng đàn du dương, da diết, gợi cảm giác buồn bã, cô đơn.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Hình tượng Lor-ca được thể hiện như thế nào trong hai câu thơ đầu? Những chi tiết nào trong hai đoạn thơ cho thấy mối quan hệ giữa người nghệ sĩ với đất nước Tây Ban Nha?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ hai đoạn thơ đầu, chú ý những chi tiết được sử dụng trong thơ khắc họa hình tượng Lor-ca và cho thấy mối quan hệ giữa người nghệ sĩ và đất nước Tây Ban Nha.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Hình tượng Lor-ca được thể hiện trong hai đoạn thơ đầu:
1. Lor-ca - nghệ sĩ tài hoa:
- “Những tiếng đàn bọt nước ”: Hình ảnh ẩn dụ độc đáo, gợi liên tưởng đến nghệ thuật của Lor-ca:
+Lung linh, huyền ảo, đẹp đẽ.
+Mong manh, dễ vỡ như bọt nước.
+Thể hiện tài năng và sự sáng tạo của Lor-ca trong nghệ thuật.
-"Tiếng đàn ghi ta nâu": biểu tượng cho nghệ thuật của Lor-ca.
- "Bầu trời cô gái ấy": biểu tượng cho thế giới nghệ thuật mà Lor-ca đã kiến tạo.
- "Máu chảy ": biểu tượng cho sự hy sinh của Lor-ca cho nghệ thuật.
2. Lor-ca - người yêu nước:
-“Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt”:
-Hình ảnh ẩn dụ:
+"Tây Ban Nha": quê hương của Lor-ca.
+"Áo choàng đỏ gắt": biểu tượng cho cuộc đấu tranh dữ dội, quyết liệt.
-Thể hiện lòng yêu nước nồng nàn của Lor-ca, sự dũng cảm đấu tranh cho tự do, dân chủ.
-Hình ảnh "máu chảy" còn thể hiện tình yêu quê hương, đất nước nồng nàn của Lor-ca. Lor-ca đã dũng cảm hy sinh bản thân để bảo vệ những giá trị tốt đẹp của quê hương.
3. Lor-ca - con người bi kịch:
-Sự đối lập giữa hai hình ảnh:
-"Những tiếng đàn bọt nước": nghệ thuật mỏng manh, đẹp đẽ.
-"Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt": cuộc đấu tranh dữ dội, khốc liệt. Thể hiện sự hy sinh của Lor-ca trong cuộc đấu tranh cho nghệ thuật và tự do.
4. Lor-ca - người nghệ sĩ bất tử:
- Tiếng đàn ghi ta của Lor-ca vẫn tiếp tục vang lên, bất chấp sự tàn bạo của chế độ độc tài: "không ai chôn cất tiếng đàn/ tiếng đàn như cỏ mọc hoang".
- Hình ảnh "cỏ mọc hoang" biểu tượng cho sức sống mãnh liệt của nghệ thuật Lor-ca.
5. Lor-ca - biểu tượng cho những giá trị tốt đẹp:
- Hình tượng Lor-ca trong hai đoạn thơ đầu là biểu tượng cho những giá trị tốt đẹp: nghệ thuật, tình yêu quê hương, đất nước và sự bất tử.
Ngoài ra, hai đoạn thơ đầu còn thể hiện:
- Nỗi tiếc thương của tác giả trước sự hy sinh của Lor-ca.
- Lòng ngưỡng mộ đối với tài năng và phẩm chất của Lor-ca.
- Niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật và những giá trị tốt đẹp của con người.
*Những chi tiết trong hai đoạn thơ cho thấy mối quan hệ giữa người nghệ sĩ với đất nước Tây Ban Nha
1. Hình ảnh " tiếng đàn ghi ta nâu":
- Đây là hình ảnh ẩn dụ cho người nghệ sĩ Lorca và nghệ thuật của ông.
-Tiếng đàn ghi ta nâu gắn liền với truyền thống văn hóa của Tây Ban Nha, thể hiện sự hòa quyện giữa người nghệ sĩ với quê hương.
2. Hình ảnh " bầu trời cô gái ấy":
-Đây là hình ảnh ẩn dụ cho đất nước Tây Ban Nha.
- Bầu trời u ám, ảm đạm thể hiện sự đồng cảm của tác giả với những khó khăn, thử thách mà đất nước Tây Ban Nha đang phải đối mặt.
3. Hình ảnh "tiếng đàn ghi ta" vang lên trong "bầu trời cô gái ấy ":
- Hình ảnh này thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa người nghệ sĩ với quê hương.
- Tiếng đàn ghi ta như tiếng nói của Lorca, cất lên từ trái tim yêu nước, yêu quê hương.
4. "Tiếng đàn ghi ta" lúc sôi nổi, lúc da diết, lúc bi thương:
- Những cung bậc cảm xúc khác nhau của tiếng đàn thể hiện sự đồng cảm của Lorca với những con người đau khổ, bất hạnh trong xã hội.
5. "Tiếng đàn ghi ta" vang vọng mãi trong lòng người:
- Hình ảnh này thể hiện sức sống mãnh liệt của nghệ thuật Lorca và niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước Tây Ban Nha.
Kết luận: Hai đoạn thơ đầu bài "Tiếng đàn của Lorca" đã thể hiện mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa người nghệ sĩ với đất nước Tây Ban Nha. Lorca không chỉ là một nghệ sĩ tài ba mà còn là một người con yêu nước, luôn hướng về quê hương. Nghệ thuật của Lorca là tiếng nói của nhân dân, là tiếng lòng của đất nước Tây Ban Nha.
- Ở hai khổ thơ đầu, hình tượng Lor-ca hiện lên là một người nghệ sĩ tự do với khát vọng cách tân nghệ thuật.
- Những chi tiết liên hệ giữa người nghệ sĩ và Tây Ban Nha: “Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt” => hình ảnh người anh hùng với sứ mệnh lớn lao bảo vệ quê hương.
Hai đoạn thơ đầu cho thấy một chàng Lor-ca tự do, phóng khoáng. Người đọc như đang dõi mắt theo từng bước chân lãng tử của người nghệ sỹ trên hành trình "lang thang về miền đơn độc" cùng với "vầng trăng – yên ngựa". Đây là một hệ thống thi ảnh thường bắt gặp trong thơ Lorca chàng kị sỹ một mình trên lưng «con ngựa đen/ vầng trăng đỏ" với những bản đàn ghita phiêu bồng cùng giấc mơ tranh đấu. Trong thơ Thanh Thảo Lorca hiện lên với dáng điệu "chuếnh choáng". Đây là một hình ảnh mang cái hồn say của người nghệ sỹ không phải cái say tầm thường của những cốc rượu vang đỏ mà là say trong tranh đấu say trong sáng tạo nghệ thuật.
Những chi tiết cho thấy mối quan hệ giữa người nghệ sỹ và đất nước Tây Ban Nha
“Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt”
“Tây Ban Nha
Áo choàng bê bết đỏ”
hình ảnh người anh hùng với sứ mệnh lớn lao bảo vệ quê hương.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Đọc hai đoạn thơ 3, 4 và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Chỉ ra và phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ được tác giả sử dụng khi miêu tả tiếng đàn
b. Nêu ý nghĩa của những hình ảnh mang tính biểu tượng trong hai đoạn thơ.
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức về môn Ngữ văn, đọc kĩ khổ 3, 4 phát hiện ra những biện pháp tu từ được tác giả sử dụng khi miêu tả tiếng đàn, vận dụng khả năng phân tích nêu lên ý nghĩa của những hình ảnh mang tính biểu tượng.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
a. Các biện pháp tu từ được tác giả sử dụng khi miêu tả tiếng đàn .
1. So sánh:
- "Tiếng ghi ta như cỏ mọc hoang”
2. Nhân hóa:
- "Tiếng ghi ta" được nhân hóa “ròng ròng”, “giọt nước mắt”-> thể hiện tiếng đàn như có linh hồn, có cảm xúc.
3. Ẩn dụ:
- "Tiếng ghi ta nâu" là ẩn dụ cho tiếng lòng của người nghệ sĩ, cho những tâm tư, tình cảm của Lorca.
- "Bầu trời cô gái ấy" là ẩn dụ cho đất nước Tây Ban Nha.
- "Giọt nước mắt vầng trăng" là ẩn dụ cho sự đau thương, mất mát của con người.
4. Chuyển đổi cảm giác:
- "Tiếng đàn" được cảm nhận bằng thính giác nhưng lại được miêu tả bằng thị giác ("long lanh đáy giếng").
Tác dụng:
- Các biện pháp tu từ đã góp phần miêu tả tiếng đàn một cách sinh động, cụ thể, gợi cảm.
- Thể hiện được những cung bậc cảm xúc khác nhau của tiếng đàn: da diết, bi thương, ngân vang, thiêng liêng...
- Qua đó, thể hiện được tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của tác giả và sự đồng cảm của tác giả với những con người đau khổ, bất hạnh trong xã hội.
Ngoài ra, khổ thơ còn sử dụng một số biện pháp tu từ khác như:
- Điệp ngữ: "tiếng ghi ta" được lặp lại nhiều lần → thể hiện sự ám ảnh, day dứt của tác giả trước tiếng đàn của Lorca.
- Đối lập: "tiếng ghi ta nâu" đối lập với "bầu trời cô gái ấy" → thể hiện sự tương phản giữa âm thanh da diết của tiếng đàn với bầu trời u ám, ảm đạm.
Kết luận: Khổ 3, 4 bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" đã sử dụng nhiều biện pháp tu từ hiệu quả để miêu tả tiếng đàn một cách sinh động, cụ thể, gợi cảm. Qua đó, thể hiện được tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của tác giả và sự đồng cảm của tác giả với những con người đau khổ, bất hạnh trong xã hội.
b. Ý nghĩa của những hình ảnh mang tính biểu tượng trong hai đoạn thơ.
1. Hình ảnh "tiếng đàn ghi ta nâu":
- Là hình ảnh ẩn dụ cho người nghệ sĩ Lorca và nghệ thuật của ông.
- Tiếng đàn ghi ta nâu gắn liền với truyền thống văn hóa của Tây Ban Nha, thể hiện sự hòa quyện giữa người nghệ sĩ với quê hương.
- Tiếng đàn ghi ta nâu mang âm hưởng bi tráng, thể hiện số phận bi thảm của Lorca và sự tiếc thương của tác giả.
2. Hình ảnh "bầu trời cô gái ấy":
- Là hình ảnh ẩn dụ cho đất nước Tây Ban Nha.
- Bầu trời u ám, ảm đạm thể hiện sự đồng cảm của tác giả với những khó khăn, thử thách mà đất nước Tây Ban Nha đang phải đối mặt.
- Bầu trời là nơi cất lên tiếng đàn ghi ta, thể hiện sự gắn bó giữa người nghệ sĩ và quê hương.
3. Hình ảnh "máu chảy":
- Biểu tượng cho sự hy sinh của Lorca trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ độc tài Franco.
- Máu chảy nhuộm đỏ "áo choàng" là hình ảnh ám ảnh, thể hiện sự phẫn nộ của tác giả trước tội ác của chế độ độc tài.
4. Hình ảnh "cỏ mọc hoang":
- Biểu tượng cho sự sống mãnh liệt của nghệ thuật Lorca và niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước Tây Ban Nha.
- Cỏ mọc hoang là hình ảnh đối lập với "máu chảy", thể hiện sức sống phi thường của nghệ thuật và tinh thần bất khuất của con người.
5. Hình ảnh "giọt nước mắt vầng trăng":
- Biểu tượng cho sự thương tiếc, đau buồn trước sự hy sinh của Lorca.
- Vầng trăng soi bóng xuống giếng sâu, gợi cảm giác u ám, lạnh lẽo, thể hiện sự vĩnh cửu của nỗi buồn.
6. Hình ảnh "long lanh đáy giếng":
- Biểu tượng cho sự bất tử của nghệ thuật Lorca.
- Dù Lorca đã hy sinh nhưng tiếng đàn của ông vẫn vang vọng, lan tỏa và trường tồn mãi mãi.
Kết luận:
Những hình ảnh mang tính biểu tượng trong hai đoạn thơ 3, 4 bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" đã góp phần thể hiện chủ đề và nội dung của tác phẩm. Đó là sự tiếc thương trước sự hy sinh của Lorca, là niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật và là lời tố cáo chế độ độc tài Franco tàn bạo.
a.Miêu tả tiếng đàn “li-la li-la li-la…” => tác giả sử dụng biện pháp tu từ láy âm => gợi hợp âm, giai điệu của tiếng đàn.
b.Hình ảnh mang tính biểu tượng:
- “tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy” => cái chết đầy đau thương của người nghệ sĩ.
- “không ai chôn cất tiếng đàn” => sức sống mãnh liệt của tình yêu nghệ thuật
a. Các biện pháp tu từ được tác giả sử dụng khi miêu tả tiếng đàn.
1. So sánh:
- "Tiếng ghi ta như cỏ mọc hoang”
2. Nhân hóa:
- "Tiếng ghi ta" được nhân hóa “ròng ròng”, “giọt nước mắt”-> thể hiện tiếng đàn như có linh hồn, có cảm xúc.
3. Ẩn dụ:
- "Tiếng ghi ta nâu" là ẩn dụ cho tiếng lòng của người nghệ sĩ, cho những tâm tư, tình cảm của Lorca.
- "Bầu trời cô gái ấy" là ẩn dụ cho đất nước Tây Ban Nha.
4. Chuyển đổi cảm giác:
- "Tiếng đàn" được cảm nhận bằng thính giác nhưng lại được miêu tả bằng thị giác ("long lanh đáy giếng").
Tác dụng:
- Các biện pháp tu từ đã góp phần miêu tả tiếng đàn một cách sinh động, cụ thể, gợi cảm.
- Thể hiện được những cung bậc cảm xúc khác nhau của tiếng đàn: da diết, bi thương, ngân vang, thiêng liêng...
- Qua đó, thể hiện được tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của tác giả và sự đồng cảm của tác giả với những con người đau khổ, bất hạnh trong xã hội.
- Điệp ngữ: "tiếng ghi ta" được lặp lại nhiều lần → thể hiện sự ám ảnh, day dứt của tác giả trước tiếng đàn của Lorca.
- Đối lập: "tiếng ghi ta nâu" đối lập với "bầu trời cô gái ấy" → thể hiện sự tương phản giữa âm thanh da diết của tiếng đàn với bầu trời u ám, ảm đạm.
b. Ý nghĩa của những hình ảnh mang tính biểu tượng trong hai đoạn thơ.
1. Hình ảnh "tiếng đàn ghi ta nâu":
- Là hình ảnh ẩn dụ cho người nghệ sĩ Lorca và nghệ thuật của ông.
- Tiếng đàn ghi ta nâu gắn liền với truyền thống văn hóa của Tây Ban Nha, thể hiện sự hòa quyện giữa người nghệ sĩ với quê hương.
- Tiếng đàn ghi ta nâu mang âm hưởng bi tráng, thể hiện số phận bi thảm của Lorca và sự tiếc thương của tác giả.
2. Hình ảnh "bầu trời cô gái ấy":
- Là hình ảnh ẩn dụ cho đất nước Tây Ban Nha.
- Bầu trời u ám, ảm đạm thể hiện sự đồng cảm của tác giả với những khó khăn, thử thách mà đất nước Tây Ban Nha đang phải đối mặt.
- Bầu trời là nơi cất lên tiếng đàn ghi ta, thể hiện sự gắn bó giữa người nghệ sĩ và quê hương.
3. Hình ảnh "máu chảy":
- Biểu tượng cho sự hy sinh của Lorca trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ độc tài Franco.
- Máu chảy nhuộm đỏ "áo choàng" là hình ảnh ám ảnh, thể hiện sự phẫn nộ của tác giả trước tội ác của chế độ độc tài.
4. Hình ảnh "cỏ mọc hoang":
- Biểu tượng cho sự sống mãnh liệt của nghệ thuật Lorca và niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước Tây Ban Nha.
- Cỏ mọc hoang là hình ảnh đối lập với "máu chảy", thể hiện sức sống phi thường của nghệ thuật và tinh thần bất khuất của con người.
5. Hình ảnh "giọt nước mắt vầng trăng":
- Biểu tượng cho sự thương tiếc, đau buồn trước sự hy sinh của Lorca.
- Vầng trăng soi bóng xuống giếng sâu, gợi cảm giác u ám, lạnh lẽo, thể hiện sự vĩnh cửu của nỗi buồn.
6. Hình ảnh "long lanh đáy giếng":
- Biểu tượng cho sự bất tử của nghệ thuật Lorca.
- Dù Lorca đã hy sinh nhưng tiếng đàn của ông vẫn vang vọng, lan tỏa và trường tồn mãi mãi.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Phân tích những hình ảnh đan xen giữa thực và ảo thể hiện cái chết và sự bất tử của Lor-ca trong hai đoạn thơ cuối. Câu thơ kết có thể đem lại ấn tượng và cảm xúc gì cho người đọc?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ hai đoạn thơ cuối để tìm ra những hình ảnh đan xen giữa thực và ảo thể hiện cái chết và sự bất tử của Lor-ca, vận dụng tri thức Ngữ văn, vận dụng khả năng phân tích.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Những hình ảnh đan xen giữa thực và ảo thể hiện cái chết và sự bất tử của Lorca ở hai khổ thơ cuối:
1. Hình ảnh "đường chỉ tay đã đứt":
- Là hình ảnh thực, thể hiện sự kết thúc của cuộc đời Lorca.
- Hình ảnh này cũng mang ý nghĩa biểu tượng, thể hiện sự chia cắt giữa Lorca với cuộc đời, với nghệ thuật.
2. Hình ảnh "dòng sông rộng vô cùng":
- Là hình ảnh ảo, tượng trưng cho thế giới bên kia, nơi con người đi về sau khi chết.
- Dòng sông rộng vô cùng thể hiện sự vĩnh hằng, bất diệt của cõi âm.
3.Hình ảnh “chàng ném lá bùa cô gái Di gan/ vào xoáy nước”
- Hình ảnh mang tính biểu tượng:
+"Chàng" tượng trưng cho Lorca.
+"Lá bùa" tượng trưng cho nghệ thuật của Lorca.
+"Cô gái Di-gan" tượng trưng cho âm nhạc dân gian Tây Ban Nha.
+"Xoáy nước" tượng trưng cho sự hủy diệt, lãng quên.
- Hình ảnh thể hiện tâm trạng của Lorca:
+Ném lá bùa vào xoáy nước thể hiện sự bất lực, tuyệt vọng của Lorca trước sự hủy diệt của nghệ thuật.
+Lorca cảm thấy nghệ thuật của mình đang bị lãng quên, chìm vào quên lãng.
-Hình ảnh thể hiện quan điểm của tác giả:
+Tác giả xót xa trước sự hủy diệt của nghệ thuật.
+Tác giả tin tưởng vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật, nghệ thuật sẽ không bao giờ bị lãng quên.
Tuy là hình ảnh ảo nhưng nó lại có ý nghĩa thực:
- Thể hiện sự tiếc thương của tác giả trước sự hy sinh của Lorca.
- Lời khẳng định về giá trị vĩnh cửu của nghệ thuật Lorca.
4. Hình ảnh “Lor-ca bơi sang ngang/ trên chiếc ghi ta màu bạc
- Đây là một hình ảnh ảo .
- Lý do:
+Tính chất phi thực tế: Hình ảnh một người bơi trên một nhạc cụ là điều không thể xảy ra trong thực tế.
+Bối cảnh: Hình ảnh này xuất hiện trong khổ thơ cuối cùng, khi Lorca đã hy sinh.
- Ý nghĩa biểu tượng:
+Chiếc ghi ta màu bạc tượng trưng cho nghệ thuật của Lorca.
+Hành động bơi sang ngang thể hiện sự chuyển tiếp của Lorca sang một thế giới khác, nơi nghệ thuật của ông được tiếp tục cất tiếng.
+Hình ảnh này thể hiện niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật Lorca và sự bất tử của tâm hồn nghệ sĩ.
Ngoài ra, hình ảnh này còn có thể được hiểu theo một số cách khác như:
+Lorca đang hòa mình vào nghệ thuật của mình.
+Lorca đang đi về cõi vĩnh hằng với niềm tự hào về nghệ thuật của mình.
+Lorca đang tiếp tục cuộc hành trình sáng tạo của mình ở thế giới bên kia.
Kết luận:
Hình ảnh Lorca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc là một hình ảnh ảo, nhưng nó mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, thể hiện niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật Lorca và sự bất tử của tâm hồn nghệ sĩ.
5. Hình ảnh "chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt":
+Là hình ảnh kết hợp giữa thực và ảo.
+Hành động ném trái tim vào lặng yên thể hiện sự hy sinh của Lorca, đồng thời cũng thể hiện niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật.
Câu thơ kết có thể đem lại ấn tượng và cảm xúc gì cho người đọc:
- Ấn tượng:
+Hình ảnh đối lập mạnh mẽ, giàu sức gợi cảm.
+Giọng thơ bi tráng, thể hiện sự tiếc thương và ngưỡng mộ Lorca.
- Cảm xúc:
+Buồn thương trước sự hy sinh của Lorca.
+Niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật.
+Lời khẳng định về giá trị vĩnh cửu của nghệ thuật Lorca.
Ngoài ra, câu thơ kết còn thể hiện:
+Lòng yêu mến, kính trọng của tác giả đối với Lorca.
+Niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước Tây Ban Nha.
Kết luận:
Những hình ảnh đan xen giữa thực và ảo trong hai khổ thơ cuối bài "Tiếng đàn của Lorca" đã góp phần thể hiện chủ đề và nội dung của tác phẩm. Đó là sự tiếc thương trước sự hy sinh của Lorca, là niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật và là lời tố cáo chế độ độc tài Franco tàn bạo.
- “Tiếng đàn” của Lor-ca chính là biểu tượng nghệ thuật, là lý tưởng tranh đấu của người nghệ sĩ là bọn phát xít phản động không bao giờ có thể chôn vùi, người dân Tây Ban Nha thì không nỡ chôn vùi. “Tiếng đàn như cỏ mọc hoang” bộc lộ sức sống mãnh liệt tiềm tàng, thể hiện sự bất tử vĩnh hằng của người nghệ sĩ - chiến sĩ Lor-ca.
- Câu hát thánh thót vang lên lần cuối “li-la li-la li-la…” đầy tiếc nuối, đầy khắc khoải như kết thúc một câu chuyện buồn về số phận của người nghệ sĩ tài hoa bạc mệnh.
Lor-ca bước đi qua con sông số mệnh, rũ bỏ mọi hệ lụy trần gian để bước vào chốn vĩnh hằng. Đường chỉ tay đã đứt, sinh mệnh thở ra hơi tàn cuối cùng. Chàng rũ bỏ mọi muộn phiền nhân gian, bước qua con sông sinh mệnh. Lúc lìa xa, chàng vẫn không quên đem theo chiếc đàn bạc. Lorca đang bơi trên con thuyền thi ca mà cây đàn chính là con thuyền bàng bạc chở tình yêu và nỗi nhớ của chàng đang trôi dần vào bến bờ bất tử. Chàng dứt khoát rũ bỏ mọi hệ lụy trần gian ném lá bùa vào xoáy nước ném trái tim vào cõi lặng yên. Xoáy nước là cuộc tranh đấu hay sự hiểm nguy trên dòng sông của định mệnh ? Cõi lặng yên phải chăng là phút giây mà trái tim người nghệ sĩ ngừng đập ? Có lẽ ta không cần phải lí giải về nó. Bởi Lorca đã về nơi an nghỉ cuối cùng. Chỉ còn vang vọng nơi đây âm vọng của tiếng đàn li-la li-la li-la như bản nhạc thiết tha thấm đẫm hương thơm của loài hoa Lila đưa người nghệ sĩ – chiến sĩ về với cõi vĩnh hằng với bao niềm tiếc thương vô hạn.
Câu thơ cuối tựa như tiếng đàn ghi ta, là vòng lặp xoay tròn ở khổ đầu và khổ cuối bài thơ. Nó cũng giống như tình yêu của Lorca đối với nghệ thuật – sinh ra yêu nghệ thuật, chết đi cũng vẫn còn giữ một tình yêu mãnh liệt đối với nghệ thuật.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Xác định yếu tố tượng trưng, yếu tố siêu thực trong bài thơ và nhận xét về tác dụng của chúng.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ, chú ý những hình ảnh mang yếu tố tượng trưng, yếu tố siêu thực trong bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
1. Yếu tố tượng trưng:
- Tiếng đàn ghi ta : Biểu tượng cho người nghệ sĩ Lorca và nghệ thuật của ông.
- Bầu trời cô gái ấy : Biểu tượng cho đất nước Tây Ban Nha.
- Máu chảy : Biểu tượng cho sự hy sinh của Lorca.
- Cỏ mọc hoang : Biểu tượng cho sức sống mãnh liệt của nghệ thuật Lorca.
- Giọt nước mắt vầng trăng : Biểu tượng cho sự thương tiếc, đau buồn.
- Long lanh đáy giếng : Biểu tượng cho sự bất tử của nghệ thuật Lorca.
2. Yếu tố siêu thực:
- Hình ảnh "bầu trời cô gái ấy" u ám, ảm đạm: Thể hiện sự đồng cảm của tác giả với những khó khăn, thử thách mà đất nước Tây Ban Nha đang phải đối mặt.
- Hình ảnh "máu chảy" nhuộm đỏ "áo choàng ": Thể hiện sự phẫn nộ của tác giả trước tội ác của chế độ độc tài.
- Hình ảnh "giọt nước mắt vầng trăng" long lanh đáy giếng : Gợi cảm giác u ám, lạnh lẽo, thể hiện sự vĩnh cửu của nỗi buồn.
Tác dụng của yếu tố tượng trưng và siêu thực:
- Giúp thể hiện chủ đề và nội dung của tác phẩm : Đó là sự tiếc thương trước sự hy sinh của Lorca, là niềm tin vào sức sống mãnh liệt của nghệ thuật và là lời tố cáo chế độ độc tài Franco tàn bạo.
- Tăng sức gợi cảm cho bài thơ : Những hình ảnh tượng trưng và siêu thực đã tạo nên những ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc, giúp họ cảm nhận sâu sắc hơn về nội dung của bài thơ.
- Thể hiện phong cách nghệ thuật của tác giả : Thanh Thảo là một nhà thơ có phong cách nghệ thuật độc đáo, với khả năng sáng tạo hình ảnh và sử dụng ngôn ngữ giàu sức gợi cảm.
Kết luận:
Yếu tố tượng trưng và siêu thực là những biện pháp nghệ thuật quan trọng góp phần tạo nên sức hấp dẫn cho bài thơ "Tiếng đàn của Lorca". Qua đó, tác giả đã thể hiện thành công chủ đề và nội dung của bài thơ, đồng thời thể hiện phong cách nghệ thuật độc đáo của mình.
- Yếu tố tượng trưng xuất hiện qua nhan đề: “Đàn ghi ta của Lor - ca” => Đàn ghi ta của Lor-ca trở thành biểu tượng cho cuộc đời phẩm cách và số phận bi tráng của Lor-ca - người nghệ sĩ tài hoa, yêu tự do của dân tộc Tây Ban Nha.
- Cái chết của Lor-ca là một hình ảnh siêu thực: Lor-ca được diễn tả cái sự bất diệt vĩnh hằng cái chết của Lor-ca là một sự mất mát lớn trong hội thuật đương đại Tây Ban Nha.
Yếu tố tượng trưng:
Hình ảnh "đàn ghi ta": Tượng trưng cho nghệ thuật, âm nhạc, tài năng và tâm hồn của Lorca. Âm thanh tiếng đàn ghi ta vang lên như lời ca thán cho số phận bi thảm của Lorca, đồng thời khẳng định giá trị trường tồn của nghệ thuật.
Hình ảnh "máu chảy": Tượng trưng cho sự hy sinh, đau khổ của Lorca và những người dân Tây Ban Nha trong cuộc nội chiến. Máu chảy nhuộm đỏ "áo choàng Tây Ban Nha" thể hiện sự tàn khốc và phi nghĩa của chiến tranh.
Hình ảnh "Lorca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc": Tượng trưng cho hành trình của Lorca đến với thế giới nghệ thuật vĩnh hằng. Hình ảnh này thể hiện niềm tin vào sức mạnh của nghệ thuật có thể vượt qua mọi ranh giới, kể cả cái chết.
Hình ảnh "lá bùa", "trái tim": Tượng trưng cho linh hồn, ký ức và tình yêu của Lorca. Lorca ném lá bùa và trái tim xuống dòng sông là hành động thể hiện rằng lá bùa không còn ý nghĩa gì với chàng nữa rồi.
Hình ảnh "cõi lặng yên": Tượng trưng cho cõi chết, sự vĩnh hằng. Cõi lặng yên là nơi Lorca tìm được sự thanh thản và bình yên sau những đau khổ và hy sinh.
Yếu tố siêu thực:
Sự kết hợp giữa hình ảnh thực và ảo: Ví dụ như hình ảnh "Lorca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc". Sự kết hợp này tạo nên hiệu ứng nghệ thuật độc đáo, khơi gợi trí tưởng tượng của người đọc.
Sự mơ hồ: Ví dụ như hình ảnh "cõi lặng yên". Sự mơ hồ này khơi gợi suy ngẫm của người đọc về cái chết và sự vĩnh hằng.
Hình ảnh "giọt nước mắt vầng trăng" long lanh đáy giếng: Gợi cảm giác u ám, lạnh lẽo, thể hiện sự vĩnh cửu của nỗi buồn.
Hình ảnh "giọt nước mắt vầng trăng" long lanh đáy giếng: Gợi cảm giác u ám, lạnh lẽo, thể hiện sự vĩnh cửu của nỗi buồn.
Sau khi đọc 7
Trả lời Câu hỏi 7 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Bài thơ gợi cho bạn suy nghĩ gì về sức mạnh của nghệ thuật trong đời sống?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức đời sống, vận dụng khả năng suy luận và phân tích.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
1. Nghệ thuật có khả năng phản ánh hiện thực:
- Bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" đã phản ánh một cách chân thực và sinh động hiện thực xã hội Tây Ban Nha dưới chế độ độc tài Franco.
- Tiếng đàn ghi ta của Lorca là tiếng nói của nhân dân, là tiếng lòng của đất nước Tây Ban Nha đang chịu đựng sự áp bức, bóc lột.
2. Nghệ thuật có khả năng giáo dục con người:
- Bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" đã giáo dục con người về lòng yêu nước, về tinh thần bất khuất và niềm tin vào tương lai tươi sáng.
- Nghệ thuật của Lorca đã thức tỉnh con người ý thức về cuộc sống, về giá trị của tự do và hạnh phúc.
3. Nghệ thuật có khả năng làm đẹp cho cuộc sống:
- Bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" đã mang đến cho người đọc những cảm xúc thẩm mỹ cao đẹp.
- Tiếng đàn ghi ta của Lorca là tiếng nói của tình yêu, của niềm hy vọng và niềm tin vào cuộc sống.
4. Nghệ thuật có sức sống mãnh liệt:
- Dù Lorca đã hy sinh nhưng tiếng đàn của ông vẫn vang vọng mãi mãi.
- Nghệ thuật của Lorca là nguồn động viên cho con người trong cuộc đấu tranh chống lại áp bức, bất công.
5. Nghệ thuật là tiếng nói chung của nhân loại:
- Bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và được bạn bè quốc tế đón nhận.
- Nghệ thuật của Lorca là tiếng nói chung của nhân loại, là cầu nối giữa các nền văn hóa khác nhau.
Kết luận:
Bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" là một minh chứng cho sức mạnh to lớn của nghệ thuật. Nghệ thuật có khả năng phản ánh hiện thực, giáo dục con người, làm đẹp cho cuộc sống và có sức sống mãnh liệt. Nghệ thuật là tiếng nói chung của nhân loại, là cầu nối giữa các nền văn hóa khác nhau.
Ngoài ra, bài thơ còn gợi cho tôi suy nghĩ về vai trò của người nghệ sĩ:
- Người nghệ sĩ phải có trách nhiệm với xã hội, với con người.
- Nghệ thuật phải hướng đến chân, thiện, mỹ.
- Nghệ thuật phải phục vụ con người, phục vụ cuộc sống.
Tóm lại, bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" là một tác phẩm nghệ thuật có giá trị sâu sắc, giúp người đọc hiểu thêm về sức mạnh của nghệ thuật trong đời sống.
Nghệ thuật có sức mạnh lớn trong đời sống của chúng ta. Một tác phẩm nghệ thuật không chỉ là nguồn cảm hứng và niềm vui, mà còn kích thích cảm xúc sâu sắc và tương tác giữa con người. Nó thúc đẩy sự sáng tạo và suy ngẫm, đồng thời tạo ra nền văn hóa và danh tính cho một cộng đồng. Với khả năng gợi lên những trải nghiệm đặc biệt và ý nghĩa, nghệ thuật là một phần không thể thiếu của cuộc sống.
Bài thơ "Đàn ghi ta của Lorca" là một tiếng nói mạnh mẽ khẳng định sức mạnh to lớn của nghệ thuật trong đời sống. Nghệ thuật có thể tố cáo hiện thực bất công, khơi gợi niềm cảm thông, lòng trân trọng và có sức sống trường tồn, bất diệt. Qua bài thơ, tác giả cũng thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của nghệ thuật, niềm tin vào những giá trị chân chính sẽ luôn chiến thắng.
Ngoài những giá trị trên, bài thơ còn thể hiện sự sáng tạo độc đáo của Thanh Thảo trong việc sử dụng hình ảnh thơ, ngôn ngữ thơ và kết cấu thơ. Bài thơ có kết cấu chặt chẽ, ngôn ngữ thơ giàu sức biểu cảm, hình ảnh thơ độc đáo, mang đậm dấu ấn phong cách thơ ca của Thanh Thảo.
Kết nối đọc - viết
Trả lời Câu hỏi Kết nối đọc viết trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Viết đoạn văn ( khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận của bạn về một nét đặc sắc trong hình thức biểu đạt của bài thơ.
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức đã được tìm hiểu qua giờ học trên lớp về bài thơ “ Tiếng đàn của Lor-ca”, vận dụng khả năng phân tích và cảm nhận, hiểu rõ khái niệm “ hình thức biểu đạt”.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ độc đáo, góp phần tạo nên sức gợi cảm và chiều sâu cho tác phẩm.Hình ảnh "tiếng đàn ghi ta nâu" là ẩn dụ xuyên suốt bài thơ, tượng trưng cho người nghệ sĩ Lorca và nghệ thuật của ông. Tiếng đàn ghi ta gắn liền với truyền thống văn hóa của Tây Ban Nha, thể hiện sự hòa quyện giữa người nghệ sĩ với quê hương.Hình ảnh "bầu trời cô gái ấy " là ẩn dụ cho đất nước Tây Ban Nha. Bầu trời u ám, ảm đạm thể hiện sự đồng cảm của tác giả với những khó khăn, thử thách mà đất nước Tây Ban Nha đang phải đối mặt.Hình ảnh "máu chảy " là biểu tượng cho sự hy sinh của Lorca trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ độc tài Franco. Máu chảy nhuộm đỏ "áo choàng" là hình ảnh ám ảnh, thể hiện sự phẫn nộ của tác giả trước tội ác của chế độ độc tài.Hình ảnh "cỏ mọc hoang" là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt của nghệ thuật Lorca và niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước Tây Ban Nha. Cỏ mọc hoang là hình ảnh đối lập với "máu chảy", thể hiện sức sống phi thường của nghệ thuật và tinh thần bất khuất của con người. Việc sử dụng ẩn dụ đã giúp tác giả thể hiện được những ý tưởng sâu sắc, những cảm xúc chân thành về Lorca và đất nước Tây Ban Nha . Đồng thời, ẩn dụ cũng góp phần tạo nên sự hàm súc, gợi cảm cho bài thơ, giúp người đọc có thể suy ngẫm và cảm nhận theo nhiều cách khác nhau.Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng nhiều biện pháp tu từ khác như so sánh, nhân hóa,... góp phần làm tăng sức gợi cảm và biểu đạt của tác phẩm.Với những nét đặc sắc trong hình thức biểu đạt, bài thơ "Tiếng đàn của Lorca" đã trở thành một tác phẩm nghệ thuật giá trị, để lại ấn tượng sâu sắc cho người đọc.
Đàn ghi ta của Lor-ca là tiếng lòng đầy ngưỡng mộ cũng như cảm thương cho số phận bất hạnh của người nghệ sĩ thiên tài Lor-ca. Bên cạnh việc tái hiện thành công hình tượng Lor-ca, Thanh Thảo còn thể hiện xuất sắc hình tượng tiếng đàn. Sử dụng thể thơ tự do cùng lối viết phá cách là không viết hoa đầu dòng tạo nên nhịp điệu phóng khoáng, tự do. Bài thơ thể hiện khả năng nhập cảm của nhà thơ Thanh Thảo vào thế giới nghệ thuật thơ Lorca để lựa chọn những thi liệu đầy sức ám ảnh và xử lý những thi liệu ấy một cách sáng tạo. Không những thế, đó còn là niềm suy tư và đồng cảm sâu sắc của Thanh Thảo với Lorca. Đó là sự ngưỡng mộ, niềm xót thương, niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của Lorca, của nghệ thuật, của cái đẹp. Tất cả những điều đó là sự cộng hưởng diệu kì để tạo nên một thi phẩm có sức lay động lòng người xứng đáng là “ một phát minh về hình thức và một khám phá về nội dung ”.
Bài thơ "Đàn ghi ta của Lorca" của Thanh Thảo sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ độc đáo, góp phần tạo nên sức gợi cảm và chiều sâu cho tác phẩm. Hình ảnh "tiếng đàn ghi ta" là ẩn dụ xuyên suốt bài thơ, tượng trưng cho người nghệ sĩ Lorca và nghệ thuật của ông. Tiếng đàn ghi ta gắn liền với truyền thống văn hóa của Tây Ban Nha, thể hiện sự hòa quyện giữa người nghệ sĩ với quê hương. Tuy nhiên, tiếng đàn ấy giờ đây đã giờ đã theo Lorca cùng đi qua dòng sông vĩnh hằng. Hình ảnh "bầu trời cô gái ấy" ẩn dụ cho đất nước Tây Ban Nha. Bầu trời u ám, ảm đạm thể hiện sự đồng cảm của tác giả với những khó khăn, thử thách mà đất nước Tây Ban Nha đang phải đối mặt. Hình ảnh "máu chảy" là biểu tượng cho sự hy sinh của Lorca trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ độc tài. Máu chảy nhuộm đỏ "áo choàng" là hình ảnh ám ảnh, thể hiện sự phẫn nộ của tác giả trước tội ác của chế độ độc tài. Hình ảnh "cỏ mọc hoang" là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt của nghệ thuật Lorca và niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước Tây Ban Nha. Cỏ mọc hoang là hình ảnh đối lập với "máu chảy", thể hiện sức sống phi thường của nghệ thuật và tinh thần bất khuất của con người. Việc sử dụng ẩn dụ đã giúp tác giả thể hiện được những ý tưởng sâu sắc, những cảm xúc chân thành về Lorca và đất nước Tây Ban Nha. Đồng thời, ẩn dụ cũng góp phần tạo nên sự hàm súc, gợi cảm cho bài thơ, giúp người đọc có thể suy ngẫm và cảm nhận theo nhiều cách khác nhau.