Soạn bài Thực hành một số phép tu từ cú pháp - Ngắn gọn nhất
Soạn Văn lớp 12 ngắn gọn nhất tập 1 bài Thực hành một số phép tu từ cú pháp. 1. Bài tập 1: a. - Câu có hiện tượng lặp kết cấu ngữ pháp:
Phần I
I - PHÉP LẶP CÚ PHÁP
Câu 1 (trang 150 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
a. Những câu lặp cú pháp trong đoạn a là: câu 1-3, 4-5
- Cấu trúc được lặp lại là:
+ Sự thật là .... , CN (dân ta) + VN (thành thuộc địa ...), + BN
+ Dân ta (đã/lại) + VN
=> Tác dụng: Tạo cho lời tuyên ngôn âm hưởng đành thép, hùng hồn, thích hợp với việc khẳng định nền độc lập của Việt Nam, đồng thời khẳng định thắng lợi của Cách mạng tháng Tám là đánh đổ chế độ thực dân và chế độ phong kiến.
b)
Lặp kết cấu:
Trời xanh đây / là của chúng ta.
CN VN
Núi rừng đây / là của chúng ta.
CN VN
Những cánh đồng / thơm mát
Những ngả đường / bát ngát
Những dòng sông / đỏ nặng phù sa.
=> Tác dụng: Khẳng định mạnh mẽ chủ quyền của chúng ta và bộc lộ cảm xúc sung sướng, tự hào, sảng khoái đối vời thiên nhiên, đất nước khi dành được quyền làm chủ đất nước.
c) Đoạn thơ vừa lặp từ ngữ vừa lặp cú pháp. Ba cặp lục bát lặp các từ “nhớ sao” và lặp kết cấu ngữ pháp của kiểu câu cảm thán.
=> Tác dụng: Biểu hiện nỗi nhớ da diết của người ra đi đối vời những cảnh sinh hoạt và cảnh vật thiên nhiên Việt Bắc.
Câu 2 (trang 150 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
a, Ở tục ngữ phép lặp cú pháp cũng đòi hỏi mức độ chặt chẽ cao: số tiếng ở hai vế bằng nhau.
b, Ở câu đối, phép lặp cú pháp cũng đòi hỏi ở mức độ chặt chẽ cao: kết cấu ngữ pháp giống nhau, số lượng tiếng (bằng nhau, các tiếng đối nhau về từ loại và nghĩa đặc biệt là giữa hai câu thực và 2 câu luận của bài thơ thất ngôn bát cú).
c, Ở văn biền ngẫu, phép lặp cú pháp cũng thường phối hợp với phép đối.
Câu 3 (trang 151 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Ví dụ:
a.
Mẹ tháo khăn phủ mặt cho chồng
Con cởi áo liệm thân cho bố.
(Dọn về làng, Nông Quốc Chân)
- Phép lặp cú pháp kết hợp với phép liệt kê góp phần thể hiện sâu sắc nỗi đau, nỗi bất hạnh của gia đình dưới sự xâm lăng, giày xéo của thực dân Pháp.
b.
Con nhớ anh con, người anh du kích...
Con nhớ em con, thằng em liên lạc
(Chế Lan Viên)
- Phép lặp cú pháp góp phần thể hiện nỗi nhớ da diết, tràn ra như bất tận của chủ thể trữ tình khi nhớ về Tây Bắc.
Phần II
II - PHÉP LIỆT KÊ
a) Trong đoạn trích Hịch tướng sĩ , phép liệt kê đã phối hợp với phép lặp cú pháp. Nhiều đoạn, câu (vế câu) liên tiếp theo cùng một kết cú pháp:
... thì ta ...
... thì cùng nhau ...
=> Phép liệt kê phối hợp với phép lặp nhấn mạnh và khẳng định sự đối đãi chu đáo, đầy tình nghĩa của Trần Quốc Tuấn đối với tướng sĩ trong mọi hoàn cảnh khó khăn.
b) Đoạn trích Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh
- Phéo liệt kê: hàng loạt câu kể tội ác của thực dân Pháp: Chúng … chúng …
- Phép lặp cú pháp: các câu có kết cấu ngữ pháp giống nhau : C- V [+phụ ngữ chỉ đối tượng]
=>Tác dụng: vạch tội ác của thực dân Pháp, chỉ mặt tên kẻ thù dân tộc Và lên án và tố cáo tội ác về chính trị của thực dân Pháp đối với nhân dân ta.
Phần III
III - PHÉP CHÊM XEN
Câu 1 (trang 152 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
- Tất cả các bộ phận in đậm trong các bài tập a, b, c, d đều ở vị trí giữa câu hoặc cuối câu. Chúng chen vào trong câu để ghi chú thêm thông tin nào nào đó.
a.
“thị suy nghĩ đến bây giờ mới xong”
- Vai trò ngữ pháp trong câu: trạng ngữ cho vị ngữ "thị hỏi hắn".
- Dấu tách biệt bộ phận đó: dấu ngoặc đơn (...)
- Tác dụng: bổ sung thông tin cái khoảnh khắc "Thị Nở đặt bàn tay lên ngực hắn"
b.
“cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau”
- Vai trò ngữ pháp trong câu: bổ sung cho từ "cô độc" đứng trước.
- Dấu tách biệt bộ phận đó: dấu phẩy (,)
- Tác dụng: giải thích, làm rõ ý nghĩa của từ "cô độc" đối với nhân vật Chí Phèo lúc bấy giờ
c.
“có ai ngờ”; “thương thương quá đi thôi là phần chêm xen, nằm ở cuối câu, được tách bằng dấu ngoặc đơn”
+ Dấu tách biệt bộ phận đó: dấu ngoặc đơn (...)
+ Tác dụng: thông tin thêm về thái độ ngạc nhiên và tình cảm thương mến của người viết đối với đối tượng.
d.
“Lâm thời Chính phủ … Việt Nam”
- Vai trò ngữ pháp trong câu bổ sung cho "chúng tôi”
- Dấu tách biệt bộ phận đó được tách bằng dấu phẩy (,).
- Tác dụng: ghi chú hoặc giải thích cho từ ngữ đi trước “chúng tôi”
Câu 2 (trang 153 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Nhân sự kiện cách mạnh ta rời chiến khu Việt Bắc trở về thủ đô Hà Nội , nhà thơ Tố Hữu, lá cờ đầu của văn học cách mạng Việt Nam hiện đại, đã viết bài thơ Việt Bắc . Việt Bắc, nơi đã nuôi dưỡng cách mạng và các chiến sĩ của ta trong suốt chín năm trường kì kháng chiến, đã là nguồn cảm hứng chủ đạo trong bài thơ. Bài thơ là một bản anh hùng ca về các mạng, về cuộc kháng chiến và con người trong kháng chiến (quân và dân Việt Bắc). Việt Bắc có giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc đối với nền văn học Việt Nam.
- Tác dụng: Cung cấp thêm thông tin cần thiết về nhà thơ và điạ danh Việt Bắc.