Soạn bài Tổng kết phần Tiếng Việt: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ - Ngắn gọn nhất
Soạn Văn lớp 12 ngắn gọn nhất tập 2 bài Tổng kết phần Tiếng Việt: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. Câu 1. Đọc đoạn trích truyện ngắn Lão Hạc (SGK, trang 180).
Câu 1
Câu 1 (trang 181 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
- Tham khảo sơ đồ biểu diễn sự đổi vai và luân phiên lượt lời trong hoạt động giao tiếp giữa lão Hạc và ông giáo.
|
Lão Hạc (nói) |
Ông giáo (nói) |
|
- Cậu vàng đi đời rồi, ông giáo ạ! |
- Cụ bán rồi? |
|
- Bán rồi! Họ vừa bắt xong . |
- Thế nó cho bắt à? |
|
- Khốn nạn... Nó không ngờ tôi nỡ tâm lừa nó. |
- Cụ cứ tưởng thế... để cho nó làm kiếp khác. |
|
- Ông giáo nói phải. Như kiếp tôi chẳng hạn |
- Kiếp ai cũng thế thôi... Hơn chăng ? |
|
- Thế thì ..kiếp gì cho thật sung sướng |
=> Trong đoạn trích trên, sự đổi vai luân phiên lượt lời liên tục diễn ra giữa hai nhân vật lão Hạc và ông giáo. Khi lão Hạc đóng vai người nói thì ông giáo đóng vai người nghe và ngược lại.
- Những chi tiết thể hiện đặc điểm hoạt động giao tiếp ở dạng ngôn ngữ nói:
+ Cuộc giao tiếp có ngữ cảnh cụ thể: ở nhà ông giáo, sau khi lão Hạc bán chó.
+ Hai nhân vật lão Hạc và ông giáo luôn phiên đổi vai lượt lời.
+ Đoạn trích rất đa dạng về ngữ điệu.
+ Nhân vật giao tiếp còn sử dụng các phương tiện hỗ trợ
+ Từ ngữ dùng trong đoạn trích khá đa dạng, nhất là những từ mang tính khẩu ngữ, những từ đưa đẩy, chêm xen.
+ Về câu, một mặt đoạn trích dùng những câu tỉnh lược. Mặt khác nhiều câu lại có yếu tố dư thừa, trùng lặp.
Câu 2
Câu 2 (trang 181 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
* Các nhân vật giao tiếp có vị thế xã hội, quan hệ thân sơ và những đặc điểm riêng biệt phân phối đến nội dung và cách thức giao tiếp:
- Ông giáo là người có học thức nếu xét về học vấn, có vị thế xã hội cao hơn lão Hạc; nhưng lão Hạc lại có tuổi tác lớn hơn.
- Quan hệ giữa ông giáo và lão Hạc là quan hệ hàng xóm, láng giềng. Lão Hạc có việc gì cũng tâm sự, hỏi ý kiến ông giáo.
=> Hai người luôn nể trọng nhau.
- Sự chi phối của những điều đó đến nội dung và cách thức nói trong lượt lời đầu tiên của lão Hạc:
+ Dù hơn tuổi nhân vật ông giáo nhưng để bày tỏ tình cảm quý mến, sự trân trọng đối với nhân vật này, lão Hạc gọi nhân vật này bằng “ông’ – “ông giáo”.
+ Sự thân mật, gần gũi được thể hiện qua việc khi bán chó xong, lão Hạc chạy sang nhà ông giáo để “báo ngay”.
Câu 3
Câu 3 (trang 181 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
- Nghĩa sự việc: thông báo việc con chó biêt nó chết (cu cậu mới biết là cu cậu chết!). Việc con chó biết nó chết là một bất ngờ.
- Nghĩa tình thái:
+ Người nói rất yêu quý con chó (gọi nó là "cu cậu" – cái cách người ta vẫn gọi con cái rất thân mật).
+ Sự đau xót, dằn vặt của lão Hạc về cái chết của con chó. Bởi vậy, lời nói nghẹn ngào như một tiếng khóc.
Câu 4
Câu 4 (trang 181 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
- Hoạt động giao tiếp ở dạng nói giữa hai nhân vật là hoạt động giao tiếp trực tiếp có sự luân phiên đối vai lượt lời, có sự hỗ trợ bởi ngữ điệu, cử chỉ, ánh mắt...
- Hoạt động giao tiếp giữa nhà văn Nam Cao và bạn đọc là hoạt động giao tiếp gián tiếp (dạng viết).