Soạn bài Trái tim Đan-kô SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Chân trời sáng tạo - chi tiết
Tóm tắt các sự kiện chính trong đoạn trích
Nội dung chính
| Văn bản kể lại câu chuyện về trái tim dũng cảm của Đan-kô. Tác giả đã dựng lên hình tượng chàng Đan-kô xé toang lồng ngực lấy trái tim soi lối cho cả đoàn người. Bài học: Trái tim Đan-kô được hiểu là những người luôn hết lòng vì người khác, bất chấp hiểm nguy, sẵn sàng hi sinh bản thân, quyền lợi của mình cho mọi người, xuất phát duy nhất từ lòng yêu thương. |
Câu 1
Câu 1 (Trang 82, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Tóm tắt các sự kiện chính trong đoạn trích
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và tóm tắt các sự kiện chính.
Lời giải chi tiết:
Tóm tắt các sự kiện chính:
- Những người trong bộ lạc kết tội Đan-kô và muốn trừng phạt anh khi dẫn họ vào rừng sâu
- Đan-kô xé lồng ngực, lấy ánh sáng trái tim soi cho đoàn người thoát khỏi khu rừng
- Cảm nhận của nhân vật tôi về Đan-kô sau câu chuyện của bà lão I-dec-ghin
Các sự kiện chính trong đoạn trích:
- Đan-kô dẫn những người trong bộ lạc đi vào rừng sâu.
- Đường đi gian nan, đoàn người mệt lả, họ không giám thú nhận sự yếu hèn nên đã trút căm hờn và giận dữ vào Đan-kô trách rằng không biết dẫn họ đi đâu.
- Họ dừng lại và bắt đầu kết tội Đan-kô. Hai bên cãi nhau, rừng cũng phải gầm lên.
- Quan sát những vẻ mặt của họ khiến Đan-kô bùng lên nỗi niềm phẫn nộ sục sôi, nhưng lòng lại thương hại mọi người.
- Họ tưởng anh nổi khùng lên nên đã chờ xem anh đánh lại họ, vây chặt lấy anh để dễ bề bắt và giết anh. Hiểu được ý đồ của họ, tim anh lại cháy rực hơn.
- Anh đưa hai tay lên xé toang lồng ngực, dứt trái tim ra và giơ cao lên đầu. Đoàn người sửng sốt, đứng trơ ra như phỗng.
- Họ xông lên theo anh, họ chạy và mạnh bạo. Rừng giãn ra nhường lối cho anh.
- Chàng Đan-kô bật lên tiếng cười tự hào, rồi gục xuống và chết. Đoàn người mải vui sướng nên không hề đề ý rằng anh đã chết. Một người nhìn thấy và giẫm lên trái tim của anh.
Các sự kiện chính:
- Dân làng cùng đi theo Đan-ko
- Họ không tin tưởng anh, anh đem trái tim là niềm tin với họ
- Tất cả mọi người được cứu sống thoát khỏi khu rừng
- Đan-ko chết với trái tim can đảm cháy bứng bừng.
Câu 2
Câu 2 (Trang 82, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Cách dùng dấu ngoặc kép trong văn bản trên cho thấy sự kết hợp lời kể khác nhau của hai người kể chuyện. Hãy xác định lời của mỗi người kể chuyện bằng cách hoàn thành bảng sau (làm vào vở):
|
TT |
Từ câu...đến câu... |
Là lời kể của... |
Ngôi kể thứ... |
|
1 |
Bà lão im lặng và nhìn ra thảo nguyên,...=> chỉ chờ trong giây lát. |
||
|
2 |
“Đan-kô dẫn họ đi.” => “Trái tim tóe ra một loạt tia sáng, rồi tắt ngấm,...” |
||
|
3 |
Bây giờ khi bà lão đã kể xong câu chuyện cổ tích đẹp tuyệt của mình… => … trí tưởng tượng của nhân loại đã sáng tạo nên biết bao nhiêu truyền thuyết đẹp đẽ và đầy khí phách |
Sự thay đổi trong cách kể chuyện như trên có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung câu chuyện?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, hoàn thành theo bảng và nêu tác dụng của sự thay đổi trong cách kể chuyện.
Lời giải chi tiết:
|
TT |
Từ câu...đến câu... |
Là lời kể của... |
Ngôi kể thứ... |
|
1 |
Bà lão im lặng và nhìn ra thảo nguyên,...-> chỉ chờ trong giây lát. |
Nhân vật xưng “tôi” |
Ngôi thứ nhất |
|
2 |
“Đan-kô dẫn họ đi.” -> “Trái tim tóe ra một loạt tia sáng, rồi tắt ngấm,...” |
Người kể chuyện là nhân vật “bà lão” |
Ngôi thứ ba |
|
3 |
Bây giờ khi bà lão đã kể xong câu chuyện cổ tích đẹp tuyệt của mình... |
Nhân vật xưng “tôi” |
Ngôi thứ nhất |
*Sự thay đổi trong cách kể chuyện như trên có tác dụng trong việc thể hiện nội dung câu chuyện là:
- Giúp người đọc phân biệt được hai câu chuyện: câu chuyện nhân vật tôi kể về bà lão I-dec-ghin và câu chuyện về Đan-kô mà bà lão I-dec-ghin kể cho nhân vật tôi nghe
- Giúp người đọc thấy được sự thay đổi trong cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật tôi sau khi nghe câu chuyện về Đan-kô
- Giúp người đọc phân biệt giữa hai thế giới: thế giới thực tại là câu chuyện của bà lão và nhân vật tôi; thế giới huyền ảo, tưởng tượng là câu chuyện về Đan-kô
|
TT |
Từ câu...đến câu... |
Là lời kể của... |
Ngôi kể thứ... |
|
1 |
Bà lão im lặng và nhìn ra thảo nguyên,... chỉ chờ trong giây lát. |
Nhân vật tôi |
Ngôi thứ nhất |
|
2 |
“Đan-kô dẫn họ đi..trái tim tóe ra một loạt tia sáng, rồi tắt ngấm,...” |
Nhân vật bà |
Ngôi thứ ba |
|
3 |
Bây giờ khi bà lão đã kể xong câu chuyện cổ tích tuyệt đẹp của mình...trí tưởng tượng của nhân loại đã sáng tạo nên biết bao nhiêu truyền thuyết đẹp đẽ và đầy khí phách. |
Nhân vật tôi |
Ngôi thứ nhất |
Sự thay đổi trong cách kể chuyện như trên có tác dụng khiến câu chuyện chân thực và có độ tin cậy cao nhưng vẫn giữ được tính khách quan trong việc thể hiện nội dung câu chuyện
Câu 3
Câu 3 (Trang 83, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Hãy chỉ ra sự khác biệt về cách sử dụng yếu tố tưởng tượng trong các văn bản truyện khoa học viễn tưởng mà em đã học và văn bản Trái tim Đan-kô .
Phương pháp giải:
Trả lời dựa trên suy nghĩ của em
Lời giải chi tiết:
|
Yếu tố |
Văn bản truyện khoa học viễn tưởng Dòng “Sông đen” và Xưởng Sô-cô-la |
Văn bản Trái tim Đan-kô |
|
Không gian |
Không gian đáy biển nhà máy sản xuất kẹo sô-cô-la với dòng sông sô-cô-la khổng lồ. Đây là không gian mang tính giả định nhưng vẫn có sự gắn kết với cuộc sống con người (đại dương, nhà máy sản xuất) |
Không gian rừng già, đầm lầy nguyên sinh gắn với huyền thoại về người anh hùng của bộ lạc. Đây là không gian chỉ tồn tại trong câu chuyện, không gắn liền với cuộc sống thực của con người trong thời điểm câu chuyện diễn ra |
|
Thời gian |
Xác định, rõ ràng, cụ thể về ngày tháng và diễn biến các sự kiện |
Mơ hồ, không xác định, được bao phủ trong màn sương của huyền thoại, của kí ức xa xưa qua lời kể của bà lão I-den-ghin |
|
Nhân vật |
- Điểm chung của hai văn bản Dòng “Sông Đen” và Xưởng sô-cô-la là sự xuất hiên của kiểu nhân vật đặc trưng của truyện khoa học viễn tưởng: nhà phát minh có khả năng sáng tạo kì lạ. Bằng trí tưởng tượng, nhà văn đã xây dựng nên những nhân vật có khả năng tạo nên điều kì diệu, khác thường: Nê-mô tạo ra tàu ngầm Nau-ti-lơtx, ông Quơn-cơ tạo ra nhà máy sô-cô-la - Tuy nhiên, sự sáng tạo của hai nhân vật này vẫn dựa trên nền tảng là sự phát triển của khoa học công nghệ ở thời điểm mà câu chuyện ra đời - Văn bản Xưởng sô-cô-la có sự xuất hiện nhân vật người tí hon, cũng là kiểu nhân vật của truyện khoa học viễn tưởng |
- Người anh hùng Đan-kô là nhân vật được xây dựng từ trí tưởng tượng. Tuy chi tiết “ánh lửa trên thảo nguyên trước cơn giông” được nhắc đến để giải thích cho ánh lửa của trái tim Đan-kô nhưng nó vẫn là chi tiết hoang đường, huyền ảo, không có sự gắn kết với những bằng chứng khoa học trong thực tế. - Nhân vật kể chuyện trong văn bản này cũng có sự thay đổi giữa hai ngôi kể nhằm tách bạch hai thế giới: thực tại và huyền thoại |
|
Chi tiết/ hình ảnh |
Những hình ảnh trong văn bản truyện khoa học viễn tưởng như: con tàu Nau-ti-lơtx, đáy biển, lòng sông và con thác sô-cô-la, cỏ, hoa vừa trông làm cảnh vừa ăn được, người tí hon,... là những hình ảnh mang tính giả tưởng nhưng nó vẫn dựa trên hình ảnh thực tế của khoa học, kĩ thuật thời hiện đại (tàu ngầm, xưởng sản xuất) và có khả năng sẽ được hiện thực hóa trong tương lai |
Những hình ảnh: Đan-kô xé toang lồng ngực, Đan-kô lấy trái tim ra soi đường, trái tim cháy sáng như ánh đuốc, trái tim vẫn cháy khi Đan-kô gục chết, trái tim bị giẫm lên vẫn bừng ánh lửa,... là hình ảnh chỉ có trong trí tưởng tượng, không dựa trên yếu tố khoa học kĩ thuật, càng không có khả năng biến thành hiện thực trong tương lai |
Câu chuyện hư cấu, sự kiện giả tưởng (trong văn bản Trái tim Đan-kô: xé toang lồng ngực, dứt trái tim ra và giơ cao lên đầu).
Văn bản Trái tim Đan- ko mang ý nghĩa nhân văn ca cả và có xuất phát từ hiện thực cuộc sống, ca ngợi tình yêu thương.