Bài 14. Thiên nhiên vùng duyên hải miền Trung - SGK Lịch sử và Địa lí 4 Chân trời sáng tạo
Hình 1 gợi cho em biết điều gì về thiên nhiên vùng Duyên hải miền Trung?
Khởi động
Hình 1 gợi cho em biết điều gì về thiên nhiên vùng Duyên hải miền Trung?
Lời giải chi tiết:
- Hình 1 gợi cho em biết vùng Duyên hải miền Trung có địa hình đa dạng, gồm: đồi núi, đồng bằng nhỏ hẹp; vùng ven biển thường có các cồn cát, bờ biển có nhiều vũng, vịnh, đầm phá,…
Khám phá 1
Quan sát hình 2 và đọc thông tin, em hãy:
- Xác định trên lược đồ vị trí vùng Duyên hải miền Trung.
- Nêu tên biển, quốc gia và các vùng tiếp giáp với vùng Duyên hải miền Trung.
Lời giải chi tiết:
- Vị trí tiếp giáp của vùng Duyên hải miền Trung:
+ Phía đông là Biển Đông, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa;
+ Phía tây giáp với Lào và vùng Tây Nguyên.
+ Phía bắc giáp với vùng Đồng bằng Bắc Bộ, vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ;
+ Phía nam giáp vùng Nam Bộ.
Khám phá 2
a. Quan sát hình 2 và đọc thông tin, em hãy:
- Xác định trên lược đồ dãy núi Trường Sơn, dãy núi Bạch Mã, đèo Hải Vân.
- Nêu tên các đồng bằng ở vùng Duyên hải miền Trung.
b. Dựa vào bảng số liệu và thông tin, em hãy:
- Liệt kê các tháng có nhiệt độ trung bình dưới 20°C ở thành phố Vinh. So sánh nhiệt độ trung bình năm của hai thành phố Vinh và Nha Trang.
- Nêu đặc điểm khí hậu của vùng Duyên hải miền Trung.
c. Quan sát hình 2 và đọc thông tin, em hãy:
- Nêu tên và xác định trên lược đồ các dòng sông ở vùng Duyên hải miền Trung.
- Nêu đặc điểm của sông ở vùng Duyên hải miền Trung.
d. Quan sát hình 2, em hãy xác định trên lược đồ vị trí của các Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, Bạch Mã và Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm - Hội An.
Lời giải chi tiết:
a.
- Xác định vị trí:
- Các đồng bằng ở vùng Duyên hải miền Trung: đồng bằng Thanh - Nghệ - Tĩnh; đồng bằng Bình - Trị - Thiên; đồng bằng Nam - Ngãi; đồng bằng Bình - Phú; đồng bằng Khánh Hòa; đồng bằng Ninh Thuận; đồng bằng Bình Thuận,...
* Yêu cầu số 1:
- Liệt kê: các tháng có nhiệt độ trung bình dưới 20°C ở thành phố Vinh là: Tháng 12, tháng 1, tháng 2.
- So sánh: Nhiệt độ trung bình năm của thành phố Nha Trang cao hơn so với thành phố Vinh.
* Yêu cầu số 2: Đặc điểm khí hậu
- Vùng Duyên hải miền Trung có khí hậu nóng, mưa nhiều vào mùa thu - đông.
+ Phía bắc dãy Bạch Mã mưa nhiều và mùa mưa đến sớm hơn, mùa đông lạnh và ẩm do chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi gió mùa Đông Bắc qua biển.
+ Phía nam dãy Bạch Mã quanh năm nắng nóng, càng về phía nam mưa ít hơn, mùa mưa ngắn.
- Vùng Duyên hải miền Trung chịu nhiều ảnh hưởng của bão và gió phơn Tây Nam,...
c.
- Các dòng sông ở vùng Duyên hải miền Trung: sông Mã, sông Cả, sông Thu Bồn, sông Ba,...
- Đặc điểm sông của vùng Duyên hải miền Trung:
+ Có nhiều sông, nhưng ít sông lớn.
+ Sông ngắn và có độ dốc lớn nên thường gây lũ lụt vào mùa mưa.
- Xác định vị trí:
Khám phá 3
Quan sát hình 5, hình 6 và đọc thông tin, em hãy nêu:
- Những tác động của thiên nhiên với đời sống và sản xuất ở vùng Duyên hải miền Trung.
- Một số biện pháp phòng, chống thiên tai ở vùng Duyên hải miền Trung.
Lời giải chi tiết:
* Yêu cầu số 1: Tác động của thiên nhiên với đời sống và sản xuất
- Thuận lợi:
+ Đa dạng hoạt động sản xuất, như: trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thuỷ sản, công nghiệp, du lịch,...
+ Thuận lợi phát triển kinh tế biển, như: đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản, làm muối, giao thông vận tải biển, du lịch biển,...
- Khó khăn: phải đối phó với nhiều loại thiên tai, như: bão, áp thấp nhiệt đới, khô hạn, gió phơn, lũ lụt,...
* Yêu cầu số 2: Một số biện pháp phòng, chống thiên tai:
+ Dự báo khả năng xảy ra thiên tai;
+ Trồng cây, trồng rừng;
+ Sơ tán người dân,.. để hạn chế thiệt hại và khắc phục hậu quả của thiên tai.
Luyện tập 1
Trình bày đặc điểm địa hình ở vùng Duyên hải miền Trung.
Lời giải chi tiết:
- Vùng Duyên hải miền Trung có địa hình đa dạng:
+ Ở phía tây là miền đồi núi;
+ Phía đông là dải đồng bằng nhỏ hẹp, không liên tục do bị chia cắt bởi các dãy núi đâm ngang ra biển.
+ Vùng ven biển thường có các cồn cát, bờ biển có nhiều vũng, vịnh, đầm, phá,…
Luyện tập 2
Nêu một số tác động của khí hậu, sông ngòi ở vùng Duyên hải miền Trung đến đời sống và hoạt động sản xuất.
Lời giải chi tiết:
- Tác động của khí hậu: khí hậu khắc nghiệt, nhiều thiên tai, gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động sinh hoạt và sản xuất của người dân.
- Tác động của sông ngòi:
+ Thuận lợi: cung cấp nước cho hoạt động sinh hoạt và sản xuất; một số sông có tiềm năng thủy điện, giao thông vận tải và du lịch,…
+ Khó khăn: sông ngắn và có độ dốc lớn nên thường gây lũ lụt vào mùa mưa.
Vận dụng
Em làm gì để chia sẻ với các bạn học sinh ở vùng Duyên hải miền Trung khi có thiên tại xảy ra?
Lời giải chi tiết:
- Một số việc em có thể làm để chia sẻ khó khăn với các bạn ở vùng Duyên hải miền Trung khi có thiên tai xảy ra:
+ Quyên góp sách, vở, đồ dùng học tập,… để tặng các bạn.
+ Vận động người thân, bạn bè cùng tham gia phong trào quyên góp gây quỹ từ thiện để giúp đỡ đồng bào miền Trung.