Bài 15. Thực vật cần gì để sống và phát triển trang 58, 59, 60, 61, 62 SGK Khoa học 4 Chân trời sáng tạo
Quan sát hình 1 và cho biết: + Cây đậu có cần thức ăn để sống và phát triển không? + Thức ăn của cây đậu là gì?
Khởi động
Quan sát hình 1 và cho biết:
+ Cây đậu có cần thức ăn để sống và phát triển không?
+ Thức ăn của cây đậu là gì?
Lời giải chi tiết:
+ Cây đậu có cần thức ăn để sinh sống và phát triển.
+ Thức ăn của cây đậu là ánh sáng, không khí, nước, chất dinh dưỡng ở trong đất.
? mục 1 CH1
+ Quan sát các hình mô tả bốn thí nghiệm đối với cây đậu xanh sau đây:
+ Hoàn thành phiếu theo gợi ý:
+ Để sống và phát triển, cây cần những yếu tố nào?
Lời giải chi tiết:
+ Học sinh có thể tham khảo phiếu học tập sau:
Tên cây |
Nước |
Ánh sáng |
Không khí |
Chất khoáng |
Kết quả quan sát ngày thứ 8 |
Giải thích kết quả thí nghiệm |
Cây đối chứng |
Có |
Có |
Có |
Có |
Cây phát triển bình thường |
Cây được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, các yếu tố để sống và phát triển bình thường. |
Cây thí nghiệm 1 |
Không |
Có |
Có |
Có |
Cây bị chết |
Cây bị thiếu nước. |
Cây thí nghiệm 2 |
Có |
Không |
Có |
Có |
Cây bị lá vàng |
Cây không được tiếp xúc với ánh sáng, mất đi chất diệp lục khiến lá cây ngả vàng. |
Cây thí nghiệm 3 |
Có |
Có |
Không |
Có |
Cây không phát triển |
Lá cây không thể trao đổi không khí ra ngoài nên không thể phát triển. |
Cây thí nghiệm 4 |
Có |
Có |
Có |
Không |
Cây bị héo |
Cây không được cung cấp chất khoáng nên không có chất để nuôi cây khiến cây bị héo. |
+ Từ đó, em rút ra kết luận: Những yếu tố cần thiết để cây có thể sống và phát triển bình thường là: Nước, ánh sáng, không khí, chất khoáng.
? mục 1 LT
Nếu thời tiết nắng nóng kéo dài thì những cây lúa ở trong hình 7 có sống và phát triển không? Giải thích.
Lời giải chi tiết:
+ Nếu thời tiết nắng nóng kéo dài thì những cây lúa ở trong hình 7 không thể sống và phát triển bình thường
+ Vì: cây không được cung cấp đầy đủ nước đẫn đến tình trạng khô héo.
? mục 2 CH1
Quan sát hình 8, đọc thông tin trong hình vẽ và trả lời các câu hỏi:
+ Trong quang hợp, cây xanh lấy vào, thải ra khí gì? Sự trao đổi khí ở hô hấp khác gì với sự trao đổi khí ở quang hợp?
+ Cây xanh lấy nước và chất khoáng nhờ bộ phận nào? Thân và lá đóng vai trò gì trong sự trao đổi nước và chất khoáng ở cây xanh?
+ Cây xanh tự tổng hợp chất dinh dưỡng được thực hiện ở bộ phận nào của cây xanh? Quá trình này gọi là gì?
Lời giải chi tiết:
+ Trong quang hợp, cây xanh lấy vào khí các – bô – nic và thải ra khí ô – xi. Sự trao đổi khí ở hô hấp khác với sự trao đổi khí ở quang hợp bởi sự trao đổi khí ở ở quang hợp là lấy khí các – bô – nic thải ra khí ô – xi còn sự trao đổi khí ở hô hấp là lá lấy khí ô – xi thải ra khí các – bô – nic.
+ Cây xanh lấy nước và chất khoáng nhờ rễ cây. Thân cây có vai trò vận chuyển nước và chất khoáng từ rễ lên lá. Lá cây thì sử dụng ánh sáng mặt trời để tự tổng hợp chất dinh dưỡng nuôi cây từ khí các – bô – nic và nước.
+ Cây xanh tự tổng hợp chất dinh dưỡng được thực hiện ở lá cây. Quá trình này gọi quá trình quang hợp.
? mục 2 LT
Hoàn thành sơ đồ quang hợp ở thực vật theo gợi ý.
Lời giải chi tiết:
+ Học sinh có thể tham khảo sơ đồ quang hợp sau:
? mục 2 LT
Trò chơi: “Ai đúng, ai nhanh?”
Cùng ghép các thẻ chữ vào sơ đồ hình 9.
Lời giải chi tiết:
Học sinh ghép các thẻ chữ vào sơ đồ hình 9 theo gợi ý sau:
a |
Nước |
b |
Vận chuyển nước và chất khoáng |
c |
Các – bô – nic |
d |
Ô – xi |
e |
Hơi nước |
g |
Chất dinh dưỡng |
h |
Chất khoáng |
? mục 2 VD
Em tập làm nhà khoa học: Thí nghiệm “Lá có thoát hơi nước không?”
Chuẩn bị: Một cây trồng trong chậu, một túi ni lông trong suốt đủ để bao trùm chậu trồng cây, một túi ni lông trong suốt lớn hơn để bao trùm cả chậu và cây, hai sợi dây buộc.
Thực hiện:
+ Tưới nước vừa đủ cho chậu cây.
+ Đặt chậu cây vào túi ni lông nhỏ và buộc túm miệng túi lại sao cho khít vào thân của cây.
+ Đặt tiếp chậu cây vào túi ni lông lớn hơn và buộc túm miệng túi ni lông lớn phía trên sao cho che kín toàn bộ cây như hình 10.
+ Sau một thời gian, quan sát bên trong túi ni lông lớn và nhỏ.
Thảo luận:
+ Nhận xét hiện tượng bên trong túi ni lông nhỏ và lớn.
+ Giải thích hiện tượng mà em quan sát được.
Lời giải chi tiết:
+ Sau một thời gian thực hiện thí nghiệm và quan sát hiện tượng bên trong túi ni lông nhỏ và lớn em nhận thấy, bên trong túi ni lông nhỏ và lớn xuất hiện hơi nước.
+ Có hiện tượng như trên bởi nước được tưới vào cây, một phần sẽ được vận chuyển đưa lên rễ cây thoát qua lá ra ngoài không khí dưới dạng hơi nước.