Đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Văn lớp 12 - Đề số 5 có đáp án và lời giải chi tiết — Không quảng cáo

• A.

  Nghị luận

• B.

  Tự sự

• C.

  Biểu cảm

• D.

  Miêu tả

• A.

  Trường cũ

• B.

  Mảnh ngói vỡ

• C.

  Ba tôi

• D.

  Năm tôi 10 tuổi

• A.

  Sự thay đổi của thời gian, cảnh vật

• B.

  Sự thay đổi của lòng người

• C.

  Sự thay đổi của người con

• D.

  Sự thay đổi của trường cũ

• A.

  Hãy sống thủy chung

• B.

  Trân trọng quá khứ

• C.

  Sống nhanh, sống vội, sống có ý nghĩa

• D.

  Giữ gìn truyền thống “Uống nước nhớ nguồn

Đất ngoại ô

Cửa thép

Một tiếng đờn

Mặt đường khát vọng

Ta với ta

Ngôi nhà có ngọn lửa ấm

Thơ Nguyễn Khoa Điềm

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về Tây Tiến nhớ chơi vơi”

“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi”

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời”

“Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

“Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”

Núi Vọng Phu

Đèo De, núi Hồng

Hòn Trống Mái

Chín mươi chín con voi quây quần chầu phục Đất Tổ

Núi bút, non Nghiên

Đồng Tháp

Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm

Dịch HIV/AIDS vẫn hoành hành gây tử vong cao trên thế giới và có rất ít dấu hiệu suy giảm

10 người nhiễm HIV/phút

10 người nhiễm HIV tử vong/phút

Tuổi thọ người dân bị giảm sút nghiêm trọng

HIV/AIDS đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở trẻ em

HIV/AIDS đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở phụ nữ

Không có khu vực ăn toàn cho phụ nữ

Không đạt được mục tiêu đề ra, chậm trong việc giảm quy mô và tác động của dịch

• A.

  Nghị luận

• B.

  Tự sự

• C.

  Biểu cảm

• D.

  Miêu tả

• A.

  Trường cũ

• B.

  Mảnh ngói vỡ

• C.

  Ba tôi

• D.

  Năm tôi 10 tuổi

• A.

  Sự thay đổi của thời gian, cảnh vật

• B.

  Sự thay đổi của lòng người

• C.

  Sự thay đổi của người con

• D.

  Sự thay đổi của trường cũ

• A.

  Hãy sống thủy chung

• B.

  Trân trọng quá khứ

• C.

  Sống nhanh, sống vội, sống có ý nghĩa

• D.

  Giữ gìn truyền thống “Uống nước nhớ nguồn

Nghệ thuật:

- Phép đối

- Đảo ngữ

=> Gợi nhớ đến mái nhà tranh nghèo. Họ là những người nghèo nhưng giàu tình nghĩa, son sắt, thủy chung với cách mạng.

Đô – xtôi – ép – xki (1821 – 1881): nhà tiểu thuyết thiên tài của Nga

Tháng 8/1951, Quang Dũng xuất ngũ

Mục đích sáng tác của tác phẩm:

+ Tác phẩm ra đời nhằm cổ vũ phong trào đấu tranh chống đế quốc Mĩ của nhân dân miền Nam đang dấy lên mạnh mẽ và rộng khắp.

+ Có cái nhìn đúng đắn, sâu sắc hơn về văn thơ và con người Nguyễn Đình Chiểu.

Kỉ niệm 75 ngày mất của Nguyễn Đình Chiểu, đăng trên tạp chí tháng 7/1963.

“Ngôn ngữ khoa học là ngôn ngữ đựơc dùng trong các văn bản khoa học (kể cả giao tiếp và truyền thụ kiến thức khoa học: Khoa học tự nhiên: Toán, Vật lí, Hóa học, Sinh học; Khoa học xã hội và nhân văn: Lịch sử, Địa lí, Triết học, Giáo dục, chân lí)"

Xem lại tác phẩm trong SGK - 39

“Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa "

Giá trị nội dung:

- Làm sáng tỏ mối liên hệ khăng khít giữa thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu với hoàn cảnh của Tổ quốc lúc bấy giờ và thời điểm hiện nay.

- Đồng thời, tác giả hết lời ca ngợi Nguyễn Đình Chiểu, một người trọn đời dùng cây bút làm vũ khí chiến đấu cho dân, cho nước, một ngôi sao sáng trong nền văn nghệ dân tộc Việt Nam.

Xem lại văn bản SGK – 39

Về chính trị: “Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong biển máu”.

- Tác phẩm được viết theo thể loại văn nghị luận.

- Văn nghị luận là loại văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng nào đó đối với các sự việc, hiện tượng trong đời sống hay trong văn học bằng các luận điểm, luận cứ và lập luận.

Nghị luận về văn học sử thường là các ý kiến bàn bạc, nhận định, khái quát chung về văn học Việt Nam, về các giai đoạn văn học, về các tác giả văn học.

Tố Hữu sử dụng cặp đại từ xưng hô mình – ta  là là cặp từ xưng hô quen thuộc trong những câu ca dao, dân ca, mang sắc điệu trữ tình, đằm thắm, mặn nồng của tình cảm mà những đôi lứa yêu nhau dành cho nhau.

Bố cục:

- Phần 1: Từ đầu đến "Một trăm năm" : Đặt vấn đề: Nguyễn Đình Chiểu một nhà thơ lớn của dân tộc.

- Phần 2: Tiếp đến "... Lục Vân Tiên" :Giải quyết vấn đề: Vài nét về con người NĐC, thơ văn yêu nước của NĐC, Lục Vân Tiên là tác phẩm có giá trị của NĐC.

- Phần 3: Còn lại: Kết thúc vấn đề: Cuộc sống và sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu là một tấm gương sáng cho toàn dân tộc.

- Giá trị nghệ thuật

+ Có cách nhìn mới mẻ, lập luận chặt chẽ, logic

+ Kết hợp hài hòa giữa lí lẽ và tình cảm, giàu sức biểu cảm.

+ Luận điểm rõ ràng, có tính thuyết phục, vừa tác động đến lí trí lại thấm sâu vào tình cảm người đọc.

- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là một quá trình kết hợp với những thao tác lập luận để làm rõ những vấn đề tư tưởng, đạo lí trong cuộc đời.

- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là đưa ra những mặt đúng của tư tưởng, đạo lí cần bàn, chứ không đưa ra những mặt hại.

Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí trong cuộc sống bao gồm: + Vấn đề nhận thức + Vấn đề về đạo đức, tâm hồn, tính cách + Vấn đề về các quan hệ gia đình + Vấn đề về các quan hệ xã hội + Vấn đề về cách ứng xử

Quang Dũng tên thật là Bùi Đình Diệm, sinh năm 1921 tại làng Phượng Trì, huyện Đan Phượng (nay thuộc Hà Nội)

“Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là một quá trình kết hợp với những thao tác lập luận để làm rõ những vấn đề tư tưởng, đạo lí trong cuộc đời.”

Đất ngoại ô

Cửa thép

Một tiếng đờn

Mặt đường khát vọng

Ta với ta

Ngôi nhà có ngọn lửa ấm

Thơ Nguyễn Khoa Điềm

Tác phẩm Một tiếng đờn và Ta với ta là hai tập thơ đánh dấu bước chuyển biến mới trong thơ Tố Hữu.

Tác phẩm được chia làm 3 phần:

+ Đặt vấn đề

+ Giải quyết vấn đề

+ Kết thúc vấn đề

Xem lại văn bản SGK – 40

Trong Tuyên ngôn độc lập, Hồ Chí Minh đã khẳng định sự thật:

- Từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của Nhật chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa. Khi Nhật hàng Đồng minh thì nhân dân cả nước ta đã nổi dậy giành chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

- Dân ta đã lấy lại nước Việt Nam từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp.

Biện pháp nghệ thuật :

- Điệp từ ‘nhớ’ : nhấn mạnh nỗi nhớ sâu sắc, thường trực, da diết

- Câu hỏi tu từ : Kỉ niệm thời gian gắn bó lâu dài, keo sơn, bền chặt

Hoàn cảnh sáng tác:

Sau khi hiệp định Giơ-ne-vơ được kí kết, Trung ương Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc về lại thủ đô. Nhân sự kiện có tính chất lịch sử ấy, Tố Hữu sáng tác bài thơ Việt Bắc để ghi lại không khí bịn rịn, nhớ thương của kẻ ở, người đi.

Nghệ thuật được tác giả sử dụng:

- Nghệ thuật liệt kê: liệt kê những việc chúng ta nên làm

- Điệp cụm từ: “Lẽ ra chúng ta phải”

=> Thể hiện tình cảm, trách nhiệm và sự nuối tiếc của tác giả.

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về Tây Tiến nhớ chơi vơi”

“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi”

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời”

“Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

“Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”

Bức tranh thiên nhiên thơ mộng, trữ tình:

- Hình ảnh “hoa về trong đêm hơi” là hoa thiên nhiên hay con người? Chỉ biết rằng nó gợi cảm giác nhẹ nhàng, êm ả, đầy lùi nỗi nhọc nhằn của người lính Tây Tiến trong cuộc hành quân.

- Hình ảnh mưa rừng “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

- Hình ảnh “cơm lên khói”, “mùa em thêm nếp xôi”

“Mùa em”: mùa lúa chín; liên tưởng xao xuyến nồng nàn trước nụ cười rạng rỡ, ánh mắt sóng sánh từ tình người miền Tây.

B. Giới thiệu khái quát về đoạn thơ, bài thơ

C. Phân tích cụ thể khổ thơ, đoạn thơ

D. Nêu nét đặc sắc nghệ thuật của khổ thơ, bài thơ

A. Đánh giá khái quát và khẳng định giá trị riêng của đoạn thơ, bài thơ

Dàn ý của bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ:

- Giới thiệu khái quát về đoạn thơ, bài thơ

- Phân tích cụ thể khổ thơ, đoạn thơ

- Nêu nét đặc sắc nghệ thuật của khổ thơ, bài thơ

- Đánh giá khái quát và khẳng định giá trị riêng của đoạn thơ, bài thơ

Xem lại phần giải quyết vần đề - Tại đây

"Nguyễn Đình Chiều là một người anh hùng dân tộc" là luận điểm không xuất hiện trong tác phẩm.

Xem lại kiến thức cách làm bài

- Bài văn nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí có nội dung bàn luận về một tư tưởng đạo lí, văn hóa,.. của con người. - Các bài văn nghị luận nói chung hay bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí nói riêng đều có bố cục 3 phần, các luận điểm, luận cứ, luận chứng phải đúng đắn, chính xác, sáng tỏ,… - Sử dụng 6 thao tác lập luận cơ bản. - Lời văn, câu văn cần phải cô đúc, ngắn gọn.

Núi Vọng Phu

Đèo De, núi Hồng

Hòn Trống Mái

Chín mươi chín con voi quây quần chầu phục Đất Tổ

Núi bút, non Nghiên

Đồng Tháp

Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm

- Đèo De, núi Hồng, Đồng Tháp là những địa danh được nhắc đến trong bài Viể Bắc (Tố Hữu)

- Theo tác giả, những thắng cảnh đẹp, những địa danh nổi tiếng khaắp mọi miền của đất nước đều do nhân dân tạo ra, đều kết tinh bao công sức và khát vọng của nhân dân, của những con người bình thường, vô danh

Chi tiết trên thể hiện dân tộc ta đã đánh đổ các xiềng xích của những đế quốc nào, giai cấp nào?

Chi tiết “Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị” thể hiện dân tộc ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân, phong kiến, phát xít.

Hai ngữ liệu được lựa chọn sẽ có nét tương đồng, gần gũi thuộc dạng bài so sánh giữa hai đoạn thơ, bài thơ

Dịch HIV/AIDS vẫn hoành hành gây tử vong cao trên thế giới và có rất ít dấu hiệu suy giảm

10 người nhiễm HIV/phút

10 người nhiễm HIV tử vong/phút

Tuổi thọ người dân bị giảm sút nghiêm trọng

HIV/AIDS đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở trẻ em

HIV/AIDS đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở phụ nữ

Không có khu vực ăn toàn cho phụ nữ

Không đạt được mục tiêu đề ra, chậm trong việc giảm quy mô và tác động của dịch

- Dịch HIV/AIDS vẫn hoành hành gây tử vong cao trên thế giới và có rất ít dấu hiệu suy giảm

- 10 người nhiễm HIV/phút

- Tuổi thọ người dân bị giảm sút nghiêm trọng

- HIV/AIDS đang lây lan với tốc độ đáng báo động ở phụ nữ

- Không có khu vực ăn toàn cho phụ nữ

- Không đạt được mục tiêu đề ra, chậm trong việc giảm quy mô và tác động của dịch

Không gian: Dòng sông trong một buổi chiều mưa giăng mắc một màu sương; sông nước, bến bờ lặng tờ, hoang dại như thời tiền sử. Không gian mênh mông, mờ nhòe, ảo mộng.

- Sai

- Năm 2001, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX, Nguyễn Khoa Điềm trở thành Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương, Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (2001- 2006)

Tính khái quát và trừu tượng của phong cách ngôn ngữ khoa học:

+ Thể hiện ở nội dung khoa học và thuộc ngữ khoa học.

+ Thuật ngữ khoa học là những từ ngữ chứa đựng những khái niệm của chuyên ngành khoa học

Phong cách ngôn ngữ của văn bản trên mang đặc trưng gì? Tính khái quát, trừu tượng, lí trí (đặc trưng phong cách ngôn ngữ khoa học)  hay mang tính thông tin thời sự, ngắn gọn, sinh động ( đặc trưng phong cách ngôn ngữ báo chí)?

- Dựa vào phần khái niệm của ngôn ngữ khoa học là ngôn ngữ được dùng trong các văn bản khoa học.

- Dựa vào đặc trưng của phong cách ngôn ngữ khoa học và đặc trưng của phong cách ngôn ngữ báo chí

=> Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ báo chí. Bởi nó mang tính thông tin thời sự ( thông tin nóng hổi, chính xác về thời gian, nhân vật, sự kiện). Câu văn ngắn gọn, sáng sủa, mạch lạc.