Soạn bài Bàn về đọc sách SGK Ngữ văn 9 tập 1 Cánh diều
Chú ý cách lập luận của tác giả khi đặt vấn đề
Nội dung chính
| Chu Quang Tiềm trong bài viết đã khẳng định đọc sách là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn. Từ việc đưa ra những sai lầm trong việc đọc sách, tác giả hướng tới cách đọc sách khoa học, hợp lí cho con người |
Đọc hiểu 1
Trả lời Câu hỏi 1 Đọc hiểu trang 119 SGK Văn 9 Cánh diều
Chú ý cách lập luận của tác giả khi đặt vấn đề
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần mở đầu văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cách lập luận “không chỉ… nhưng” được lặp lại nhằm nhấn mạnh việc đọc sách không phải là toàn bộ học vấn nhưng nó là điều vô cùng quan trọng, không thể thiếu
Cách lập luận nhấn mạnh việc đọc sách không phải là toàn bộ học vấn nhưng nó là điều vô cùng quan trọng, không thể thiếu
Đọc hiểu 2
Trả lời Câu hỏi 2 Đọc hiểu trang 119 SGK Văn 9 Cánh diều
Quan điểm của tác giả được thể hiện như thế nào trong câu văn này?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ câu văn
Lời giải chi tiết:
Quan điểm: đọc sách có mối quan hệ mật thiết, là cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai
Đọc hiểu 3
Trả lời Câu hỏi 3 Đọc hiểu trang 120 SGK Văn 9 Cánh diều
Chú ý cách tác giả lật ngược vấn đề để khẳng định ý kiến
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần 2 văn bản
Lời giải chi tiết:
Nêu ra những tác hại của các loại sách không chính thống, sau đó nhấn mạnh cách đọc sách đúng đắn
Đọc hiểu 4
Trả lời Câu hỏi 4 Đọc hiểu trang 120 SGK Văn 9 Cánh diều
Cách lập luận của tác giả có gì thú vị?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cách lập luận thú vị ở chỗ sử dụng các thành ngữ, phép so sánh liên tưởng với đánh trận khiến cho độc giả cảm thấy hứng thú hơn
Các thành ngữ, phép so sánh liên tưởng với đánh trận
Đọc hiểu 5
Trả lời Câu hỏi 5 Đọc hiểu trang 120 SGK Văn 9 Cánh diều
Tác giả thể hiện thái độ như thế nào trước việc đọc sách?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý các từ ngữ thể hiện thái độ
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tác giả rất coi trọng việc đọc sách nhưng nhấn mạnh rằng cần phải đọc sách một cách đúng đắn, phê phán việc đọc lướt, đọc lấy nhiều
Thái độ: coi trọng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đọc sách đúng đắn
Đọc hiểu 6
Trả lời Câu hỏi 6 Đọc hiểu trang 121 SGK Văn 9 Cánh diều
Chú ý câu văn, hình ảnh bộc lộ thái độ của tác giả
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, liệt kê
Lời giải chi tiết:
Cách 1
“Thế gian có biết bao người đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt, như kẻ trọc phú khoe của, chỉ biết lấy nhiều làm quý. Đối với việc học tập, cách đó chỉ là lừa mình dối người, đối với việc làm người thì cách đó thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém”
-> Thái độ phê phán, coi thường những kẻ coi việc đọc sách để trang trí bộ mặt
Câu văn, hình ảnh bộc lộ thái độ: “Thế gian có biết bao người đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt, như kẻ trọc phú khoe của, chỉ biết lấy nhiều làm quý. Đối với việc học tập, cách đó chỉ là lừa mình dối người, đối với việc làm người thì cách đó thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém”
Đọc hiểu 7
Trả lời Câu hỏi 7 Đọc hiểu trang 121 SGK Văn 9 Cánh diều
Quan điểm của tác giả ở đây có mâu thuẫn với quan điểm đã nêu ở phần trước không? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, lí giải
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Quan điểm ở phần này không mâu thuẫn với quan điểm ở phần trước vì tác giả đã chia nhỏ các loại sách cho phù hợp với nhu cầu của người đọc
Không vì tác giả đã chia nhỏ các loại sách phù hợp với nhu cầu
Đọc hiểu 8
Trả lời Câu hỏi 8 Đọc hiểu trang 121 SGK Văn 9 Cánh diều
Chú ý tác dụng của những hình ảnh so sánh
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, liệt kê/nhận xét những hình ảnh so sánh
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Những hình ảnh so sánh làm cho lời văn sinh động, hấp dẫn hơn, gợi sự liên tưởng của người đọc, dễ hình dung ra lập luận của tác giả.
Tác làm: giúp lời văn sinh động, hấp dẫn hơn, gợi sự liên tưởng của người đọc, dễ hình dung ra lập luận của tác giả.
CH cuối bài 1
Trả lời Câu hỏi 1 CH cuối bài trang 122 SGK Văn 9 Cánh diều
Xác định luận đề của văn bản Bàn về đọc sách. Để triển khai luận đề này, tác giả đã đưa ra những luận điểm nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý hệ thống luận điểm, dẫn chứng…
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Luận đề: Bàn luận về giá trị của sách và cách đọc sách đúng
Luận điểm:
+ Vai trò của việc đọc sách đối với cuộc sống và nhận thức của con người
+ Những khó khăn, nguy hại có thể gặp phải khi đọc sách trong thời điểm hiện nay
+ Cách lựa chọn sách phù hợp và những giải pháp để đọc sách hiệu quả
CH cuối bài 2
Trả lời Câu hỏi 2 CH cuối bài trang 122 SGK Văn 9 Cánh diều
Chỉ ra những lí lẽ được sử dụng trong phần 1 của văn bản. Nhận xét về những lí lẽ đó.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần 1 văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các lí lẽ trong phần 1:
- Sách chứa đựng nhiều tri thức tích lũy từ ngàn đời
- Sách bao gồm tất cả các lĩnh vực của đời sống, vì vậy nó là bách khoa toàn thư, là tài nguyên vô tận
- Đọc sách là cách tốt nhất để tiếp thu kinh nghiệm, chuẩn bị hành trang để khám phá thế giới
Nhận xét: Các kí lẽ đưa ra rất xác đáng, thuyết phục, có đi kèm dẫn chứng và được liên kết chặt chẽ với nhau
Lí lẽ:
- Sách chứa đựng nhiều tri thức tích lũy từ ngàn đời
- Sách bao gồm tất cả các lĩnh vực của đời sống, vì vậy nó là bách khoa toàn thư, là tài nguyên vô tận
- Đọc sách là cách tốt nhất để tiếp thu kinh nghiệm, chuẩn bị hành trang để khám phá thế giới
=> Các kí lẽ xác đáng, thuyết phục, đi kèm dẫn chứng và được liên kết chặt chẽ với nhau
CH cuối bài 3
Trả lời Câu hỏi 3 CH cuối bài trang 122 SGK Văn 9 Cánh diều
Trong phần 2, tác giả cho rằng "sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu", "sách nhiều dễ khiến người đọc lạc hướng". Để làm sáng tỏ các lí lẽ này, tác giả đã đưa ra những bằng chứng nào? Em có đồng ý với các lí lẽ này không, vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần 2 văn bản, trích ra những dẫn chứng
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Bằng chứng:
+ Ngày trước sách ít, “có người đọc đến bạc đầu mới hết một quyển kinh” nhưng đọc nghiền ngẫm nên đã thấm vào xương tủy
+ Ngày nay, những học giả trẻ đọc nhiều sách nhưng chỉ “lướt qua”, như vậy chỉ là “hư danh nông cạn”
+ Trước một số lượng lớn sách sẽ khiến con người “tham nhiều mà không thực chất”, không phân biệt được những “tác phẩm cơ bản đích thực” với “những cuốn sách “vô thưởng vô phạt”
Em đồng ý vì:
+ Sử dụng hình ảnh đối sánh xác đáng ⇒ sách nhiều khiến người đọc lướt qua, hời hợt không chuyên sâu, dễ sa vào lối "ăn tươi nuốt sống".
+ Nhấn mạnh việc sách nhiều có thể khiến chọn lầm chọn sai lãng phí thời gian và sức lực. Thậm chí chọn phải sách độc hại.
- Bằng chứng:
+ Ngày trước sách ít, “có người đọc đến bạc đầu mới hết một quyển kinh” nhưng đọc nghiền ngẫm nên đã thấm vào xương tủy
+ Ngày nay, những học giả trẻ đọc nhiều sách nhưng chỉ “lướt qua”, như vậy chỉ là “hư danh nông cạn”
+ Trước một số lượng lớn sách sẽ khiến con người “tham nhiều mà không thực chất”, không phân biệt được những “tác phẩm cơ bản đích thực” với “những cuốn sách “vô thưởng vô phạt”
- Em đồng ý vì: Sử dụng hình ảnh đối sánh xác đáng đồng thời nhấn mạnh việc sách nhiều có thể khiến chọn lầm chọn sai lãng phí thời gian và sức lực.
CH cuối bài 4
Trả lời Câu hỏi 4 CH cuối bài trang 122 SGK Văn 9 Cánh diều
Nội dung của phần (3) liên quan đến phần 1 và phần 2 như thế nào? Nêu lên một điều em tâm đắc trong phần (3) và lí giải vì sao.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần 3 văn bản, liên hệ với phần 1 và 2
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Giá trị cũng như những khó khăn của việc đọc sách thì chắc chắn cần đưa ra những phương pháp đọc sách hiệu quả như phần 3 đã làm
Điều em tâm đắc ở phần 3 là cách đọc sách “chọn cho tinh, đọc cho kĩ” vì đây thực sự là bài học đáng giá cho những con người muốn đọc sách để có thêm kinh nghiệm, hiểu biết
Nội dung của phần (3) liên quan đến phần 1 và phần 2: Giá trị cũng như những khó khăn của việc đọc sách thì chắc chắn cần đưa ra những phương pháp đọc sách hiệu quả
Điều em tâm đắc ở phần 3: cách đọc sách “chọn cho tinh, đọc cho kĩ” vì đây thực sự là bài học đáng giá.
CH cuối bài 5
Trả lời Câu hỏi 5 CH cuối bài trang 122 SGK Văn 9 Cánh diều
Văn bản Bàn về đọc sách thuyết phục người đọc bởi những lí do nào? Phân tích một số bằng chứng để khẳng định câu trả lời của em.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, nhận xét cách tác giả đưa ra và bàn luận, chứng minh vấn đề, ý kiến
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sức thuyết phục của bài văn được tạo nên bởi các yếu tố cơ bản
+ Nội dung bài viết tới cách trình bày của tác giả đều thấu tình, đạt lý. Ý kiến đưa ra xác đáng, có lý, chặt chẽ, sinh động, dễ hiểu. Tác giả đưa ra luận đề, có hệ thống luận điểm nhỏ hơn, sau đó sử dụng lí lẽ và bằng chứng rất thuyết phục
+ Bài viết có bố cục chặt chẽ, hợp lý, các ý được dẫn dắt tự nhiên
+ Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh qua cách ví von cụ thể, thú vị là yếu tố tạo nên sức thuyết phục của bài. VD ví việc đọc sách như đánh trận
- Nội dung tới cách trình bày thấu tình, đạt lý. Ý kiến đưa ra xác đáng, có lý, chặt chẽ, sinh động, dễ hiểu.
- Bố cục chặt chẽ, hợp lý, các ý được dẫn dắt tự nhiên
- Sử dụng nhiều hình ảnh qua cách ví von cụ thể, thú vị là yếu tố tạo nên sức thuyết phục của bài.
CH cuối bài 6
Trả lời Câu hỏi 6 CH cuối bài trang 122 SGK Văn 9 Cánh diều
Từ những vấn để được gợi ra trong văn bản, hãy nêu một ưu điểm và một hạn chế về việc đọc sách của bản thân em.
Phương pháp giải:
Liên hệ bản thân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Ưu điểm: thích đọc sách, coi đọc sách như việc tham gia vào một thế giới riêng với các nhân vật, cung bậc cảm xúc khác nhau
- Hạn chế: nhanh quên các kiến thức mang tính hàn lâm trong sách
- Ưu điểm: thích đọc sách, coi việc đọc sách như tham gia vào một thế giới riêng.
- Hạn chế: nhanh quên các kiến thức mang tính hàn lâm.