Soạn bài Bố của Xi-mông SGK Ngữ văn 8 tập 2 Chân trời sáng tạo - chi tiết
Sự yêu thương, cảm thông giữa người với người có ý nghĩa như thế nào?
Nội dung chính
Đoạn trích khắc họa hình tượng cậu bé Xi-mông. Truyện bày tỏ niềm cảm thông với những nỗi đau, lỡ lầm của người khác. Đồng thời, nhắc nhở về lòng yêu thương bạn bè, rộng ra là lòng yêu thương con người. |
Chuẩn bị đọc
(trang 25, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Sự yêu thương, cảm thông giữa người với người có ý nghĩa như thế nào?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức thực tế
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sự yêu thương, cảm thông giữa người với người có ý nghĩa: Giúp cho cuộc sống của mọi người trở nên tích cực hơn, vui vẻ hơn, người gần người hơn, chia sẻ cho nhau niềm vui và cả nỗi buồn trong cuộc sống.
Ý nghĩa: Giúp cuộc sống trở nên tích cực, vui vẻ, gần gũi, chia sẻ cho nhau niềm vui và cả nỗi buồn trong cuộc sống.
Sự yêu thương, cảm thông giữa người với người có ý nghĩa:
- Tình yêu thương con người mang lại niềm vui, sự tin tưởng vào bản thân và cuộc sống; giúp con người có thêm sức mạnh vượt qua khó khăn, hoạn nạn.
- Người được nhận tình yêu thương sẽ cảm thấy ấm áp, hạnh phúc.
Sự yêu thương, cảm thông giữa người với người giúp ta thấy vui tươi, niềm vui hạnh phúc, sáng sủa, yêu đời, biết sống có ý nghĩa hơn. Kết nối mọi người, tạo mối quan hệ gắn bó, thân thiết giữa người với người. Là động lực, ý chí, sức mạnh vượt qua khó khăn, vất vả, thử thách.
Trải nghiệm cùng VB 1
Câu 1 (trang 27, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Lời đề nghị của Xi-mông với bác công nhận thể hiện khao khát gì của em?
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Lời đề nghị của Xi-mông với bác công nhận thể hiện khao khát được có bố, được các bạn công nhận và hơn hết là muốn được chở che, yêu thương
Khao khát được có bố, được các bạn công nhận và muốn được chở che, yêu thương
Lời đề nghị của Xi - mông với bác công nhân thể hiện khao khát tình yêu thương của bố và một mái ấm gia đình trọn vẹn của bố và có mẹ.
Trải nghiệm cùng VB 2
Câu 2 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Vì sao bác Phi-líp đề nghị mẹ Xi-mông làm vợ của mình?
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Bác Phi-líp đề nghị mẹ Xi-mông làm vợ của mình bởi xuất phát từ tình yêu thương của bác với Xi - mông, bác muốn trở thành người cha yêu thương, che chở cho em
Vì xuất phát từ tình yêu thương của bác với Xi-mông.
Bác Philip đề nghị mẹ Xi- mông làm vợ của mình vì muốn thực hiện điều mong muốn của cậu bé Xi-mông
Suy ngẫm và phản hồi 1
Câu 1 (trang 30, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định đề tài của truyện Bố của Xi-mông .
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Đề tài của truyện Bố của Xi - mông là khao khát tình yêu thương của bố
Đề tài: khao khát tình yêu thương của bố
Đề tài: Tác phẩm viết về những đứa trẻ không có bố, bất hạnh, đáng thương.
Suy ngẫm và phản hồi 2
Câu 2 (trang 30, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong truyện, chi tiết bác Phi-líp nhận lời làm bố của Xi-mông được kể mấy lần? So sánh các lần kể ấy theo bảng dưới đây và nêu tác dụng của việc lặp lại chi tiết này.
Yếu tố so sánh |
Lần đầu |
(Những) lần khác |
Bối cảnh |
||
Người đưa ra đề nghị |
||
Câu nói của bác Phi-líp khi nhận lời |
||
Phản ứng của chị Blăng-sốt |
||
Câu thông báo của Xi-mông với các bạn học |
||
Phản ứng của các bạn học |
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Trong truyện, chi tiết bác Philip nhận lời mời làm bố của Xi-mông được kể lại 2 lần.
- Tác dụng của việc lặp lại các chi tiết này nhằm tạo điểm nhấn cho câu chuyện và đây chính là sự thay đổi cảm xúc, tâm trạng nhân vật giữa hai lần khác nhau.
Yếu tố so sánh |
Lần đầu |
Những lần khác |
Bối cảnh |
Cậu bé muốn nhảy xuống sông cho chết đuối |
Trường học |
Người đưa ra đề nghị |
Cậu bé |
Cậu bé |
Câu nói của của bác Philip khi nhận lời |
Có chứ, bác muốn chứ |
Bố con là Philip, bác thợ rèn và bố sẽ kéo tai tất cả những đứa nào bắt nạt con |
Phản ứng của chị Blăng – sốt |
Blăng – sốt hổ thẹn, lặng ngắt và quằn quại |
Tiếng hôn và thì thầm rất khẽ. |
Cậu thông báo của Xi – mông với các bạn học |
ở trường học |
Trường học |
Phản ứng của các bạn học |
La hét thích thú |
Không đứa nào dám cười |
- Bảng so sánh các lần bác Phi-líp nhận lời làm bố của Xi-mông:
Yếu tố so sánh |
Lần đầu |
{Những} lần khác |
Bối cảnh |
Ở nhà Xi-mông, sau khi em có ý định ra bờ sông tự vẫn, được bác Phi-líp dắt về nhà. |
Ở nhà Xi-mông, ba tháng sau khi em nhận bác Phi-líp làm bố và tình cảm của hai người trở nên thân thiết. |
Người đưa ra đề nghị |
Xi-mông |
Bác Phi-líp |
Câu nói của bác Phi-líp khi nhận lời |
Có chứ, bác muốn chứ |
Nói với các bạn học của con rằng bố con là Phi-líp Rê-mi, bác thợ rèn, và bố sẽ kéo tai tất cả những đứa nào bắt nạt con. |
Phản ứng của chị Blăng-sốt |
Đau đớn, tủi hổ. |
Thẹn thùng, im lặng nhưng vẫn đáp lại nụ hôn của bác. |
Câu thông báo của Xi-mông với các bạn học |
Bố tao ấy à, bố tao tên là Phi-líp. |
Bố tớ là Phi-líp, bác thợ rèn, và bố tớ hứa sẽ kéo tai tất cả những đứa nào bắt nạt tớ. |
Phản ứng của các bạn học |
Tiếp tục cười nhạo Xi-mông |
Công nhận bác Phi-líp là một ông bố khiến cho con mình rất tự hào. |
- Tác dụng của việc lặp lại chi tiết bác Phi-líp nhận lời làm bố của Xi-mông:
+ Thể hiện sự tốt bụng, giàu lòng yêu thương và khao khát hạnh phúc gia đình của bác Phi-líp.
Suy ngẫm và phản hồi 3
Câu 3 (trang 30, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Cách nhìn của tác giả về chị Blăng-sốt và Xi-mông có gì khác biệt với cách nhìn của người dân trong vùng? Cách nhìn ấy gợi cho em suy nghĩ gì về lòng thương yêu con người?
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Cách nhìn của tác giả về chị Blăng-sốt và Xi-mông rất khác biệt với cách nhìn của người dân trong vùng, điều đó thể hiện sự đáng thương. Còn người dân trong vùng lại có thái độ khinh bỉ, ghét bỏ hai mẹ con.
- Thương người chính là thương những hoàn cảnh khó khăn của con người, bởi mỗi người đều có nỗi khổ riêng, mỗi người đều có câu chuyện riêng nên hãy trao cho nhau trình yêu thương để có thể hàn gắn vết thương và tạo nên cuộc sống có ý nghĩa.
- Trong khi người dân trong vùng khinh bỉ, coi thường thì tác giả dành cho hai mẹ con họ cái nhìn thương cảm.
- Thương người chính là thương những hoàn cảnh khó khăn của con người, bởi mỗi người đều có nỗi khổ riêng, mỗi người đều có câu chuyện riêng.
- Cách nhìn của người dân trong vùng về chị Blăng-sốt và Xi-mông: hà khắc, định kiến, phân biệt đối xử. Chính thái độ này của những người lớn đã khiến lũ trẻ cũng kì thị, trêu chọc Xi-mông thay vì yêu thương, cảm thông với cậu bé.
– Cách nhìn của tác giả dành cho những “người phụ nữ lỡ lầm” như chị Blăng-sốt và những chú bé “không có bố” như Xi-mông là cái nhìn thấu hiểu, yêu thương, nhân văn, khác với cái nhìn nặng nề của xã hội đương thời.
– Cái nhìn của tác giả gọi cho chúng ta những suy nghĩ sâu sắc về lòng yêu thương con người.
+ Lòng yêu thương cần đi liền với thái độ đồng cảm, thấu hiểu cảnh ngộ của mỗi người xung quanh, nhất là với những người đã từng lỡ lầm hoặc những đứa trẻ thiếu may mắn khi không được sinh ra trong một gia đình đầy đủ cha mẹ.
+ Lòng yêu thương sẽ xóa đi mọi định kiến, giúp chúng ta đối xử với nhau nhân văn hơn, biết ghi nhận giá trị của người khác như cách bác Phi-líp đã ghi nhận giá trị của chị Blăng-sốt.
+ Lòng yêu thương cũng đem đến niềm hi vọng, niềm tin vào những điều đẹp đẽ, về sự đổi thay, tiến bộ trong cuộc sống.
Cách nhìn của tác giả về chị Blang- sốt và Xi - măng khác biệt với cách nhìn của người dân trong vùng là:
Tác giả nhìn 2 nhân vật vô cùng đáng thương
Người dân lại khinh bỉ, ghét bỏ
Cách nhìn ấy gợi cho em suy nghĩ về lòng thương yêu con người cũng có phần eo hẹp và không phải ai cũng có thể yêu thương tới một con người. Đôi khi họ lại biến tình yêu thương đó là sự ghét bỏ với những số phận đau xót.
Suy ngẫm và phản hồi 4
Câu 4 (trang 30, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Em có đồng tình với lời hứa của bác Phi-líp “sẽ kéo tai tất cả những đứa nào bắt nạt” Xi-mông hay không? Vì sao?
Phương pháp giải:
Suy nghĩ, quan điểm của cá nhân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Em đồng tình với lời hứa của bác Philip "sẽ kéo tai tất cả những đứa bắt nạt" Xi - mông. Đây là hình ảnh bác Philip đại diện cho một người cha đang bảo vệ đứa con của mình trước sự áp bức, bắt nạt của bạn bè. Người cha ấy sẽ đứng ra che chắn yêu thương, bảo vệ đứa con của mình, có khi là xả thân vì con của mình.
Em đồng tình vì đây là hình ảnh đại diện cho một người cha đang bảo vệ đứa con của mình trước sự áp bức, bắt nạt của bạn bè
– Đồng tình với lời hứa của bác Phi-líp:
+ Lời hứa của bác Phi-líp giúp cho những đứa trẻ bị bắt nạt như Xi-mông trở nên tur tin, can dam.
+ Lời hứa thể hiện sự quan tâm, thái độ bảo vệ con của một ông bố.
+ Lời hứa chỉ là một dự định, không chắc bắc Phi-líp sẽ thực hiện như thế.
Em có đồng tình với lời hứa của bác Philip "sẽ kéo tai tất cả những đứa bắt nạt" Xi - mông vì đấy là hình ảnh của một người cha đang bảo vệ đứa con của mình trước sự áp bức, bắt nạt của bạn bè sẽ đứng ra che chắn yêu thương.
Suy ngẫm và phản hồi 5
Câu 5 (trang 30, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định chủ đề của truyện và nêu một số căn cứ giúp em xác định được chủ đề đó.
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Truyện ngắn “Bố của Xi-mông” viết về chủ đề tình yêu thương con người. Câu chuyện về một người đàn bà lầm lỡ và một đứa bé luôn bị bắt nạt vì không có cha nhưng chính nhờ tình yêu thương của bác Philip đã làm thay đổi tất cả, bác đến và sưởi ấm cho hai mẹ con.
- Căn cứ vào những chi tiết và cốt truyện em đã xác định được chủ đề của truyện: Mẹ của Xi-mông là Blăng-sốt bị một người đàn ông lừa dối rồi sinh ra cậu. Vì thế, trong con mắt của mọi người, cậu bé là đứa trẻ không có bố. Khi mới đến trường, cậu bị bạn bè chế giễu là không có bố. Cậu cảm thấy xấu hổ, buồn bã và rất đau đớn. Cậu muốn ra bờ sông tự tử nhưng may mắn đã gặp một bác thợ rèn tên Phi-líp Rê-mi. Bác công nhân hỏi thăm, khuyên nhủ cậu không nên tự tử. Xi-mông đề nghị Phi-líp làm bố của cậu và ông đã đồng ý. Hôm sau Xi-mông sung sướng đến trường, lớn tiếng nói với bạn bè rằng bây giờ cậu đã có bố, bố của cậu chính là bác thợ rèn Phi-líp Rê-mi.
- Chủ đề: tình yêu thương con người.
- Căn cứ: bác Xi-mông đã ngăn cản ý định tự tử của Xi-mông, đưa em về nhà với mẹ và đồng ý nhận lời làm bố em.
– Chủ đề của truyện Bố của Xi-mông là: tình yêu thương, sự thấu hiểu, đồng cảm với những người thiệt thời hoặc mắc sai lầm.
- Căn cứ để xác định chủ đề:
+ Sự kiện: Câu chuyện Xi-mông bị bắt nạt vì không có bố – nhận bắc Phi-líp làm bố – kết nối mối quan hệ với bác Phi-líp – bác Phi-líp cầu hôn mẹ của Xi-mông để trở thành “một người bố hẳn hoi”.
+ Nhân vật và mối quan hệ giữa nhân vật với hoàn cảnh và các nhân vật khác: chủ bé Xi-mông có mối quan hệ với trường học, với đám bạn học ở trường; mối quan hệ giữa Xi-mông với mẹ, với bác Phi-líp (người bố mà cuộc sống ban tặng cho em).
+ Điểm nhìn, ngôi kể, cách kể chuyện: người kể chuyện ngôi thứ ba tạo nên sự khách quan cho câu chuyện, cách kể: mọi sự kiện
Suy ngẫm và phản hồi 6
Câu 6 (trang 30, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Thông qua câu chuyện tìm bố cho chú bé Xi-mông, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì đến người đọc?
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thông qua câu chuyện tìm bố cho chú bé Xi-mông, tác giả muốn gửi gắm thông điệp đến người đọc: Khát khao yêu thương là điều chính đáng của con người, hãy ngừng bắt nạt kẻ yếu mà hãy tạo ra cuộc sống yêu thương có như vậy bạn và tất cả người mới có thể sống trong bầu không khí của hạnh phúc và tiếng cười.
Thông điệp: Khát khao yêu thương là điều chính đáng của con người, hãy ngừng bắt nạt kẻ yếu mà hãy tạo ra cuộc sống yêu thương có như vậy bạn và tất cả người mới có thể sống trong bầu không khí của hạnh phúc và tiếng cười.
Thông qua câu chuyện làm bố cho chủ bé Xi-mông, tác giả muốn gửi gắm thông điệp đến người đọc: Ai cũng có thể mắc sai lầm, cần cảm thông, thấu hiểu với những sai lầm đó.
Thông qua câu chuyện tìm bố cho chú bé Xi - mông, tác giả muốn gửi gắm thông điệp nhà văn nhắc nhở chúng ta về lòng thương yêu bè bạn, mở rộng ra là lòng thương yêu con người, sự thông cảm với những nỗi đau hoặc lỡ lầm của người khác.
Suy ngẫm và phản hồi 7
Câu 7 (trang 31, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Thảo luận trong nhóm, đề xuất một vài biện pháp để tăng sự gắn kết, sẻ chia và tình yêu thương giữa các bạn trong lớp.
Phương pháp giải:
Vận dụng trải nghiệm của bản thân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Theo sự thảo luận của em và nhóm mình đã đề xuất một vài biện pháp để tăng sự gắn kết, sẻ chia và tình yêu thương giữa các bạn trong lớp như sau:
- Khi xảy ra xung đột, bĩnh tĩnh suy xét để đưa ra phương án giải quyết hợp lí
- Không tự cao, tự tin thái quá, cần có tính đồng đội
- Nên tổ chức những buổi sinh hoạt lớp, chia sẻ, hoạt động nhóm về sự chia sẻ tình yêu thương giữa các thành viên trong lớp
- Khi xảy ra xích mích, cần tạm gác “cái tôi” sang một bên. Làm rõ vấn đề nằm ở đâu. Tìm giải pháp cùng nhau.
- Mọi người cần chủ động lắng nghe, không thiên vị.
- Trong các giờ học, hoạt động nên để nhiều thành viên cùng tham gia và sau mỗi hoạt động nên họp nhóm để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng và tránh các hiểu lầm mỗi hoạt động đó.
HS thành lập nhóm, tổ chức hoạt động Xây dựng lớp học yêu thương để tăng sự gắn kết, sẻ chia và tình yêu thương giữa các bạn trong lớp.