Soạn bài Bức tranh của em gái tôi SGK Ngữ văn 6 tập 2 Cánh diều chi tiết — Không quảng cáo

Truyện kể về câu chuyện của hai anh em, người em có tài năng hội họa và tấm lòng nhân hậu đã giúp anh trai nhận ra hạn chế của mình.

Câu chuyện kể về người anh và cô em gái có tài hội họa tên là Kiều Phương – thường gọi là Mèo. Khi tài năng hội họa của em gái được phát hiện, người anh không vui mà lại thấy buồn bã, thất vọng vì bản thân mình không có tài năng và cảm thấy bị cả nhà lãng quên. Từ đó, cậu nảy sinh thái đố khó chịu hay gắt gỏng với em gái và không thể thân với em như trước. Đứng trước bức tranh đạt giải nhất của em. Người em nhận ra những yếu kém của mình và hiểu được tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái.

Truyện có những nhân vật: người anh (tôi), Kiều Phương, bố, mẹ, chú Tiến Lê. Nhân vật chính là người anh và Kiều Phương. Người anh là một cậu bé tự ti, đố kị với tài năng của em gái.

Truyện có các nhân vật là em gái Kiều Phương, người anh trai, bố mẹ, chú Tiến Lê, bé Quỳnh (con gái chú Tiến Lê). Người anh trai là nhân vật chính, nhân vật chính người anh trai có tính cách đố kị với em gái và chán nản, buồn bã khi không tìm ra ở mình tài năng gì, nhưng sau đó bằng trái tim và lòng nhân hậu của em gái mình người anh đã hiểu ra.

Truyện kể theo ngôi thứ nhất. Việc kể chuyện theo ngôi thứ nhất sẽ giúp cho câu chuyện trở nên chân thực, cũng như nhân vật kể chuyện có thể bộc lộ suy nghĩ về hành động của mình.

Truyện kể theo ngôi thứ I. Tác dụng việc lựa chọn ngôi kể thứ I giúp cho câu chuyện chân thật, đáng tin cậy.

Truyện nêu lên vấn đề tình cảm trong sáng, nhân hậu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét, đố kị. Truyện đem đến bài học sâu sắc cho mỗi người.

Truyện nếu lên vấn đề trong cuộc sống hiện nay: Tình cảm trong sáng, nhân hậu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét, đố kị. Không nên đố kị, ghen ghét trước tài năng của người khác mà cần phải biết vượt qua tất cả những mặc cảm, tự ti để vượt qua chính mình.lòng

Tác giả Tạ Duy Anh:

• Sinh năm 1959, quê ở huyện Chương Mỹ, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội).
• Hiện ông đang công tác tại Nhà xuất bản Hội nhà văn.
• Ông là một cây bút trẻ trong thời kỳ đổi mới.
• Một số tác phẩm: Thiên thần sám hối (tiểu thuyết), Bức tranh của em gái tôi (truyện ngắn), Dưới bàn tay vô hình (tự truyện), Bước qua lời nguyền (tiểu thuyết)...

- Nguyên tên khai sinh của ông là Tạ Việt Đãng, sinh ngày 9 tháng 9 năm 1959. Quê ông ở thôn Cổ Hiền, xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).

- Ông từng làm cán bộ giám sát chất lượng bê tông ở Nhà máy thủy điện Hòa Bình, trung sĩ bộ binh ở Lào Cai. Sau đó Tạ Duy Anh tham gia học ở Trường viết văn Nguyễn Du. Trải qua 4 năm học, ông đỗ đầu và được giữ lại làm giảng viên. Là cây bút trẻ trong thời kì đổi mới. Hiện ông là biên tập viên tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn. Tạ Duy Anh trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1993.

Nội dung chính của truyện nói về bức tranh của em gái tôi.

Nội dung chính của truyện nói về bức tranh của người em gái, bức tranh chứa đựng tình yêu và lòng nhân hậu của cô bé đã làm người anh thức tỉnh

Người kể câu chuyện ở ngôi thứ nhất. Kể với người đọc.

- Người kể câu chuyện ở ngôi thứ nhất

- Kể với mọi người

Nhân vật tôi cảm thấy tò mò về hành động của em gái.

Nhân vật tôi bí mật theo dõi em gái mình vì thấy em mình chế thuốc vẽ.

Tài năng của con người cũng cần có sự phát hiện và giúp đỡ từ người khác.

Phần (2) giúp người đọc hiểu ra Kiều Phương có tài năng hội họa, các bức tranh em vẽ đều có thể được treo ở bất cứ phòng tranh nào. Chứ không phải là con Mèo hay lục lọi, nghịch ngợm.

Cảm thấy buồn bã, ganh tị.

Cảm thấy mặc cảm vì bản thân mình không có tài năng gì.

Lén xem những bức tranh em gái vẽ: thầm cảm phục tài năng của em gái mình.

Khó chịu và hay gắt gỏng với em, không thể chơi thân với em như trước.

Tâm trạng của nhân vật tôi sau khi cả nhà phát hiện ra tài năng của mèo là sự tự ti, mặc cảm và có đôi chút đố kị với em gái mình. Nhân vật này đã quyết định làm hành động mà trước đây mình vẫn coi khinh đó là xem trộm những bức tranh của Mèo

- Khi em gái tham dự cuộc thi vẽ tranh và khi biết tin được giải Nhất. Người em muốn chia sẻ niềm vui với anh trai, nhưng người anh lại lạnh lùng gạt ra.

- Chỉ đến khi nhìn thấy bức tranh đạt giải Nhất, người anh đã cảm thấy vô cùng xúc động và ân hận vì mình đã đối xử không tốt với em gái, cảm thấy mình không xứng đáng với tấm lòng nhân hậu và cao thượng của em.

- Sự việc trong phần 4 làm cho câu chuyện tiếp tục hấp dẫn là

+ Bé Phương tham gia trại thì vẽ quốc tế

+ Với chủ đề:" cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu" người em được trao giải nhất.

+ Em muốn cả anh trai cùng em đi nhận giải

+ Thật bất ngờ, bức tranh mà người em chính là vẽ người anh khiến người anh sững sờ

- Hấp dẫn ở chỗ bức tranh mà Mèo vẽ chính là người anh trai của mình.

Một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ. Toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú không chỉ sự suy tư mà còn rất thơ mộng nữa.

Chú bé trong bức tranh đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ. Sự suy tư và mơ mộng toát ra từ cặp mắt, tư thế ngồi của mình. Và đó chính là nhân vật “tôi”.

Người anh đã cảm thấy vô cùng ngạc nhiên, xúc động và cảm thấy xấu hổ.

Sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi”: giật sững người, ngỡ ngàng → hãnh diện → xấu hổ.

- Truyện kể về câu chuyện của hai anh em, người em có tài năng hội họa và tấm lòng nhân hậu đã giúp anh trai nhận ra hạn chế của mình.

- Tóm tắt: Truyện kể về hai anh em Kiều Phương (còn gọi là Mèo). Kiều Phương là một cô bé hay nghịch ngợm nhưng lại có năng khiếu vẽ đặc biệt. Một lần tình cờ chú Tiến Lê - người bạn thân của bố phát hiện ra tài năng của cô bé. Còn người anh thì mặc cảm khi thấy mình không có tài năng gì. Nhờ có sự giúp đỡ của chú Tiến Lê, Kiều Phương được đi dự trại thi vẽ tranh quốc tế khiến người anh vô cùng ghen tị. Nhưng thật bất ngờ, bức tranh đoạt giải của cô bé lại là bức tranh vẽ về người anh thân yêu của mình. Bức tranh vẽ về người anh trai đẹp lung linh và rất hoàn hảo khiến người anh từ hãnh diện đến xấu hổ. Trước bức tranh, người anh nhận ra tấm lòng nhân hậu của em gái và hối hận vì đã có lúc mình đã đối xử không đúng với em.

Truyện kể về việc người anh trai có cô em gái tên là Kiều Phương có tài năng hội họa tiềm ẩn. Do cô bẻ hay bôi bẩn nên anh trai đã đặt biệt danh là Mèo. Người anh trai tưởng cô bé chỉ chế tạo thuốc vẽ nghịch chơi. Nhưng không ngờ, nhờ chú Tiến Lê phát hiện ra, cả nhà mới biết đến tài năng hội họa của Kiều phương. Kể từ đó, người anh trở nên ghen tị, xa cách với em gái những vẫn xem trộm tranh và thở dài. Qua lời giới thiệu của chú Tiến Lê, Mèo quyết định tham dự trại thi vẽ và giành được giải nhất. Khi người anh đến buổi trao giải, cậu mới ngỡ ngàng người trong tranh chính là mình. Từ đó cậu nhận ra được khiếm khuyết của bản thân.

- Người anh tự tin, ghen tị với em gái:

• Khi bố mẹ vui mừng vì tài năng của em, Bố mẹ vui mừng người anh lại cảm thấy buồn bã, ganh tị.
• Tự mặc cảm vì bản thân mình không có tài năng gì.
• Trở nên gắt gỏng với em, không thể chơi thân với em như trước.

- Người em hồn nhiên, nhân hậu và thương anh:

• Kiều Phương vui vẻ khi được đặt biệt danh là “Mèo", thậm chí còn dùng cái tên đó để xưng hô với bạn bè.
• Cô bé thường chế ra những màu vẽ với nhiều màu khác nhau: đỏ, vàng, xanh, đen…
• Kiều Phương tham dự Hội thi trại hè vẽ tranh quốc tế đạt giải Nhất với bức tranh vẽ anh trai của mình.

Một số chi tiết trong văn bản thể hiện sự khác nhau giữa tính cách của nhân vật người anh và nhân vật người em (Kiều Phương):

- Người em rất hay lục lọi các đồ vật khiến người anh khó chịu vì các đồ không được để yên.

- Nó lao vào ôm cổ tôi nhưng tôi viện cớ đang dở việc đẩy nhẹ nó ra .

- Người em hiền từ, nhân hậu, dễ tha thứ khi vẽ tranh về anh mình trong khi anh trai gắt gỏng, cau có với em gái.

- Nhân vật người em được tái hiện qua hành động:

• Cô bé hay lục lọi các đồ vật trong nhà một cách thích thú.
• Kiều Phương “vênh mặt” trả lời hồn nhiên “Mèo mà lại! Em không phá là được” khi người anh trai tỏ vẻ khó chịu “Này, em không để chúng nó yên được à!”.
• Kiều Phương vừa làm những việc bố mẹ phân công vừa hát vui vẻ.
• Cô bé thường chế ra những màu vẽ với nhiều màu khác nhau: đỏ, vàng, xanh, đen…

- Nhân vật người anh được chú ý miêu tả tâm trạng:

• Tỏ ra khó chịu khi thấy em hay lục lọi đồ vật trong nhà.
• Tự cảm thấy mặc cảm vì bản thân mình không có tài năng gì.
• Khi đứng trước bức tranh được tặng giải Nhất của em gái, tâm trạng của người anh: Sự ngỡ ngàng khi trong mắt em gái mình lại hoàn hảo như vậy. Từ ngỡ ngàng đến hãnh diện vì tài năng của em mình. Chính điều đó đã làm cho niềm vui, niềm hạnh phúc của người anh chuyển thành xấu hổ...

- Nhân vật người em thường được tái hiện qua hành động:

+ Vui vẻ chấp nhận cái tên anh trai đặt và còn dùng xưng hô với bạn bè.

+ Hay lục lọi các đồ vật.

+ Chế tạo thuốc vẽ, đưa mắt canh chừng rồi lại nhét tất cả vào túi sau khi cho màu đen nhọ nồi vào một cái lọ , rồi vui vẻ vừa làm vừa hát.

+ Khuôn mặt lúc nào cũng lem nhem, bị quát thì xịu xuống, miệng dẩu ra.

+ Trước khi đi thi, cô bé cứ hay xét nét người anh.

+ Khi nhận tin giải nhất, lao vào ôm cổ anh trai và đòi anh trai đi nhận giải cùng.

+ Bức tranh đạt giải nhất là cô vẽ người anh trai của mình.

- Nhân vật người anh thường được chú ý miêu tả tâm trạng:

+ Khó chịu trước những hành động nghịch bẩn, lục lọi của Kiều Phương.

+ Kể từ khi mọi người phát hiện ra tài năng của Mèo, tôi luôn cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài , chỉ muốn gục đầu xuống khóc.

+ Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên .

+ Tôi từng thấy nó rất ngộ với vẻ mặt ấy. Nhưng đấy là trước kia. Bây giờ, tôi cảm thấy nó như chọc tức tôi…

+ Tôi giật sững người. Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ.

- Ngôi kể cho chúng ta thấy được sự quan sát tinh tế, từng tí một những hành động của em gái mình và bộc lộ rõ cảm xúc một cách chân thực của người anh trai khi thấy những hành động đó.

a. Người anh cảm động trước tình cảm của em gái, ân hận về suy nghĩ và việc làm của mình.

b. Người anh có bản chất không hề xấu, giàu tình yêu thương, biết sửa chữa sai lầm.

c. Điều bất ngờ là bức tranh đạt giải Nhất của Kiều Phương đã vẽ anh trai của mình. Nhờ vậy người anh nhận ra sai lầm của bản thân.

a) Người anh “muốn khóc quá” vì cậu ngỡ ngàng trước những tình cảm của người em dành cho mình, trong khi bản thân thì cáu kỉnh, ghen tị, tự ti, mặc cảm. Cậu cảm thấy bản thân không xứng với tình cảm mà em dành cho mình.

b) Câu nói “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy!” cho em thấy người anh đã nhận ra những hành động, suy nghĩ trước đây của mình là vô lí, sai trái, cảm thấy tình cảm của em dành cho mình quá lớn.

c) Điều đã tạo nên sự bất ngờ cho kết thúc truyện là bức tranh mà Kiều Phương vẽ anh trai mình. Khi nhìn bức tranh đó, người anh trai mới vỡ lẽ, thấy xấu hổ vì những hành động mình đã làm.

Sau dấu ba chấm là suy nghĩ không tốt đẹp của người anh về em gái.

Điều đó thể hiện tâm trạng ân hận của người anh. Mỗi người chắc hẳn đều từng trải qua tâm trạng như vậy.

Em hiểu nội dung chưa được viết vào dấu ba chấm ấy là những suy nghĩ xấu về em gái mình, những cư xử khó chịu, hạnh họe với em gái. Điều đó thể hiện tâm trạng của người anh là sự xấu hổ, hối hận về bản thân. Em đã từng có tâm trạng ấy khi suy nghĩ xấu về những người có hành động tốt với mình mà em lại hiểu nhầm họ.

Truyện đề cao tình yêu thương trong sáng, nhân hậu của con người. Điều đó đem đến bài học quý giá cho con người.

Theo em, truyện muốn đề cao, ca ngợi cách ứng xử nhân hậu, yêu thương giữa con người với con người. Tránh để sự ghen ghét, đố kị lên quá mức mà không nhận ra sự thiếu xót của bản thân mà bù đắp. Điều đó có liên quan đến cuộc sống hằng ngày của mỗi người trong việc phát triển bản thân. Thay vì lòng ích kỉ, chỉ biết đố kị với người khác mà không chịu học tập, thay đổi bản thân.