Soạn bài Cách gọt củ hoa thủy tiên SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Chân trời sáng tạo - chi tiết
Khi quan sát một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây, em có suy nghĩ như thế nào về họ?
Nội dung chính
| Văn bản đem đến cho người đọc thông tin về cách gọt củ hoa thủy tiên. Đây là một trong những thú vui cầu kì ngày Tết của người Hà Nội. |
Chuẩn bị đọc 1
Câu 1 (Trang 47, SGK Ngữ Văn 7, tập 2)
Khi quan sát một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây, em có suy nghĩ như thế nào về họ? Hãy chia sẻ với bạn về điều ấy
Phương pháp giải:
Vận dụng trải nghiệm bản thân để chia sẻ với bạn về cảm nghĩ của em
Lời giải chi tiết:
Khi quan sát thấy một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây, em cảm nhận được tình yêu thiên nhiên, cây cối, yêu cái đẹp của người đó. Chắc hẳn đó phải là một người cẩn thận mới có thể chăm sóc một nhành hoa một cách tỉ mẩn như vậy. Phải chăng đó là một người ấm áp, muốn được ngắm nhìn khung cảnh bình yên.
Khi quan sát ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay chậu cây em có suy nghĩ họ là những người cẩn thiện, yêu hoa cỏ thiên nhiên chắc hẳn sẽ có một tâm hồn đẹp và tấm lòng lương thiện.
Khi quan sát một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây, em thấy họ cẩn thận, chăm chút từng tí một cho các nhanh hoa.
Chuẩn bị đọc 2
Câu 2 (Trang 47, SGK Ngữ Văn 7, tập 2)
Dựa vào nhan đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán văn bản này sẽ viết về việc gì?
Phương pháp giải:
Quan sát hình ảnh minh họa, nhan đề và đọc lướt toàn văn bản tưởng tượng những nội dung được truyền tải.
Lời giải chi tiết:
Qua nhan đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán văn bản này sẽ viết về quá trình gọt củ hoa thủy tiên để có một bát thủy tiên đẹp chơi trong nhà.
Em dự đoán văn bản sẽ viết về việc chăm sóc cây hoa thủy tiên.
Dựa vào nhan đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán văn bản này sẽ viết về hướng dẫn cách gọt hoa thủy tiên.
Trải nghiệm cùng VB 1
Câu 1 (Trang 48, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Những đề mục như thế này cung cấp thông tin gì cho người đọc?
Phương pháp giải:
Quan sát đề mục, nhớ lại đặc điểm văn bản thông tin đã học để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Những đề mục cung cấp nội dung chính mỗi phần, cụ thể trong bài đọc này là gọi tên từng bước thực hiện của quá trình gọi củ hoa thủy tiên
Cung cấp những thông tin chính khái quát cho người đọc.
Những đề mục cung cấp thông tin chính được đề cập trong văn bản.
Trải nghiệm cùng VB 2
Câu 2 (Trang 49, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Mục đích của đoạn văn “Công đoạn gọt thủy tiên gần như quyết định thành công của một bát thủy tiên gần như quyết định thành công của một bát thủy tiên sau này… đều lên thẳng đuỗn như những mớ hành” là gì?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và rút ra mục đích, tác dụng
Lời giải chi tiết:
Mục đích của đoạn văn là lí giải vì sao phải gọt thủy tiên sớm, đồng thời làm rõ ý kiến gọt tỉa củ thủy tiên cần sự khéo léo.
Nhấn mạnh tầm quan trọng và lí giải lí do trong một công đoạn đặc việc của công việc.
Mục đích của đoạn văn "Công đoạn gọt thủy tiên gần như quyết định thành công của một bát thủy tiên sau này...đều lên thẳng đuỗn như mớ hành": giải thích lí do phải gọt lá , giò hoa khi vẫn còn là mầm.
Suy ngẫm và phản hồi 1
Câu 1 (Trang 51, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản Cách gọt củ hoa thủy tiên là văn bản thông tin giới thiệu quy tắc trong hoạt động?
Phương pháp giải:
- Nhớ lại đặc điểm văn bản thông tin, đọc văn bản và đưa ra dấu hiệu nhận biết.
- Chú ý hệ thống đề mục trong văn bản
Lời giải chi tiết:
Những dấu hiệu nhận biết văn bản Cách gọt củ hoa thủy tiên là văn bản thông tin giới thiệu quy tắc trong hoạt động:
- Mục đích: hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên
- Nhan đề bài viết là tên quy trình “ Cách gọt củ hoa thủy tiên”
- Bố cục gồm 3 phần: giới thiệu mục đích của quy trình, liệt kê những gì cần chuẩn bị trước khi thực hiện, trình bày các bước thực hiện.
- Về đặc điểm hình thức:
+ Sử dụng các con số để đánh dấu trình tự thực hiện và một số từ ngữ chỉ thời gian như: trước tiên, đầu tiên, trước khi, sau hai ngày…
+ Sử dụng một số thuật ngữ liên quan đến chăm sóc hoa, cây cảnh như: củ hoa, cuống hoa, thủy dưỡng, chỉnh lá, chỉnh hao…; sử dụng câu chứa nhiều động từ
+ Sử dụng hệ thống đề mục để tóm tắt những thông tin chính của văn bản
+ Sử dụng hình ảnh minh họa cách thức thực hiện
Em dựa vào đặc điểm nội dung và đặc điểm hình thức của văn bản để xác định đây là văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc trong hoạt động.
Về nội dung thì văn bản có cấu trúc 3 phần: Giới thiệu mục đích – liệt kê những điều cần chuẩn bị - trình bày các bước cần thực hiện. Về hình thức văn bản có sử dụng các từ ngữ chỉ thời gian, hình ảnh minh họa, đề mục tóm tắt thông tin…
Những dấu hiệu giúp em nhận biết văn bản Cách gọt củ hoa thủy tiên là văn bản thông tin giới thiệu quy tắc trong hoạt động:
- Văn bản được trình bày theo bố cục 3 phần: giới thiệu - chuẩn bị - hướng dẫn thực hiện.
- Các đề mục chính được đánh số 1,2,3.
- Sử dụng những từ ngữ miêu tả chi tiết cách thức gọt của hoa.
- Dùng hình ảnh minh họa.
Suy ngẫm và phản hồi 2
Câu 2 (Trang 51, SGK Ngữ văn 7, tâp 2)
Xác định thông tin cơ bản và cách triển khai thông tin trong đoạn văn: “Phải chăm chú quan sát, theo dõi cách nghệ nhân Nguyễn Phú Cường,… Đấy là vì, nếu không “tác động” sớm, từ trước khi những cái mầm nhú lên, thì tất cả lá, giò hoa, đều lên thẳng đuỗn như những mớ hành”. Theo em, vì sao tác giả chọn cách triển khai thông tin như vậy ở đoạn văn này?
Phương pháp giải:
Đọc lại đoạn văn bản, nhớ lại cách triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản thông tin để trả lời.
Lời giải chi tiết:
- Thông tin cơ bản: miêu tả cách thức gọt tỉa củ hoa thủy tiên, cách triển khai thông tin của đoạn văn là sự kết hợp giữa cách triển khai theo trật tự thời gian và theo mối quan hệ nhân quả..
- Cách triển khai thông tin theo trình tự thời gian được thể hiện qua cách miêu tả thứ tự thực hiện các thao tác như: bóc vỏ củ và bao mầm, gọt bẹ củ, xén lá, cạo cuống hoa…
- Tác giả chọn cách triển khai thông tin theo quan hệ ý nghĩa nhân quả nhằm tăng độ xác thực cho thông tin được đưa ra, đồng thời thuyết phục bạn đọc về nội dung thông tin khi lí giải lí do của việc “phải gọt khi lá, giò hoa mới là những mầm vẫn đang ngủ yên trong củ”
=> Tác dụng: giúp cho người đọc hiểu hơn về cách thức thực hiện và ý nghĩa của bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên trong quá trình tạo ra một bát hoa thủy tiên đẹp.
Thông tin cơ bản là sự chuẩn bị cho cây trước công đoạn quan trọng, triển khai thông tin theo quan hệ nhân quả nhằm nêu ý nghĩa của việc “tác động” sớm vào mầm cây.
- Tác giả trình bày về các bước gọt tỉa củ thủy tiên sao cho khéo léo.
- Cách triển khai theo trật tự thời gian, ông trình bày các thông tin theo tứ tự xuất hiện của hoạt động gọt củ.
=> Theo em, tác chọn cách triển khai thông tin như vậy ở đoạn văn này vì ông muốn làm nổi bật thông tin, cách trình bày thứ tự về gọt củ thủy tiên cho khéo léo cho người đọc dễ nắm bắt.
Suy ngẫm và phản hồi 3
Câu 3 (Trang 51, SGK Ngữ văn 7, tâp 2)
Mục đích của văn bản này là gì? Cách triển khai thông tin chính của văn bản có quan hệ như thế nào với mục đích của văn bản? Dựa vào đâu em có thể xác định được như vậy?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản Cách gọt củ hoa thủy tiên chỉ ra mục đích của văn bản, tìm những thông tin chính của văn bản và xác định mối quan hệ với mục đích của văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Mục đích của văn bản: hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên
- Cách triển khai thông tin chính của văn bản: theo trật tự thời gian (trật tự thực hiện các thao tác của hoạt động)
- Cách triển khai thông tin chính và mục đích của văn bản có mối quan hệ bổ trợ lẫn nhau, cách triển khai thông tin theo thời gian giúp làm rõ quá trình gọt củ hoa thủy tiên (mục đích của văn bản)
- Dấu hiệu xác định: tác giả lần lượt trình bày thông tin theo thứ tự xuất hiện của từng công đoạn bằng các từ “trước tiên”, “đầu tiên”, trước khi”...
Mục đích của văn bản là đưa ra cách chăm sóc hoa thủy tiên từ đó nêu ý nghĩa và cái thú vui của người chăm hoa Cách triển khai thông tin chính phục vụ cho mục đích của văn bản, làm nổi bật mục đích của văn bản.
- Mục đích: hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên.
- Cách triển khai thông tin chính của văn bản làm cho văn bản được rõ ràng, rành mạch, giúp người đọc dễ dàng biết được cách gọt. Dựa vào cách trình bày, cấu trúc của văn bản nên em xác định được như vậy.
Suy ngẫm và phản hồi 4
Câu 4 (Trang 51, SGK Ngữ văn 7, tâp 2)
Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản này là gì? Chỉ ra tác dụng của chúng đối với việc thể hiện nội dung văn bản.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức về phương tiện phi ngôn ngữ, em hãy cho biết loại phương tiện phi ngôn ngữ văn bản sử dụng và chỉ ra tác dụng trong việc thể hiện nội dung văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Loại phương tiện phi ngôn ngữ được dùng trong văn bản này là: dùng hình ảnh minh họa.
- Tác dụng:
+ Giúp cho bài văn sinh động, hấp dẫn, thu hút người đọc hơn.
+ Tăng tính trực quan cho thông tin của văn bản, kết hợp với thông tin trong văn bản
+ Bổ sung chi tiết cho nội dung văn bản.
+ Làm cho nội dung văn bản được sáng rõ, cụ thể hơn
+ Giúp người đọc hình dung rõ về các bước cần thực hiện trong hoạt động gọt củ hoa thủy tiên, góp phần tạo hứng thú cho người đọc
Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng là hình ảnh. Tác dụng là khiến cho nội dung văn bản được thể hiện rõ ràng hơn, cụ thể hơn.
- Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản: hình ảnh minh họa.
- Tác dụng: giúp người đọc hình dung ra hình ảnh củ thủy tiên đã được gọt tỉa sẽ như thế nào.
Suy ngẫm và phản hồi 5
Câu 5 (Trang 51, SGK Ngữ văn 7, tâp 2)
Vẽ sơ đồ tóm tắt các bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên.
Phương pháp giải:
Dựa vào nội dung văn bản và kiến thức em vừa học, tóm tắt các bước gọt tỉa hoa thủy tiên bằng việc vẽ sơ đồ.
Lời giải chi tiết:
Em vẽ sơ đồ các bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên theo quy trình của SGK.
Em chú ý các đề mục hướng dẫn ở đầu bài.
Suy ngẫm và phản hồi 6
Câu 6 (Trang 51, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Hãy tưởng tượng em là người gọt được bát hoa thủy tiên đẹp. Khi được ngắm thành quả của mình, em có cảm xúc như thế nào? Viết một đoạn văn khoảng 5 đến 7 câu thể hiện cảm xúc của em.
Phương pháp giải:
Viết đoạn văn 5-7 câu thể hiện cảm xúc của em khi được ngắm bát thủy tiên do mình gọt rất đẹp.
Lời giải chi tiết:
Ôi bát thủy tiên ấy mới đẹp làm sao! Tôi đã học rất lâu, rất chăm chỉ và cẩn thận để có thể gọt được bát thủy tiên đẹp như vậy. Cảm xúc này thật là khó tỏ, xen lẫn niềm vui và niềm hạnh phúc. Gọt được bát thủy tiên đẹp cũng chính là sự rèn giũa bản thân mình nên tôi cảm thấy đây là việc vô cùng có ý nghĩa. Tôi sẽ cố gắng học gọt thủy tiên một cách chuyên nghiệp để có thể trở thành nghệ nhân tạo hình hoa thủy tiên.
Bản thân loài hoa, bất cứ là hoa gì đều có khả năng tác động sâu sắc đến tâm trạng, sự khỏe khoắn về tinh thần và thể chất của mỗi chúng ta. Không gì khoan khoái, dễ chịu cho bằng việc ngắm một bình hoa với đủ màu sắc và ngửi được hương thơm dịu dàng của nó. Từ thời xa xưa, hoa tươi đã gắn bó với cuộc sống con người. Hoa giúp tô điểm cho cuộc sống thêm sắc màu và mang đến hương thơm tuyệt vời. Khi ngắm những đóa hoa tươi, nhiều người sẽ cảm thấy vô cùng thoải mái, yêu đời hơn. Nên không phải ngẫu nhiên, từ thời các vua chúa, trong cung điện đều có những khu vườn ngập đầy hoa tươi. Vì thế hãy tận dụng ngay những bông hoa rực rỡ của mùa xuân để làm khỏe cho mình nhất là trong mùa Covid 19 này. Khi bạn cắm một lọ hoa trong phòng làm việc, phòng khách hay nhà bếp - bạn có thể ngửi thấy hương hoa dịu nhẹ thoảng trong không khí và điều đó khiến bạn cảm thấy dễ chịu, giống như tác dụng của nụ cười trong cuộc sống, chúng sẽ khiến bạn cảm thấy hạnh phúc và chế ngự cảm giác đau đớn trong cơ thể.
Sau khi đã chăm chút, gọt tỉa từ những củ hoa còn đang khô sần, xếp tròn ở một góc bàn để giờ đây nó đã trở thành một lọ hoa đẹp, tôi thật sự cảm thấy rất vui. Khi tự mình làm ra, chờ đợi thành quả để thành một lọ hoa đẹp như bây giờ, quả thật đó là một điều gì đó khá thú vị. Từ những ngày đầu bắt tay vào những công đoạn ngâm nước và gọt tỉa, tôi luôn mong rằng sản phẩm mình làm ra sẽ thành công, những bông hoa sẽ nở rộ đẹp nhất. Ngắm thành quả của mình, tôi mới thấy được những người nghệ nhân đã thực sự kì công, tỉ mỉ đến mức nào. Thật là một thú vui tao nhã dành cho những người thưởng hoa, được ngắm những cánh trắng hé nở đầy duyên dáng mà còn mang mùi hương thanh khiết.