Soạn bài Cái giá trị làm người SGK Ngữ văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo
Văn bản trên thể hiện những đặc điểm nào của thể loại phóng sự? Liệt kê một số chi tiết có tính xác thực và nêu tác dụng của các chi tiết đó trong văn bản.
Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 117 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Văn bản trên thể hiện những đặc điểm nào của thể loại phóng sự?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Phản ánh lại sự kiện những người lao động thất nghiệp đi kiếm việc làm bằng cách tụ tập ra những chợ "bán người", chỉ mong có được một "thầy kí", "cô đầm" nào đây rước về làm việc vặt.
- Có sử dụng biện pháp nghiệp vụ báo chí như phỏng vấn, đối thoại… để đảm bảo tính xác thực của tư liệu.
Văn bản “Cái giá trị làm người” của Vũ Trọng Phụng thể hiện nhiều đặc điểm của thể loại phóng sự, bao gồm:
-Tính chân thực: Vũ Trọng Phụng đã sử dụng các chi tiết xác thực để mô tả cuộc sống và con người, như việc miêu tả cụ thể về nghề nghiệp, địa điểm, và hoàn cảnh sống của nhân vật.
-Tính khách quan: Tác giả quan sát và ghi chép lại mà không đưa ra quá nhiều bình luận cá nhân hay đánh giá.
-Tính cấp thời: Phản ánh những vấn đề xã hội đang diễn ra và thu hút sự quan tâm của công chúng.
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 117 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Liệt kê một số chi tiết có tính xác thực và nêu tác dụng của các chi tiết đó trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Những người lao động thất nghiệp đi kiếm việc làm bằng cách tụ tập ra những chợ "bán người", chỉ mong có được một "thầy kí", "cô đầm" nào đây rước về làm việc vặt.
→ Hiện trạng thất nghiệp thời bấy giờ
- Những người đàn bà đi ở vú
→ Gia đình nghèo, mẹ phải bỏ con ở nhà để lấy sữa mình nuôi con người ta
- Mụ “đưa người" toàn quyền quyết định về cái giá của những người lao động đủ mọi lứa tuổi
→ Sự bi thương của xã hội
Một số chi tiết:
- Những người đàn bà đi ở vú
→ Gia đình nghèo, mẹ phải bỏ con ở nhà để lấy sữa mình nuôi con người ta
- Mụ “đưa người" toàn quyền quyết định về cái giá của những người lao động đủ mọi lứa tuổi
→ Sự bi thương của xã hội
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 117 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Bạn có nhận xét gì về mật độ sử dụng và tác dụng của lời thoại trong văn bản?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Trong văn bản, mật độ lời thoại được sử dụng nhiều nhằm bộc lộ rõ tính cách của từng hạng người. Những người đi xin việc thì khúm núm dè dặt, người môi giới thì khôn khéo, thủ đoạn.
Lời thoại xuất hiện thường xuyên trong văn bản, giúp làm nổi bật tính cách và quan điểm của nhân vật. Lời thoại cũng giúp tăng tính tương tác và gần gũi với người đọc, khiến câu chuyện trở nên sống động và thuyết phục hơn. Đồng thời, lời thoại còn phản ánh ngôn ngữ đời thường, góp phần làm tăng tính chân thực của phóng sự.
Câu 4
Trả lời Câu hỏi 4 trang 117 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Tìm một số ví dụ về sự kết hợp giữa trần thuật với miêu tả hoặc kết hợp giữa trần thuật với bình luận và cho biết tác dụng của sự kết hợp ấy.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
Cách 1
“Nghĩa là có khi không bằng giá súc vật. Thật vậy, tôi thấy một vài con chó còn được chủ mua thịt bò cho ăn. Có khi, con chó mỗi tháng khiến chủ tốn kém hơn một đứa tôi tớ trong nhà.”
→ Thể hiện sự rẻ mạt về “giá trị" của người lao động.
“Mười sáu người đủ hạng lớn bé, trẻ già này, mỗi người chỉ cầu như một con chó, nhiều khi kém một con chó, mà lại còn đem chân tay ra làm nhiều việc có ích, rất nặng nhọc, mà vẫn không kiếm được việc…”
→ Hoàn cảnh bi đát của những người lao động thất nghiệp.
“Một buổi sáng qua như thế… ngủ gật”
-> hoàn cảnh bi đát, đói khổ của người lao động
Câu 5
Trả lời Câu hỏi 5 trang 117 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Đoạn trích này giúp bạn hiểu như thế nào về con người, xã hội Việt Nam thời kì trước năm 1945?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tình cảnh của những người lao động thất nghiệp hay nói cách khác là xã hội việt Nam thời kì trước năm 1945 rơi vào tình thế bi đát nhất. Cứ xem cảnh sinh hoạt của họ, ta sẽ phải chua xót thay cho những thân phận cơ hàn ấy. Qua đoạn trích chúng ta sẽ thấu hiểu được cảnh cơ cực, cùng quẫn của những người lâm vào cuộc sống cơ hàn trong xã hội cũ.
Tác phẩm “Cái giá trị làm người” của Vũ Trọng Phụng không chỉ là một đoạn trích văn học mà còn là một tài liệu quý giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự bi đát của con người và xã hội Việt Nam trước năm 1945. Qua đoạn trích này, chúng ta có thể thấy được sự phân biệt giai cấp gay gắt, tình trạng suy đồi đạo đức, và sự chênh lệch giàu nghèo trong xã hội Việt Nam thời kỳ đó. Vũ Trọng Phụng đã sử dụng ngôn ngữ sắc sảo và hình ảnh sinh động để phản ánh một cách chân thực những vấn đề xã hội nhức nhối.
Câu 6
Trả lời Câu hỏi 6 trang 117 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Nhận xét về nghệ thuật viết phóng sự của tác giả Vũ Trọng Phụng (tác dụng của việc sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, cách trần thuật, miêu tả, sử dụng lời thoại… trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của văn bản)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nghệ thuật phóng sự của cơm thầy cơm cô trước hết là những ghi chép chân thực, đầy giá trị hiện thực và hiện thực ấy được tác giả tái hiện hết sức sinh động. Bên cạnh đó, cách quan sát và tái hiện lại thay đổi thường xuyên khiến người đọc bị thu hút một cách đặc biệt. Có thể không ở đâu hơn là thể phóng sự, nhà văn mới có thể thoả sức tung hoành trong khi miêu tả và phản ánh hiện thực. Bên cạnh đó, thiên phóng sự này còn nổi bật ở nghệ thuật trào phúng. Đây là những trang văn châm biếm sắc sảo cái xã hội mà ông gọi là "chó đểu". Sở dĩ có được những tiếng cười "nhếch miệng" mà chua chát về thân phận con người như vậy là bởi nhà văn đã dày dạn vốn sống, có một chiều sâu suy tư và kinh nghiệm cuộc đời.
Về nghệ thuật viết phóng sự, Vũ Trọng Phụng được biết đến là một bậc thầy. Ông sử dụng ngôi kể thứ nhất hoặc thứ ba linh hoạt, tùy thuộc vào mục đích truyền đạt và tạo ra sự gần gũi với người đọc. Điểm nhìn trong tác phẩm của ông thường đa dạng, từ đó phản ánh được nhiều khía cạnh của xã hội. Cách trần thuật của ông lôi cuốn, miêu tả chi tiết và sử dụng lời thoại tự nhiên, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được câu chuyện.
Câu 7
Trả lời Câu hỏi 7 trang 117 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Theo bạn, cách phản ánh sự thật đời sống của phóng sự và nhật kí có gì giống và khác nhau?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
|
Phóng sự |
Nhật kí |
|
|
Giống nhau |
- Ghi chép lại sự kiện đặc biệt, đề cao sự chân thực, sinh động - Thể hiện cảm xúc của cá nhân người viết |
|
|
Khác nhau |
- Không đánh số ngày, tháng, năm |
- Có đánh số ngày, tháng, năm |
|
- Ghi lại sự kiện đặc biệt có ý nghĩa quan trọng nhất định đối với cộng đồng xã hội |
- Ghi lại sự kiện diễn ra hàng ngày |
Phóng sự và nhật ký đều phản ánh sự thật đời sống, nhưng phóng sự thường mang tính khách quan và bao quát hơn, trong khi nhật ký thì chủ quan và tập trung vào trải nghiệm cá nhân. Phóng sự thường nhấn mạnh vào việc ghi chép và phân tích các sự kiện xã hội, còn nhật ký lại ghi lại cảm xúc và suy tư cá nhân hàng ngày của người viết. Đây là hai phương tiện khác nhau nhưng đều quý giá trong việc lưu giữ và truyền đạt những trải nghiệm và hiểu biết về cuộc sống.