Soạn bài Củng cố, mở rộng bài 8 SGK Ngữ văn 9 tập 2 Kết nối tri thức

Kẻ bảng vào vở để hệ thống hóa kiến thức về hai văn bản nghị luận Đấu tranh cho một thế giới hòa bình và Biến đổi khí hậu - mối đe dọa sự tồn vong của hành tinh chúng ta, trong bảng có các cột để ghi các thông tin: vấn đề được bàn luận, các luận điểm chính, lí lẽ, bằng chứng.

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 85 SGK Ngữ văn 9 Kết nối tri thức

Kẻ bảng vào vở để hệ thống hóa kiến thức về hai văn bản nghị luận Đấu tranh cho một thế giới hòa bình và Biến đổi khí hậu - mối đe dọa sự tồn vong của hành tinh chúng ta , trong bảng có các cột để ghi các thông tin: vấn đề được bàn luận, các luận điểm chính, lí lẽ, bằng chứng.

Phương pháp giải:

Gợi nhớ kiến thức phần đọc để điền thông tin phù hợp.

Lời giải chi tiết:

Đấu tranh cho một thế giới hòa bình

Biến đổi khí hậu - mối đe dọa sự tồn vong của hành tinh chúng ta

Vấn đề bàn luận

Đấu tranh cho một thế giới hòa bình.

Biến đổi khí hậu.

Luận điểm chính, lí lẽ bằng chứng

+ Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn thể loài người và sự sống trên Trái Đất.

+) Kho vũ khí hạt nhân đang được tàng trữ có khả năng huỷ diệt cả Trái Đất và các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời.

+) Cuộc chạy đua vũ trang làm mất đi khả năng cải thiện đời sống cho hàng tỷ người.

+) Chiến tranh hạt nhân không những đi ngược lại lý trí của loài người mà còn ngược lại với lý trí của tự nhiên, phản lại sự tiến hoá.

+ Vì vậy, đấu tranh cho hoà bình, ngăn chặn và xoá bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân là nhiệm vụ thiết thực và cấp bách của mỗi người, toàn thể loài người.

+ Chúng ta đang phải đối mặt với mối đe dọa trực tiếp đến sự tồn vong.

+ Vấn đề này đã được nói rất nhiều lần nhưng về phía lãnh đạo lại từ chối lắng nghe.

+ Những hậu quả của việc biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống.

+ Chúng ta cần thay thế bằng năng lượng sạch.

+ Đã đến lúc các nhà lãnh đạo thể hiện sự quan tâm.

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 86 SGK Ngữ văn 9 Kết nối tri thức

Trình bày ý kiến của em về đề tài: “Chỉ có con người mới cứu được Trái Đất”. Hãy lập dàn ý, viết phần Mở bài và đoạn đầu của Thân bài.

Phương pháp giải:

Gợi nhớ kiến thức phần Nói và nghe để đưa ra dàn ý và đoạn văn.

Lời giải chi tiết:

* Dàn ý:

- Mở bài: Giới thiệu về vấn đề.

Trái Đất của chúng ta ngày càng nóng lên”, “Hãy cứu lấy Trái Đất”, “Hãy cứu lấy cuộc sống của chính bạn”. Đó là những slogan vô cùng quen thuộc mà chúng ta có thể thấy ở khắp mọi nơi và nghe được từ mọi, kênh thông tin đại chúng. Môi trường sống của Trái Đất đang ngày càng bị đe dọa, vậy chúng ta đã làm gì để cứu lấy Trái Đất của mình? Cuộc sống của Trái Đất, môi trường của chúng ta, tất cả phụ thuộc vào bạn.

- Thân bài:

+ Thực trạng của vấn đề nóng lên của Trái Đất.

Trước tiên, hãy cùng nhìn qua hiện trạng Trái Đất hiện nay. Trước đây, chỉ có những nhà khoa học và các tổ chức bảo vệ môi trường ra sức kêu gọi mọi người quan tâm đến việc bảo vệ môi trường, còn hầu hết đều thờ ơ và cho rằng hậu quả của sự thay đổi Trái Đất còn xa lắm. Nhưng đến bây giờ, kể cả những người đã từng thờ ơ với việc bảo vệ môi trường cũng không thể không thừa nhận rằng hậu quả ngày càng nghiêm trọng do Trái Đất nóng lên. Dự kiến đến cuối thế kỷ này, mực nước biển sẽ dâng lên 5 - 6 m. Vậy chúng ta phải làm gì để cứu Trái Đất?

+ Hậu quả của vấn đề nóng lên của Trái Đất.

+ Lấy các ví dụ liên hệ.

+ Đưa ra các giải pháp.

- Kết bài:

+ Khẳng định lại vấn đề. Liên hệ bản thân.

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 Củng cố, mở rộng trang 64 SGK Ngữ văn 9 Kết nối tri thức

Dựa vào dàn ý của bài viết ở câu 2 để lập dàn ý cho bài thuyết trình; dựa vào dàn ý đó để tập trình bày bài nói.

Phương pháp giải:

Đọc lại câu 2 để lập dàn ý cho bài thuyết trình và tự tập trình bày

Lời giải chi tiết:

Xin chào thầy/cô và các bạn, sau đây em xin trình bày một vấn đề mang tính cấp thiết hàng đầu hiện nay đó là vấn đề nóng lên của Trái Đất.

Châu Bắc cực và châu Nam cực là hai khu vực nhạy cảm nhất đối với hiện tượng Trái Đất nóng lên, những núi băng, tảng băng không ngừng tan chảy. Theo số liệu khí tượng trong vòng 30 năm gần đây của Trạm khảo sát Nam cực Anh thì tốc độ nóng lên của Nam cực cao gấp 4 lần Trái Đất. Từ năm 2002 cho đến nay, băng tan ở Nam cực khiến cho mực nước biển tăng mỗi năm khoảng 0,4 mm. Tình hình ở Bắc cực còn tồi tệ hơn. Tốc độ băng tan của đảo Greenland trong 5 năm gần đây tăng gấp 2 lần. Theo ước tính, nếu cả băng đảo Greenland tan chảy thì nước biển sẽ dâng cao lên 7m. Khi ấy, cả đất nước Băng La Đét sẽ chìm ngập dưới biển.

Băng tan ảnh hưởng lớn đến mối quan hệ giữa mặt trời với Trái Đất. Băng ở hai vùng Nam cực và Bắc cực đủ để phản xạ lại 90% năng lượng bức xạ mặt trời. Đại dương thì có .tác dụng ngược lại, hấp thu 90% năng lượng bức xạ mặt trời. Nếu như băng ở hai cực này không còn tồn tại thì không biết nhiệt độ của Trái Đất sẽ tăng nhanh như thế nào.

Không chỉ có hiện tượng băng cực tan chảy, nước biển dâng cao. Trái Đất nóng lên đem đến những hậu quả vô cùng khủng khiếp. Đại dương ngày càng nóng, thế nhưng nhiệt độ nước biển lại ngày càng thấp đi. Mùa đông 2005, 2007 là những điển hình khi nhiều nơi bị những đợt lạnh xuống đến -20 độ c tấn công, gây thiệt hại đến tính mạng con người. Mùa hè nhiệt độ lại lên cực cao, gây hạn hán nhiều hơn, ảnh hưởng đến sản xuất, cuộc sống của con người.

Bạn đã bao giờ từng suy nghĩ xem tại sao môi trường sống của chúng ta lại có những hiện tượng trên?

Tôi đã từng nghe một du khách nước ngoài nhận xét rằng: “Đất nước Việt Nam của các bạn là một đất nước tươi đẹp nhưng môi trường sống của các bạn lại bị ô nhiễm nặng nề”.

Điều này có lẽ, không cần phải đợi đến lời nhận xét trên, chúng ta mới có thể nhận ra. Hầu như ai cũng biết rằng, môi trường sống xung quanh mình đang bị hủy hoại nghiêm trọng nhưng ai cũng nghĩ rằng việc bảo vệ môi trường là. việc của quốc gia, của công ty môi trường, của ai đó chứ không phải của mình.

Người dân luôn luôn xả rác một cách vô tư, hoặc “không hề cố ý’” trên đường, trong công viên, hoặc bất cứ chỗ nào thấy tiện tay.

Chúng ta cấm hút thuốc lá ở nơi công cộng. Song, cái lệnh cấm ây dường như chỉ tồn tại trên văn bản giấy tờ, trên các pano dán khắp nơi ở khắp mọi nơi, trên ô tô, trên đường phố, nhà hàng, khách sạn, sân ga... khói thuốc lá vẫn vô tư bay cuồn cuộn. Còn bụi thì từ lâu đã trở thành người “bạn đồng hành” của mọi người dân trên khắp các nẻo đường.

Rác thải cũng vô tư nằm trên mọi nẻo đường. Số lượng được một đội quân vô cùng hùng hậu của các Công ty môi trường thu gom thì lại được “chôn sống” ở các bãi khổng lồ và đến lượt nó, các bãi rác này lại trở thành nhân tố chủ yếu để tàn phá môi trường sống!

Nếu bạn đã từng sang Singapore thì chắc chắn bạn sẽ choáng ngợp trước môi trường trong lành, sạch sẽ của đảo quốc xinh đẹp này. Ngay từ khi bước chân xuống sân bay và khi bước ra đường, bạn đã có thể cảm nhận được một không khí trong lành, sạch sẽ với rất nhiều cây xanh. Đường phố không hề có một chút bụi bẩn, người dân không bao giờ có chuyện xả rác ra đường, khạc nhổ hay nhai kẹo cao su trên đường phố.

Singapore có luật pháp nghiêm khắc dành cho những ai vi phạm việc bảo vệ môi trường. Bạn sẽ phải nộp phạt hành chính và quét dọn vệ sinh trong thời gian tùy theo mức độ vi phạm của bạn nếu như cảnh sát bắt được.

Ngay từ bé, những đứa trẻ ở đây đã được giáo dục rất nghiêm ngặt rằng chúng không được tự ý vứt rác không đúng nơi quy định, phải biết bảo vệ đường phố và môi trường sống xung quanh đơn giản như khu phố, trường học, nơi sinh sống. Còn trẻ em nước ta, những giáo dục đó thực ra phần lớn còn trên sách vở. Những đứa trẻ đến trường, ở nhà vẫn thường được dạy rằng “Con phải vứt rác đúng nơi quy định, con không được xả rác ra lòng đường”. Nhưng mẹ lại bảo con rằng “Thôi con cứ vứt ở gốc cây đi, cầm nhiều dính vào tay, bẩn đấy”. Bạn sẽ nghĩ thế' nào? Điều quan trọng nhất, khi bảo vệ môi trường sống cần có là ý thức của mọi người. Tai nạn giao thông làm cho con người chết và thương vong ngay lập tức, còn ô nhiễm môi trường sống thì làm cho con người chết từ từ và chết từ thế hệ này sang thế' hệ khác. Đã đến lúc, cần gióng lên hồi chuông báo động khẩn cấp về tình trạng này. cần nhanh chóng có những biện pháp nghiêm khắc, có chiến lược và quy hoạch tổng thể để bảo vệ môi trường sống, trong đó, quan trọng nhất và trước hết phải giải quyết là ý thức tự giác của mọi tầng lớp nhân dân.

Bảo vệ môi trường sống là lĩnh vực bao gồm một phạm vi rất rộng. Thái độ đối với khói, bụi, nước thải và rác thải là những vấn đề quan trọng nhất, phức tạp nhất. Như các cụ ta vẫn nói, hãy tự cứu mình trước khi trời cứu. Trong khi chờ đợi Nhà nước có kế hoạch, chính sách xây dựng các nhà máy xử lý chất thải hiện đại, mỗi người chúng ta, mỗi gia đình chúng ta hãy tự ý thức và hành động bằng những việc làm nhỏ nhất của mình, trước hết từ việc gạt tàn thuốc lá, để rác đúng nơi quy định. Khi tất cả đều có chung hành động, chúng ta sẽ có một cuộc sống văn minh, một môi trường trong lành. Và mỗi khi có dịp ra nước ngoài tham quan sẽ chẳng có ai còn phải buồn mà than “trông người rồi ngẫm đến ta”.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 86 SGK Ngữ văn 9 Kết nối tri thức

Tìm đọc hai văn bản nghị luận xã hội, ghi vắn tắt vào vở các thông tin: luận đề, các luận điểm chính, cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng, mối liên hệ giữa vấn đề nghị luận với đời sống.

Phương pháp giải:

Tìm đọc các văn bản nghị luận xã hội để ghi các thông tin.

Lời giải chi tiết:

Bài toán dân số

Ôn dịch thuốc lá

Vấn đề bàn luận

Dân số thế giới gia tăng.

Thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng con người.

Luận điểm chính, lí lẽ bằng chứng

- Vấn đề hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.

+ Đưa giả thuyết bài toán dân số.

- Tốc độ gia tăng dân số.