Soạn bài Lá cờ thêu sáu chữ vàng SGK Ngữ văn 8 tập 1 Kết nối tri thức - siêu ngắn
Chia sẻ cảm nghĩ của em về người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản (qua các tài liệu lịch sử, sách báo, phim ảnh, … mà em đã đọc, đã xem)
Nội dung chính
| Tác phẩm “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” ra đời nhằm giáo dục nhân cách, nâng cao hiểu biết của trẻ em về lịch sử nước nhà, khơi dậy lòng yêu nước cho các em. |
Trước khi đọc 1
Câu 1 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chia sẻ cảm nghĩ của em về người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản (qua các tài liệu lịch sử, sách báo, phim ảnh, … mà em đã đọc, đã xem)
Phương pháp giải:
Nhớ lại các câu chuyện lịch sử hoặc tham khảo trên internet, sách báo.
Lời giải chi tiết:
Trần Quốc Toản là một vị anh hùng nhỏ tuổi. Câu chuyện về Trần Quốc Toản bóp nát quả cam đến giờ vẫn được lưu truyền. Ông chính là tấm gương về lòng dũng cảm, cùng tinh thần yêu nước.
Trước khi đọc 2
Câu 2 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Ngoài Trần Quốc Toản, em còn biết thêm nhân vật thiếu nhi lỗi lạc nào trong lịch sử?
Phương pháp giải:
Nhớ lại các nhân vật thiếu nhi lỗi lạc trong lịch sử đã được học hoặc đọc được qua sách báo, internet.
Lời giải chi tiết:
Ông Trạng Nguyễn Hiền là người vừa có tài năng lỗi lạc, vừa có ý chí kiên trì vượt khó.
Đọc văn bản 1
Câu 1 (trang 11, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hoài Văn có những suy nghĩ gì khi thấy các vương hầu họp bàn việc nước?
Phương pháp giải:
Theo dõi phần đầu văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Hoài Văn đoán được ý định của các vị quan quân, chàng muốn được xuống thuyền rồng bàn việc nước, quỳ trước mặt và xin quan gia cho đánh.
Đọc văn bản 2
Câu 2 (trang 12, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Điều gì sẽ xảy ra khi Hoài Văn có hành động vượt khuôn phép?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, theo dõi các tình tiết để dự đoán.
Lời giải chi tiết:
Hoài Văn có thể phạm thượng và sẽ phải chịu tội chết.
Đọc văn bản 3
Câu 3 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hoài Văn giải thích như thế nào về hành động của mình?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ lời thoại của Hoài Văn để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Hoài Văn tự biết mình mang tội lớn nhưng chàng cho rằng khi đất nước lâm nguy, đến đứa trẻ cũng phải biết lo nghĩ.
Đọc văn bản 4
Câu 4 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Thái độ của Trần Quốc Toản thể hiện như thế nào qua lời nói?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ lời thoại và lời dẫn để xác định thái độ của Trần Quốc Toản
Lời giải chi tiết:
Thái độ của chàng rất tức giận, cương quyết
Đọc văn bản 5
Câu 5 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Cách nhà vua xử lí hành động của Trần Quốc Toản có đúng như dự đoán của em không?
Phương pháp giải:
Theo dõi tình tiết câu chuyện và so với câu trả lời trước đó để làm bài.
Lời giải chi tiết:
Khác với dự đoán của em, vua không những không ban cho Quốc Toản tội chết mà còn tặng chàng một quả cam
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hãy tóm tắt nội dung của văn bản và cho biết câu chuyện dựa trên bối cảnh của sự kiện lịch sử nào.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ toàn bộ văn bản và tóm tắt ngắn gọn nội dung.
Lời giải chi tiết:
*Tóm tắt: Khi biết vua đang bàn việc dưới thuyền cùng các vương hầu, Trần Quốc Toản giằng co với lính canh chạy xuống thuyền rồng xin Vua cho đánh, rồi đặt thanh gươm lên gáy chịu tội. Vua không những tha tội mà còn ban cho Quốc Toản cam quý vì Vua thấy cậu còn trẻ mà đã biết lo việc nước. Vì bị Vua xem là trẻ con và căm giận khi nghĩ tới quân giặc đang lăm le đè đầu cưỡi cổ dân mình, Quốc Toản vô tình bóp nát quả cam.
*Bối cảnh lịch sử: giặc Nguyên sai sứ thần sang giả vờ mượn đường để xâm chiếm nước ta, vua và quần thần đang bàn nên đánh hay hòa.
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản có tâm trạng như thế nào khi phải đứng trên bờ nhìn quang cảnh một sự kiện đặc biệt đang diễn ra ở bến Bình Than?
Phương pháp giải:
Theo dõi các tình tiết của văn bản, đặc biệt chú ý đến lời thoại và những đoạn miêu tả tâm lý nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản cảm thấy sốt ruột và lo lắng không yên.
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Khi bị quân Thánh Dực ngăn cản xuống bến gặp vua, Trần Quốc Toản có hành động gì khác thường? Vì sao Trần Quốc Toản có hành động như vậy?
Phương pháp giải:
Theo dõi đoạn Trần Quốc Toản lao xuống bến gặp vua và lý giải hành động của chàng.
Lời giải chi tiết:
Hành động: tuốt gươm quát lớn, gây náo động cả bến sông.
Lý do: vì chàng đã phải chờ quá lâu, vừa lo lắng vừa sốt ruột nên không chờ được nữa.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chứng kiến hành động và nghe lời tâu bày của Trần Quốc Toản, vua Thiệu Bảo có thái độ và cách xử lý như thế nào? Thái độ và cách xử lý đó cho thấy điều gì ở vị vua này?
Phương pháp giải:
Theo dõi đoạn văn miêu tả hành động và lời nói vua ban để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Vua Thiệu Bảo gật đầu, mỉm cười, không những không ban chết mà còn nể tình Trần Quốc Toản còn trẻ mà biết lo lắng cho vua, cho đất nước nên đã thứ tội và tặng chàng một quả cam.
→ Đây là một vị vua đức độ anh minh, xét sự việc dựa trên cả lý lẫn tình, trân trọng chí khí và nỗi lòng quan tâm đến việc dân, việc nước của người trẻ.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Trong lời người kể chuyện đôi chỗ xen vào những ý nghĩ thầm kín của nhân vật Trần Quốc Toản. Hãy nêu một vài trường hợp và phân tích tác dụng của sự đan xen đó.
Phương pháp giải:
Tìm một số chi tiết đan xen những ý nghĩ thầm kín của nhân vật Trần Quốc Toản trong lời người kể và nêu tác dụng.
Lời giải chi tiết:
Đoạn Hoài Văn đỡ lấy cam vua ban, lủi thủi bước lên bờ và uất ức nghĩ đến đám quân Thánh Dực, nung nấu ý định chiêu binh mãi mã: “Hoài Văn đỡ lấy quả cam, tạ ơn vua...càng bóp mạnh.” → Tác dụng: khiến cho câu chuyện trở nên sinh động và chân thực hơn.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Những nét tính cách nào của Trần Quốc Toản được thể hiện qua lời đối thoại với các nhân vật khác trong truyện?
Phương pháp giải:
Theo dõi từng lời thoại của nhân vật để nhận biết được các nét tính cách.
Lời giải chi tiết:
Trần Quốc Toản là một chàng thiếu niên khảng khái và bộc trực, còn nhỏ nhưng đã đau đáu chuyện nước nhà.
Sau khi đọc 7
Câu 7 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Trong truyện này, ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật đều mang đậm màu sắc lịch sử. Hãy nêu một số ví dụ và cho biết tác dụng.
Phương pháp giải:
Để ý tới ngôn ngữ người kể và ngôn ngữ nhân vật để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ như một số từ ngữ Hán Việt thời xưa dùng để mô tả sự vật, sự việc thời kỳ phong kiến lịch sử: vua, phạm thượng, thượng lệnh, tôn thất, bệ kiến, quân pháp vô thân.
→ Tác dụng: Khiến cho câu chuyện sinh động và chân thực, làm rõ được bối cảnh lịch sử lúc bấy giờ
Sau khi đọc 8
Câu 8 (trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hãy khái quát chủ đề của văn bản và cho biết căn cứ vào đâu em khái quát như vậy.
Phương pháp giải:
Đọc lại văn bản và khái quát chủ đề.
Lời giải chi tiết:
Dựa vào nhân vật chính và các tình tiết xảy ra trong câu chuyện, có thể khái quát chủ đề câu chuyện: Văn bản thể hiện tấm lòng yêu nước, căm thù giặc của người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản, qua đó cho thấy hào khí, tinh thần chống xâm lược của cha ông ta ở thời Trần.
Viết kết nối với đọc
(trang 15, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích chi tiết Trần Quốc Toản bóp nát quả cam.
Phương pháp giải:
Đọc lại văn bản, dựa vào nội dung và đáp án đọc hiểu để viết đoạn văn phân tích.
Lời giải chi tiết:
Chờ đợi quá lâu trên bến mà không được gặp vua để xin đánh, Quốc Toản bèn xông vào thuyền rồng đòi gặp vua để yết kiến và nói lên nguyện vọng của mình. Hiểu rõ đầu đuôi sự tình, vua cho chàng đứng dậy và thứ tội. Chàng tuy đã làm trái phép nước, nhưng thấy Quốc Toản còn trẻ mà đã biết lo việc nước nên vua đã ban cho chàng một quả cam. Việc ban thưởng quả cam cho thấy nhà vua rất tán thưởng hành động này của chàng. Ấm ức vì bị vua xem thường là trẻ con và lo lắng nghĩ tới quân giặc vẫn đang hoành hành, lăm le đè đầu cưỡi cổ dân mình, Quốc Toản bóp nát quả cam vua ban lúc nào không hay. Chi tiết này cũng cho thấy sự gan dạ, dũng cảm, phẩm chất anh hùng của Trần Quốc Toản.