Soạn bài Lai Tân SGK Ngữ văn 8 tập 1 Kết nối tri thức - siêu ngắn
Bác Hồ (Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh) đã bôn ba khắp năm châu bốn biển để tìm con đường cứu nước. Hãy kể tên một số nơi Bác đã từng đặt chân tới.
Nội dung chính
| Bài thơ miêu tả thực trạng thối nát của chính quyền Trung Quốc dưới thời Tưởng Giới Thạch và thái độ châm biếm, mỉa mai sâu cay |
Trước khi đọc 1
Câu 1 (trang 85, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Bác Hồ (Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh) đã bôn ba khắp năm châu bốn biển để tìm con đường cứu nước. Hãy kể tên một số nơi Bác đã từng đặt chân tới.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức và hiểu biết về Bác để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Một số nơi Bác đã từng đặt chân tới là: Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Trung Mỹ, Nam Mỹ, Hoa Kỳ, Anh, Liên Xô…
Trước khi đọc 2
Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hãy nêu tên một số bài thơ của Hồ Chí Minh mà em biết.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức và hiểu biết về Bác để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Một số bài thơ: Cảnh khuya, Rằm tháng Giêng, Trung thu, Tin thắng trận, Đối nguyệt, Cảnh rừng Việt Bắc, Chơi trăng,…
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 86, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Bài thơ Lai Tân thuộc thể thơ nào? Nêu những dấu hiện giúp em nhận biết được điều đó.
Phương pháp giải:
Đếm số tiếng trên mỗi dòng thơ để xác định thể thơ.
Lời giải chi tiết:
- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Số dòng, chữ: 4 dòng, mỗi dòng 7 chữ
- Gieo vần: câu thơ thứ hai hiệp vần với câu thơ thứ 4 “tiền - thiên”
- Bố cục: khai - thừa - chuyển - hợp.
- Luật: bằng trắc.
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 86, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Em hãy cho biết mục đích những việc thường làm của ban trưởng nhà giam và cảnh trưởng. Căn cứ vào đâu em khẳng định như vậy?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Mục đích: ngày ngày đánh bạc, cảnh trưởng thì ăn tiền của phạm nhân.
- Căn cứ vào bản phiên âm của bài thơ
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 86, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Phải chăng sau khi chê những thói xấu của ban trưởng và cảnh tưởng, tác giả muốn dành tặng lời khen cho huyện trưởng vì đã làm việc chăm chỉ? Em thử suy đoán huyện trưởng “chong đèn” để làm việc gì.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Tác giả muốn rạch ròi chân dung của những kẻ cầm đầu.
- Huyện trưởng chong đèn làm việc công để làm chuyện mờ ám - hút thuốc phiện.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 86, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Giọng điệu trào phúng của câu thơ thứ ba có gì khác biệt so với hai câu thơ đầu?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Giọng điệu trào phúng của câu 3 góp phần thể hiện nội dung: Huyện trưởng "chong đèn" cứ ngỡ để lo công việc nhưng thực chất là làm chuyện mờ ám, hút thuốc phiện.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 86, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Các nhân vật trong bài thơ Lai Tân thuộc thành phần nào trong xã hội? Hãy làm rõ dụng ý của tác giả khi nhằm vào nhóm đối tượng này.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
|
Thành phần xã hội |
Dụng ý |
|
Ban trưởng nhà giam |
con người thực thi pháp luật nơi nhà tù cai quản tù nhân lại chuyên đánh bạc. |
|
Cảnh trưởng kiếm ăn quanh |
hành động của một kẻ cướp cạn, trấn lột xương tủy của tù nhân, rất dơ bẩn và tàn nhẫn. |
|
Huyện trưởng chong đèn làm công việc |
Cứ ngỡ lo công việc nhưng lại làm việc mờ ám, hút thuốc phiện |
=> Bộ máy chính quyền thối nát, vô trách nhiệm
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 86, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Theo em, nội dung câu kết có mẫu thuẫn với nội dung của các câu thơ trước không? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Có mâu thuẫn vì mục đích tạo tiếng cười châm biếm về bộ máy chính quyền Lai Tân thối nát và vô trách nhiệm.
Viết
(trang 86, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) làm rõ chất trào phúng nhẹ nhàng mà sâu cay của bài thơ Lai Tân qua lời nhận xét: “Trời đất Lai Tân vẫn thái bình”.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và dựa vào lời nhận xét để viết đoạn văn theo yêu cầu.
Lời giải chi tiết:
“Lai Tân" là một bài thơ nhằm tố cáo cái hiện thực xấu xa, thối nát của xã hội Trung Quốc thời ấy đồng thời là tiếng cười châm biếm của nhà thơ về những “con người" trong đám chức sắc ở Lai Tân mà nhà thơ nhìn thấy. Câu thơ toát lên một nụ cười châm biếm nhẹ nhàng mà sâu sắc. Nhà thơ như hỏi một cách bâng quơ: Lai Tân với hệ thống quan lại và chính quyền như vậy, thế mà !‘vẫn thái bình như xưa". Cách mỉa mai, châm biếm của tác giả “'Ngục trung nhật kí” là thế! Tính “hướng nội" của “Nhật kí trong tù” được thể hiện rất rõ về mặt đặc điểm thể loại, nó vừa là nhật kí lại vừa là thơ, chủ yếu là thơ trữ tình, tác giả viết cho mình, để mà suy ngẫm, để mà chiêm nghiệm, "Vừa ngẫm vừa đợi đến ngày tự do". Vì thế, bài thơ “Lai Tân" tuy có nêu ra ba chân dung về Ban trưởng, Cảnh trưởng, Huyện trưởng tiêu biểu cho cái xấu xa, đồi bại của bọn quan lại chính quyền Tưởng Giới Thạch thuở ấy, nhưng chỉ là để mỉa mai, châm biếm cái nghịch lý, nghịch cảnh mà nhà thơ đã và đang phải đối diện và cam chịu.
Bài đọc