Soạn bài Lão Hạc SGK Ngữ văn 8 tập 2 Cánh diều - siêu ngắn
Đọc trước truyện ngắn Lão Hạc; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nam Cao và một số bài viết xung quanh tác phẩm Lão Hạc
Nội dung chính
| Thể hiện số phận đau thương của người nông dân trong xã hội cũ và phẩm chất cao quý, tiềm tàng của họ. Đồng thời, truyện còn cho thấy tấm lòng yêu thương, trân trọng đối với người nông dân. |
Chuẩn bị
(trang 4, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đọc trước truyện ngắn Lão Hạc ; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nam Cao và một số bài viết xung quanh tác phẩm Lão Hạc
Phương pháp giải:
Đọc trước văn bản và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả
Lời giải chi tiết:
- Tên khai sinh là Trần Hữu Tri (có nguồn ghi là Trần Hữu Trí), (29/10/1915 hoặc 1917 – 20/11/1951), quê tại làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lý Nhân (nay là xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam).
- Bút danh: ghép hai chữ của tên tổng và huyện
- Là một nhà văn, nhà thơ, nhà báo và cũng là một chiến sĩ, liệt sỹ người Việt Nam.
- Có nhiều đóng góp quan trọng đối với việc hoàn thiện phong cách truyện ngắn và tiểu thuyết Việt Nam ở nửa đầu thế kỷ 20.
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 5, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đoạn văn “Tôi cũng ngồi lặng lẽ […] tôi quý năm quyển sách của tôi…” thuật lại những sự kiện liên quan đến nhân vật nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn bản
Lời giải chi tiết:
Liên quan đến nhân vật ông giáo
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 6, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đoạn văn này giúp em hiểu thêm được gì về hoàn cảnh của nhân vật lão Hạc?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn bản
Lời giải chi tiết:
Hoàn cảnh: nhà nghèo, vợ mất sớm, đứa con trai vì không có tiền cưới vợ đã bỏ đi làm phu điền cao su biền biệt. Chỉ có con chó mà con trai để lại làm bạn.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 7, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Những lời nói của lão Hạc với “cậu Vàng” thể hiện điều gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ những lời lão Hạc nói với cậu Vàng
Lời giải chi tiết:
- Thể hiện nỗi nhớ mong, tình cảm dành cho cậu con trai
- Thể hiện tình yêu dành cho cậu Vàng
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 9, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Câu nói của lão Hạc “chua chát” ở chỗ nào?
Phương pháp giải:
Đọc và phân tích kĩ lời nói của lão Hạc
Lời giải chi tiết:
- Lão rất yêu quý cậu Vàng nhưng vì hoàn cảnh lão buộc phải bán cậu đi
- Để che đậy cho những xót xa vì mất đi người bạn lão đành tìm một lí do là “hoá kiếp” cho cậu Vàng được làm người.
Đọc hiểu 5
Câu 5 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Qua những việc nhờ ông giáo, nhân vật lão Hạc đã thể hiện được đặc điểm nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ và tìm ra hàm ý trong những việc nhờ vả của lão Hạc
Lời giải chi tiết:
- Yêu thương, lo lắng chu toàn và luôn mong ngóng con trai trở về
- Có lòng tự trọng
- Là người hay suy nghĩ và tỉnh táo nhận ra tình cảnh của mình
Đọc hiểu 6
Câu 6 (trang 11, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Những từ ngữ nào thể hiện sự nhún nhường hết mức của lão Hạc?
Phương pháp giải:
Đọc và chỉ ra những từ ngữ thể hiện sự nhún nhường của lão Hạc
Lời giải chi tiết:
Từ ngữ: cắn rơm cắn cỏ, lạy, ông giáo có nghĩ cái tình tôi già nua tuổi tác mà thương …
Đọc hiểu 7
Câu 7 (trang 11, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Lời tâm sự của nhân vật ông giáo ở đây là nói với ai?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ lời tâm sự của ông giáo
Lời giải chi tiết:
Nói với người đọc, cũng là một lời độc thoại.
Đọc hiểu 8
Câu 8 (trang 12, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Điều gì khiến ông giáo thấy “Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn…”?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn bản ứng với câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Ông giáo nghĩ lão Hạc - một người lương thiện nhưng cũng bị tha hoá, xấu xa
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tóm tắt truyện Lão Hạc trong khoảng 10 – 15 dòng.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và tóm tắt
Lời giải chi tiết:
Lão Hạc là một người nông dân nghèo, vợ mất sớm, chỉ có một mảnh vườn và người con trai. Vì không có tiền cưới vợ, con trai lão Hạc sinh phẫn chí đi lên đồn điền cao su với lời thề khi nào kiếm được bạc trăm mới trở về. Từ đó, lão Hạc sống thui thủi một mình với con chó Vàng làm bạn, bòn vườn sống qua ngày. Sau trận ốm dai dẳng, lão không còn sức đi làm thuê được nữa. Rồi lại bão mất mùa, lão rơi vào hoàn cảnh khó khăn, cơ cực bội phần. Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con trai về có cái sinh sống, Lão Hạc dằn vặt lương tâm mình khi quyết định bán đi con chó Vàng. Lão nhờ ông giáo trông hộ mảnh vườn cho con trai và gửi tiền làm ma để không phiền hàng xóm. Lão Hạc xin ít bã chó của Binh Tư. Biết được chuyện này, ông giáo rất buồn vì nghĩ rằng con người như lão Hạc chỉ vì cái nghèo đói mà cũng bị tha hoá. Rồi lão chết đột ngột, dữ dội và đau đớn. Không ai biết vì sao lão chết trừ Ông Giáo và Binh Tư.
CH cuối bài 2
Câu 2 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Truyện có những nhân vật nào đáng chú ý? Phần (1) và (2) (in chữ nhỏ) mở đầu văn bản có vai trò như thế nào đối với phần sau của truyện?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Những nhân vật đáng chú ý: Lão Hạc, ông giáo, cậu Vàng.
- Phần 1 và 2 (in chữ nhỏ) mở đầu có vai trò dẫn dắt, giới thiệu và kết nối.
CH cuối bài 3
Câu 3 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phân tích nhân vật lão Hạc:
a. Hoàn cảnh lão Hạc trong truyện có gì đáng chú ý? Người đọc biết được hoàn cảnh ấy qua lời kể của ai?
b. Phân tích diễn biến hành động, tâm trạng của lão Hạc sau khi bán con chó Vàng. Theo em, nguyên nhân nào khiến lão Hạc có hành động và tâm trạng như vậy?
c. Trước khi chết, lão Hạc đã chuẩn bị những gì? Tìm các chi tiết miêu tả cái chết của lão Hạc. Từ các chi tiết đó, em nhận xét gì về nhân vật này?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và trả lời câu hỏi theo tiến trình văn bản
Lời giải chi tiết:
a.
- Hoàn cảnh: nhà nghèo, vợ mất sớm, đứa con trai vì không có tiền cưới vợ đã bỏ đi làm phu điền cao su biền biệt. Chỉ có con chó mà con trai để lại làm bạn.
- Người đọc biết được hoàn cảnh ấy qua lời kể của ông giáo.
b.
|
Diễn biến hành động, tâm trạng của lão Hạc sau khi bán con chó Vàng |
|
|
Hành động |
- Chạy sang nhà ông giáo kể về việc bán cậu Vàng với đôi mắt “ầng ậc nước”, mếu máo, đôi mắt ầng ậc nước, mặt co rúm lại, đầu nghẹo sang một bên, lão khóc hu hu... không thể tha thứ cho bản thân mình. - Tự an ủi bản thân vì đã “hóa kiếp cho nó”. |
|
Tâm trạng |
Dằn vặt, đau đớn, day dứt đến tận cùng vì đã “trót lừa một con chó” |
|
Nguyên nhân |
Tình cảnh nghèo khó, khốn cùng, không còn sự lựa chọn nào khác. |
c.
- Chuẩn bị: nhờ ông giáo giữ tiền và trông coi mảnh vườn, sau đó xin Binh Tư ít bả chó.
- Từ ngữ miêu tả cái chết: Đau đớn, dữ dội, vật vã, âm thầm, lớn lao, thiêng liêng. - Nhận xét: lão Hạc là người có lòng tự trọng, biết lo xa, coi trọng nhân phẩm, danh dự.
CH cuối bài 4
Câu 4 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Em nhận xét gì về nhân vật ông giáo (hoàn cảnh, suy nghĩ, thái độ, tình cảm dành cho lão Hạc,…)? Chỉ ra vai trò của nhân vật này trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và chú ý những chi tiết về ông giáo
Lời giải chi tiết:
- Nhận xét: Là nhân vật đại diện cho tầng lớp trí thức tiểu tư sản nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ. Là người chứng kiến mọi đau khổ của rất nhiều người nhưng không thể làm gì.
- Vai trò: dẫn dắt câu chuyện, đồng thời là người tham gia vào câu chuyện.
CH cuối bài 5
Câu 5 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Theo em, với truyện ngắn Lão Hạc, Nam Cao đã gửi gắm những điều gì khi viết về người nông dân nghèo trước Cách mạng tháng Tám 1945?
Phương pháp giải:
Trả lời câu hỏi theo ý hiểu
Lời giải chi tiết:
Tác giả gửi gắm sự yêu thương, cảm thông và đau xót.
CH cuối bài 6
Câu 6 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Chỉ ra những yếu tố nghệ thuật đặc sắc của truyện ngắn Lão Hạc. Trong đó, em ấn tượng nhất với yếu tố nào? Vì sao?
Phương pháp giải:
Chỉ ra những yếu tố nghệ thuật đặc sắc của truyện ngắn Lão Hạc.và yêu tố mà em ấn tượng nhất
Lời giải chi tiết:
- Nghệ thuật:
+ Ngôi kể thứ nhất – người kể chứng kiến toàn bộ câu chuyện.
+ Phân tích tâm lí già dặn, kể chuyện chân thực, màu sắc trữ tình đan xen triết lí sâu sắc.
+ Xây dựng được nhân vật có tính cá thể hóa cao.
- Em ấn tượng nghệ thuật xây dựng nhân vật giúp người đọc hiểu rõ hơn về hoàn cảnh xã hội cũng như số phận chung của những người lao động thấp cổ bé họng lúc bấy giờ.
CH cuối bài 7
Câu 7 (trang 13, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong truyện có nhiều đoạn văn mang tính triết lí về cuộc sống, con người. Em thích nhất đoạn văn nào? Vì sao?
Phương pháp giải:
Rút ra bài học cho bản thân
Lời giải chi tiết:
Em thích nhất đoạn: “Chao ôi! Với những người ở quanh ta… xa tôi dần dần.” vì đoạn văn này thể hiện sự cảm thông của tác giả với người lao động trong xã hội cũ.