Soạn bài Mắt sói SGK Ngữ văn 8 tập 2 Kết nối tri thức - Chi tiết — Không quảng cáo

Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên tráng lệ có sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên với con người.

- Tác phẩm văn học: Tiếng gọi nơi hoang dã (Giắc Lân-đơn), Hachiko - Chú chó đợi chờ (Luis Prats), Chuyện con mèo và con chuột bạn thân của nó (Lu-i Xe-pun-ve-da),...

- Bộ phim: Công viên kỷ Jura, Marley và tôi, Chú chó trung thành,...

Trong con mắt của sói, gia đình sói hiện ra với quầng màu hung đỏ, xanh lam, tia vàng tạo thành sắc cầu vồng.

Chúng làm thành một quầng hung màu đỏ.

Có thể nó sẽ bị bắt nhốt.

Ánh Vàng sẽ bị con người bắt.

Tính cách: dũng cảm và rất yêu thương gia đình, yêu thương đứa em bé bỏng của mình.

Nhân vật Sói Lam có tính cách dũng cảm, mưu trí và giàu tình yêu thương.

Sói Lam là một người gan dạ, anh dũng và một lòng yêu thương em của mình. Dù đứng trước nguy hiểm nhưng anh không hề sợ hãi mà nhanh trí tìm cách giải cứu em mình nhanh nhất có thể. Khi rơi vào tay của kẻ ác và quay cuồng đầu óc khi bị đập cành cây vào đầu nhưng sói Lam vẫn mừng khi em mình đã chạy thoát ta có thể thấy được tình yêu thương của người anh với người em.

Câu chuyện tình bạn giữa Hoàng tử bé và con cáo trong tác phẩm Hoàng tử bé.

Tình bạn của Phi Châu và Báo khiến em liên tưởng đến câu chuyện tình bạn giữa Hoàng tử bé và con cáo trong tác phẩm Hoàng tử bé. Họ đã dành thời gian bên nhau, thấu hiểu nhau để trở thành những người bạn thân thiết, gắn bó.

- Đa tuyến nhân vật, không cố định người kể chuyện.

- Điểm nhìn đa tuyến: quá khứ - hiện tại - tương lai.

- Nhiều cốt truyện đan xen, chủ yếu vẫn xoay quanh cuộc gặp gỡ của Sói Lam và Phi Châu

- Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến với kiểu truyện lồng truyện

+ Chúng ta dễ dàng nhận thấy truyện được kể theo đa tuyến các nhân vật, không cố định người kể truyện, trong truyện còn có điểm nhìn quá khứ - hiện tại – tương lai

->  Đây chính là một tác phẩm hay có cốt truyện đa tuyến.

Nét đặc sắc nổi bật  của Mắt sói là cách kể chuyện đầy sáng tạo của Pennac : ý tưởng mới lạ, cốt truyện lồng ghép, sự di chuyển điểm nhìn, văn phong trong sáng. Bên cạnh đó, có thể nói Mắt sói là câu chuyện của những đối cực, vừa hài hước, ngộ nghĩnh, nhẹ nhàng vừa sâu sắc, đau đớn, mất mát. Có lẽ vì vậy mà nhiều người tin rằng đây sẽ là cuốn sách có thể ru trẻ ngủ nhưng cũng khiến người lớn phải ngỡ ngàng vì chiều sâu triết lý..

Cốt truyện đa tuyến có điểm nhìn hiện tại - quá khứ và tương lai của cậu bé ở trong đó.

- Nhìn vào mắt sói, cậu bé nhận được trong mắt sói chất chứa nỗi buồn thẳm sâu, sự u uất, cô đơn, trống trải.

- Câu chuyện hiện lên trong mắt sói là hồi ức về gia đình nhà sói, việc Sói Lam cứu em gái Ánh Vàng.

-Cậu bé Phi Châu nhìn vào mắt soi và nhận ra những điều:

Con ngươi màu đen chính là một con sói cái đang nằm cuộn tròn giống bầy con nhỏ của mình

Nhìn thấy nỗi buồn của sói Lam

Nhìn vào trong con mắt hiện lên một mái ấm gia đình từng hạnh phúc của sói Lam

Tình yêu thương sự gan dạ của sói Lam đã xả thân cứu người em của mình.

-Trong mắt sói, câu chuyện nào đã hiện lên là câu chuyện cứu sói Ánh Vàng.

- Chi tiết Sói Lam cứu Ánh Vàng: tung người bay trên làn không khí bỏng rát, nó dùng răng cắn đứt sợi dây, hét: “Chạy đi, Ánh Vàng!”; Đầu Sói Lam như nổ tung, Sói Lam ngã xuống, ngã xuống, cứ xoay tròn và rơi mãi trong màn đêm đầy tia lửa,...

- Nhận xét tích cách: là một con sói dũng cảm và rất yêu gia đình, một con sói không bao giờ đùa, “nghiêm túc”, “uyên bác”, tính cách “vô cùng là sói”.

* Sói Lam cứu Ánh vàng:

- Thấy em mình bị thợ săn treo vào một tấm lưới và buộc ở trên cao, Sói Lam không do dự “bay lên làn không khí bỏng rát trên đám lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay trên cả bao lưới!”

- “Nó dùng răng cắn đứt phăng sơi dây và hét - Chạy đi, Ánh Vàng"

- Sói Lam để em mình chạy đi và hất hai con chó săn của những người thợ săn vào lửa

- Sói Ánh Vàng tung người rồi chạy mất hút vào màn đêm trong tiếng súng nổ của thợ săn.

- Không vui mừng được bao lâu, Sói Lam bị một gã to như con gấu cầm thân cây đang bốc cháy đánh vào đầu nó.

* Tính cách nhân vật sói Lam:

Sói Lam quả là một người anh yêu thương em gái, cũng như vô cùng thông minh và dũng cảm. Khi biết tin em mình đi đến nơi nguy hiểm, nó không do dự chạy ngay đi cứu em. Đến nơi thấy em bị bắt, nó nhanh trí và dũng cảm xông vào cứu em ra, lấy thân mình để đánh lạc hướng cho em chạy thoát. Dù kết quả cuối cùng là Sói Lam bị đánh ngất đi nhưng nó vẫn vui mừng vì đã cứu được em mình. Sói Lam quả là anh trai yêu thương em và gan dạ vô cùng.

Sói Lam cứu sói Ánh Vàng:

- Nhìn vào mắt Phi Châu, Sói Lam nhận thấy mối đồng cảm sâu sắc, sự thấu hiểu của sói với nỗi buồn đau của cậu bé Phi Châu.

- Trong mắt cậu bé, kí ức hiện lên là câu chuyện tình bạn giữa Phi Châu với lạc đà Hàng Xén và Báo.

- Sói Lam nhìn vào mắt Phi Châu và nhận ra được sự tối tăm của một đường hầm bị sập dưới lòng đất. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào. Ngay tới ngón chân mình, nó cũng không thể nhìn thấy được. Cảm giác như thời gian trôi qua là mấy năm. Mãi cho tới khi giọng Phi Châu cất lên gọi nó mới đến được kỉ niệm đầu tiên của cậu bé

- Trong mắt cậu bé, kí ức hiện lên là cậu bé đến từ châu Phi, do chiến tranh mà phải rời xa quê hương, được một người phụ nữ tốt bụng giúp đỡ để được đi theo Lão Toa buôn lái trốn đến nơi xa. Ở trong chuyến đi này cậu và lạc đà Hàng Xén đã trở thành bạn thân. Nhiều lần lão Toa định thả cậu giữa đường nhưng Hàng Xén nhất quyết không chịu đi nếu không có cậu. Nhưng đến một thành phố lớn, họ bị lạc mất nhau do lão lái buôn đã bán Hàng Xén đến một nơi và bán Phi Châu cho vua Dê. Ở chỗ vua Dê, Phi Châu nhờ vào tình yêu động vật và sự thông minh của mình mà chăn dê và cừu rất giỏi, cậu còn kết thân được với Báo và cùng nhau chăn dê và cừu.

Sói Lam khi nhìn thấy đôi mắt của cậu bé nó cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đấy, một đường hầm giống một cái hang cáo mà Sói Lma từng chui vào, càng sâu càng mờ mịt. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào.

Kỉ niệm hiện lên là vào một đêm hãi hùng do chiến tranh ở châu Phi cậu bé Phi mồ côi được người phụ nữ tốt bụng đưa tiền cho Lão Toa buôn lái đưa đi thật xa. Cậu bé và lạc đà một bướu tên là Hàng Xén đã trở thành đôi bạn thân thiết. Rất nhiều lần, lão Toa lái buôn đã cố tìm cách bỏ rơi cậu bé. Nhưng lạc đà kiên quyết không đi nếu không có cậu bé. Một buổi lão Toa đã bán lạc đà Hàng Xén trong thành phố và bán cậu bé Phi châu cho vua Dê.

- Một cậu bé có tâm hồn trong sáng, sâu sắc, tinh tế, có tấm lòng nhân hậu, trân trọng tình bạn, yêu thương loài vật, tôn trọng thiên nhiên.

- Các chi tiết: Phi Châu “mất hàng giờ” để tìm lạc đà Hàng Xén – người bạn đầu tiên của cậu bé; Phi Châu suy nghĩ về các loài động vật trong thế giới tự nhiên bằng sự đồng cảm, thấu hiểu, tôn trọng; Phi Châu kết bạn với Báo bằng tâm hồn tinh tế, tĩnh lặng, sự thấu cảm sâu sắc .

Nhân vật Phi Châu là một cậu bé đáng yêu nhưng bất hạnh, cậu cực kì thông minh và rất yêu thương động vật cũng như có tinh thần lạc quan đáng quý mà chúng ta cần học hỏi theo. Cậu bé bất hạnh khi không có gia đình, phải rời xa quê hương do chiến tranh và lang thang từ nơi này đến nơi khác. Cậu rất yêu thương động vật. Nhờ có tình yêu này mà cậu bé đã rất dễ làm quen với Sói Lam và được Sói Lam cho đến thăm quá khứ của mình. Cậu còn trở thành bạn thân của lạc đà Hàng Xén và Báo nữa. Phi Châu còn cực kì thông minh, chăn dê và cừu giỏi nên được vua Dê giữ lại làm việc tận hai năm khiến cho mọi người ngạc nhiên, vì bình thường ai làm việc cho vua Dê cũng chỉ ở được một thời gian rất ngắn. Hơn cả, Phi Châu được khắc họa thật lạc quan làm sao? Tuy phải sống cuộc sống khổ sở, mồ côi cha mẹ, nay đây mai đó nhưng người đọc chưa từng thấy sự buồn rầu hay than trách của cậu bé. Cậu bé rất lạc quan, dễ dàng thích nghi với những nơi ở mới và tự mình tìm kiếm niềm vui từ việc kết bạn cùng các loài động vật. Phi Châu quả là một cậu bé với nhiều phẩm chất đáng quý mà chúng ta phải học hỏi.

Đa-ni-en Pen-nắc sinh năm 1944, là nhà văn lớn người Pháp. Thời thơ ấu ông đã theo gia đình sống ở Châu Âu, châu Á, châu Phi. Trải nghiệm phong phú từ cuộc sống luôn chuyển dịch ấy đã trở thành chất liệu quan trọng trong sáng tác của ông sau này. Ông thành công với nhiều thể loại: tiểu luận, tự truyện, tiểu thuyết, truyện tranh, kịch bản Phim.......Một số tác phẩm nổi tiếng của ông đã được dịch sang tiếng Việt: Cún bụi đời (1982), Mắt sói (1984) .... Trong đó tác phẩm Mắt sói là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông và đã được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.

Mắt sói là tiểu thuyết gồm bốn chương. Chương 1 kể về cuộc gặp gỡ kì lạ giữa cậu bé tên là Phi Châu và Sói Lam ở vườn bách thú. Chương 2 là mạch truyện về nhân vật Sói Lam. Chương 3 chuyển sang mạch truyện về nhân vật Phi Châu. Chương 4 kể về việc gia đình Phi Châu chuyển đến thành phố và cha Bia được làm việc trong sở thú. Đoạn trích dưới đây nằm ở chương 2 và chương 3 của tác phẩm Mắt sói.

Mở đầu đoạn trích là chương 2 với tên chủ đề cùng với tên của tác phẩm Mắt sói. Mở đầu là hình ảnh đôi mắt của cậu bé Phi Châu: một con mắt vàng, tròn xoe, chính giữa có một con ngươi màu đen. Đôi mắt lấp lánh ấy trông như cậu đang ngắm nhìn một ngọn đèn trong đêm, say xưa ngắm nhìn trong cảnh vật đêm tối đó. Mọi thứ như đều biến mất trước mắt cậu, chỉ còn lại duy nhất một điều đó là mắt sói. Tác giả đã dùng từ như để thể hiện cảm nhận của cậu bé khi mọi thứ đều dồn vào đôi mắt đó, đôi mắt càng lúc như càng to hơn, càng tròn hơn. Và được so sánh như một tuần trăng úa trên bầu trời bầu trời trống trải. Thường thì nhắc tới vầng trăng người ta hay nghĩ ngay đến vầng trăng tròn sáng ngời, thế nhưng ở đây tác giả lại so sánh với tuần trăng úa. Phải chăng trong đôi mắt kia còn chất chứa một nỗi buồn không nói nên lời. Trong đôi mắt ấy quan trọng nhất chính là con ngươi, một con ngươi màu đen và dường như nó cảm nhận được điều đó bỗng lóe lên một tia sáng khủng khiếp. Cậu bé có cảm nhận ánh nhìn đó sáng bừng lên như ngon hắc hỏa. Ngọn hắc hỏa là ngọn lửa sáng rực và sáng hơn rất nhiều lần so với lửa bình thường.

Ở đoạn tiếp theo Ánh Vàng muốn nhìn thấy những điều mới mẻ và lạ lẫm hơn và đặc biệt đó là cô muốn nhìn thấy con người. Ước muốn đó đã thôi thúc cô quyết định đi để được tận mắt nhìn thấy con người. Và sau đó trở về kể cho mọi người cùng nghe. Khi Sói Lam tỉnh giấc thì Ánh Vàng đã đi cách đó một giờ đồng hồ, có dự cảm chẳng lành lập tức lên đường đi tìm Sói em. Ánh Vàng bị nhốt trong lưới, đang cố gắng cắn vào chỗ trống để thoát. Sói Lam đã dùng hết sức tung bay trên làn không khí bỏng rát bên trên ngọn lửa, trên những con người, bay trên cả bao lưới, dùng răng cắn đứt phăng sợi dây để cứu Sói em. Sói Lam ra sức kêu gào bảo Ánh Vàng chạy đi. Sói Lam đúng là một người anh trai, yêu thương em, ra sức bảo vệ em gái. Ánh Vàng đã chạy thoát được thì Sói Lam bất ngờ bị một gã to như gấu quật ngã, đầu óc như muốn nổ tung. Sói Lam là một nhân vật dũng cảm, gan dạ, yêu thương và bảo vệ em gái của mình hết sức.

Nếu như ở chương 2 nói về Mắt Sói thì ở chương này tác giả đã viết về Mắt Người. Mở đầu là hàng loạt những câu hỏi được đặt ra trong đầu của Sói Lam khi nhắc về cậu bé Phi Châu. Cái tên thật đặc biệt và cậu bé lại từ một vùng khác đến nên dễ bị mọi người trêu chọc và bắt nạt. Đôi mắt của cậu bé chuyển động như một ánh sáng vụt tắt và có cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đất. Đôi mắt của cậu bé như trầm đi và trong đôi mắt ấy có gì đó khó nói, chưa thể nói ra ngay được. Cậu bé đã kể cho Sói Lam nghe câu chuyện của mình, coi Sói Lam như một người bạn để chia sẻ câu chuyện của bản thân.

Ở đoạn cuối của đoạn trích xuất hiện hình ảnh con lạc đà tên là Hàng Xén. Con lạc đà này cậu bé rất yêu quý. Cậu bé mất hàng giờ để đi tìm Hàng Xén nhưng không thấy. Cậu bé lo lắng đi hỏi khắp nơi về con lạc đà nhưng chẳng thấy tăm tích con lạc đà đâu. Cậu đi hỏi đến nỗi làm cho Vua Dê nổi cáu, nhắc nhở cậu bé ở đây để chăn cừu và dê chứ không phải để đi tìm con lạc đà đó. Phi Châu rất lo lắng và mong muốn tìm lại được con lạc đà mà mình yêu quý nhưng dường như điều đó là không thể.

Phi Châu đã chăn cừu cho Vua Dê được tròn hai năm và đó là một điều khá bất ngờ và ngạc nhiên vì không ngờ lại được lâu như vậy. Cậu bé là một người chăn cừu tốt. Chỉ một điều đơn giản như vậy thôi cũng đủ hiểu lí do vì sao cậu đã chăn đàn cừu được lâu như vậy, không ai có thể được lâu như vậy. Cậu bé chăn cừu bằng hết tâm lòng của mình, hiểu rõ về đàn cừu, hiểu cả những nguy hiểm rình rập đàn cừu nào là sư tử hay báo rình ăn thịt, cậu đã tính toán được cả vừa đưa ra những ý tưởng cho Vua Dê. Phi Châu là cậu bé ngoan ngoãn, tốt bụng, yêu động vật, hiểu được chúng. Phi Châu đã có màn trò chuyện với Báo hết sức đặc biệt, Báo rất háo hức nên đã lắng nghe cậu bé. Cậu bé đã hết lòng khen ngợi báo là một tay săn tuyệt vời. Báo và Phi Châu đã trò chuyện như hai người bạn ngồi nói rõ chuyện chăn cừu. Phi Châu đã đưa ra lời đề nghị với Báo để trở thành những người bạn thân thiết, cùng nhau chăn cừu và hai nhân vật đã thành những người bạn thân thiết, không thể tách rời nhau.

- Ngôi kể: linh hoạt chuyền từ ngôi thứ ba sang ngôi thứ nhất.

- Lời kể của nhiều nhân vật tạo nên những góc nhìn đa chiều, gợi sự tò mò và hứng thú.

- Ngôn ngữ kể chuyện trong sáng.

Nghệ thuật kể truyện trong tác phẩm thật đặc biệt. Nhà văn Pennac đã xây dựng câu chuyện với cốt truyện mới lạ và đầy tính sáng tạo, truyện lồng truyện. Đan xen trong cốt truyện chính kể về lần gặp mặt của Phi Châu và Sói Lam là cốt truyện riêng về cuộc đời của từng nhân vật. Vậy nên tác phẩm tạo cho người đọc sự hứng thú, được nhìn theo nhiều góc độ từ lời kể của từng nhân vật. Nhà văn Pennac còn sử dụng ngôn ngữ kể truyện trong sáng, đúng với lứa tuổi của trẻ thơ để khắc họa cảm xúc vui, buồn của truyện. Nhờ nghệ thuật kể chuyện này mà tác phẩm Mắt sói đã nhận được sự yêu thích của đông đảo độc giả, trở thành một trong những cuốn sách gối đầu cho thiếu nhi.

- Ca ngợi tình yêu thương động vật, tình cảm anh em, tình bạn, sự hi sinh, thái độ tôn trọng thiên nhiên,...

- Phê phán cách ứng xử thô bạo, tham lam của con người với thế giới tự nhiên.

=> Qua câu chuyện, em thấy con người phải biết yêu thương động vật và sống hòa thuận với chúng đồng thời biết mở lòng đón nhận những tình cảm, những người bạn mới, cùng bạn chia sẻ niềm vui, nỗi buồn.

Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và cậu bé Phi Châu, tác giả muốn ca ngợi tình yêu thương động vật như cậu bé Phi Châu, tình yêu gia đình giống Sói Lam cũng như ca ngợi những tình bạn trong sáng, không phân biệt giống loài, khoảng cách như Phi Châu và các loài động vật. Câu chuyện đã tác động mạnh đến suy nghĩ và tình cảm của em. Qua truyện, em nhận thấy rằng không chỉ con người có nội tâm phong phú và tình cảm sâu sắc mà ngay cả những loài động vật cũng như vậy. Con người phải biết thương yêu động vật và sống hòa thuận với chúng, không phải là săn bắt và tách chúng khỏi môi trường tự nhiên. Cùng với đó, mỗi chúng ta hãy mở lòng để làm quen với những người bạn mới, có bạn ở bên cạnh để chia sẻ niềm vui và nỗi buồn là một điều tuyệt vời.