Soạn bài Ôn tập bài 1 SGK Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo

Kết cấu của một bài thơ được thể hiện ở những phương diện nào?

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 30 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Kết cấu của một bài thơ được thể hiện ở những phương diện nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào phần tri thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

- Mọi phương diện tổ chức tác phẩm:

+ Thể thơ

+ Bố cục

+ Triển khai mạch cảm xúc

+ Vần, nhịp

+ Hình ảnh thơ

+ Biện pháp tu từ,...

+...

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 30 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Hãy hoàn thành bảng dưới đây ( làm vào vở)

Quê hương	Bếp lửa	Mùa xuân nho nhỏ
Một số hình ảnh, từ ngữ tiêu biểu
Biện pháp tu từ chủ yếu
Cách gieo vần
Chủ đề
Cảm hứng chủ đạo

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đã học

Lời giải chi tiết:

Quê hương	Bếp lửa	Mùa xuân nho nhỏ
Một số hình ảnh, từ ngữ tiêu biểu	Hình ảnh con thuyền: bâng khuâng con cua má, phăng mái chèo ; hình ảnh cánh buồm: giương to như mảnh hồn làng/ rướn thân trắng ; hình ảnh dân chài: đã ngâm rầm nắng/ cả thân hình nồng thở vị xa xăm…	Hình ảnh bếp lửa, ngọn lửa: chờn vờn sương sớm, áp iu nồng đượm... ; hình ảnh bà: ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng, dậy cháu làm, chăm cháu học, nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm, nhóm yêu thương...	Hình ảnh mùa xuân của đất trời: dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, từng giọt long lanh rơi ; hình ảnh mùa xuân của đất nước: lộc giắt đầy trên lưng, lộc trải dài nương mạ, hò kéo, xôn xao, đất nước như vì sao; tâm nguyện của tác giả: làm con chim hót, làm một cành hoa, nhập vào hòa ca, mùa xuân nho nhỏ...
Biện pháp tu từ chủ yếu	So sánh, nhân hóa.	Ẩn dụ, điệp từ, điệp ngữ.	Ẩn dụ, điệp từ, điệp ngữ, so sánh.
Cách gieo vần	Vần chân, vần liền (giang/ làng, sông/ bồng, trắng/ nắng, xám/ năm) , vần cách (vơi khơi) .	Vần chân, vần lưng (xa/ bà, thể/ về, nhọc/ học, rủi/ lủi, bùi/ vùi)	Vần chân, vần thông (biếc/ chiên, hoa/ ca) .
Chủ đề	Hình ảnh quê hương qua bức tranh sinh hoạt làng chài vùng biển trong nỗi nhớ của tác giả.	Hình ảnh bếp lửa và hình ảnh người bà luôn theo suốt cuộc đời của tác giả, đã trở thành những kỷ niệm ấm áp thiêng liêng.	Ước nguyện được đóng góp phần nhỏ bé của mình vào việc làm nên mùa xuân tươi đẹp của quê hương, đất nước.
Cảm hứng chủ đạo	Cảm hứng về cuộc sống lao động của quê hương.	Ngợi ca hình ảnh bếp lửa ấm áp, thiêng liêng được nhóm lên từ bàn tay và tấm lòng của bà.	Cảm hứng ngợi ca sức sống mùa xuân của quê hương, đất nước và cảm hứng lẽ sống nguyên được dâng hiến, đóng góp sức mình để làm cho quê hương đất nước ngày càng giàu đẹp.

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 30 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Viết một câu có sử dụng biện pháp chơi chữ và nêu tác dụng của biện pháp này.

Lời giải chi tiết:

Thẳng thắn, thật thà thường thua thiệt

Lọc lừa, lươn lẹo lại lên lương.

Biện pháp tu từ chơi chữ được sử đụng trong câu là biện pháp điệp âm. Ở đây ta thấy điệp âm “th” và “l”. Lối chơi chữ tế nhị nhưng đã lột tả được mặt trái của cuộc sống khi những người “thật thà” sẽ thường thua thiệt hơn so với những người chỉ biết “lọc lừa”.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 30 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Chỉ ra những yếu tố làm nên sự hài hoà về âm thanh trong hai dòng thơ dưới đây:

Em ơi, Ba Lan mùa tuyết tan

Đường bạch dương sương trắng nắng tràn

( Tố Hữu, Em ơi...Ba Lan...)

Phương pháp giải:

Xác định các yếu tố phép điệp vần và thanh điệu trong bài

Lời giải chi tiết:

Phép điệp vần ương, ăng , an và sử dụng một loạt thanh bằng gợi hình ảnh con đường cuồn cuộn khói sương, sau cùng là nắng ban mai loá mắt mở rộng không gian thênh thang vô tận.

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 30 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Trải nghiệm thú vị nhất của em khi làm một bài thơ tám chữ là gì?

Lời giải chi tiết:

- Được tập làm thơ

- Học hỏi, tìm tòi được nhiều cách gieo vần và ngắt nhịp dựa trên các nguyên tắc.

- Có cơ hội tư duy, sáng tạo các hình ảnh trong bài thơ viết sao trọn vẹn ý trong 8 chữ.

Câu 6

Trả lời Câu hỏi 6 trang 30 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Đoạn văn chia sẻ cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ có đặc điểm gì về nội dung và hình thức?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đã học để làm bài.

Lời giải chi tiết:

Nội dung: Làm rõ được nội dung chính của bài thơ. Nêu được một số hình ảnh tiêu biểu và một số từ ngữ đặc sắc.

Hình thức: Chú ý đến kết cấu của bài thơ, vai trò của việc sử dụng nghệ thuật trong bài là gì? Góp phần như nào trong việc thể hiện nội dung của bài thơ

Câu 7

Trả lời Câu hỏi 7 trang 30 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo

Thiết kế một tấm thẻ, trình bày những điều nên làm và nên tránh khi thảo luận nhóm về một vấn đề đáng quan tâm trong đời sống để gửi đến các bạn trong nhóm

Lời giải chi tiết:

Những điều nên làm	Những điều không nên làm
Chủ ý xác định đúng vấn dề cần bàn luận.	Thảo luận nhóm tránh lan man, không theo đúng đề bài
Đư ra bằng chứng phù hợp, chính xác	Vấn đề đưa ra phải phù hợp với lứa tuổi học sinh