Soạn bài Nhân vật lí tưởng trong kết thức của tuyện cổ tích thần kì SGK Ngữ văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo
Theo tác giả bài viết, kết thúc của truyện cổ tích thần kì phản ánh ước mơ gì của quần chúng nhân dân? (Những) ước mơ ấy thường được thể hiện như thế nào qua cách kết thúc của truyện cổ tích thần kì?
Nội dung chính
| Văn bản Nhân vật lí tưởng trong kết thúc của truyện cổ tích thần kì là phần cuối của bàn việt được các tác giả Bùi Mạnh Nhị, Nguyễn Tấn Phát viết bàn về sự xuất hiện và phát triển của nhân vật lí tưởng trong truyện cổ tích thần kì. Tại đây, văn bản đề cập đến mô típ nhân vật, đặc điểm của nhân vật lí tưởng trong các cốt truyện cổ tích thần kì, qua đó giúp người đọc hình dung ra những đặc trưng cơ bản của một nhân vật lí tưởng. |
Nội dung chính
|
- Đoạn trích miêu tả cảnh báo ân báo oán đối với hai nhân vật là Thúc Sinh và Hoạn Thư, qua đó làm nổi bật tấm lòng nhân nghĩa, cao thượng của Thúy Kiều. - Thể hiện ước mơ công lí, chính nghĩa theo quan điểm của quần chúng nhân dân: con người bị áp bức sẽ đứng lên cầm cán cân công lí. |
Câu 1
Trả lời Câu hỏi 1 trang 138 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Theo tác giả bài viết, kết thúc của truyện cổ tích thần kì phản ánh ước mơ gì của quần chúng nhân dân? (Những) ước mơ ấy thường được thể hiện như thế nào qua cách kết thúc của truyện cổ tích thần kì?
Phương pháp giải:
Sử dụng năng lực đọc hiểu văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Theo tác giả bài viết, kết thúc của truyện cổ tích thần kì phản ánh ước mơ gì của quần chúng nhân dân:
+ Hầu hết các truyện cổ tích đều phản ánh ước mơ của nhân dân về đời sống tinh thần và vật chất, công lí dân gian. Bằng cách thưởng cho các nhân vật chính chịu sự bất hạnh khổ đạt trong truyện qua việc để nhân vật kế hôn, sống hạnh phúc, lên ngôi, cuộc sống thay đổi theo hướng tươi sáng.
+ Nhân dân trong thực tại không có chỗ đứng, họ mới gửi gắm vào nhân vật, mong muốn nhân vật sẽ có những điều hoàn hảo mà nhân dân tạo ra. Đưa nhân vật vào những điều tốt đẹp, một cuộc sống giàu sang, một trật tự khác, công lí được thực thi đối lập với cuộc sống thực tế của họ
Kết thúc của truyện cổ tích thần kì phản ánh ước mơ của quần chúng nhân dân, những thứ mà họ không bao giờ có được. Ước mơ ấy thường được thể hiện: nhân vật kết hôn, lên ngôi, sống hạnh phúc, cảnh vật và cảnh vật, cuộc sống xung quanh cũng thay đổi, tươi sáng.
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 138 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Bàn về kiểu nhân vật đội lốt người xấu xí, tác giả bài viết cho rằng: Đạo đức, tài năng của kiểu nhân vật đội lốt người xấu xí là động lực giúp họ khôi phục sự tương ứng hài hòa giữa cái bên trong tốt đẹp với cái bên ngoài. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Chọn ví dụ từ một truyện cổ tích thần kì đã học để làm rõ quan điểm của em.
Phương pháp giải:
Sử dụng năng lực đọc hiểu văn bản để hoàn thành
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Em có đồng tình với ý kiến trên
Ví dụ qua truyện “Sọ dừa”:
- Sự ra đời của Sọ Dừa: – Bà mẹ vào rừng hái củi, khát nước mà không tìm thấy suối, bà uống nước mưa trong cái sọ dừa bên gốc cây to rồi mang thai
– Bà sinh ra một đứa bé không chân, không tay, tròn như quả dừa nhưng lại biết nói.
→ Sự ra đời kì lạ: đề cập đến những người đau khổ, thấp hèn trong xã hội xưa, vẻ ngoài xấu xí và ý thức sâu sắc về số phận, địa vị xã hội của mình. – Tài năng của Sọ Dừa:
+ Chăn bò rất giỏi: ngày nắng cũng như ngày mưa, bò con nào con nấy bụng no căng.
+ Thổi sáo rất hay: thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ.
+ Tự biết khả năng của mình: gì chứ cho phú ông thì con cũng làm được, muốn cưới con gái phú ông làm vợ.
→ Tuy có vẻ ngoài xấu xí nhưng Sọ Dừa có vẻ đẹp bên trong. Sọ Dừa lấy cô út như một phần thưởng
+ Có đầy đủ sính lễ theo yêu cầu của phú ông.
+ Sọ Dừa trở về hình dạng ban đầu là một chàng trai khôi ngô, tuấn tú.
– Sọ Dừa thi đỗ Trạng nguyên và được cử đi sứ.
→ Mơ ước đổi đời của nhân dân lao động. - Bị hai cô chị hãm hại khiến vợ Sọ Dừa phải ở ngoài đảo vắng
- Kết thúc: hai vợ chồng Sọ Dừa sống hạnh phúc, hai cô chị bỏ đi biệt xứ.
→ Mơ ước về một xã hội công bằng,cái thiện chiến thắng cái ác.
- Em đồng ý với ý kiến trên.
- Ví dụ như truyện cổ tích Sọ Dừa :
+ Đây là một bé trai không chân và không tay, duy nhất chỉ có mỗi một cái đầu nhìn như sọ dừa, nên cậu bé được đặt là Sọ Dừa. Khi Sọ Dừa lên 7-8 tuổi thì cuộc sống ngày càng khó khăn hơn.
+ Nhưng cậu lại là đứa con ngoan biết giúp đỡ gia đình. Khi mẹ nói Sọ Dừa rằng nhà càng lúc càng nghèo và không biết lấy gì để nuôi Sọ Dừa nữa, không biết rồi cuộc sống của hai mẹ con ta sẽ ra sao. Sọ Dừa liền nói với mẹ: “mẹ yên tâm con lớn rồi con sẽ đi ở đợ cho nhà phú hộ kiếm tiền nuôi mẹ”.
+ Hành trình làm cho nhà phú ông và lấy được vợ:Tuy Sọ Dừa mang hình hài xấu xí nhưng lại vô cùng nhanh nhẹn và hoạt bát, nên khi xin đi ở đợ cho nhà phú ông, ban đầu phú ông không nhận nhưng sau một hồi tính toán thiệt hơn, thấy Sọ Dừa nuôi cơm đỡ tốn nên nhận Sọ Dừa. Sọ Dừa hàng ngày đều đưa trâu đi ăn đồng xa, nhìn con nào con nấy đều béo tốt và khỏe mạnh, phú ông lấy làm mừng lắm, càng tin tưởng Sọ Dừa hơn. Nhà phú ông có ba cô con gái nhưng chỉ có cô út là dịu dàng, nết na, hay nhận việc mang cơm cho Sọ Dừa. Sọ Dừa nói với mẹ mình muốn lấy con gái phú ông, vì thương con mẹ Sọ Dừa cũng qua thưa chuyện. Phú ông lấy làm điều nực cười lắm nhưng không từ chối thẳng thừng mà thách Sọ Dừa mang thật nhiều sính lễ là vàng bạc châu báu thì phú ông mới gả con gái cho. Sọ Dừa vốn dĩ là tiên xuống trần gian để thử lòng con người, vì vậy Sọ Dừa biến được nhiều vàng bạc để làm sính lễ.Hai cô chị nhà phú ông thấy Sọ Dừa xấu xí, khác người thì đã lắc đầu bĩu môi không thèm nhìn, chỉ có mỗi cô út là gật đầu đồng ý. Sau khi lấy được vợ Sọ Dừa trở về hình hài là một chàng trai tuấn tú, thông minh.
=> Qua đây ta thấy được đạo đức, tài năng của kiểu nhân vật đội lốt người xấu xí là động lực giúp họ khôi phục sự tương ứng hài hòa giữa cái bên trong tốt đẹp với cái bên ngoài.
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 138 SGK Văn 9 Chân trời sáng tạo
Cách thể hiện khát vọng công lí trong văn bản Thuý Kiều báo ân, báo oán có gì tương đồng và khác biệt so với cách thể hiện khát vọng này trong truyện cổ tích thần kì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ hai văn bản Thuý Kiều báo ân, báo oán và chi ra nét tương đồng và khác biệt
Lời giải chi tiết:
Cách 1
|
Văn bản Thuý Kiều báo ân, báo oán |
Truyện cổ tích thần kì |
|
|
Giống |
Nhân vật sau khi trải qua bất hạnh khổ đau đều được giúp đỡ có cuộc sống tốt hơn, có những phần thưởng lớn như kết hôn, bước vào cuộc sống giàu sang sung sướng, kết thúc có hậu và có người khác trợ giúp để thực hiện ước mơ công lí, chính nghĩa. |
|
|
Khác biệt |
Tập trung vào cuộc sống hiện thực và nhân sinh + Gieo nhân nào gặp quả nấy => Quy luật: Nhân quả |
Tập trung vào thế giới thần kì - Thường đánh bại cái ác, cái xấu trong xã hội có bối cảnh thàn kì, công lí thường được thể hiện qua sức mạnh siêu nhiên |
|
Thúy Kiều báo ân, báo oán |
Truyện cổ tích thần kì |
|
|
Giống nhau |
Đều hướng đến cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, ước mơ của nhân dân lao động về công bằng trong cuộc sống. |
|
|
Khác nhau |
Thúy Kiều được Từ Hải (anh hùng) cứu giúp khỏi phận long đong, bạc nổi. |
Được các thế lực thần linh, ông Bụt, ông Trời giúp đỡ để thoát khỏi những khó khăn về đời sống vật chất, tinh thần. |