Soạn bài Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông SGK Ngữ văn 9 tập 1 Cánh diều
Đoạn mở đầu cho biết thông tin gì?
Nội dung chính
| Văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông giới thiệu cho người đọc cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình của Tràm Chim. Đặc biệt, văn bản giúp chúng ta biết thêm được những thông tin lí thú về loài sếu cổ trụi đầu đỏ quý hiếm. |
Đọc hiểu 1
Trả lời Câu hỏi 1 Đọc hiểu trang 6 6 SGK Văn 9 Cánh diều
Đoạn mở đầu cho biết thông tin gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn mở đầu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Địa điểm
- Giải thích “tràm chim” và giới thiệu
Đoạn mở đầu cho biết thông tin:
- Vườn quốc gia Tràm Chim thuộc huyện Tam nông – tỉnh Đồng Tháp, là khu rừng có nhiều chim sinh sống.
- Vườn quốc gia Tràm Chim có cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình, thu hút nhiều du khách.
Đọc hiểu 2
Trả lời Câu hỏi 2 Đọc hiểu trang 6 6 SGK Văn 9 Cánh diều
Chú ý các loài sinh vật ở đây
Phương pháp giải:
Liệt kê các loài sinh vật và đánh giá
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thực vật: sậy, lau, sen, súng, lúa ma…
Động vật: trăn rắn, lươn, rùa, cá đồng, chim nước, cò, vịt trời, diệc, cồng cộc, chim sếu…
=> Sinh vật rất đa dạng, phong phú về chủng loại và số lượng, có cả sinh vật quý hiếm
- Thực vật: có những đám rừng lau, sậy, sen, súng, lúa ma, lác, năng,…
- Động vật bò sát như trăn, rắn, lươn, rùa.
- Các loại cá đồng.
- Nhiều loài chim nước, cò, vịt trời, diệc, cồng cộc…
- Nhiều loài chim sếu, đặc biệt có nhiều sếu cổ trụi đầu đỏ quý hiếm
Đọc hiểu 3
Trả lời Câu hỏi 3 Đọc hiểu trang 67 SGK Văn 9 Cánh diều
Tại sao sếu đầu đỏ được tập trung nói nhiều ở văn bản này?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Vì đây là loài chim đặc biệt quý hiếm, chúng đến Tràm Chim vào mùa khô, chúng rất thủy chung vơi nhau và gần gũi với con người.
Sếu đầu đỏ được tập trung nói nhiều ở văn bản này vì loài này có nhiều ở Tràm Chim, là loài biểu trưng cho Tràm Chim này.
Đọc hiểu 4
Trả lời Câu hỏi 4 Đọc hiểu trang 67 SGK Văn 9 Cánh diều
Chim hạc biểu tượng cho điều gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn “Đối với người… về một phía”
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Chim hạc là biểu tượng của sức mạnh, sự trường tồn và lòng chung thủy - xuất hiện nhiều trong văn hóa Việt Nam
Chim hạc biểu tượng cho sức mạnh, sự trường tồn và lòng thuỷ chung.
Đọc hiểu 5
Trả lời Câu hỏi 5 Đọc hiểu trang 67 SGK Văn 9 Cánh diều
Vì sao có hiện tượng sếu biến mất và xuất hiện?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn 3
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sự biến mất là do sự di dân ồ ạt của con người và chiến tranh kéo dài làm hệ sinh thái thay đổi, khiến sếu không thể sống được, phải đi nơi khác
Sự xuất hiện là do Tam Nông là vùng đất tự nhiên bảo đảm được sự cân bằng sinh thái tự nhiên
- Sự biến mất của loài sếu là do sự di dân ồ ạt của con người và chiến tranh kéo dài làm cho hệ sinh thái thay đổi.
- Sếu xuất hiện trở lại Tam Nông vì Tam Nông là vùng đất tự nhiên đảm bảo được sự cân bằng sinh thái cho loài sếu sinh sống.
Đọc hiểu 6
Trả lời Câu hỏi 6 Đọc hiểu trang 68 SGK Văn 9 Cánh diều
Chú ý đặc điểm sinh học của sếu đầu đỏ
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn 4
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Là loài quý hiếm nhất trong các loài sếu được thống kê
- Toàn thân có lông xám nhạt, phơn phớt xanh ngọc trai, đầu và 1 phần cổ trụi lông, da đỏ sẫm
- Cao 1,5 đến 1,6m, trưởng thành nặng từ 10 đến 15kg
- Sếu đầu đỏ màu lông xám nhạt, phơn phớt xanh màu ngọc trai, đầu và một phần cổ trụi lông, da đỏ sẫm.
- Sếu cao từ 1,5 đến 1,6 mét, lúc trưởng thành có thể nặng từ 10 đến 15 ki-lô-gam.
Đọc hiểu 7
Trả lời Câu hỏi 7 Đọc hiểu trang 68 SGK Văn 9 Cánh diều
Tìm hiểu nghĩa của từ “luân vũ”
Phương pháp giải:
Tra từ điển, tham khảo internet
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Luân vũ là điệu nhảy xoay tròn, các vũ công liên tục hoặc quay về bên phải hoặc bên trái, xen kẽ với những bước thay đổi để chuyển hướng quay.
“Luân vũ” có nghĩa là điệu múa vòng tròn.
Đọc hiểu 8
Trả lời Câu hỏi 8 Đọc hiểu trang 68 SGK Văn 9 Cánh diều
Đoạn kết nêu lên vấn đề gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần kết của văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Vấn đề bảo vệ sếu đầu đỏ
Đoạn kết nêu vấn đề: Bảo vệ loài sếu đầu đỏ quý hiếm được coi là khẩn thiết.
CH cuối bài 1
Trả lời Câu hỏi 1 CH cuối bài trang 69 SGK Văn 9 Cánh diều
Nhan đề Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông cho em biết những thông tin gì? So với hai văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ và Khám phá kì quan thế giới: thác l-goa-du , cách đặt nhan đề bài viết này có gì khác?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ nhan đề, so sánh liên văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nhan đề cho em biết tên vườn quốc gia và vị trí của nó ở Tam Nông.
So với hai văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ và Khám phá kì quan thế giới: thác l-goa-du , cách đặt nhan đề bài viết này có bổ sung thêm địa điểm của danh lam thắng cảnh.
Nhan đề Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông cho cho chúng ta biết được văn bản sẽ nói về khu bảo tồn thiên nhiên Tràm Chim ở Tam Nông.
So với hai văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ và Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du , cách đặt nhan đề bài viết này có chút khác biệt là nhan đề không khẳng định vẻ đẹp độc đáo gì của vườn quốc gia này mà để chỉ nêu tên địa danh để thôi thúc người đọc muốn tìm hiểu, khám phá.
CH cuối bài 2
Trả lời Câu hỏi 2 CH cuối bài trang 69 SGK Văn 9 Cánh diều
Xác định nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản. Thử đặt tên đề mục cho mỗi phần.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ các phần được đánh số và rút ra nội dung
Lời giải chi tiết:
Cách 1
1. Giới thiệu về vườn quốc gia Tràm Chim
2. Giới thiệu về sếu đầu đỏ
3. Sự xuất hiện và biến mất của loài sếu đầu đỏ
4. Đặc điểm của loài sếu đầu đỏ
5. Vấn đề bảo vệ
- Nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản:
1. Giới thiệu chung về vườn quốc gia Tràm Chim.
2. Giới thiệu về loài sếu đầu đỏ.
3. Hiện tượng sếu xuất hiện và biến mất, sự bảo tồn đàn sếu ở Tràm Chim.
4. Những đặc điểm sinh học và tập tính của sếu đầu đỏ ở Tràm Chim.
5. Nhận xét khái quát về giá trị của sếu đầu đỏ và sự bảo tồn loài sếu này ở Tràm Chim.
CH cuối bài 3
Trả lời Câu hỏi 3 CH cuối bài trang 69 SGK Văn 9 Cánh diều
Phân tích đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một danh lam thắng cảnh thể hiện ở văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông . Chỉ ra mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản này.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, áp dụng phần kiến thức ngữ văn và văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Đặc điểm:
+ Tập trung nêu lên vẻ đẹp và giá trị của vườn quốc gia Tràm Chim với thiên nhiên, hệ sinh thái
+ Trình bày theo trật tự không gian, phân loại đối tượng sinh vật, quan hệ nguyên nhân - kết quả của việc biến mất và xuất hiện…
+ Nhan đề nêu địa danh: Tràm Chim - Tam Nông
- Mối quan hệ giữa đặc điểm và mục đích: từ đặc điểm của văn bản, ta có thể thấy mục đích của người viết là làm nổi bật giá trị của vườn quốc gia Tràm Chim, đặc biệt là sếu đầu đỏ; hướng tới việc kêu gọi bảo vệ sự cân bằng và đa dạng sinh thái.
- Đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một danh lam thắng cảnh thể hiện ở văn bản trên:
+ Văn bản trình bày theo cách phân loại từng đối tượng đi từ việc quần thể động, thực vật phong phú và đa dạng sau đó tác giả đi nói về đặc điểm loại động vật đặc trưng nhất của Vườn quốc gia Tràm Chim là loại sếu đầu đỏ.
+ Hình thức: chia thành từng đoạn văn, sử dụng yếu tố miêu tả, hình ảnh minh hoạ, sử dụng các từ ngữ chuyên ngành.
+ Cấu trúc: Có đầy đủ 3 phần.
- Mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản này: Văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông đã thể hiện rõ đặc điểm của văn bản thuyết minh về một danh lam thắng cảnh nhằm cung cấp cho người đọc thông tin về Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông và loại sếu đầu đỏ - loài chim quý hiếm, đặc trưng của vường quốc qia này.
CH cuối bài 4
Trả lời Câu hỏi 4 CH cuối bài trang 69 SGK Văn 9 Cánh diều
Dựa vào văn bản, hãy phân tích giá trị nổi bật của sếu đầu đỏ ở Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, tập trung vào hình tượng sếu đầu đỏ
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Có ý nghĩa biểu tượng cho sức mạnh, sự trường tồn và lòng chung thủy; xuất hiện ở đình, chùa và bàn thờ, trống đồng
- Là nguồn cảm hứng cho những tâm hồn nghệ sĩ
- Là đối tượng của các nhà nghiên cứu sinh vật học
- Là loài cực kì quý hiếm, nằm trong danh sách bảo vệ của việt Nam và trên thế giới
Giá trị nổi bật của sếu đầu đỏ ở Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông :
- Sếu đầu đỏ là “sứ thần của môi sinh”, là “nhà quý tộc đáng yêu trong các loài chim”.
- Đàn sếu xuất hiện ở Tràm Chim như một minh chứng cho sự cân bằng sinh thái tự nhiên ở khu vực này.
- Sự quý hiếm của sếu đầu đỏ đã thu hút khách du lịch đến tham quan tại Tràm Chim.
CH cuối bài 5
Trả lời Câu hỏi 5 CH cuối bài trang 69 SGK Văn 9 Cánh diều
Trong những thông tin từ văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông , em thích nhất thông tin nào? Vì sao?
Phương pháp giải:
Liên hệ bản thân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Em thích nhất thông tin về “ngôn ngữ” của loài sếu vì chúng rất đa dạng: giậm chân, vỗ cánh, dùng mỏ… Điều đó cho thấy thiên nhiên rất kì diệu
Trong những thông tin từ văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông em thích nhất thông tin nói về đặc điểm của sếu đầu đỏ. Từ những thông tin mà văn bản cung cấp, em có thể hình dung được hình dáng, màu sắc, cách đàn sếu giao tiếp với nhau thật đặc sắc.
CH cuối bài 6
Trả lời Câu hỏi 6 CH cuối bài trang 69 SGK Văn 9 Cánh diều
Bằng những hiểu biết của mình, em hãy chuẩn bị nội dung để giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở Việt Nam.
Phương pháp giải:
Liên hệ kiến thức thực tế của bản thân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Hoa Lư được chọn là kinh đô đầu tiên của Nhà nước phong kiến tập quyền khi Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng Đế năm 968… Ngày nay dấu tích của Cố Đô Hoa Lư thuộc xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, cách thủ đô Hà Nội gần 100km về phía Nam. Tuy chỉ được chọn làm kinh đô của nước Đại Cồ Việt trong thời gian ngắn (42 năm) nhưng tại nơi đây đã diễn ra rất nhiều sự kiện có liên quan đến vận mệnh của cả dân tộc như: gắn với sự nghiệp của ba triều đại liên tiếp là nhà Đinh, nhà Tiền Lê và nhà Lý với các dấu ấn lịch sử: thống nhất giang sơn, đánh Tống – dẹp Chiêm và phát tích quá trình định đô Hà Nội. Với khoảng cách 100km tính từ Hà Nội và sự thuận tiện của hệ thống giao thông thì bạn chỉ mất khoảng hơn hai tiếng đồng hồ đi Ôtô… Đến đây và được nghe những câu chuyện về các vị vua được kể một cách giản dị, thành kính và đầy tự hào của các thuyết minh viên tại điểm chắc chắn sẽ khiến cho bạn có cảm giác tự hào về lịch sử nước nhà. Bên cạnh đó bạn có thể kết hợp việc thăm Hoa Lưu với một số thắng cảnh nổi tiếng khác ở Ninh Bình như: KDL Bái Đính – Tràng An, Tam Cốc - Bích Động, Nhà Thờ Đá Phát Diệm hoặc Thung Nham, Vân Long…
* Giới thiệu về vị trí của cảnh đẹp
- Tràng An nằm cách trung tâm thành phố Ninh Bình 7km về hướng Tây.
- Cách di chuyển: gia đình em và các đoàn du lịch hay tới đây bằng xe ô tô, có nhiều cô chú, anh chị đi phượt bằng xe máy.
* Những nét đặc sắc ở nơi đây
- Về thiên nhiên:
+ Quần thể Tràng An – Tam Cốc rất rộng: hơn 6000 héc-ta.
+ Có hệ thống núi đá vôi lâu đời, khoảng 250 triệu năm, núi bao quanh hồ.
+ Có nhiều thung lũng, hồ, hang động: 31 hồ đầm, 48 hang động, trong đó có nhiều hang dài đẹp như Địa Linh, hang Mây… Bên trong hang, những nhũ đá vôi chảy xuống tạo thành nhiều hình thù đẹp mắt: hình con rùa, hình bầu sữa mẹ… Và còn rất nhiều hang khác với những tên gọi gắn liền với truyền thuyết như hang Nấu Rượu, hang Cơm…
+ Điểm đặc biệt: hệ thống hang động thông nhau, có thể đi tham quan Tràng An theo đường thủy thành một vòng khép kín.
+ Ngoài đầm hồ, còn có nhiều rừng ngập mặn, rừng núi đá vôi: có thể đi tham quan bằng đường bộ, leo núi.
- Về con người: con người nơi đây thật thà, mến khách; những người chèo thuyền đưa khách đi tham quan chính là những hướng dẫn viên du lịch am hiểu lịch sử địa phương.
* Giá trị văn hóa, lịch sử
- Quá khứ: khi Đinh Bộ Lĩnh lập lên nhà Đinh, đóng đô ở Hoa Lư, Tràng An chính là Thành Nam của kinh đô, với núi rừng, ao hồ trùng điệp tạo thành lá chắn che chở cho kinh đô.
- Hiện nay:
+ Được UNESCO công nhận là di sản thế giới: niềm tự hào của đất nước.
+ Là nơi bảo tồn thiên nhiên; là một trong những nơi phật giáo phát triển (chùa Bái Đính), được chọn làm nơi diễn ra nhiều lễ hội Phật pháp của quốc gia và khu vực.
+ Là một trong các địa điểm du lịch nổi tiếng thu hút khách du lịch, giúp phát triển kinh tế, du lịch, văn hóa quê hương.