Bài 13 trang 41 SGK Toán 11 tập 1 - Cánh diều — Không quảng cáo

Đề bài

Hằng ngày, mực nước của một con kênh lên xuống theo thủy triều. Độ sâu h (m) của mực nước trong kênh tính theo thời gian t (giờ) trong một ngày $\left( {0 \le t < 24} \right)$ cho bởi công thức $h = 3\cos \left( {\frac{{\pi t}}{6} + 1} \right) + 12$. Tìm t để độ sâu của mực nước là

a)     15m

b)     9m

c)     10,5m

Lời giải chi tiết

a) Để độ sâu của mực nước là 15 m thì: $$h = 3\cos\left(\frac{\pi}{6} + 1\right) + 12 = 15$$ $$\Leftrightarrow \cos\left(\frac{\pi}{6} + 1\right) = 1$$ $$\Leftrightarrow \frac{\pi}{6} + 1 = k2\pi \quad (k \in \mathbb{Z})$$ $$\Leftrightarrow t = -\frac{6}{\pi} + 12k \quad (k \in \mathbb{Z})$$ Do $0 \leq t < 24$ nên $0 \leq -\frac{6}{\pi} + 12k < 24$ $$\Leftrightarrow \frac{6}{\pi} \leq 12k < 24 + \frac{6}{\pi}$$ $$\Leftrightarrow \frac{1}{2\pi} \leq k < 2 + \frac{1}{2\pi}$$ Mà $k \in \mathbb{Z}$ nên $k \in \{1; 2\}$.

Với $k = 1$ thì $t = -\frac{6}{\pi} + 12.1 \approx 10,09$ (giờ);

Với $k = 2$ thì $t = -\frac{6}{\pi} + 12.2 \approx 22,09$ (giờ).

Vậy lúc 10,09 giờ và 22,09 giờ thì mực nước có độ sâu là 15 m.

b) Để độ sâu của mực nước là 9 m thì:

$$h = 3\cos\left(\frac{\pi}{6} + 1\right) + 12 = 9$$

$$\Leftrightarrow \cos\left(\frac{\pi}{6} + 1\right) = -1$$

$$\Leftrightarrow \frac{\pi}{6} + 1 = \pi + k2\pi \quad (k \in \mathbb{Z})$$

$$\Leftrightarrow t = 6 - \frac{6}{\pi} + 12k \quad (k \in \mathbb{Z})$$

Do $0 \leq t < 24$ nên $0 \leq 6 - \frac{6}{\pi} + 12k < 24$

$$\Leftrightarrow -6 + \frac{6}{\pi} \leq 12k < 18 + \frac{6}{\pi}$$

$$\Leftrightarrow -\frac{1}{2} + \frac{1}{2\pi} \leq k < \frac{3}{2} + \frac{1}{2\pi}$$

Mà $k \in \mathbb{Z}$ nên $k \in \{0; 1\}$.

Với $k = 0$ thì $t = 6 - \frac{6}{\pi} + 12.0 \approx 4,09$ (giờ);

Với $k = 1$ thì $t = 6 - \frac{6}{\pi} + 12.1 \approx 16,09$ (giờ).

Vậy lúc 4,09 giờ và 16,09 giờ thì mực nước có độ sâu là 9 m.

c) Để độ sâu của mực nước là $10,5 \mathrm{~m}$ thì: $$\begin{aligned} & h=3 \cos \left(\frac{\pi t}{6}+1\right)+12=10,5 \\ & \Leftrightarrow \cos \left(\frac{\pi t}{6}+1\right)=-\frac{1}{2} \\ & \Leftrightarrow\left[\begin{array}{l} \frac{\pi \mathrm{t}}{6}+1=\frac{2 \pi}{3}+\mathrm{k} 2 \pi \\ \frac{\pi \mathrm{t}}{6}+1=-\frac{2 \pi}{3}+\mathrm{k} 2 \pi \end{array} \quad(\mathrm{k} \in \mathbb{Z})\right. \\ & \Leftrightarrow\left[\begin{array}{l} t=4-\frac{6}{\pi}+12 k \\ t=-4-\frac{6}{\pi}+12 k(2) \end{array}(\mathrm{k} \in \mathbb{Z})\right. \\ & \end{aligned}$$

- Do $0 \leq \mathrm{t}<24$ nên từ (1) ta có: $0 \leq 4-\frac{6}{\pi}+12 k<24$ $$\begin{aligned} & \Leftrightarrow-4+\frac{6}{\pi} \leq 12 k<20+\frac{6}{\pi} \\ & \Leftrightarrow-\frac{1}{3}+\frac{1}{2 \pi} \leq k<\frac{5}{3}+\frac{1}{2 \pi} \end{aligned}$$

Mà $k \in Z$ nên $k \in\{0 ; 1\}$. Với k $=0$ thì $t=4-\frac{6}{\pi}+12.0 \approx 2,09$ (giờ); Với k $=1$ thì $t=4-\frac{6}{\pi}+12.1 \approx 14,09$ (giờ). - Do $0 \leq \mathrm{t}<24$ nên từ (2) ta có: $0 \leq-4-\frac{6}{\pi}+12 k<24$ $$\begin{aligned} & \Leftrightarrow 4+\frac{6}{\pi} \leq 12 k<28+\frac{6}{\pi} \\ & \Leftrightarrow \frac{1}{3}+\frac{1}{2 \pi} \leq k<\frac{7}{3}+\frac{1}{2 \pi} \end{aligned}$$

Mà $k \in \mathbb{Z}$ nên $k \in\{1 ; 2\}$. Với k $=1$ thì $t=-4-\frac{6}{\pi}+12.1 \approx 6,09$ (giờ); Với k $=2$ thì $t=-4-\frac{6}{\pi}+12.2 \approx 18,09$ (giờ). Vậy lúc 2,09 giờ, 6,09 giờ, 14,09 giờ và 18,09 giờ thì mực nước có độ sâu là $10,5 \mathrm{~m}$.