Giải bài tập Quang Trung đại phá quân Thanh trang 8 vở thực hành ngữ văn 8
Các phần của đoạn trích và nội dung chính của từng phần:…
Câu 1
Bài tập 1 (trang 8, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Các phần của đoạn trích và nội dung chính của từng phần:…
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ văn bản để xác định bố cục của bài.
Lời giải chi tiết:
Đoạn trích có thể chia ra làm 3 phần:
- Phần 1 (Từ đầu đến “…ngày 25 tháng chạp năm Mậu thân 1788”): Khi nghe tin Quân Thanh đã đóng chiếm thành Thăng Long, Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ đã lên ngôi Hoàng đế rồi thân chinh cầm quân dẹp giặc.
- Phần 2 (Tiếp theo đến “….tiến binh đến Thăng Long, rồi kéo vào thành”): Kể về cuộc hành quân thần tốc cùng chiến thắng lừng lẫy mà nghĩa quân Tây Sơn đã dành được
- Phần 3 (Còn lại): Sự thất bại của quân Thanh, tình trạng thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống.
Câu 2
Bài tập 2 (trang 8, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Những nhân vật lịch sử được tác giả đề cập trong văn:…
Những sự kiện lịch sử được tác giả đề cập trong văn bản:…
Phương pháp giải:
Theo dõi văn bản để xác định những nhân vật và sự kiện lịch sử được tác giả đề cập.
Lời giải chi tiết:
Những nhân vật lịch sử được tác giả đề cập trong văn: Quang Trung, La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp, Ngô Văn Sở, Lê Chiêu Thống, Tôn Sĩ Nghị,...
Những sự kiện lịch sử được tác giả đề cập trong văn bản: ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu là Quang Trung, chỉ huy quân tiến ra Bắc tiêu diệt quân Thanh; đêm 30 Tết, quân ta vượt sông Gián tiêu diệt gọn quân địch ở đồn tiền tiêu; đêm mùng 3 Tết, bao vây tiêu diệt đồn Hà Hồi; đêm mùng 5 Tết, quân ta tấn công và hạ đồn Ngọc Hồi; quân Thanh thất bại thảm hại, Tôn Sĩ Nghị và Lê Chiêu Thống tháo chạy;...
Câu 3
Bài tập 3 (trang 9, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Những chi tiết tiêu biểu miêu tả thái độ, lời nói và hành động của Bắc Bình Vương khi nghe tin báo quân Thanh xâm lược nước ta:…
Đặc điểm tính cách của nhân vật thể hiện qua những chi tiết đó:…
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để tìm các chi tiết tiêu biểu miêu tả thái độ, lời nói và hành động của Bắc Bình Vương khi nghe tin báo quân Thanh xâm lược nước ta. Từ đó, xác định đặc điểm tính cách nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết tiêu biểu miêu tả thái độ, lời nói và hành động của Bắc Bình Vương khi nghe tin báo quân Thanh xâm lược nước ta: Khi nghe tin báo quân Thanh xâm lược nước ta, Bắc Bình Vương giận lắm, cho họp tướng sĩ, định thân chinh cầm quân đi ngay; lên ngôi hoàng đế, tiến quân ra Bắc dẹp giặc; trưng cầu ý kiến của người hiền tài; tuyển mộ quân lính ở Nghệ An, duyệt binh, yên ủi quân lính, vạch ra kế hoạch đánh giặc; ...
Đặc điểm tính cách của nhân vật thể hiện qua những chi tiết đó: là một người có trí tuệ sáng suốt, nhạy bén; hành động mạnh mẽ, dứt khoát, tự tin; điều binh khiển tướng tài tình, sử dụng chiến lược, chiến thuật hợp lí, độc đáo trong kế sách đánh giặc; có ý chí tự hào, tự tôn dân tộc và tinh thần quyết chiến, quyết thắng;...
Câu 4
Bài tập 4 (trang 9, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Cảm nhận của em về nhân vật vua Quang Trung được khắc họa trong đoạn trích:…
Nhận xét về cảm hứng của các tác giả đối với vị anh hùng dân tộc này:…
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích và nêu cảm nhận của em về nhân vật Quang Trung.
Lời giải chi tiết:
Cảm nhận của em về nhân vật vua Quang Trung được khắc họa trong đoạn trích:
- Ở phần 1, vua Quang Trung hiện lên là một người chính trực, thẳng thắn, hành động quyết đoán, sáng suốt, nhạy bén.
- Ở phần 2, Quang Trung hiện lên với vẻ đẹp của người anh hùng trong chiến trận, người có tầm nhìn chiến lược, ý chí quyết tâm bảo vệ độc lập dân tộc; có tài cầm quân, tiên đoán chính xác, dùng binh biến hóa, bất ngờ, đóng vai trò quyết định trong chiến thắng thần tốc đại phá quân Thanh…
Nhận xét về cảm hứng của các tác giả đối với vị anh hùng dân tộc này: không giấu nổi giọng điệu ngợi ca khi nói về trí tuệ, chiến lược của vua Quang Trung
Câu 5
Bài tập 5 (trang 9, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Những chi tiết tiêu biểu được sử dụng để khắc họa nhân vật Lê Chiêu Thống:…
Phân tích một chi tiết đặc sắc, thể hiện rõ bản chất của nhân vật Lê Chiêu Thống:…
Thái độ của tác giả đối với nhân vật Lê Chiêu Thống thể hiện qua chi tiết đó:…
Phương pháp giải:
Đọc văn bản, xác định các chi tiết khắc họa nhân vật Lê Chiêu Thống. Và chọn 1 chi tiết đặc sắc để phân tích.
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết tiêu biểu được sử dụng để khắc họa nhân vật Lê Chiêu Thống: Vua Lê ở trong điện, nghe tin có việc biến ấy, vội vã cùng bọn Lê Quýnh, Trịnh Hiến đưa thái hậu ra ngoài; gấp rút chạy đến Nghi Tàm, thình lình gặp được chiếc thuyền đánh cá, vội cướp lấy rồi chèo sang bờ bắc; đêm ngày đi gấp, không dám nghỉ ngơi; cùng ăn với bọn Quýnh, Hiến ở mâm dưới; cùng nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt…
Phân tích một chi tiết đặc sắc, thể hiện rõ bản chất của nhân vật Lê Chiêu Thống: Vua Lê Chiêu Thống và bề tôi trung thành chỉ vì lợi ích riêng của dòng họ mà mù quáng “cõng rắn cắn gà nhà”, cấu kết với nhà Thanh, để rồi đặt vận mệnh của dân tộc vào tay kẻ thù phương Bắc vốn không đội trời chung. Lê Chiêu Thống không xứng đáng với vị thế của bậc quân vương. Kết cục ông phải trả giá là chịu chung số phận thảm hại của kẻ vong quốc: “chạy bán sống, bán chết”, nhịn đói để trốn, ông cùng kẻ cầu cạnh chỉ biết “nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt”
Thái độ của tác giả đối với nhân vật Lê Chiêu Thống thể hiện qua chi tiết đó: Bằng một giọng văn chậm rãi tác giả đã gợi lên sự thảm bại của bọn vua tôi phản nước, hại dân Lê Chiêu Thống. Mặt khác, đó cũng là tâm trạng ngậm ngùi của người cầm bút trước hình ảnh của một bậc đế vương nhu nhược trong lịch sử nước nhà.
Câu 6
Bài tập 6 (trang 9, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Tác dụng của sự đối lập giữa hai nhân vật vua Quang Trung và Lê Chiêu Thống; giữa quân Tây Sơn và quân Thanh trong việc thể hiện chủ đề của đoạn trích:…
Chủ đề của đoạn trích:…
Phương pháp giải:
Xác định chủ đề đoạn trích và chỉ ra tác dụng của sự đối lập giữa hai nhân vật Quang Trung và Lê Chiêu Thống, giữa quân Tây Sơn và quân Thanh trong việc thể hiện chủ đề đó.
Lời giải chi tiết:
Tác dụng của sự đối lập giữa hai nhân vật vua Quang Trung và Lê Chiêu Thống; giữa quân Tây Sơn và quân Thanh trong việc thể hiện chủ đề của đoạn trích: góp phần quan trọng giúp tác giả nhấn mạnh, tô đậm, làm nổi bật chủ đề đoạn trích
Chủ đề của đoạn trích: Ca ngợi người anh hùng Nguyễn Huệ với chiến công thần tốc đại phá quân Thanh, đồng thời phê phán, tố cáo những kẻ cướp nước và bán nước.
Câu 7
Bài tập 7 (trang 10, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Các yếu tố đặc trưng của truyện lịch sử được sử dụng trong đoạn trích:…
Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện lịch sử của tác giả:…
Phương pháp giải:
Xác định các yếu tố đặc trưng của truyện lịch sử và nhận xét nghệ thuật kể chuyện lịch sử.
Lời giải chi tiết:
Các yếu tố đặc trưng của truyện lịch sử được sử dụng trong đoạn trích:
- Bối cảnh: tái hiện những sự kiện, nhân vật có thật ở một thời kì, một giai đoạn lịch sử cụ thể: chiến thắng mùa xuân năm Kỉ Dậu (1789), Quang Trung đánh tan 29 vạn quân Thanh => Nhờ khả năng tưởng tượng, hư cấu và miêu tả của nhà văn, bối cảnh của một thời đại trong quá khứ trở nên sống động như đang diễn ra trước mắt
- Nhân vật: khá phong phú, tập trung khắc họa những nhân vật nổi tiếng như vua chúa, anh hùng, các vị tướng cầm quân – những con người có vai trò quan trọng đối với đời sống của cộng đồng, dân tộc, trong đó, Quang Trung, Lê Chiêu Thống là những nhân vật tiêu biểu
- Cốt truyện: được xây dựng trên cơ sở các sự kiện từng xảy ra; tuy nhiên, các tác giả đã tái tạo, hư cấu, sắp xếp theo dụng ý nghệ thuật của mình nhằm thể hiện chủ đề tư tưởng.
- Ngôn ngữ: được miêu tả khá thành công, phù hợp với đặc điểm của thời đại, vị thế xã hội và tính cách của từng nhân vật
Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện lịch sử của tác giả: Tác phẩm viết về đề tài lịch sử này có chứa đựng các nhân vật và các chi tiết hư cấu, tuy nhiên nhân vật chính và sự kiện chính thì được sáng tạo trên các sử liệu xác thực trong lịch sử, tôn trọng lời ăn tiếng nói, trang phục, phong tục, tập quán phù hợp với giai đoạn lịch sử ấy.
Câu 8
Bài tập 8 (trang 10, VTH Ngữ văn 8, tập 1)
Viết đoạn văn (khoảng 7-9 câu) nêu cảm nhận về một chi tiết trong văn bản để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất.
Phương pháp giải:
Chọn ra chi tiết em ấn tượng nhất và viết đoạn văn nêu cảm nhận từ 7-9 câu.
Lời giải chi tiết:
Chọn ra chi tiết em ấn tượng nhất và viết đoạn văn nêu cảm nhận từ 7-9 câu Mờ sáng ngày mùng 5 Tết, quân ta đánh đồn Ngọc Hồi - Thanh Trì - Hà Nội. Đây là đồn quan trọng nhất của địch với hàng vạn quân tinh nhuệ đóng giữ. Đồn lũy được xây đắp kiên cố, xung quanh đều cắm chông sắt và chôn địa lôi dày đặc. Vua Quang Trung thấy thế, truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm thành một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín, tất cả là hai mươi bức. Đoạn kén hạng lính khoẻ mạnh, cứ mười người khiêng một bức, lưng giắt đao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ "nhất". Quân Thanh nổ súng bắn ra, chẳng trúng người nào cả. Nhân có gió bắc, quân Thanh liền dùng ống phun khói lửa, toả khói mù trời, cách gang tấc không thấy gì hòng làm quân Nam rối loạn. Không ngờ trong chốc lát sau đó, trời chuyến gió, kẻ địch thành ra tự đốt mình. Vua Quang Trung liền gấp rút sai dội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh. Quân Thanh không chống đỡ nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết, thây ngổn ngang đầy đồng, máu chảy thành suối. Trước đó nhà vua Tây Sơn đã sai một toán quân theo bờ đê Yên Duyên kéo lên, mở cờ gióng trống để làm nghi binh ở phía đông. Đến lúc đó, quân Thanh lại càng sợ tìm lối tắt đế trốn. Chợt lại thấy voi từ Đại Áng tới, quân Thanh đều hết hồn hết vía, vội trốn xuống Đầm Mực, làng Quỳnh Đô. Quân Tây Sơn lùa voi cho giày đạp chết hàng vạn người