Bài 6. Thực hành: Quan sát đột biến NST; Tìm hiểu tác hại gây đột biến của một số chất độc trang 43, 44 Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Hãy xác định vấn đề “có thể xác định số lượng và hình thái của nhiễm sắc thể thông qua quan sát tiêu bản dưới kính hiển vi quang học” và đặt ra các câu hỏi nghiên cứu về hiện tượng mà em quan sát được.
CH tr 43 CH 1
Trả lời câu hỏi 1 trang 43 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Hãy xác định vấn đề “có thể xác định số lượng và hình thái của nhiễm sắc thể thông qua quan sát tiêu bản dưới kính hiển vi quang học” và đặt ra các câu hỏi nghiên cứu về hiện tượng mà em quan sát được.
Lời giải chi tiết:
Vấn đề: Quan sát NST
Câu hỏi: Bằng cách nào có thể phát hiện nhiễm sắc thể dưới kính hiển vi?
CH tr 43 CH 2
Trả lời câu hỏi 2 trang 43 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Hãy xác định vấn đề “dựa trên quan sát nhiễm sắc thể đồ, người ta có thể xác định được các dạng đột biến nhiễm sắc thể” và đặt ra các câu hỏi nghiên cứu về hiện tượng mà em quan sát được.
Lời giải chi tiết:
Vấn đề: Xác định các dạng đột biến NST
Cách giải: Xác định các dạng đột biến NST bằng cách nào?
CH tr 43 CH 3
Trả lời câu hỏi 3 trang 43 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Hãy xác định vấn đề “hiện nay, một số loại hóa chất như: thuốc trừ sâu DT (Dichloro-Diphenyl-Trichloroethane), thuốc tẩy giun sán Dipterex,... đã bị cấm sản xuất và sử dụng” và đặt ra các câu hỏi nghiên cứu về hiện tượng mà em quan sát được.
Lời giải chi tiết:
Vấn đề: Tác hại của một số hóa chất
Câu hỏi: Các hóa chất như: thuốc trừ sâu DT (Dichloro-Diphenyl-Trichloroethane), thuốc tẩy giun sán Dipterex,... đã gây hại như thế nào đến con người mà bị cấm sử dụng?
CH tr 44 CH 1
Trả lời câu hỏi 1 trang 44 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Hãy đề xuất các giả thuyết để giải thích cho các vấn đề đã nêu và đề xuất phương án kiểm chứng cho mỗi giả thuyết đó.
Lời giải chi tiết:
|
STT |
Nội dung giả thuyết |
Phương án kiểm chứng giả thuyết |
|
1 |
Tại kì giữa của quá trình phân bào, các nhiễm sắc thể co xoắn cực đại nên có hình thái đặc trưng. |
Quan sát tiêu bản nhiễm sắc thể ở kì giữa để xác định được số lượng và hình thái nhiễm sắc thể. |
|
2 |
Bộ NST đặc trưng cho loài. |
So sánh giữa bộ nhiễm sắc thể bình thường với bộ nhiễm sắc thể bất thường để nhận biết một số dạng bất thường nhiễm sắc thể. |
|
3 |
Các hóa chất có thể gây đột biến gây hại cho thể đột biến. |
Tìm hiểu một loại chất độc gây đột biến: dioxin; thuốc diệt cỏ 2,4D; thuốc trừ sâu DDT; thuốc tẩy giun Dipterex thông qua nghiên cứu các tài liệu, quan sát hình ảnh, phỏng vấn (bác sĩ, chuyên gia,...). |
CH tr 44 CH 2
Trả lời câu hỏi 2 trang 44 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Tìm hiểu tác hại gây đột biến của một số chất độc
Lời giải chi tiết:
|
Thành phần |
Tác dụng |
Cơ chế gây đột biến |
Hậu quả |
Thực trạng sử dụng hiện nay |
|
Thành phần chính của thuốc diệt cỏ 2,4D là 2,4-Dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D), một hợp chất hữu cơ thuộc nhóm phenoxy. |
Diệt cỏ |
Thuốc diệt cỏ 2,4D có thể làm hỏng cấu trúc DNA, dẫn đến đột biến gen. |
- Ung thư: Đột biến gen có thể làm hỏng các gen kiểm soát sự phát triển của tế bào, dẫn đến ung thư. - Bệnh di truyền: Đột biến gen có thể di truyền sang thế hệ sau, dẫn đến các bệnh di truyền ở trẻ em. - Quái thai: Đột biến gen có thể gây ra dị tật bẩm sinh ở thai nhi |
Đã bị cấm |
CH tr 44 CH 3
Trả lời câu hỏi 3 trang 44 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Đề xuất biện pháp nhằm phòng tránh tác hại của các chất độc gây đột biến ở người.
Lời giải chi tiết:
Có thể phòng tránh tác hại của các chất độc gây đột biến bằng cách hạn chế tiếp xúc với các chất độc, tăng cường sức khỏe, sử dụng các biện pháp bảo vệ và nâng cao nhận thức.
CH tr 44 CH 4
Trả lời câu hỏi 4 trang 44 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Mục đích thực hiện nghiên cứu
Lời giải chi tiết:
- Quan sát được đột biến nhiễm sắc thể trên tiêu bản cố định.
- Tìm hiểu được tác hại gây đột biến ở người của một số chất độc (dioxin, thuốc diệt cỏ 2,4D).
CH tr 44 CH 5
Trả lời câu hỏi 5 trang 44 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Điền kết quả quan sát bộ nhiễm sắc thể (hình thái, số lượng) trên tiêu bản cố định vào bảng sau. Mô tả cơ chế phát sinh dạng đột biến nhiễm sắc thể quan sát được.
Lời giải chi tiết:
|
STT |
Đối tượng |
Bộ NST bình thường |
Bộ NST đột biến |
Dạng đột biến |
Hình vẽ |
|
1 |
Bệnh nhân Down |
2n=46 |
2n+1=47 (3 NST số 21) |
Đột biến số lượng NST (đột biến lệch bội) |
|
CH tr 44 CH 6
Trả lời câu hỏi 6 trang 44 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Cho biết tác hại của một số loại hóa chất (thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ,...) đối với con người. Đề xuất một số biện pháp để phòng chống sự tác động của các chất độc gây đột biến đến con người.
Lời giải chi tiết:
Tác hại: gây đột biến → gây nguy hại đến sức khỏe con người
Biện pháp: Có thể phòng tránh tác hại của các chất độc gây đột biến bằng cách hạn chế tiếp xúc với các chất độc, tăng cường sức khỏe, sử dụng các biện pháp bảo vệ và nâng cao nhận thức.
CH tr 44 CH 7
Trả lời câu hỏi 7 trang 44 SGK Sinh 12 Chân trời sáng tạo
Kết luận
Lời giải chi tiết:
- Tại kì giữa của quá trình phân bào, các nhiễm sắc thể co xoắn cực đại nên có hình thái đặc trưng.
- Bộ NST đặc trưng cho loài.
- Các hóa chất có thể gây đột biến gây hại cho thể đột biến.